장음표시 사용
241쪽
nullo negotio praestare,11 animus fuisset. Historia etiam αPatres ita vallatam Hierosolymam aiunt,c solo aequatam, ut ne ullum quidem lagitia IV laabitatae urbis relictum me-xit. Praed1xerat etiam Christus nullum Hierosolynniani Templi Iaptit m Uerlapiβemriarnquenάum, quis non Aprua sur, Matth. XXIV. 2. α Marci XIII. a. Plene Prophetiam hanc impletam fuisse, Historia fidem facit. Ingentes immensae illius molis lapides victor exercitus omnino comtrivit, atque dii luit, ferrum ac plumbum, quo connexi fuerant, rapturus. Et ne vestigia quidem celeberrimi
Templi reliqua fuere ; i psius enim fundamenta Turnus
Rufus aratro evertit, adeo ut nihil integrum remanserat,
nullusque lapis lapidi impositus. Parem igitur evertiora emtoti quoque civitati contigisse, non solum non abhorreth vero, sed veri omnino simile videtur ; oc si audire veIimus , legem a quibusdam , uti supra diximus , nobis praescriptam , necesse erit id sinε dubitatione credere factum aEx alia tamen parte verisimile nequaquam videtur,tam tum otii fuisse Romanis, ut tam minute amplissimam umbem , ejusque omnia fundamenta consti riderent. Ad haec
Auctor Josephus est Lib. 7. Cap. 18. de Beli Jud. a vastitate
urbis immunes fuisse Turres, quae praeter alias eminebant, partemo; muri ad Occidentem non fuisse deiectam. Quocirca, relicto obvio proprioqtie sensu , alter sensus aeqv.
literatis de historicus, sed priore verisimilior tribui potestiis Servatoris noliri verbis. Is nempe vulgarem consuetudinem loquendi imitatus, nullam DPMem futer lupi em re- Anqm n.ium hyperbolicὲ praedixit, ctuo signincaret, urbem funditus diruendam eiusque eversionem ingentem,insuetam,& horrendam supra modum esse futuram :quam san. praedictionem nemo dubitat, quin plenε eventus compl&rit.Ιgitur videndum est,quare non α Astronomis liceat di. versum ab obvio sensum quibusdam Scripturae locis trubuere,cuin praecipuε similis interpretatio in aliisScripturae locis 1imillimis non tum non vituperetur sed etia laudetur&veritimiliores rationes,ut vulgoAstronomi fatentur, Copernicanae,qu1m vulgari sententiae,faveaut, ct hae rationes verisimiliores praeferendam etiam, aut saltem fere dam esse suadeant adhibitam ab ipsis interpretationem Scripturae. Hoc ,inquam,Vi dendum cum caeteroqui pateat, liter alem sensum in iis Scripturae locis intactum custodiri,ctaequὲ per eam explicationem statui miraculum,quod Josue contigit. Sed quomodocumque tandem ista quaestio
242쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. I. arx
versetur, illud certiana est, in his ad doctrinain fidei nequastitam spectantibus rebus , nihi aliud Ecclesiam ab inter prete exigere,nisi ut a sacris Scripturis otianisέuspicio falli talisia erroris avertatur, idque praestetur per coirimodas ac veri limites Interpretationes, ct Verisimilior Interpretatio minus veritimili anteponatur , qtranqliam ne ipsae quidem minus veritii niles idcirco sin repudiandae. Haec autem omnia praestitasse Copernicani tibi videntur. Quod an ver. xont exit, prudentum eruditorum erit udicare. donee Ecclesia hanc rite controversiam decernat, ii tamen
id facere, aut utile sit, aut necessarium sanctissimae Religioni. Neque est,cur aliquis dicat: DiurnusTelharis motus himh demonstrativε ostenditur verus Ergo reiiciendus.
