장음표시 사용
381쪽
non possumus: quia in paruulis mensura illa quae ut plurimum ubique aequalis est, quamuis sit stata,
soli tamen Deo est comperta. In adultis autem tanta est dii politionum inaequalitas , ut necessie omnino sit quantitatem fructuum martyrii, respectu e rum , multo nobis elle incertiorem. Quare in praesentia fatis est, si illud fixum habeatur, ex mari rio insignem fructum grati e percipi, distinctum ab eo qui bonae dispositioni actuali rependitur tanquam praemium eius, prout actio quaedam est praemio & laude digna. Conferatne martyrium gratiam ex opere ver ira lis de nomine.
23. An vero modus hic gratiam aduocandi, quem liquet non esse ex opere operantis, dic dus, si ex opere operato, lis est de vocibus. Assinis ce te est ei modo gratiam conserendi, quem in S, cramentis vocamus ex opere operato: id est ex vi ipsus actionis sacramentalis a Deo institutae, & per ministrum operatae siue exercitae : ita ut eo ipso.
quod actio illa operatur, c passue , ut apud Ap
stolum dram per diletitionem operatur, id est exercetur, Graece ἐμ γουμενη :) eo ipso inquam quod talis operatio elicitur, fiat per eam gratia: etiam si ea actio spectetur ratione sui tantum , neglecto Operantis vel recipientis statu proportionato, iustam proportionem habente cum effectu qui procreatur; non tamen exclu sis disposition ibus subiecti ratione.
Vtentis , quae interueniunt yt remotiones ob cis,&passi aptationes. Similiter ergo martyrium . merito videri eoIIet ex opere operato conferre gratiam,
382쪽
De Cmartyris gratia o gloria. 3 63
quia quamuis non sit Sacramentum, ut contra
Maiorem id insinuantem in A. d. 4. q. 3. sub finem,
late probat Soto in .d. s. q. unica art. II. conci . .
tamen infert aliquam gratiae quantitatem, ultra mensuram actui ad illud disponenti rependendam, ac plerianque etiam nullatenus debitam. In eo tamen discrepat martyrium a Sacramento, in hac vi
gratiam causandi citra opus subiecti, qudd sacramentum actio sancta est, Christi meritis veluti foeta , dc ad gratiae significationem diuinitus deputata.
At martyrium est aliquid abominandum, cum grauisIimam iniustitiam in proximum, & tetram numinis violationem contineat. Vt idcirco AEgidius quodl. 2. q. I S. ex Hugone contendat Ecclesiam in qua martyr caesus est,elle reconciliandam tanquam pollutam. Imo quod iidem negant, locus quoque caedis immediatus, expiandus est. Non enim propter aspersionem sanguinis innoxij & sancti quae
Ecclesiam polluere admittitur, locus ipse qui atrocitatem iniuriae in sanctum ad milia excepit, negan- dus e tanquinari:quamuis verissimum scieidem l co venerationem peculiarem elle exhibendam,non ratione actionis in illo patratae , quae expiationem deposcit, sed ratione virtutum heroicarum, quas martyr ibidem elieuit patiendo, & ratione contactus, ac inspersionis sacri sanguinis. An ergo propter materialem illam & concomitantem di l cre pantiam , sacramenti & martyrij , in eodem modo causandi gratiam, utrunque dicendum non sit causare gratiam ex opere operato, lis est de vocibus, circa quas tricari non libet.
