Dionysii Sandelli Patavini De Danielis Concinae vita et scriptis Commentarius ..

131쪽

ς8 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. aestolabantur. At Veneti Senatus Patres, totius aequitates parentes in tam gravi negotio nihil praecipi. tanter oportere decerni optime, ac sapientissime ambitrati communi consilio totam rem ipsi cognoscere, ac investigare non dubitant. Quare non Genuae solum, ubi monstrum cubare mendax fama retulerat, sed etiam in aliis Europae urbibus Reipublicae Administris mandarunt, ut rei huic dignoscendae investigandequae diligenter incumberent . Verum post multam operam nihil auri repertum est non Genuae modo, sed nec uspiam alibi ab iis Patribus positum. Atque hac ma Xime ratione diu suppres.la, atque occultata veritas extulit aliquando tela, ac malitia superata processit in medium , quaeque machinamenta diabolus ad eam Congregationem deformandam, atque adeo praefocandam artificiose

paraverat, ea ipsa moderante rem Numine, in eo. rum maxime dedecus atque ignominiam cessere , qui totam conspirationem scelusque conflaverant. Cum vero calumniae quam facillime confingantur, regre vero ex hominum animis evellantur , eo factum, ut quamvis ii Patres multorum testimonio imnocentissimi declarati fuissent, haeserit tamen in ple risque concepta opinio, jactura sane illorum non levi, qui intentatae persecutionis damna longum ad

tempus pertulerunt. Nunc tamen depulsa poenitus 8c eradicata, celeberrimum hoc Dominicanae Famblice Collegium altius in dies exsurgit , habebiturque semper tanquam inlustre Christianae ethices praesidium , ordinis Praed. ornamentum , atque insignis Venetorum munificentiae documen.

rum. Calumniae hujus iniquissimae meminit Palux

xius

132쪽

R DANIEL. CONCIN. spesus a ; hujus vero historiam complexus est P. Bonaventura a OceaIeo bὶ ordinis Cappuc

cinorum. P. Franciscus Antonius Zaccharia, Praediis catorum Famili g, atque illi maxime Congregationi denigrandae semper intentus, enormem calum oniam sua in Historia Litteraria impudentissime re

censuit e . Cumque jam ejus sallitatem quique

homines notant , ipseque auctor Historiae de calumnia a suis confista a Paruααio d abunde edoctus fuisset, qua tamen est expud Orata fronte , eandem denuo recoxit in quibusdam epistolis, quas in sui, suaeque Historiae defensionem e vulgavit. In his sit. quidem vafro artificio rem ita involvit, ut quamvis narrationem illam uti calumniam habere se simulet, ut Patinetio gratificetur, a quo mitius, quam par videbatur, fuerat de impostura expostulatus, re tamen vera scelus confictum a suis, atque a se in Hsoria Litteraria relarum novis adductis testimoniis confirmare studet , ac Patunetii argumenta sa

tis non esse scribit se ad calumniam tam atrocem N a di

cal laurea trigo a serenda in difffa della Storia deI Probabilismo ovis. XLVII.

ma la Storia Letteraria ec. H D fisa delia storia Lemeraria ae Italia, e det suo ritore. Let r. UILI Lugitori deIι' Eranistiche Lettera vegrano ess, se is rarioni che υ, si reeano a tri eo ravaris i per fallo calunnioso e bustardo ne spersuadano. Plura alia ibi leguntur de illa enormi calumnia, quarta ipse tamen Historiae Auctor historiolam lotiaretis appellat, quae longam mererentui commentationem, si perversum hujusce script ris geniam perseqvi foret necessum, aut OPPOrtunsim. Diqitigod by Corale

133쪽

Ioo COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. dispungendam. Iam vero Potuααius ipsum , sociosique ejus, qui venerant in partem criminis, non uno in loco reprehendit , factumque ab iis evulgatum puram , putamque calumniam fuisse coram Orbe toto testatus est. Hoc idem distinctius praestitere alii, atque inter alios P. Bonaventura a Coccaleo , qui exacte integram facti seriem exposuit, & Uenetum Senatum eam in rem diligenter , uti erat opus , inquiisse suis conscripsit . Mirum prosecto scriptorem illum, qui se compositum ad bene merendum de omnibus gloriatur alia argumenta postulasse s quae etiam si prolata suissent, de sententia vix decessisset, quemadmodum Eruditis compertum est aliis in casibus contigisse, in quibus de faIsitate 'apertissime convictus est . Iam vero unum restabat, ut quemadmodum Veneti PP. Praedicato regdeclarati innocentes ab Senatu Sapientissimo fuerant, iidem publicum innocentiae, fideique suae ab eodem

