Dionysii Sandelli Patavini De Danielis Concinae vita et scriptis Commentarius ..

151쪽

II 8 COMMENT. DE UIT. ET SCRIPT.lia minus eruditis vix erant compertae, Veronensis

Equitis studio brevi notissimae cunctis evaserunt. Cujus dum plerique vituperarent doctrinam & non

immerito reprehenderent, Benedictus XIV. Pontifex vigilantissimus Anno MDccLv. coacto conventu

hujusmodi de scenore controversias statuit expendere M malo occurrere, quod imminere dicebatur. Hoc eodem anno Concina, post habita; in Basilica S. Petri quadragesimaleet conciones, ad Pontificem, in Arce Gandulphi commorantem, accessit, uti supra etiam indigitavimus. Ibi vehementi laterum

dolore vexatus est, proximeque ad mortem accessit. Qua occasione pleraque de repentino ejus morbo narrata sunt, quae percensere non satis caussae esse arbitramur; eo ve I maxime quod brevi convalue.

rit, cura praecipue Leprotti, Pontificis Aachiatri ce. leberrimi . Hoc igitur in loco degens Pontificem coa- veniebat tapissime, cumque illo de rebus, quae ma. Yimo Ecclesiae bono, atque utilitati fuissent, sermo. nes habebat frequentissimos. Injecta de usuris com

memoratione, Pontifex conventum doctorum virostrum se cogere velle significavit, atque a Concina petere quemnam ex Societate Iesu, cujus Theolo. gum unum illi interesse volebat, ipse legisset. Tum Concina sibi quam maxime idoneum sere P. .Egidium Giuli respondit, cujus mores atque doctrinam tota Romana Urbs jure meritoque praedicabat. Cum- qua Leυ1Exanius sibi opportuniorem videri P. Tin ramum dixisset, Pontifex, habita ratione etiam Concinae commendationis, utrumque, Tm lanium videlicet, ac Giulium, delegit. Ergo Congregatio coacta est, ipsique interfuere ex purpuratis PΡ. Gentilis ,

152쪽

bus vero Regularium Concina ipse, Sergius ex Piis operariis, Blancus Minorita, Giulius ac Turanius S. J., Aloysius a Turre Monachus Cassinensis, omlandius ex ordine Monachorum Coelestinorum , ABahuensus cier. Somasich., quorum tres postremi Proc

ratoris Generalis ossicio apud suos fungebantur. Hac in Congregatione, cujus Historiam Concina in Commentarios retulit, Pontifex, atque Theologi doctrinam Μ ei ad trutinam revocarunt indeque Ben dictus XIV. Decretalem edidit Kalend.. NovembA.M cLV. , quae incipit Vin pervenit, in qua foenus

omne damnavit, suasitque Concinae, ut eandem Commentario illustraret. Quem ubi coniecisset, omnia. que jam pro editione parasset, ab eo edendo supersedere debuit, ita suadente Pontifice, quem Massejani nominis cultores Cardinales Sylvius Valens Gon-xaga, Riverius, aliique exoraverant, ne Conciniani Commentarii sua voluntate concederet evulgati nem. Interim Concina hoc tempore opere & labore frustratus Neapolim A. MDcc XLVI. concessit ad conciones habendas in majori Ecclesia urbis celeberrimar. Ibi damnum , quod Masset liber inserebat,

cognovit, viris doctis ac piis reserentibus, eumque urgentibus ad Masseianae doctrinae consutationem . Haesit aliquandiu Concina cum propter amicitiam , quam a multis annis cum eodem Masseio inierat, tum propter ejus nomen, quod partim propriis me. ritis , partim vero & potissimum fautorum studio celeberrimum evaserat. Sed vicit tandem , ut vincere profecto debebat, amor veritatis. Itaque Neapo

153쪽

Ieto COMMENT. DE VI τοῦ ET SCRIPT.li consistens adversus Mufeium, ejusque antes gnanum Broederientum librum conscripsit, cui, ut regioni, in qua scribebat, utilior esset, Neapolitani Regni adversus usuram decreta & leges inseruit, eadem cuncta communicante Iosepho rillo, jurisconsulto doctissimo, & Regalis potestatis defensore . Inde sub auspiciis splendidissimis Caroli Borbonii, tum Siciliae, nunc Hispaniarum Regis augustis. simi, edidit cum hae epigraphe: EDUixione dei Dogma,che la Chies propone a credersi inrorno ali' usura, colla consuranione dei libro inritolato: Deli impi ego delDenaro. 4. In Napoli per Pietro Palumbo Anno Moc ex LVI. Romam inde redux, quum mssei se torum studia friguissent, ipse vero nunquam non vigilaret , Commentarii edendi facultatem affecutus est, eumque evulgavit sub ejusdem Pontificis patrocinio cum hoc titulo : In Epistolam EntFelicam Benedicti XIV. adversus Uuram Commentarius, quo illustrata doctrina Carbolica , Nicolai Broerdesen re