Ergo vetus Seoriatinis sententia de Solis motu retinenda. Nam non ideo omnes Scripturae interpretatiωnes rejicien. dae , quia demonstratione caret ratio ita interpretandi. Α-ιioqui de commentariis SS Patriam, aliorumque Interpretum actum esset, eamdem interdum sententiam varii atq;
opposith in huiusmodi locis exponentium. Deinde prudenter quidem, & religiosὶ Ptolen ei, seu Tyconis senten. tia retineatur, sed i ii ut ad fidem pςrtinere nondum dieatur,neque haeresis postuletur contraria sententia.Coperni. ni enim Systematis rationes , e tit nequaquam demonstrativae sint, eae tamen sunt, quae dubium faciunt Script
raesensum in locis inpra laudatis , ipsumque verisimili ac probabili interpretatione a se non dissentire ostendunt. Quid si aliquando haec demonstratio 1 solertibus Astrono.m in SPhilosophis adinveniretur Nonne tum certum foret, interpretationem propositam non solum tolerabileni in aequam, sed etiam Decestariam este At quis non videa pericinos si vim, atque a Religionis Ecclesiaeque institurione alienum eme, velle id nunc pertinere ad ficiem, quod cras pertinere non possit ' Fides Mue stabilitas credend vim in Ecclesia Christi, absit, ut ab humanis experimentis pendeat. Alibi autem vidimus,Concilia ipsa Generalia ei Augustini sententia certissis definiri non poss*q iae δ n ψis experimentis aliter se habere deprehei di possunt. Apin quias: nulla unquam opinioni Copemicanae demonstratio invenietur Consentiam,si vis S ego veram prae diff- cultate rei semperfortasse desiderabitur hujusmodi demostratio,non quod a reta revelatio diuina iam spem omnem illius inveniendae sustulerit. Ne Ptolemaici quidem, a Tnhonici Systematis demonstratio hucusque inve O a ' Ia
243쪽
ta; imb haec majoribus quam Copernicanum dissicultatibus laborare videntur. Interim ergo prudentis est spem dere judicium, neque tam acriter urgere divinas Literas , ut oppositam sententiam haeresis ct impietatis insimules. Id enim est contra Ecclesiae ipsius mentem, cujus in hisce quaestionibus moderationem omnia monumenta antis quitatis testantur, α nos dilucidius exposituri sumus. ,
Traditis, ct eridentia exiguntur,ut in his ad salutem minime spectantibus documentissatuatur, aliquid certo esse credendum. Concilii Tridentini laudandum de ratione interpretandi praceptum. Midentia in his non raro de prata. Quid de Antipodum existentia olim creditum , ct qu/mprudenter ab ea quastione dirimenda abstinuerit Eccle a. Scriptura non detorquenda ad profanorum dogmatum tutelam.Petaνiict sancti Thoma sententia desito Μοω. iam satis signifieasse mihi videor, ab Ecclesiae foro atque
censura eximere sese non possunt quaestiones opinionesque eruditorum hominum hac una de causa, quod nihil in fidei ct earitatis do inam directε de suapth natura influant, sive uno, sive altero potius modo definiantur, quotiescumq; per eas Christianae doctrinae divinitus certae pars aliqua laeditur,aut per latus confoditur,oc erroris si mendacii suspicione,nedum nota patenti spergitur di viana Scriptura: tunc in eas gladium aequissime ct sanctissimε arripit Ecclesia, eάsque prosternit, atque . fidelium scholis ct cordibus eliminat. Duplici autem modo suum hoc jus Ecclesia exercere potest, aut ipsas opiniones revera damnando , tanquam fidei de sacrarum Literarum doctrinae contrarias,aut solum vetando, ne publicε tradantur, neve per Libros disseminentur in vulgus,prudentissimὶ prospiaciens incautis, ignaris, ct novitatum amatoribus, quorum saluti aeternae aut jam coepi aut in posterum potest nocere eiusmodi quaestionum atque opinionum agitatio. Veri tua medicina raro , illa etiam rarius Ecclesia utitur ι α neutra sanε , nisi praecesserit accuratissima causae rerum ut cognitio. Et primo sententias quasdam ad salutis fide
244쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. I. arae
fidesque eruditionem per se non pertinentes damnatura, rem tantam peragere se non pssse , neque debere, probhintelligit,niti explorata aditio δ evidentia rei prius m neant, ejusmodi ententias sacrarum Literarum, fideique firmissimis documentis opponi. Nam si in judicandis r bus fidei, quae proprie sui sunt iuris,ct quas Theologorum est scire, haec eadem fundamenta exiguntur in Ecclesiasti. cis Praesulibus : quanto magis eadem exigenda sunt, cum
de aliis rebus judicandum est , suas ad Religionem non tam propri. pertinere diximus, imo nos ignorare sin. criamine pollamus
autem Traditio desideretur aeph etiam evidentia. Nam raris contingat, ut de inanibus saecularis eruditionis quaestionibus Traditio vera attribui possit Ecclesiae Dei. Hujusmodi quaestione3 vel tanquam inutiles neglexerunt, vel tanquam pemiciosas,humanae curiositatis nutritias fu-' gerunt sanctiPatres. Quod si eas pertractarunt,aut obiter, aut etiam ex professeanilominus tanti eorum dicta vaI xe noluit Eeclesia, ut ipsbrum auctoritati fasces necessis io. submitterent omnia posterorum ingenia, ct legitima inde Traditionis Ecelesiasticae forma petenda foret. Hanc P tribus venerationem profecto debemus, cum de Christi, ct Eecclesiae, de morum doeti ina loquuntur, e mque d ruinam in sacris Uteris unanimi consensu exponunt. In reliquis profanae literaturae partibus, immo in ipsis Seripturis interpretandis , ubicumque non agitur de salutari illa fidei ει caritatis do strina, nunquam ita eremimur auctoritate, aut sanctitate , aut eruditione Majorum , ut siquid melius, verius, aut saltem verisimilius ac probabilius
nobis occurrat, proferre,atque etiam adoptare non iterat,
dum Scripturae sanctae veraeitas , dignitisque ubique i tacta servetur. Hac libertate hucusque sunt usi, atque adis
huc utuntur recentiores Scripturarum Interpretes , Om-nεsque eruditi Catholicae eommunionis, quoties in id genus controversias incidunt , neque religioni sibi ducunt dissentire a Patribus in iis, quae quocumque modo explia ceritur.ac dirimantur, nullam divinis Literis, nullam fidei doctrinae, nullam Ecclesiae sanctae injuriam inferunt,& v ritatem,quam proximὲ possunt,accurath consectantur.Es
set igitur inquirendum,num venerandum aditionis nomen recth ac legitimh in Copernicanam aliasque ejusmodi causas 1 nonnullis proferatur: scit.num sancti Patres ituris motum reor damnarint, sacri'; Literis contrarium appellarint, cum cera non λ Copernico originem duxerit
245쪽
ea opinio, sed quibusaam ex antiquis Philosophis, uti duxi inus, in mentem venerix, ct literis mandara , fortasse abirsiis Patribus ignorata non fuerit.' interim nobis planii commemorandum est , α sumis commendandum Tridentini Concilii decretum Sessire. ,ulgatum, quo nihil in hanc rem opportunius reperias γ
men, neque iniuria, liceat, qui hanc regulam sapientissim. conceptam intorquere nonnulli velint adversus Coperniis cani Systematis patronos, quasi in omnibus quaestionibus unanimem sanctorum patrum consensum necessario im quendum Ecclesia pronuntiet. Non inquit sanctaSynodus,