testimonium quod facile obtinuissent postulassent,

atque toti orbi terrarum hoc modo PP. plurimos Societatis tam enormis calumniae esse architectos, vulgatoresque nuntiavissent.Hoc certe Histortiae Littera. riae auctor visus est poposcisse, dum allata a Patux-xio firma argumenta sui narrationem haud infirmare scriptitavit. Qua in re judicium in hoc scriptore quisquis desideret, dum publicum poposcit testimonium, quod suae Societati aeternum haeturam infamiam intulisset. Alia porro in hac rem dici possent , nisi mea in sanctissimam Societatem

Iesu veneratio animum avocaret. Illud autem permirum cuilibet, & portento non absimile videretur, nisi protinus hujusce scriptoris, ac multorum

134쪽

P. DANIEL. CONCIM. IOIsociorum ejus insensus in Praedicatorum familiam animus aenigma dissolveret, Historiae Litterariae auctorema scilicet, qui se critices artis non peritum modo , sed prope patronum ac vindicem vendi tat, non animadvertisse in gravissimis rebus , in quibus honesi Dissimorum hominum fama, atque existimatio agitur , non vulgi circumforaneos rumuscolos captane dos, nec suis iuspicionibus esse fidendum , sed cer- tissimis, ac plene perspicuis argumentis, ut oti m di- tr Nit P. Lagomarsinius, non dico sapientem , sed sal num duci oportere. At ipse , aliique ipsi similes x plurimi, his omnibus proculcatis Christianae critices, seu verius caritatis regulis, tum Concinam , tum Concellitas ejus crudeliter lacerarunt ea certeit solum de caussa, quod noxiis morum doctrinis bellum intulissent, ac secum ad suorum placita sentire detrectassent. Hoc sane propositum, quod eorum plerique , ingenti totius Societatis damno , tenuerulit, extremum hac nostra aetate jam periculum

ac fatum jure ipsis minatur. Isti enim homines , qui maxime honorati atque illustres hodie viverent , dum in florentissimis Regnis , qui esse poterant, esse noluerunt, nulli jam sunt, aeternaque posteris suis acerbae recordationis monimenta reli, querunt. Magnum profecto caeteris exemplum, ut tandem aliquando moderentur rebus suis, atque cum

quid secum ipsi meditantur, aut moliuntur, reminiscantur supremis aeterni Patris sedibus assidere justitiam; si modo adhuc suam consistere Societatem

velint , quae Catholicam Ecclesiam mirabiliter juvit , dc illustravit .

135쪽

Ioa COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT.

CAP XXII. De PP. Leechii re Bovii S. I. seriptionibaua ersus Historiam Probabilismi erRigorismi. E Narratis hactenus iis omnibus , quae ad conce

tationem , P. Bernardini Bentii dissertationi

caussa exortam, spectare videbantur, nunc caetera eaque sana sortiora,PP. Societatis adversus Peobabismi Historiam tentamina percensenda sunt ut quantum quidem ego polliceri audeo, absolutam habeant castiorix doctrinae vindiceς notitiam acerrimae disputationis. Itaque Pri Societatis post infinitas in hanc Historiam emissas voces , ac post non parvi voluminis editos in eandem libros, non satis haec esse arbitrati ad celerrimum illius cursum interrumpenodum, atque avertendam ingentem cladem, quam

Probabilisticae inserebat doctrinae, sortiores milites excitarunt, quoniam Sanvitalis Ghetiique scriptionibus parum prosecerant. Hi fuere P. Franciscuς Leethius 3c P. Boυius, alter clari nominis Matheseox professor, alter vero ita Theologica Mediolani Societatis palaestra Veteranus miles & morum sanctitate doctrinaque spectatissimus. Hi duo homines , quum libros suos in Italia edere prohibiti fuissent, ad Helvetios incommodo itinere , Mingenti sumtu se contulerunt , ita eaque regione Abbati Einsildensis, Societatis, ut ipsi dicunt, dev tissimi, usi patrocinio eosdem typis vulgarunt. Suscepti a sui sociis itineris caussa in a Sanυitali re