aliorum errores refellunxur . . Romae ex Typographia Palladis apud Nicol. & Marcum Palleari nos . Anno MDcc XLvI. Commentarium hunc Concina, expolitis in antecessum usurariae haereseos origine, pro gressu atque incremento, in tres dissertationes partitur. In prima Catholicae doctrinae capita, & quae ad Uersus emorem dogmaticum in Decretali Epistola stabilita sunt, plana facit. In altera casuisticae controversiae statum exponit, & potissima adversus eos momenta percenset, qui Catholicum dogma adve sus scenus probantes , hoc confictis ad libitum titulis reapse enervant, atque in nihilum redigunt . Tertia demum differtatio tertiae partis Pontificiae

154쪽

R DANIEL. CONCIN. III. Epistolae continet interpretationem. Laudarunt Com

mentarium hunc praeter alios Viri doctissimi Thomas Antonius de Emaidis, Benedicto XIV. ab episto. lis latinis, atque in Romano Archigymnasio sacrorum Canonum Prosessor;& Jo: Laurentius Berti tum Bibliothecae Angelicae Praesectus, ac postmodum in Pisano Athenaeo Historiae Ecclesiasticae Prosessor,&, S. C. M. Theologus ; quorum testimonia ineptus sim, si ommisero a . Eodem anno alterum adver

et sus

ca Thomaes is Emiadis in Commentalii eensurae Decrestatim epistolam, qua Santiissimus Pontifex Benedictus XIV. catholica Ecclesiae doctrianam adversus pravas quae ae faenore opiniones irrepserant, constabilivis ,

quo firmaυii , in una simul prudent semas . atque sanctissmar

praesituit regulas, quibus in contractibus aliisque negotiationibus asininura coendum esto, commentatus est eruditissimus 'ν Daniel Concina,m Dominisana Familia, netu tam Iacrarum concionam laude , quam mulsipsiei librorum editione in listrearia Republica clariar. Huius ira que priυari Doctoria Cammentariam eum inspexerim, oe quoad virerferebant mea unde qMaque scrutous sim, tauta doctrina refertum, tan-- methodo, ae prespicuitate elucubrinum λυeni, μι mihi ipsum peris ἀgenti Metilentisime are uerit nibis in Me falismis . . predi uiri materia poιuista melius a Pontifice maximo is finiri , nihiι ab eodem pruisurius omitti. Io: Laur. Berti in Censura pariter ejusdem Ο.' peris verba haee sunt: Theologicum Ores , cui timias: in Episto. lam Encycliexin Benedicti xlv. Commentarius , studios cura

eximii Viri P. Danielis Concinae elaboratum summa animi tumuis asitare peristi . . . Egregias enim auctor Thomimeae febesa praesidiomianitias, O adversus taxiores opiniones fiam exercens, in id ma.

xime incumbis, ut legemes non delectet rantum , verum etiam ena

ximam tuis afferat tituitarem s iviae praesertim praestat in hoc πα- distomo commentario , in quo confutat Nicolai Eroederisn . ali rum riua usuras pe*ιentem fassiomamque doctrinam ἰ simulque ocis

casione accepta exagitat, atquo ex Pontificιa Epistola inconcusses praeceptionibus, s monitis celeberrimis o pugnat , enae circa eauisem ma rariam benigniores quidam Catholici nuper Pradiderunt . . Quapropter

Commentarium hune ego quidem Dι- metiori iudicio J dignam

arbitror, ut m remur in Iucem, tum ad redarguendam , πυIncen.

amque tuorum perversitatem, qui pecunias, Me res alias das muω auas, ipsumq- mutuum fucis obtegendo. foedioma usurae tabe rugi.nantur: tum ad omnes commonefaciendos instruendosque , ut sanetis fimi tia ae Samestissimi Pontificis saerossanctas an rιtaetrones praeo sis habeant m eustocitam. Laudarunt hoc idem opus homines libris editis elatissimi PP.Αntcminus Eremaud, & Thomas Augusti. ara Mechmius.

