장음표시 사용
361쪽
eligionis curam gerere debet Princeps, sed tantum politicae ac temporalis tranquillitatis, quam diversiarum Religionum causa turbari ipse nunquam sinet. En ut solum temporalia Phereponus sapit. Sed oblitus est, ut puto in stacris Litteris Moetem, Phinees, Heliam Jehu, EZechiam, Josiam,di: alios laudari propter pietatem, quod aut lucos, de templa Idolorum disiecerint ut impiis ni blatis cultum ac Religionem Dei veri propagarint.Oblitus est,Religionem proecipuum esse bonum humani generis , politich etiam coniicierati.Neque perspexit,aliter Regem, quia homo est,
aliter Quia Rex est, se Rex Christianus, intervire Deo,ac aeternae nominum felicitati. debere. Quod si hominum i ingulorum virtus est,& quoddam etiam debitum,veritatem cognitam propagare, ac bonum diffundere ei roremque atque superstitionem auferre: quanto magis Regum munus id erit, quorum curae tradita est vera populorum felicitas, quorum auctoritati demandatum & vitia emendare ac vellere,ct viritate',quarum prima Religio est,conservare, poenis quoque, ii res poscat, adhibitis 'At, reponit Phereponus pag. nu' alia tutela in aege erasas, nisi us e. liceaι luce propria silenti oculos hominum a se
convertere, Osismis rationιsus animos eorum asiicere. μει erre
ris eppugnatio certior est, quam utperspicue confutetur, ct liberὸν elegantar ha cinaitiones AS c ergo faveanι 2Hagistratus Φeritati. so errori a versentur. Ubicumque utrumque sedebis facere , breΦ. deerrere veriιπιιriumphabit.& nos dicimus,nullam
erroris oppugnationem esse validiorem , quam ut perspichah is confutetur imo nullam aliam ejus oppugnandi rationem legitimam nos novimus, quanao ipsas errantium vexationes ideo solum probamus , quod , veritate devii per eas fieri soleant, attentiores ad perspiciendos errores. Nulla autem alia tutela,quam confutatione errorum , juvandam eme veritatem, ct etiam si nil aliud agas, brevi de errore ipsam eme semper triumphaturam,suadere quidem sed nobis nunquam persuadere Pherep. poterit. Nimium
in nostros omnium oculos experimenta contraria , eάquo passiim, dic omnium temporum, incurrunt.Certe arbitretur, ut puto , Pherepon. cum veritate consentire Arminianoruopiniones. Easdem porro perspicuὲ exposuerunt Arminius, Episcopus, Grotius, oc alii non pauci; contrarias quoq; rationibus variis insectati sunt iidem.Numquid vero in Armenii sentetia ingenti copia concessere conterranei saltem Calvinistae rigidiores3Nuquid Calvini dogmata de Lutheri erroribus hucusq; triumpharunt 'Num de ipsis Idololatris
362쪽
1N RELIGI Is NEGOTIO. Lib. II. 3r
atque Judaeis, quibuscum versantur Batavi 8 Alia innume ra exempla Praetermitto. Aut ergo fateatur Phereponus, veritatem sibi su1sque deesse quod nos credimus aut intelligat, non sufficere interdum veritatis praedicationem a sed moderatas quoque oc opportunaS VexationeS non parum prodesse ad effringendam pertinaciam ct caecitatem, quam veritatis praedicationi opponere soleiat errantes. Neque solum obduratae perstant iri Veteri errore mentes,
sed quotidie in novos alios diffvunt, in Haeresesari Schis mala, in Septicismum ac Atheismum ipsum,si nullo freno,
si nullo terrore compescantur Non ergo veritatis,sed e roris conservatio dc propagatio ex ea licentia, pace dii manat , quam PhereponUS tantopere extollit atque comis
mendat Confutatione autem non indiget, quod stibinde ille in culpam potius Christianorum , quam in vitiosos Ethnicorum affectus, rejiciat seram post Constantinum ipsum de Ethnicismo vi, horiam. Nemo rerum causas inti-mε perscrutetur, ec Historiam calleat, secumque reputet, ruid ante S poit Constantinum, α nostii etiam tempe-ate factum fuςrit, ct fiat : cui statim innotescere non pos.st, quam leviter, quam sinὶ pudore, ct quanta cum infamia Christianae Religionis, atque contemptu veritatis,talia nunc a Pherepono obtrudantur Infra contendit idem Censor, imperith ratiocinari Augustinum, dum in Haereticos, atque in impias