136쪽

R DANIEL CONCIN. 1 3 Ialam a , ut ineptam summae levitatis suerit percensere. Lecchius hunc libro suo indidit titulum :A-ertenete contrapposse all'Isoria det Probabili o. x In Einsiden A. MDccxLIV. appresso Gio: Eberar-do Κailin ἰ Βουius vero ita suam Dissertationem inseripsit: Deu' us diale opinioni in materie morali Dissertaxione Teologica , in cui si e ongono femplici remente I origine, e D stato delia quissione eoue fensia senxe di diversi Dorrori Cattolici , apud eundem . ni Lecebius elegantis ingenii vir concinna dicendi laris , ma, urbanisque salibus interspersa usus est. At cum e Historiae illius iundamenta firmissima diruere im- , possibile judicasset , caeterorum more , praetermissis it icilicet praecipuis capitibus rebusque cunctis gra-s: vissimis, in levis momenti rebus universum opus insumsit. Quae cum persecti , licet sociorum suo. rum immodestiam in scribendo non sit secutus ,:t non pauca tamen miscuit, ac mutuavit a PP. tris: 1 Matrino &Μillante quemadmodum alii ante ipsum, a fecerant; quasi alio depromtis injuriis quivis sine

crimine lacerari possit. Tulit ingentes laudes Leeis ebius ab iis praecipue, qui morales quaestiones idem j esse putant, ac versare parabolas , cursum flumionum moderari ac sistere, & pontes efficere. Βουii autem operis scopus ex titulo satis adparet. Cae. teris ipse callidior, doctiores probabilistas aemula. tus innumeris subtilitatibus probabilismum contexit . Qua in re maximam caussae suae utilitatem obvenire posse probabilistis semper visum est. Catterum modestissime caussam suam egit, neque Concinae uspiam , aut ejus Historiae meminit , quam

137쪽

Io4 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. I convellendam ex instituto minime susceperat. Hinc manifestum est insigne P. Sanvitalis mendacium , qui Bovii & Leochii operam omnino necessariam fuisse putavit a) ut υiva, ac sincera habereturComcinae, Iesultarum multorum hostis imago , atque δε-

frueretur deformis, indignaque facies Carbolicae E elesiae , quam ille suis in libris expresserat. Ita ferme latine sonant eius italica verba. Insigne hoc

est, ut monui, Sanυitalis mendacium ; nam Le ebius ingenua, atque urbana scriptione usus est: Bovius vero nec Concinae, nec Probabilitat Historiae unquam mentionem fecit, ut modo animadverti. Leochio & Bosio objecit Concina; . IV. Paradoxorum librum, cujus praestantiam atque fortunam, post recensitas duas alias ejusdem elucubrationes, perse

quemur . .

C A P. XXIII. Reseripium Benedicti XIV. ad inebiepiscopum Compostellanum Commenrario illustrat, re fui vindicios adversus PP. Millante σ

Hoc loei mentio facienda est editi a Concina

Commentarii in Refcriptum Benedicti XIV. ad Archiepiscopum Compostellae . Evulgatis iis duobus diplomatibus, quorum supra meminimus b), contraria interpretamenta in insigni Hispaniarum Compostellana Dioecesi orta sunt, atque institutae divi

138쪽

R DAMIEL. CONC. I sdisputationes . Compostellanus Archiepiscopus opti. t mo consilio rem totam Benedicto XIV. aperuit, qui et collaudato in primis cum ipsius Archipraesulis, tum si universae Hispanicae gentis Zelo ac religione , Re

ii scriptum ad eundem dedit, in quo plenissime pol stulatis ejus satisfecit. Concina, duobus jam scris piis de jejunio libris, nihil jam ultra hac de re con

i scribere cogitaverat ; at ex praeteritis futura conji li ciens, non defuturos scilicet, qui Pontificium Reis i scriprum, aut nimis rigidum, aut arbitrarium nulli vive sere momenti traduxissent, hujusce Rescripti, illustrationem, suadente etiam Card. Dominico P - , sonaeo O) aggressus est , perfecitque A. MDccXLIV. , atque insequenti vulgavit cum hac inscriptione: In Referiptum Benedicti XIV. ad postulata septem Archiepiscopi CONOstellae , ieiunii legem spectantia Commentarius Theologicus. 4. Venetiis apud Simonem occhi MDccxLv. In quo Commentario vere clarissimeque ostendit: Pontificem propositis sibi dubiis ea dedisse responsa , quae & legis natura & justae dispensationis regulae postulabant; nihil denique novi oneris imposuisse, sed id declarasse duntaxat, quod sacrae inediae tristitiaeque jura praescribunt . Insignien comio Concinianum hunc commentarium laudavit ejusd. censor F. Silυester , Episcopus Porphiri ensis, Jc Sacrarii Apostolici Praefectus b . Benedictuso Veis i

