장음표시 사용
21쪽
neque Valesianam suis naevis carere, quod pOstremum pluribus probat sub finem Disserim tionis ope Raphaelis vernaZZae, viri in utra. que lingua satis exercitati. VII. Denique Valesium ipsum se eo in Eusebio interpre. tando Rufino duce fuisse usum , es tuque versionem pedetentim quasi facem praeviam
sequutum esse. Quare concludit tandem Ru. finianam Versionem ceteris auctoritate, reveritate antecellere ; Rufinum vero ipsum
malae fidei in Eusebiana vertenda Historia falso ae perperam a recentioribus Criticis argui. III. Antequam ad haec eruditi viri mo. menta discutienda accedo, quaedam praemidi tenda sunt, quibus veluti iactis fundamentis, sponte sua consectaria ea fluant, quae
quanta sit Rufinianae huius Apologiae vis
atque robur apertissime demonstrent.. Pono igitur primo, quotquot eruditi viri in Rufini Interpretationem diligentius inisquisivere , eam liberiorem, atque a Graeco Eusebii textu Ionge dissentientem invenisse. Ipsa ego illorum verba huc asseram, non quidem omnium, quod prolixius foret, α minime necessarium; sed quorundam dumtaXat inter praecipuos, quorum nunc mihi memoria suppetit.
22쪽
1o DE VER SIDI EPrimus, quod quidem sciam, qui Rufinum nimiae in vertendo licentiae reum epe
rit, est aeterrimi iudicii vir Erasmus Rot redamus , qui in Epist. DCXIII. ad Ioannem Carondiletum , ita de eo loquitur: Sumit idem Jaris sibi sensum reddendi, omissis , additisque pluribus Pontus in vem tendo Diodoro Siculo r. J..it sibi Ru laus intertendis paene fingulis, quiserranisu t, praesemrim in libris Origenis , oe Eusebii Caesarienses
Historia. Verum haec non es libertas interis pretis, sed licentia potius contaminantis aliena scripta. Et in Censura Homiliarum ori genis in Genesim : Stilus multum babet pera Dicuitatis, satisque commode fuit, licet non usquequaque purus ; cui virtuti titinam fidem adjunxisset, quam ab interprete requirimus. At haec literras , vel licentia potius , addendi, adimendi, mutandi, Rufinum clamat interpreis rem. Hanc licentiam fatetur usurpasse se in L niticum, in Epistolam ad Romanos , in Hys , Iam Ecclesiasicam. suod porro opus ipse tractavit onquam , quod non ad illum modum ecntisminaverit Z Idem in Epist. MCCXV ad Iacobum Sadoletum, paucis multa comis plectitur: nosequam nec elegantem , nec lon e fisi interpretem praesitit.
23쪽
RU F IN IAN A. armostgahgus Musculus rationem reddens, cur post veterem Historiae Eusebii Interpretationem, novam ipse meditatus sit , ita ait
in Praefatione ad eandem: Etenim haud δε- spiebam usque adeo , ut tantam latoris pra ter rationem subirem, nisi antiquam versionem a Graeco exemplari Lutetiae Parisiorum anno Dominicae Incarnationis MDXLIV. edito , quam plurimis in locis variare deprehendissem. Cupiebam littir hasce Hisorias pro ingenii mei mediocritate Latinis atiribtis ad Graeci exemplaris fdem aliquanto castigatius, quam vetus habet editio , legendas exponere. Huic concinit Chrisopbosonus in Praesa. tione itidem suae versionis: Rufini conversis. nem, quam tum diu hominum manus tenuissent. cum Graecis conferebam , sententias inter se expendebam sedulo : unde certe maxima me capiebat admiratis praefertim cum Latina a Graecis tantopere disentire animadverterem Pquid tam docto viro venerit in mentem , ut auctorem tam insignem, tam indiligenter veris reret. Factum illius probare haud poteram, coarguere autem vix audebam. Deinde pau. cis interiecstis: Sed in hac Historia, quam in eadem Apologia laudat D. Hierondimus, cum
vibit ab orthodoxa catholicae Ecclesin sentem
24쪽
tia alienam reperiatur, vix Rufino venia δε-
νi rores, quod tot praetermiserit valde titilia , ea de suo adjecerit prope aliena , tot quasi non
inde collocata immutarit. Et post mul a rDolebam certe, oe vehementer angebar, eum viderem tam illorem Historiam ita conversam, xt Oix satis latine, ita prope immutatam, ut non Eusebitim, sed Rufinum ejus auctorem me. ritissimo diceret. Sicut enim Themisti Para. phrasim , quam in libros aliquod Aristotelis, quos de natura, ct opertarum rerum patefactione pertexuit , litteris praeclare mandavit ,
non Aristotelis opus , sed Themistii appellamus: sic Rufini sive conmersionem, sive parapbras dicere placet. quam in Eusebium edidit, non Esebii nomine , sed Rufini jure Mycribi deberet. Sed quid paraphrasim dixi, cum si ejus proprium, ut quod breviter dictum sit, pluri.