155쪽

III COMΜEN IV DE VIT. ET. SCRIPT.sus, usuram librum evulgavit, in quo demonstrare ag. gressus est . Contractum, quem Trinum vocant, usu

raria lue esse insectum. Operis titulus hic est: Uy..ra ContracItis Trini dissertationibus hi rico-Thra logitis demonstrata adversus mollioris ethices Cafui. sas, ct Nicolaum Broetaersen . . . Accedunt Appea dices duae ad Commentarium AucIoris adversus use ram . 4. Romae ex Typographia Palladis apud Nicolaum & Marcum Palearinos An. MDccxLvIέInscriptum est Angelo Mariae Cardinali uiri no , & quinque prolixas complectitur dissertatio

nes, quas cum superiori Commentario in Eney. clicam Benedicti XIV. edere decreverat e aliis tumen aliter sentientibus separatim ab illo vulga. tae sunt. Quare mirum nemini videri debet , si ea incommoda inde consecuta sint, quae operum

divisonem sequi plerumque solent; ingens nimirum taedium la labor, atque earundem rerum re

petitio sa). Cum vero in priore Commentario, at que etiam praecipue in dissertatione V. modo recensiti Operis P. Viti Pichler Iesu itae, ac Professoris olim in Academia Ingol stadiensi, qui usuram ii cet jure naturali ac divino vetitam , alto tam est dominio Principum & consuetudinis vi licham fieri possu docuerat , doctrinam oppugnasset, P. Fran sistus Zech, Jesulta pariter atque in Academia illa Prosessor, uehementer excanduit , atque praede cessoris sui vindicias acturus, dissertationem inaugm, alem, verbis insolentissimis consarcinatam , scripsit, dc Concinam maximam in invidiam vocare cona tus est apud sui moecenatem De Theodorum, Cardi

156쪽

R DANIEL. CONCIN. ITInalem,& Episcopum Leodiensem . En diisseriationis hujusce inauguralis inscriptio, quam addere pote. runt Eruditi novae editioni Chariataneriae Eruditorum Io: Burchardi Meuchenii: Rigor moderatus doctrinae Pontificiae cirea usuras a SS. D. N. Benedicto XIV. per Epistolam En clicam Episcopis Italiae traditus, ab Ingo adiens Academia constanter assertus. Di Dsertatio I., inauguralis fanc Ii rigoris Decimina exbi

bens , quam cum annexis corollariis, Deo Auspice , amnuente incl=to Colleeio Iuridico in eadem alma, re Catholica Baυariae Uniυeorate Ingo adiens,praesis P. Francisco Zech. S. I. S. Theologiae, re SS. Ca- nonum Doctore , horumque Professore publico, o Iuris Primario, post eo uera rigorina examiua, pro licentia summos in utroque iure honores consequendi, publicae eoncertationi subiecit FranescusIoseph Barth, in signir Ecclesi Collegiarae ad S. CFriacum infensaigae Canon. Capit. I. V. Cod. Mense Decembri A. MDccx LVII. Ingosadii Tnis Ior Pauli Schleiu pographi Aead. Dissertationem i hanc ex Bavaria ad se perhumaniter transmissa mi Concina accepit ,& post gratias quammaximas liberali homini actas eandem breviter perstrinxit' aὶ. Anno M cxLIX. P. Zech II. edidit Disserrationem inauguralem , inqua , quod sine ridiculum. est, se ipsum in duas Partitur personas. οῦ alveram nimirum. P.Pieburi; alteram vero Prosessoris Ingolstadiensis. Ut Hesteri discipulus Concinrum mordet germano more , aIque ejus doctrinam carpit; eontra vero ut Prosessor In-golstadiensis eandem doctrinam cum ipso improbat ac refellit. Quod praeclarum inventum meritissime

- Praefat. ad Gristianam Theologiam Cap. XI.

157쪽

r 24 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT.

Concina irrisit sa). Duabus hisce di simationibus

idem P. Zeeb tertiam adjecit, quam Concina nota secus ac priores paucis perstrinxit b. Inter cari ra autem hujusce Theologia Professoris , re so rum Canonum Doctoris Publici re furis Primorii errata , unum crassum ac pingue non est praeter. mittendum . Ibi enim e, Concinam reprehens rus testimonio quodam, ex Constitutione cxIII. Benedicti XIV. desumpto , ac data Ven. Fratri

Areb scopo S. Dominici in Infula Hispaniola, Civitatem S. Dominici in Insula Hispaniola pro

Dominicano Archiepiscopo nescio quo enormiter accepit. Atque hac maxime congrua & aecommmda ratione tam multiplices in se vulgatas seripti,nes Concina castigavit. Si enim cunctarum ab eo. dem separatim ratio habita fuisset, extremam numquam imposuisset manum Theologiae Christianae, quae potissimum eius opus est, quaeque ipsi famam peperit nunquam interituram. Antequam ad ea, quae hujusce Theologiae editionem consecata sunt, accedam, opusculum a Concina editum de potionis indicae , quam cocholatam vocant, jejunii tempore usu, reserendum est. Dum Anno MD CALVIII. R mae concionaretur , atque e publico suggestu jej nii abusus, quos inter immoderatum cocholatis haustum adnumeraverat, Christiana libertate damnasset , delicatioris vitae homines veluti injuria assecti per urbem disseminarunt, Concinam imprudenter, atque nimis rigide docuisse, omnes indiferi

mi Tom. I. Apparatas ad christ. Neolor In lib. De specta tis raeaarati s Differt. I. Cap. XIX. g. XIII.