139쪽

1c6 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. vero XIV. qua voluntate , animique gaudio cum priora Concinae de jejunio volumina , tum praesens Opus exceperit, ex eo fit manifestum, quod summa dignatione ejusdem non semel cum laude meis

minerit a . Quae quidem praeclara doctissimi Pon

tificis testimonia haud obscura sunt Concinianae vi tutis monumenta, nec ulla unquam ejus adve sariorum invidia evanescent. Comperta haec Bene. dicti XIV. in Concinam existimatio caussam praebuit doctis auctoribus Εκcerpti rorius Italicae , ne non Helυeticae Litteraturae, ut Rescriptum hactenus laudatum recensentes, ejusdem Pontificis in Concinam dignationis memoriam servarent b). Hoc eo dem Anno MDCCxLv. Vindicias sui adversus PP.Md. Ianre , & Carratrinum vulgare tentavit . Dederat

Anno MDC cx LIII. Kalend. Iunii ad Benedictum XLV. epistolam, in qua id exposcebat in haec serme veris ba

lem aevo nostro datum fuisse Pontificem telo , integritate, iudicio, d

a) Tum in Encyclica labentissimo, in qua haec leguntur: Non defuerunt

etiam prassanter inteν itatos Theologι, quι Litieras nostras apostolicas datas A. MDCCxLI. egregiis commentariis Altistrarunt. Idem eontigιε

responso, quod fecimus archiepiscopo Composellae die octoa Iuσιι quod fano integriam suis Libris progendum curarunt. Extat haec epistola Tom. i. Bullarii Benedicti XIV. pas sal. Tum etiam in Libro X. aurei operis De Unodo Diaecesu i cap. num Me Ea admixtis, seu riarnium una cum piisibus comesis ob adjunctum scandalum, a quo υix seiungi poterat, iure ac merito etiam sub poena excommuniis curionis fuit in praefatis Unodis interdicta ἰ quemadmodum bene ponderat Danies Concina in suo commentario Theologico ad postuιata inebiopiscopi compostellani g. I. num. Io.sbὶ Tom. II Anni MDCCL viii. pag. aos. In Elogio Benedicti XIV. Quum compostetiae υιscopus, in Decretis Pontificiis de stian/o Anna I74 l. promulsatis haererer , Iuaυi eruditionis apparatu scrupAlos ex mier haec ina reisonsa Daniel Concina, cujus iudicio, in rebus ad GHνinam moralem Dectantibus, Pontifex mnitum tribuebat , commentario edito persecutus est.

140쪽

P. DANIEL. CONC. Io

ba: se quidem de paupertate monachorum libros edidisse duos , easque in iis docuisse sententias , quas non solum Theologi , ac Canonistae peritiores, verum etiam probabilis mi assectae profiterentur: at nihilominus Veronae librum prodiisse adversus se

non noxiis tantum, sed omnino depravatis opinationibus resertum, quae multas utique reprobandas laudarent consuetudines monachorum. In hanc scruptionem se vindicias scripsisse sui , ac proinde ab eodem petere ac flagitare, ut & illas edere, Sc SS. ejus nomini liceret sibi consecrare . Ex jam vulgatis libellis cognovisse quidem quantopere sibi es.set a multorum acerbitate pertimescendum; sed haec omnia parvi facere, ac prorsus contemnere, magis que vereri ne animae suae detrimentum facturus esset, nisi rerum omnium respectum abscinderet, eaque aggrederetur, ad quae perficiunda conscientiae stimulis ac voce movebatur. Probavit haec Pontifex : sed mo. nachorum clamoribus exturbatus Concinae rescripsit, ut suarum vindiciarum editionem in aliud opportunius tempus disterret; donec scilicet eorum vota precesque frigescerent; qui superiorum elucubrationum pondere adhuc premebantur. Monachorum inis

de precibus Concinae silentium indictum est, ut supra est animadversum : hinc opus ab ipso multo antea compositum delituit ad A. usque MDCCXLV. Quo anno quum Romae in Basilica Principis Ap stolorum Evangelii praeconis ossicio langeretur, ad Pontificem supplex accessit, cumque eo de vi a monachis sibi illata, ne sui vindicias ederet, conquestus est. Pontifex, rei aequitate comperta, libri suis sub auspiciis evulgandi facultatem ultro ac libenter lar