383쪽
364 Pars II. Cap. VI. Euando conferatur martyri gratia, ct reatus ab Vis, aliorum placita.
24. Iam quoad tempus collatae martyri gratiae,& ablier sonis reatus sorte praeiacentis , de quo agendum coni equinter receperam ; reiiciendus m-
sectus illos conferri mareyri, tantum post obitum. At hoc quoad gratiam, eli plane alienum a itatu Comprehensoris. Nam ex quo albor cecidit, ibi stat ubi cadens inuenitur. Id est , nulla in hominis sanctitate mutatio enicitur post mortem , sed eam solum gratiam retinet, quam hinc exportat: & idcirco sempei in eodem statu permanet , nisi si oc casione re ius alicuius abitergendi, necestaria si breuis remora in ignibus emendatoriis. Quoad abstersionem verδ reatus, quamuis posset martyri
post obitum concedi; Tamen aequum fuit illam simul cum gratia tribui; quandoquidem &gratia,&Condonatio reatus, rependuntur genero se illi mo iis contemptioni, quam martyr superstes prodit. Ea igitur opinione abiecta, visu in est non pay cis , praedictos effectus tunc conserri martyri, cum
primum deuenit ad statum in quo vi eorum quae passus eli, indeclinabili et morti subiacet. Ita V
p.d. i finem , de Lessius i. 3 de virtvt. n. 3 9. Sed neque hoc placet. Sic enim frequenter , essectus propositi longe ante mortem conserrelaturi. Nam vulnera lethalia, aut propinatio veneni lethi- feri & immedicabilis, multis plerunque mensi bus moΓti praecurrunt: quo tempore interlabente,
384쪽
De Maryris gratia se gloria. 363
facile pollet contingere , ut martyr gratia excideret , ac proinde damnaretur. Multos enim pro
Chri lio grauissima passos, postea foedissime lapsos
S.Cyprianus epist. 7. admodum flebiliter deplorat. Et Cappadocem illum Apostatam , cui carcerarius Sebastenus sustectus est, post lethalia vulnera desecisse a fide , mox consecutus infaustus obitus monstrauit. At hominem vere ac plene martyrio perstinctum, eoque titulo gratia martyrij iam potientem , tot Christi promissiones securum faciunt beatitudinis, ut dixerit Maior in A.d. 49.q. 2 4. a placito dubitante de talis hominis aeterna salute, aeque
recedendum esse, ac recedimm repente, inopinato
pede prementes colubrum Deinde tempus illud censeri debet maxime idoneum ad collationem effectuum praedictorum , quod quam maxime ac
cedit ad vitae finem: Nam tempus consequens CX- cessum martyris e vita, iam exclusum est tanquam dii lentaneum a diuinis legibus circa gratiae conces sionem. Initium vero martyrij , quamuis morte eerth secutura, non est accommodatum eX promptioni diuinae huius largitatis, ne merces tribuatur persolutionem nimium anticipatam , dc quo tem pore ob superstitem libertatis v sum , adhuc potest resilire, & impendentem mortem auersari. Qua rendum ergo est tempus aut momentum aliquod, quo homo & adhuc sit viator, ideoque nouae gratiae capax , & minimum absit a morte , quae ultime, martyrium consummat: ita ut ad eam videri possit deuetum,eo quod homo ita sit assectus, ut nequeat ultra resilire, & martyrium voluntate de sugere. At nihil horum cadit in tempus quo lethale vulnus
homini infligitur, 1ed plerunque multd posterius.
385쪽
as. Longe itaque commodius,Videtur, tempus illud adscribere collationi praedictorum martyrii effectuum, quo vi vulnerum illatorum eo de-Uenitur, ut excisa temperie quae ad usum sensuum internorum necessaria est, usuque libertatis iam intercluso , homo obstipus plane iaceat, videatu que praemortuus: quod contingit per tempus aliquod ante mortem, saltem breuissimum & imperceptibile. Sicut enim anima rationalis quoad omnes gradus suos simul inducta , expromit priamum sunctiones gradui impersectiori respondentes, sicque pro meliori in dies aptatione mat riae , progreditur ad gradus'altioris operationis, quod ex nutritione quae partialis quaedam generatio est, videtur perspicuum : Ita in recessis animae
rationalis a corpore, ob contrariam causam proportionalem , contrarium accidit. Hoc est quamuis anima rationalis quoad omnes gradus suos substantialiter spectatos, simul ac semel ab una aliqua corporis parte abiungatur, tamen priusquam fui istiones vitae omnes, in ea parte cesset elicere,inepta primum euadit ad operationes sublimiores, nempe rationales,) ibi sermandas ; tum ad despicatiores siue sensitivas, tandemque ad vegetatiuas, atque adeo ad omnes. Tametsi aliquando perexiguum vixque Perceptibile interuallum decurrit inter abiectionem aptitudinis ad altiores stinctiones,& aptitudinis ad viliores, ut deprehenditur in iis qui disserentes subvio exanimantur, aut quibus ceruix praepropero ictu demetitur.Hoc igitur te puss