hiaculum esse a Patribus discedere in Quaestionibus Historicis, Philosophicis, Mathematicis, Physicis, Astron micis, Geographicis, aliisque hujusmodi rebus, quibus sacrae Literae materiam Vastam suppeditant. Conceptis vel 'bis petit iIla, ut sensum Ecclesiae, ac ςosdem Patres humi luter audiamus, fideIiter sectemur, cum agitur ae rebus iaci morum ata Hi caιionem Dectrina Christianae per/inentium. mathus sanὲ verbis non tam aperth coercet petulanrium ingeniorum temeritatem in pertractandis rebus utilibus, sive necessariis ad fidem, ac mores , quam tacith monet 'quorumdam aliorumExuberantem Eelum, ne sententiam ct auctoritatem Patrum importunὲ objiciant, de necesi 'riuraeferendam putent in reliquis etiam aut minimhram
cessariis, aut inutilibus qliaestionibus, ct in exponendis iis Scripturae locis, quae ad tidem, S mores, atque aedificatio nem Doctrinae Cnristianae non pertinent. Si di hoc poscere Tridentinis Patribus animus fuisset,nihiI erat,quod sua verba ad salutares tantummodo quaestiones ε Scripturis .emanantes spectarea Ermarent ; saltem aliis dicendi formulis latius patere mentem suam indicassent. Sed iis perspectum erat, fiustra ad fidem trahi de his rebus scimnon necessariis imo ad aeternam vitam inutilibus qualem
cumque sententiam. / lItaque sapientissimh in eam illi ivlre sententiam,quae Ee unitati fidei consulit, ingeniorum Iibertatem non monuit, optimε intelligentes, quando Scripturae veracitas, fideique verae doctrina sinhvi collocentur in tuto , Dori
246쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. I., 2 3s'
esse litem intendendam diversis Interpretum sententiis de rebus ad Fidem dc Mores,oc Christianae Doctrinae aedificationem nequaquam pertinentibus. Prae oculis autem I bdentinorum Patrum, ut arbitror, tunc erant Apostoli ve ba in Ep. i. ad Tim. III. 16. Omnis Scripιura divinitas i pira an tiιMis es ad docendum, a arguendam, ad corripienaeum,aderu-Henaeum injustitia, ut perfectus μι homo Dei, ad omne opus
num .nstractus. Ad quid utilis fit divina Scriptura,en quam aperte Apostolus significat. Nimirum justitiam tradere illius est scopus , quo nomine virtutes omnes complecti Scriptura solet, oc ad caritatem, oc ad omne opus bonum Fideses incitare atque instruere. Non, inquit, ad Mathematicas, Astronomicas, Physicas , atque alias id genus controversias dirimendas, doctri nisque seculares explicandas , non ad erudiendum in historia naturali, quae ver-.ba nescio, quibus Codicibus fretus Almagestri novi uehitectus Apostolo affingit, ut Copernicanis invidiam creet. Ista quoque cnon inficiamur) innuuntur,ct obiter mem rantur sacris in Literis; sed ut eadem aliquo pacto reproconditione sua nos ad fidem, pietatem, ct caritatem erudiant, oc a nobis in eum finem considerentur,non ut rea
se disputationibus nostris , dc nostrae curiositati finem faciant.In hane rem praecipv. considendus S.Augustinus lib. 3 . p. H ct 3 6.de Doctr.Christ. ubi Scripturae totius summam oc scopum statuit in commendanda nobis dilectione. Dei, oc proximi. Caeterum ex his etiam intelligere possumus,e videntiam non raro deesse,necessariam prorsus,ut ab ipsis Iesiasticis Iudicibus certa feratur de his quaestionibus ad salutem
non pertinentibus sententia. Partim id contingere ex reis rum dissicultate, atque obscuritate , partim ex ambiguo Scripturarum sensu potest. Aut turgidus, nimiusque sui' aestimator,aut caecus aliorum venerator sit, necessie est,qui
tot Aristotelis, Epicuri, Cartesii; Galeni sententias,in Physicis potissimum inh ullo distrinaine certas esse contendat. Pleraeque ut noverunt, α dissimulare nequeunt sinceri Philosophi intra unius verisimilitii dinis pomoeria cori tinentur. Quo quaeque deprehenditur, aut apparet verisimilior , eo dignior fit plausu oc consensit eruditorum.