btis apperiatur, oe quod obscure, pauUo explanatius . Sed ab eo, quem dico, non brevitas tibertate dicendi oe copia , non obscuritaν orationis lumine patefit , sed quae pluribus ab Em Iebis exposta, ab tylo in pauca conferuntur , quae scripta ab illo aliqvamo obscurius, ab hoc prorsus omittuntur Dictu es prope incredsibile, quod ne dicam verba de quibus non itin la-lorandumὰ sed integrae sententiae, integrAE paginae a
25쪽
RUFINIANA. 23ginae, integrae orationes , integrae γ I sie , integri prope libri praetermit i su.
Criitophorionum excipiat Possevinus , qui m. III. Apparatus Siscri ita de Rnfino loquitur: Sed oe Ronus in Eusebii Mi ria, quam e Graeca Latinam fecit, multa cut o servavit qui eam novissime transtulit 9 p aere misit, deque Juo immiscuit : alia plura item quasi non recte collocata mutavit, quin o duo. bus , quos addidit, libris, quibus res sesar a tempore Nicaeni Concitu usque ad ob tum Theodosii est prosequutus , jejune admodum , atque Mu.t tuta fide pleraque percurrit. Idem sentit Iorinnes Curterius in Epila praefixa editioni Parisiensi rue r. His mriae Eeelesiastieat Eu ebit.' Haec enim in
hane rem habet. Si in istam Graecorum H, soriae Ecclesiasticae auctorum editionem inrue mur , quid ea unquam editum depravatius δυ ego saepe ante annos sex , qui Graeca ejus . lectione delectarer, cum essem expertus ;& RM.fnum, cujus tempore nondum ita corrupta fuisse exemplaria credatur facile, Musculum denique ipsum in confilium adbibulissem; tantum abest, ut eorum versonibus sim adjutus, ut illum quod merito reprehendit Hieron mu19 in Eusebio reddendo parum integre se praessisse: oe hunc non
26쪽
In eadem sententia est Aubertus Miωus in Scholiis ad Cap. XVII. Gennadii De Viris Illustribus. In vertenda , inquit , Eusebii HUο-ria Rufinus nimia libertate Dius fuit , multa addens , demens, ac mutans. Dimidium octavi libri omist: decimum vix attigit. Adeoque ex decem E sebii libris fecit novem,quibus duos de suo aisjecit. Patia habet Ger. joannes Vob ius Lib. II. Cap. XI. De is loricis Latinis . In Eusebio Vlioque, ait, nimium profecto libertate in verarendo usus fuit Rufinus. Sane Eusebiana translatio, ne paraphrasis quidem dici possit e sed proprium opus, in quo tamen Eusebium pluri. mum exscripserit. Multa adeo addit, multa,
27쪽
RUFINIANA. 2s Τillemontio addendus Philippus Labisus in Dissertatione Historica de Scriptor. Ecclesin Rufino : RHinus Eusebii Caesariensis Ecclesiasticae Historiae libros decem In novem comtractos Latinis verbis exposuit , liberiore usus interpretandi ratione a dendo demendo , mi rando, interpolando molia, quibus oe ipse avididit libros duos, ustytie ad Therisii Imp. obitum. Labbeum & Tillemontium excipiat Seriptor alius Gallicus, id est Elias Dupinus, qui Tom. II. Bibliotberae Novae Auctorum Ecclesiasteorum in Eusebio, ita de Rufino sensit : Ron est is premier qui ait traduit
reablement te sens et les penstes de Ion Au- eur , et quelques Dis plus Melment que les
oti seu de ι' Histoire Ecclesiasique des premiera flectes. Et Tomo II l eiusdem operis in Rufino: Rufin se donnoit Bancoop de li.