386쪽
De Martyris gratia se gloria. 3 67
pus, quo homo vi inflictorum vulnerum,& abactae temperiei necessaris ad rationis ac libertatis usum,. humanae vitae quali praemoritur ; aio elle tempus illud, quo homo breui ante mortem, iam sui imis pOS, non vltra de mutatione periclitatur, ob libe tatis vertiginem intercluso rationis usu prohibiatam. In illius inquam temporis primo momento, quo verum est hominem tunc primum incipere elle sui impotem ; vel si datur inflans ultimum quo est sui compos, iuxta varias philosophicas senteutias quas hic non moror,) immediate post, illud momentum, atque aded extrinsece in eo momento , incipit gratiae insutio de reatus abstersio. Id quod locum etiam habiturum existimo circa eum, qui ad praedictum iam deductus statum , eximeretur a morte per miraculum , quicquid e contra statuat Maior in Aia. 9. q. 24. Neque Cnim V risimile duco , diuinam largitatem , propter tem poralem benignitatem , & aliquorum dierum ulteriorem usuram,quam supra narurae ordinem vult concedere, parcam esse velle meliorum charismatum , quibus pugilem suum exornatura fuisIet, si cursum naturae sivisset libi , nec miraculo inhibendam vulnerum emcientiam decreuisset. Probabilissimum item censeo,benignam Dei manum aD suturam,iae qui iam Coequm prope prehedens, inde diuinitus reductus est,ab ea spe auertatuta.& curaturam ut dilata Delicitate tandem aliquando potiatur.
citharini argumentum pro certitudine gratiae, ex dictis iusticitur.
26. Porro ex constitutis de tempore quo gratia
387쪽
confertu martyri, euerti rur longa & siequens apud Catharinum argumentatio pro certitudine gratiae iustorum, ex eo ducta, quod martyres certo agitoscant se gratia Dei senstificante potiri: vnde idem de caeteris iustis colligi videtur, cum loca quae aduersus gratiae certitudinem in communibus iustis vrgentur, sint uniuersalia, ac proinde aeque circa martyres valitura , si reuera valerent circa alios. Ita habet Catharinus disceptatione I. contra Sotum,& late in assertione Ir. articuli de
certitudine gratiae. Sed recte Catharino obstitit Sotus, cum aliis locis quae Catharinus disceptatione illa I. annotauit, tum l. 3. de nat.& gratia, in ipsa meta libri. Obstitit item Uega lib. 9. in Trident. C. 43. Praeter communia verb argumenta quibus omnium viatorum incerta sors & gratia stabilitur, illud occurrit in hac materia peculiare & pr prium , quod peti dicebam ex tempore quo gratia martyri consertur. Hanc enim gratiam, Catharinus martyri certam & indubitatam esse contendit,quod ex diuina promissione infallibili debeatur morienti pro causa fidei. Atqui tempus quo gratia ex ea promissione martyri rependitur, tale est, ut per illud martyr rationis usu non potiatur, & ut ita dicam , non nisi vitae scoces hauriat: hoc est idoneus tantum perstet, despicatissimis vitalibus functionibus exercendis:quaod Diactiones autem intellectus
ac voluntatis, perinde se habeat ac truncus aut stipes. Tunc ergo martyr, non potest de gratia vi martyrij accepta certum iudicium efformare. In tempore aute anteriore , cum martyr adhuc est sui compos, nondum adest gratia martyrio reposa,nec
quod rependenda sit, potest certo statui: quia se lassis
388쪽
De Mart ris gratia es gloria. 3 69
tassis deerit perseuerantia, quae in quibusdam mollito animi robore descit post lethalia vulnera , ut in illo Cappadoce qui cum Sanctis undequadraginta martyribus tuisset annumeratus , Sc cum eis passus dirissima, in portu naufragauit. Itaque concidit 'niuersa illa Catharini substructio, ad firmandam gratiae certitudinem in communibus iustis, ex ea certitudine gratiar qua potiri martyres contendebat. Quanquam si sermo esset de sola morali certitudine , actualem formidinem , praesertimque anxietatem excludente , ut sano serunt nonnulla quae Catharinus disceptatione illa r. pag. 22. ex Vega refert & approbat, non refragarer. Nihil quippe est quod obstet , quominus martyr ante moraliter consummatum martyrium , & acceptam ex opere quasi operato gratiam , certitudine morali, de sua gratia ac etiam de salute aeterna, per suadeatur. Idque unam confirmant quaecunque a Cathalino proseruntur ; ac praesertim illa tanta alacritas, & sancta in tormentis expetendis & calcanda morte generositas.