Hinc tot sonorae lites , ct verborum rationiimque pu- .gnae, non prius modum finemque habiturae, qu1m in te ris habitare S literas colere desinat mortalium genus. Has autem , ut ita dicam , ingenitas rerum tenebras ne ipse
247쪽
Iuisse putandus est. Imo ipse testatur, stin huiusmodi rebus tradidisse mundum disputationi i hominum , sitque
Deum esse docentem utilia , ct tradentem unam si ienti
ara revera lucidam, ct facilem , quaIis postquam locutus est ipse, ct postquam quid ipse locutus iit , ab Ecclesia Caatholica illius Interprete edocti sumusὼ est fidei Catholicae,
ει caritatis doethina , non autem Phylicaes Astronomiae, Mhorum similium. Id autem in lacris Codicibus evidenter traditum non dicitur , quod plures comitatidas ct germanas patitur interpretationes,ε quibus nulla certissimis aliis Traditionis,ct Rationis,& Scripturae documentis opponitur. Multoque minus ill&Seripturae sensus evidens apeeliandus, cui verisimiliores rationes , Ee experimenta live iam facta, sive peractu non inisossibilia, diversum alium sensum, immo oppolitum, eue praeferendum monent, inire nempe rebiis, quarum, uti ex generali regula statutum est; eertam nobis cognitionetri Deus relinquere voluime hectuaquam videtur,& lauas contineri rhaditione patrum dissicile demonstretur , ct quae nihil Religionis intersit, otiod uno potius quam altera motio ab hoinimbus cre-
En ergo causae, eur ab histe quaestionibus dirimendia Ecclesia Catholica,/t Patreb,S Romani Ponfliiijes pleriin1-
hue abstinent. Tum solum in noc etiam Itallio currunt sitiaquε non paliaci auctoritate utuntur, cum necessitas co-hit. Tum vero cogit necessitas , cum evidenter adeo d4liujusmodi quoque indifferentibus rebus Scriptura loqui liir, ut unum tantummodo sensum esus verba adimittant, reliqui sensus , reliquae interpresationes ab usu Scripturae ipsius, aut ab aliis manifesti stimi, ejusdem locis , aut a Fide, Traditione, ratione recta apes ih abhorrentι sublatis hujushrodi pericuIis & ineommodis, de Scripturae sanctae veracitate ac dignitate sesbuta, plaeidh sus eontroverasias Ecclesia intuetur, ac tolerat, aut certὲ eoptini deess1o- hem iuspendit. Et eur in hisce minutis, ct suapte natura hori utilibus, neque necessariis qtiaestionibus dirimendis sese Ecclesia occupet , quae tot alias controversiaὴ intest Theologos di saerarum Litesarum interpretes regnare si
ibit; ipsasque dijudicare supersedet Majorib momenti sunt illae, quam illae, Ec propius sinὲ dubio ad Christiananti Doctrinam aecedunt, immode ipsa Christi doctrina , de
fide, ac moribus plerumque agunt. Pro istis etiam, &dontra ilias, afferunt divin ae Scripturae vetia , quibus unii
quisque sensuiti uibuit veristinium a interpretatione
248쪽
, qtrae sitis cuna opinionibus conveniat. Attamen
clesia iustinet pacificὸ tantam quaestionum segetem , ct
interpretationum varietatem;&nisi abiurda tradantur, de eontraria receptis dogmatibus, a judicando temperat. Idisis etiam disteptatoribus sese invicem haeresis4impiet tis postulantibus , sapientissim. mandat interdum , ut hiseontumeliis parcant, neque sbi iudieium usiarpent Apostolicaesedi. ConciIiis res vatum .Ergo multis cautius de prudentius RGmani pontifices, ct Coneilia , aut despicia uni ; aut ferunt ista de rebus indifferentibus, ct a Script
rae scopo alienis , litigia, dum sine scripturae ipsius iniuria
Non ustum autem a iudieio, quantum fieri potest. in hi
Ecclesia abstinet,sed aegro nonnunquam fert animo, sacras Litteras in patrocinium Physicarum, aliarumque ejusmodi sententorum, ita advocari , ut qui siluis secus senserit , statim venditetur violatae fidei reus. Neque solum sinit,utasma ἡ divinis Libris petita per verisimilem aliquam eo