dissentiones justε exerceri posse rigorem legum putat, quia Apostolus inter opera carnis enumerat fornicatio ι s, immunta Mas, cen cullenes, amulationes, animesitates, issensines, or baereses. Inquit ergo Phereponus . vicis ignorat, quincumque Ευangelicis Legibus damnansur , quae praeseraim Paulus loco ab Ati inino astatopersi ingis, civilisus legibus nesso rest m, nee pinet Tum addit : Leges riv;les esse hominum cenditioniaιιemperatas, nec ab iis exim am quandam sanctitatem post are, sed tanmm eam virtutesm, sine qua CFisum societas incolumis esse nonpotest. Augustinus locum ApostoIi attulerat, ut ostenderet, Haereses, ct Schismata, oc dissensiones in Docti inafidei, iniquitatis eri fructus. Cum vero Idolorum culto
res justh puniri posse Donatistae faterentur: hinc Augusti
nus Haereticos quoque merito vexari atque coerceri poste inferebat. Phere ponus contra neque Haereses, neque Idolorum cultum inter ea crimina recenset, pri)pter quae a civilibus Legibus sunt homines math habendi. Quod climaudio,mihi videor audire hominem nulli Religioni addictum, aut certὶ 1 veritate Religionis Cluistianae alienum,
363쪽
qui iura dumtaxat politica atque temporalia populis pra feribat, nihilque de Religione vitiosa vel falsa curandum esse summis potestatibus dicat. Sed nos respondemus, pleraque ex iis, quae per Apostolum damnantur, civilibus Legibus posse, ac solere interdici, atque puniri , praesertim si haec vitia potiorem populi partem occupent, aut iri
immodicos excessus erumpant. Deinde dicimus, Idololatriam, Impietatem, Haereses, i Schismata, mala omnium gravissima esse Quare ubi populi ct Reges in Christi Religione, α Ecelesia descripti sunt, hoc est, Christiani sunt, ct auctoritate eminent, quantum potiunt studere debent, non solum ut ne tantum bonum inter cives L.
sum eat, sed etiam ut perditum recuperetur. . Numquid enim liberum esse, de licere impunε cuicumque debet vel temerario, vel del1ranti, frangere divinitus datas Religionis verae Leges, ct coelestia Dogmata falsi arguere, de immpiis opinionibus animos hominum corrumpere. α Deum blasiphemiis appetere , Et Sacerdotibus a Deo constitutis negare obsequium, dc recti sentientcs erroris per calumniam arguere,oc dissidiis prout Ilibet unitatem Fidei atque Ecclesiae disrumpere, populumque aut exemplo aut praedicatione in errorem ac impietatem impellere ' Quid fiat de sanctissima Religione , si nullo freno compescenda est
ingeniorum licentia, atque amicorum corruptio φ Uti
que civiles Leges eximiam quandam sanctitatem Epopulo non exigunt, ric humanae infirmitati indulgent. Sed qui ' germana Religione abest, oc Idolis famulatur, dc amdiutioso Sehismate dilaniat Ecclesiam Dei,no' solum medi eri illa sanctitate caret, sed execranda impietate abundat , a qua niti ante mortem se expediat , neque ipsi proderit mediocris sanctitas, neque uIla virtus. Nequit autem fieri, quin oc civilis societas ex his etiam dissentionibus aliquas tandem contrahat rimas, ct poti l limum si scriptis Meruditione error invadatur, veritas depraedicetur: quod facere jubentur Christiani manifesto stim Legis praecepto, ct caritatis consilio, ociustitiae fidiacia. Etenim aegrhfert unusquisque , se Deo invissim credi propter suas opiniones, impiumque idcirco i Se Antichrilium, Serrantem sese appellari , sibique aeternae mortis poenas ab aliter sentientibus deputari. Hinc odia, simultates, atque conterit ories, quas nulla Historia nqn refert, ipsaque experientia T. hinc etiam abunde testatur. Quid, quod ab Evangelica
ipsa Lege jubemur Haereticos, oc impios, devitare , atque ab eorum abstinere commercio, nisi aliud necessitas politica
364쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. n. 3 3 2
l tiea suadeat Plerique autem Politicae Disciplinae Magi stri satis ostendunt, Religionum diversitatem civili etiam