28쪽
bert/ dans fies traductions , et s' attachoit plus au sem qu si crostoli que I'on dest donner auxAut eura qu' a leura paroles. En un mi sertraductions seu plutot dei par brases que desversi s sistes er litterales. A s' es partum heremor domete beaticov de liberte dans P HAsio re ae Eusebe et dans les Traiter d'Origene, ou si a charare , is ute et retranche pisseuschoses, comme ii ι' a ue tui.meme. Mais scra versons ne soni pas eniterement friles elles soni riser elegantes, et Ont sue ncitete qui les Dii Dre agreatlement . CL. Valesus in Praefatione in suam verissionem Historiae Eusebii, ita pariter de eo iudicat: Ut a R no exordiar , quis nescit i tum Eusebis multa pro arbitrio addidisse, mu ra detraxisse, multa mutasse; ac plerisque in
Iocis παραφραςην potius 6se quam interpretem R. . . .
QOt Eusebii loca ab illo perperam accepta o interpretata sunt δ sua tamen eum laude minime defraudat vir doetissimus, addit enim: Quamvis Jensum potius Eusebii sequatur quam verba , rersus est tamen ac nitidus, nec legentibus injucundus: ac vel eo nomine plurimum laudandus, quod Ecclesiasicam HL storiam primus Larinae uritiae hominibus dedit; cujus versione ad nostram usque aetatem usa est
29쪽
R FINIANA. 27 His omnibus substridit Mannes Albentis Fabritias Biblistbeein Larinae Lib IV. Cap. III. pag. 34s. Rufinus plurima ex Graeco in Latinum convertit, ut Iosephum de Bello δε- disico oe Eusebii Hisoriam Eccle sicam, quam Asias etiam librisauxit , sed in interpν taliombus stiis usus es nimia saepe inter uand
lisertate Magna licentia usum in vertendo, Latinae ejus , quin extant versioner, evidenter
probant. Et Bibliothecae Graecis Tom. VI. pag. . s9. Venit EUUM Hisoriam Rufinus , sed ita . ne varia passim librumque decimum
inteyrum propemodum omisteret, alia adderet , atque interpolaret.
Subseribit itidem summis viris hactenus laudatia Gsillelmus Caistis in Historia Litteraria Scriptor. Eccles A. D. CCCXC. ILIud negari non potes , Rinnum is vertendis e Graeco sermone aliorum scriptis pessima Moat plurimum egisse, mutando, truncando, adridendo , ni nova potius quam aliena videri possent; nec divinando quis assequi valeret quaenam Rufini, quaenam ipsius auctoris panes fuerint. Agmen denique eIaudat V. CL. Petras Daniel melius in libro De Claris Interpretiis bus pag. aos. & 2oa, edit. II. Hierondimo idem D a tem
30쪽
tempus aemulum isagni nominis motulit Rufinum Aquλleiensiem, qui cum eius lucinationes, liberioremque praesertim interpretanae rationem misita
Hii misset. longe ipse idem studium decurreus turpius se dedit , aptioreisque sui castiandi ansam Hieroumo praebuit. Plurima Graeca , Lartinam ab eo eonversionem ' adepta sunt. ονλα-xis pota spur περι-, aliaque.' Wdem,
grii Sententiae, Pa bilus adversus Mathema. ticos, Clementis Romani, ni habet Gennadius, Recognitiones, Apologia pro Origene, quae mar.
ri Pamphilo tribui solet, ct Eusebii Historiae;
in quibus ad insaniam usque ineptioit, ct processit extra modum profusi ima veν loquentia, nonnumquam etiam totas veterum scriptionum partes audaci falce lae-ssuit': ut Iaraphra. fles potius babendus si, quam interprn. Coris ruptissmis ad haec nonnumquam usus es co cibus, ct Judicio caruit eritico, quo falsa ateris discerneret. Quae Huetii censura non de una Eusebianae Historiae Uersone Intelligenda, sed indiscriminatim ad omnes R. fini interpretationes reserenda est. IV. Clarissimorum virorum, quos postremo nominavi, Cavei scilicet, & Huesti de