158쪽

lses I

IR DANIEL CONC, Iasminarta precare mortaliter, qui ieiunii rempore poti nem indicam degustassent. Ut ab hac calumnia se Purgaret , atque Evangeli casa, quam insinuaverat, doctrinam confirmaret , altera luce ab eodem suggestu , maxima populi frequentia, ut mos erat, ad 1 ante, omnes auditores in testimonium vocat; ac talia se nunquam protulisse ingenuo ore fatetur, eadem verba recitans, quae in priore concione iplixectus morum doctrinae Eelus dictaverat. Verum cum ejusmodi sincera proteitatio veluti doctrinae suae de potione cocholatis rejectio apud benigniores Theologos, eorumque asseclas audiret, perque inmnes urbes propagaretur, ne laxior de jejunio do. Et rina abs gravitate viri & loci majestate, unde prodiisse calumniosa fama serebatur, majores vires acquireret, satius consultum esse duxit praelo committere opusculum, cujus hic est titulus: memorie

riche fora r Uo delia Cisecolata in tempo di DLgiuno, poste in una iratera a Monsi. IIIustrifc e R Merenris. Areiveso NN. In 3. Venezia preta Simone inchi MDccxLvIII. Huic opusculo P. Iacobus San--ialis libellum opposuit sic inscriptum: Memoris v ridiche eontrapposie aue Memorie Storiche fuli' uodH Cioecolare in giorno di digiuno sine sui nomine loci & Typographi. Hoc sane opusculum miserri

mum jure appellavit Ioannes Lamius a cujus ju

159쪽

His COMMEMτ. DE VIT. ET SCRIPT. dicio consensuros quotquot illud perlegerint, nullus dubito. Brevem,& urbanam responsionem Sauυisala ab Anonymo scriptore factam inter adversaria norstra servamus, cujus titulum, qui hujusmodi est, placet exscribere: Risposta ossequios alla ferit rura deli' oppositore dei Libro dei P. Concina circa ι' usdelia cloccolata re. Concinae gratulatum fuisse R. Pomtificem & Cardinales octo ob editam modo .recem sitam lucubrationem memorat hic Anonymus Ver

Sub auspieiir Benedicti XIV. R. P. Theologiam Christianam publici iuris facit.

GRavis iam pridem, ac magna Concinam inis

cesserat cura in tanta de Christiana morali copia librorum, licentiae hominum nimis haena laxantium ,Theologicum opus elaborandi, quo castio. ris ethices cultoribus subsidium ferret, & grassanti laxitati, atque indulgentiae firmum obitaculum orponeret . Benedictus XIV. acerrimus aestimator ingeniorum , aliique viri sane gravissimi, quibus ejus

160쪽

zelus, doctrina, fides, atque constantia erant perini spectissima, ipsi jam sponte currenti calcaria addis derant ad id operis perficiundum, ex quo ingentem l Catholicis scholis obventuram utilitatem sibi meritoi pollicebantur. Atque hoc quidem opus, cui Concinam

ante Annum MDCCx L. manus admovisse comperio,

i celerius quidem absolvisset, nisi & sacris habendis

I concionibus,& adversariorum suorum telis, ac cri minationibus retundendis distentus fuisset. Mirum sane cuilibet ejus labores consideranti videbitur, tam egregio atque insigni operi inter frequentes assiduasque acerrimas procellas extremas manus imponere potuisse. Itaque Anno MDCCxLIx. editio. Venetiis coepta est,& MDCCL r. absoluta XII Tonmis, ut Vocant, in δ. cum hac inscriptione: Theo Iogia Chri yiana Doginalieo, moratis. Auctore Fr. Da-ι niele Concina O. P. 4. Romae MDccxLIn Prostanta Venales Venetiis apud Simonem inelit. Universuma hoc opus, quod integrum , ab Futumque corpu i eomplectitur morum doctrinae controversiarum, moe cenati omnium maximo, Benedicto FIV. inscriptum, est; senec alteri profecto consecrandum erat, quam: totius Ecclesiae summo Sacerdoti , qui ipsum ad imgens , & proficuum opus absolvendum impulerat. i P satio ad instar Prologi Galeati capita XIV. com- , plectitur . In his de Christianae ethices dignitate , , deque stylo, quo pertractari debet, opportune, &: fusiori calamo disseri id Cap. xpi I. ejusd. Praefationis i pinegyris exhibetur inci tae Societatis Iesu, in qua. auctor elogia satis multa in eam liberalissime con re gessit, eo , nempe consilio , ut illis . ora , si superi S' Placuisset, oblitueret , qui ipsum animo malevolen-