regnorum tranquillitati , ct concordiae nimium nocere. Quis igitur injustitiae postulare audeat Reses auctoritate sua uis, ut una vera fides propagetur, ut error proscribatur, ut unitas Relisionis oc Ecclefiae custodiatur , sive ininstauretur, atque ut legitimus Christi grex in mille Sectaa opinionεsque contrarias atque absurdas pro hominum armtrio quotidie non stindatur; quod fieri , si Phe- reponianis consiliis contenti simus , facillim. potest aesolet 'Alia sunt, quae conserere me vetat alid festinans oratio. Sed reponit Phereponus ista Lactantii verba ε Lib. s. p. i 39. nai h i i o. Di v. Inst. De naeenda Revio est, non occirinae,
Ista enim morum funs, h. c Anorem. ας. Nihils 8am volum sarium, qu- Reogro , en quas animus aer 'santis aversus est , ra ullara amnusia est. Haec, ut opinor, loca illa sunt veterum Scriptorum, quae nuper aiebat Phereponusi se posite , at nolle producere in suae sententiae tutelam. Non
disii milia ex Arnobio petere potuit , hoc est ab ejusdem
Lactantii Magistro. Equidem excipere possem contra. istorum Scriptorum auctoritatem, quae inter Christianos tanti, ut constat, non est , ct cui graviorum Patrum sententiam opponere liceret: attamen respondere juvat, ta .lia quidem posse convenire in Ethnicos , non autem in Catholicos Principes. Illis una cura erat Christianam sentem non monitis, non rationibus, non doctrina, sed caedibus,ric immanibus tormentis vincere. Christiani vero Principes gentem nondum Christo deditam non sinδ persuasione, argumentis, ct caritate ad rectam fidem per trahere conantur. Si aliqua vi interdum utuntur, es v xationibus , moderath α ex amore utuntur, qualis poen rum ustis deceat patrem, ac Principem amantem, non crudelem Tyrannum. Et ne nos quidem φos unquam occidendas profitemur , ideo dumtaxat, quod nodiis diversa sentiant: quippe nostra quoque sententia est, Religionem voluntariam esse debere Quamobrem nihil hic simile habet Catholicorum Prin.
cipum usus cum teterrima Paganorum impotentia atquel crudelitate; neque Lactantii sententia excludit salutarium poenaru usum, quem in parentibus vel amantissimis cori-' tra filios reluiantes atq; errantes nemo est, qui vituperot
365쪽
aut damnet. Laetantius vero, atque Arnobius, nihil aliud detestabantur,quam vim sinὲ persuasione & ratione adhibitam, Ic vim crudelis sinam, quae invitis voluntatibus Religionem ingerat. Non audens, alebat eodem loco de Ethnia
cis Lactantinas, Quicquam de rebus decere divinis , ne nostrisaeer.Ieantur, Ur afuis a Dantur. Furor ct civitia pro rationibus erant. Igitur quamvis statuamus, uti revera statuendum est Religionis verae electionem voluntariam esse debere, atque ad illam invitos homines non esse adigendos; athuc tamen statuendi inaest, licitum esse ac saluber. rim tim severitatis usum,qua homines urgentur, ut falsam Religionem, impietatem, erroremque situm animadvertant, veramque Religionem rationibus victi liberε ac voluntari ἡ postea amplectantur. Hoc est,etiainli voluntarium esse debeat, virtutem S Religionem veram seqtii,nam sinὲ voluntatis consensu virtus nulla est , atque Religio ;attamen liberum esse cuicumque non debet iri vitia voluntarie ferri, in impietate pacifici vivere, ct a veritate et sanctaque Religione pro suo arbitrio deficere. Postremum hoc ostend. it Phereponusi; ostendat, liberum esse debere culcimaque maxima ignominia afficere Deum,& abuti sua potestate , qui ab impietate, ac errore omnium perniciosissimo per aliquas molestias revocare conetur stibjectam gentem, ipsamque facere Deo amicam ; demonstret,prae. ter jus & fas agere , qui moderato rigore cohibeat arrogantes, ignaros, ct scelestos, quominus a veritate ac Uriit te Catholicae Ecclesiae tanti facienda sese libere divellant, ct Schismat.iac Haereses ita Deo invisas conflent. Denique respondeant Patribus, ct Augustino in primis, tanta argu mentoriim copia id licere, α laudandum esse ostendentibus. Sed ille rem confecisse se putat, quod unum aut alterum ex iis argumentis cursim, ut hactenus vidimus, arrodat.