Gloria martyris in caelo multiplex.
27. Gratiam finalem, & plenam reatus poenae abstersionem , pretiosissimos fructus martyrii in via de quibus hactenus, excipit confestim gloria quae duplex in martyre distinguenda est; nempe essentialis , & accidentalis. Accidentalem hic intelligo , stabile adiunctum gloriae primariae , quod tibia raptim diffluat , ut quaedam transitoria
gaudia per modum accidentis communis aduenientia, quale Cliristus ex peccatoris conuersione
389쪽
concipi in coelo testatur ; sed perenne perstet,ac ex iublimis alicuius actionis vel passionis prςrogatiua debeatur . ἐκ in quibusdam subiectis velut proprietas beatitudinem primariam allectetur. Hanc beatitudinis primariae accessionem, tribus hominum generibus vendicant, pro numero operum heroiacorum & victoriarum ab eis reportatarum de hostiabus inaspectabilibus & eorundem partiariis cum quibus est nobis hic co luctatio. Nempe Martyribus, Virginibus , Doctoribus, quorum primi de fidei hostibus, alteri de carne , postremi de errore
δc ignorantia triumpharunt. Passim aureola Voc tur, denominatione ducta a coronula ex auro quae erat supremus arcae limbus, superstabatque alteri coronae item ex auro,quae quod grandior ellet,simpliciter dicebatur corona aurea, ut habetur Exodia s. Inde enim quod Ribera obseruauit l. 2.de templo c. s. n. s. veteres scholastici , gloriam essenti lem simpliciter dixere auream ; eam verb accessionem de qua agimus,vocarunt aureolam. Vtramque circa martyrem attingo.
Espnitatu aliqua, gratiae permerita partae resondet.
2 8. ureae nomine, uniuersa gloria essentialis S S. martyrum intelligitur: nempe & quae meritis rependenda est, &quae speciali titulo supra sortem meritis debitam tribuetur. Prior est extra controuersiam.Nec dubium est quin sit sutura eximia,pro tot t iraque luculentis martyrum meritis. Est de hac
gloria locus illustris apud Augustinum in psal. 6 . ad illud υPrincipes Iuda &c. Prolata enim priore illun
390쪽
De Martyris gratia se gloria. 37a
lius versiculi expositione ab hoc loco aliena, secundam in haec verba subiicit. f Plus me delectat quod ex istorum nominum interpretatione clarescit. H brara quippe simi nomina, quorum Iuda consessio interpretati dicitiat: Zabulon habitaculum sortitu- dinis : Nephtatim dilatatio mea. Qu.e omnia veris Usimos nobis insinuant principes Ecclesiarum , di- gnos ducatu , dignos 1 mitatione , dignos honori- 'bus. Martyres namque in Ecclesiis locum summum ' tenent, atque apice sanctae dignitatis excellunt.Iam verδ in martyrio, prinad confessio est, & pro illa μ' quicquid acciderit tolerandi,sequens assumitur titudo: Deinde post omnia tolerata , finitis angu-
stiis , latitudo consequitur in praemio. Eodem retulerim illud Prudentii hymno iaperisteph. I Nil suis bonin negauis . Christus unquam testibus ;Te ibin quos nec catena, t wira nec mors terruit. t
Unicum Deum fateri, Sanguinis dilendio. . . t iaSanguinis sed tale damnum Lux rependit longior. Hoc genin mortis decorum est ;Hoc probis dignum viri . te fembra morbis exedenda Texta venis languidis. . Honia donare ferro ,e Orte Gr ho iem vincere. Tulchra res icti sub ense wersecutoris pati. bulis per vulnus amplum