plicationem declinentur; sed ne ih pedit quidem, quominus apertas his de rebus sententias Patrum deseramus , ubi verisimiliora argumenta , robustiores rationes, mul i5que magis experimenta manifesta pro aliis issique conahrasiis sententiis pugnant. Vulgata est veterum quorunadam opinio quae Antipodas ab orbe terrarum excludebat, eamque hic memorasse non abs re eriti Post aliquot pro- sanos Auctores ita sensisse videntur Lactantius , Aligusti. 'hus,Isidorus Hispalensis. Nazianheno ea quoque sententia placuisse fertur, neque ab ea abfuisse ceniendi Chrysostonius, procopius, Diodorulliarsensis, Acacius , Tneodo.. retus, Theophylactus, Severianus, Euthvmius , Joannes namastenus, de alii, qui bii, Coelum non Sphaericum . sed Remisphaericum putabatur. Utramque tuorum opinio- hem , ne dicam puerilem. eerthabsurdam,uti nunc onjnes fatemur, Astronomicae, physicae, de Mathematicae rationes dejicere Olim poterane, tydemum experientia profligavit. Antequani tamen Colunibus felici aula ignotum orbem pervium nohis fecisset , nngere nobis liceat. Antipodas quoquam assertos fuisse , , huius opinionem libi exagitandam delicatulos quosdam nascipere voluisse, Philosophia simul de experientia nonnullas verisimiles ratione suffecimiit , quibus Antipodes negandi , Tellus non eorutunda , Coelum vero hemisphaericum esse probarentur. Tum auctoritas Scriptofum,ac praecipuὲ patrum in aciem
249쪽
re poterat uti supra vidimus coeli ac terrae extremitates iulic memoranturέtotus terrarum orbis sub Augusto descri-.ptiis, b Apostolis aliivique Discipulis Christi peragratus,&Per omnes gentes atque per universum terrarum orbem Ecclesia jam diffusa temporibus Patrum occurrebant. Er go nulli Antipodes statuendi erant, quos Populi re Patres tunc ignorabant, imo negabarit.
Quid hqe fecitant, qui Scripturam sacram de his etiam indisserentibus rebus loquentem insensu litteresi proprio, neque figurato , ubique S semper accipiendam esse contendunt , quoties hic sensus non repugnat cum agris Scripturae iocis, , auι magis cerιis, aut cum Molesta de Hiienuus, ausa propos9.ene M.qua naturali lumine certa cor eῬMenti Non erant Scripturae loca, quibus ad Versaretur opinio Antipodas terraeque rotunditatem negans. Imo Severianus Isaiae verbis XL. a 2. secundum Verisionem Septuaginta opinionem suam tuebatur; ibi quippe legitur et statuis coelum, sanquam micem,καμt o Chrysostomus proferebat Epi. stolam ad Hebr VIII. et Procopius illis verbis Ps 38. utebatatur Ad haec erat dogma, quocum conciliari non posse contraria sententia putabatur. Nullus hominum non ab Adamo propaginem ducit. Si homines excogitabantur immenso interiecti Oceani spatio a nobis dissiliaiulla ad eas terras navigatione cognita,&ne possibili quidem, uti olim arbitrabantur: aesrε persiuaderi,Scre- di,ct sustineri posse videbatur certa de unius hominis pro 'pagatione sententia. Neque cum ulla Ecclesiae definitione proprius ille Scripturae sensus pugnabat, imo proferri contra poterant verba Zachariae Romani Pontificis ex Epist. i o ad Bonifacium Moguntinum. Virgilium quemdam affirmantem , qu)d abus mundusealii homines fulserrasina , damnat ibi Pontifex, dc Sacerdotii honore privandum ait,
num ct anima uam, aperte vocat. Num denique in prQ-prio sensu ea Scripturae verba accipientibus Miqua naturaia lumine cerιa ct eos. enspretortis opponi poterat Imo qui Antipodas statuebant , naturali lumini rei uritiare coecieiabantur e Nam qui excogitare gentem. , quae adversa nobis vestigia figat, neque in coelum irruat i Idmonstri simile videbatur id eruditi ipsi,ne dum rude vulgus, conco- at ere minimὲ poterant. Tam partiria, Inquam, apparebat recta ratione abiria Antipodum nefatio , ait illam cum
Philo et i, tum Historici , ct eruditoria ira ferὲ omnium chorus sine comparatione magis , quam alteram opinio-
250쪽
nem , consentaneam rationi , ct experientiae censerent.