Incommoda interim nobis ille minatur ex hujusmodi sententia. Verum haec abesse debere dicimus, quia dum atterith rationes expendantur , constare potest, ocreipsa constat, quaenam sit Vera, qtiaenam falci Religio; quo potito nemo nisi coecus S summe impius per sequi potest Religionis verae cultores. Eo tandem ille necesse est, dilabatur, ut neget constare posse, sive dicat incertum esse, cuinam sit germana Religio. Nos contra id falsium esse ostendimus ex absurdis , consequentibus hujus rodi sententiam, Stoicis, Symmacho , aliisqtie recentioribus non ira gratam. Provocamus deinde ad experientiam, immo ad
366쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. II. 333
ipsum Phereponum, qui negare nequeat, quin falsitas cujuscumque Religionis a Christo averta evidenter intelligi possit. Uod ii Ethnicis, Multammedanis, atque ipsis Hae.
reticis id non constare dicatur, ii monendi sunt, ut attentius rationes Catholicorum audiant , ct aequius judicent. Sin errorem vel ex his auditis fovere pergant, ii non placiis dἡ ferendi sunt, .qui ex affectu pravo ac pertinacia videre nolunt, quod aequius omnis judex videat Non autem damnandi, qui temperata aliqua vexatione illos urgent ad intuendam veritatem nostrae Religionis, errorem suae. Immo commendandi, qui recta in Religione perstant, rationibusque, ac persuasionibus, ct praedicatione non mi nus demonstrare, quam propagare conantur rectam hanc Religionem, oc salutari etiam Kveritate ex ossicio caritatis sublectam gentem utuntur, ut ista aut erudiri ad veritatem se patiatur, aut ad ipsam veritatem, quam temerε de seruit, se rursus restituat.
Quod est ad Augustinum in Donatistas agentem, nihil
evidentius est, quam ipsum pro bona causa adversus errorem scripsisse, ct moderatum rigorem Legum jure ab ipsis fuisse probatum. Lepidum autem se nobis exhibet Phere-ponus, cum pag.q93. in notis ad Aug. Epistolam XCIII.argumenta ejusdem pro aequitate persecutionis in Donatiis itas factae his verbis amoliri nititur. His os ubique tuis, a Mque adnumi pro comperto Augustinus , quod in conιroversia eras
roseum, suam nimisum Mosiam Use unam,exclusis Donatistis, Christi Ecclesam. Non eqtii em probo Donatistarum Schi at deum HSs d oeptans. ab raetim fuiιperpeιuὸ id assumere, quo ἐμα acte negabanti Is fuit Donatistarum error , ut allius Schisi natis injustitia facilius, quam aliorum complurium, liquido se prodere posset. Pleraeque aliae controversiae inter Christianos in Iuris S Opinionum discordia versantur. illa in facti contentione potissimum sita erat; quare civiIi etiam judieio dirimi, ejusque asseciae ad formam juris communis ab lvi, sive damnari poterant. Et reipsa, ut unum hoc dicam , Caecilianus non semel objecta sibi crimina purgavit cum in Imperatoris Aula, tum in Cori-ciliis Episcoporum. Nili Donatistarum vesaniae aliter viis sum foret . iam sublata erat Schismatis causa. Id aequus omnis rerum aestimator tunc perspiciebat , nunc aperthidem nos perspicimus ; ct ipse Phereponus non hic tantum, sed alibi quoque Donatistarum Schisma improbavit. Quid est ergo, quod idem Pher onus adversus Augustianum nunc habeti insumii Angustinus pro compereo , quη in
367쪽
cumrovem aera s suum. Hoc est, math Augustiniis conten
dit, iustam esse in Donatistas Legum severitatem, quia nondum ostendit,injustam esse ipsorum Donatistarum se. cessionem, α Haeretim.Qua in re levidum, ut dixi,nobis is praebet Phereponus Nam si constat illi, aequε ac reliquis nostrorum temporum Christianis,iniqui Donatistas delirasse et cur nunc ille petit, ut eadem veritas ab Augustino demonstretur sive indignatur, quod demonstrata non. fuerit f Si hoc unum sui jure vexatos Donatistas intelli gamus) Pherepono, α nobis deest , nempe intelligere prius,an Donatistae a vera Ecclesia exciderint: iam Phe- repono, jam nobis id certum est atque compertum. Ergo hinc arguere, Pherepono non repugnante, debemus, me rito exagitatos fuisse Donatistas protervos, ct injustae s cestionis reos. At, inquit ille, Donatistae hoc praefracthnegabant ; oc Augustino demonstrandi onus incumbebat. Quid hoc quaeso ad nos i Non Augustino iam ε vivis sublato, sed nobis viventibus persuadere Phereponus cupit, iustum vocari non debuisse adhibitum adversus Donatistas rigorem, quia Donatistae se Perperam egisse praefractε negat iit, ct Augustinus eos rationibus non convincebat. Ergo nos, cum vel ex ipsa Phereponi confessione liqueat, perperam Donatistas egisse, id edque superfluum sit id ab Augustino demonstrari: nos, inquam, iudicare debemus, justis legibus compressam mitti Donatistarum amentiam, licitamque fuisse persecutionem illam, alioqui moderaiatam, qua scilicet, ut cum Augustino loquar,