Si istos ergo homines auscultasset Ecclesia , certὸ conclamatum fuisset in Antipodas , in coeli terraeque rotundi. ratem Et quid si eam sententiam Ecclesia tulisset , quam falsam ct irridendam experimenta subinde monstrassent lQuantum quidem arbitror, eo tandem confugere necesse
erat,ut diceretur, nihil mirum, quod in illo judieio Ecclesia defecisset, quae se quaestionibus immiscere voluerit, ad salutis scientiam minimὲ pertinentibus. Id autem nihil ossicere promissae ipsi ab erroribus immunitati, quae dogmata duntaxat respicit , hoc est fidei d. morum salut rem doctrinam. Nos nequaquam negare , quin falli vi
ipsa possit in factis α rebus a fidei ct caritatis scientia
: Verum oc Inostrae defensionis hecessitate, Saberrandi periculo solicith sibi cavit Ecclesia. Nunquam ipsa damnaruit Antipodum vindices ; nunquam iis Scripturas sacras opposui nunquam ut opponerentur amavit. Neque vero arb itror,Zachariam Pontifieem ni Virgiliunt ideo tantum anathema dixisse qu5d isAntipodas poneret. Adiaphoram hanc opinionem inficiebat ille erroribus aliis. Nam S Solam alium 1 nosti o,aliamque Lunam incolis iis tribuebat, pejora fortasse delirabat. Caeterum quo revera colline rei Virgilii opinio, Zachariae censura, vix dicas. Totum illud negotium multa caligine obvolutum est, sicuti eru diri viri negare non possunt. Ab hujusmodi autem censura non alia profecto ratione Ecclesia abstinuit , quam qu videret commodam probabilimq; Interpretationem divinae Scripturae ab iis etiam adhiberi,quibus Antipodes,&Coeli ac Tellurifrotunditas assirmabantur. Quando coel stibiis Libris S 1 ei morumque doctrinae comultum erat, quid Ecclesiae intererat quod hanc unus, illam alter opinionem: quanquam insulsam,sectareturiquae auferendar ib-tis necessitas Non iam amplius de tuenda Scriptura ageba-; tur , sed de Astronomicis, sive Physicis rebus ae dissidiis
quae ad Ecclesiam non pertinent. Quare auctoritas Scripturae, nisi cum evidentia loca sese offerebant, nemini conis torquenda erat in suae causae praesidium,ne risui exponeretur, ii falsa tandem deprehenderetur opinio, quam ipse Litterae sacrae alite, tueri videbatur Origenes tutatus sen tentiamPlatonis A ristotelis,Ciceronis,aliorutraque Philo-mph. de anima Coe Iorum,Solis,Lunae, ac Siderum omniti, Ecclesiae fulmina in se pertraxit,tumqu5d aliis commentis