Inquiat porro Phereponus, quidqti id sit de confessione mea , abstirdum semper fuit Augustino id assiimere pro comperto, quod Donatistae negabant. Mihi autem mirum videtur,laominem hunc tam inani censurarum genere deIectari,& distinere Lectores. Quotus enim quisque est,qui nesciat, quot scriptis S argumentis , oc quam evidenter Augustinus, vel antea quam Epistolam XCIII. scriberet, Donatistarum sophismata, ct errores disjecerit ' Deinde in eadem Epistola ad Vincentium id praecipuε quaerebatur, num persecutio omnis illieita fit i Augustinus autem ostendit , eam esse laudandam , quae pro veritate contra
pertinaciter errantes ex ossicio caritatis instituitur. Tandem in ipsa eadem Epistola muIta habet Augustinus , ex quibus intelligere possit quilibet veri amator, justitiam a Catholicis , culpam a Donatistis pervicacibus stetisse. Quamobrem, tametsi Augustinus nihil in ea Epistola at-s tulissee
368쪽
IN RELIGIONI S NEGOTIO. Lib. n. 3 3
tulisset pro bona Catholicorum causa , absurdε non iΩset: quantis autem minus absurdε egisse dicendus est una ct ibi unam Catholicorum Ecclesiam ostenderit esse Christi Ecclesiam ' Si Donatistae id praefractε negabant num
Propterea minus nocentes erant i Num eorum negotio
vim Catholicorum rationum frangebat Minimὲ gentiatim. Nunc illius controversiae judices sunt aequi Lectores, ct victoriam 1inε dubitatione adjudicant Catholicorum parti. tidem quoque judicabunt, num Phereponus quidquam solidi hactenus deprompserit, quod negotium facessere possit Augustino assirmanti, moderatam errantium infide, deficientium ab Ecclesia vera, vexationem licitam esse Et tandem, ut mero, animadvertent, non Au. gustinum pro comperto adsumpsisse, quod in quaestione erat, sed quidem Pnereponum graviter errare, quod semper pro comperto adsumat, Veram Religionem,oc germanam Christi Ecclesiam, certo cognosci, atque evidenter apparere non posse in terris, atque eodem iure praeditos,
ct in eodem incertitudinis loco esse quouibet hominum coetus, quod est ad Religionem.
In Iudaos, Ethnicos, ct Μuhammedanos minus asipere age dum Catholicis Regibus. Rigidius habere Hareticosfas est. Et in eos tamen stiritus lenitatis est retinendus. Hareticimeri, Hai elici seditiost. Postremi paenis gravibus digni, - sed non fingenda crimina. Bareticos aliena ditioni subditos plectere non licet. Errantes alii pertinaces,alii doc ilis. Inter primos mitius habendi, qui cum lacte biberunt errorem, quam qui ultro errorem adscirarunt. Attamen O hli audienda caritatis voces,' sier ιcordia suturus lo- cus. In errantes nin pertinaces clementius agendum.
regula Ddisibus Catholicis hic futura.
Diximus hactenus, licitam esse temporalem Vexationem errantium in Fidei Doctrina , ut ab errore ad Veritatem assurgant. Non tamen diximus , licere semper , multoque minus diximus , semper debere Primcipe
369쪽
cipes pari severitate mederi animis aegrotqritibus. Etenim quod est ad eos, qui foris sunt, hoc est ad Ethnicos, Mu-hammedanos, atque Judaeos, oc si qui sunt horum similes Princip1 non litet eoidem assicere suppliciis, ct ii rgere aspere ad veram fidem amplectendam. Fas est quidem publicam prosessionem, oc externum superstitionis exercitium iis interdicere , privilegiis in reliquos effusis eos privare, atque etiam, dum converti nolint , oc Regibus commodum videatur, e Regno dimittere S expellere, ut a Religionis verae cultoribus illorum sedes iustius ac utilius Oc
cupentur. Caeterum nocere eorum vitae, eorum corporia
bus, eorum fortunis, illa dumtaxat de causa, quod in eris rore pertinaciter versentur . Catholicae Ecclesiae doctrina n minim abhorret. Si quis auctoritate sua, in Americanos praecipue populos, abuti sunt, Religionis titulum im- Potentia , ac avaritiae propriae obtendentes ; ii non solum apud omnes math audierunt, sed Apostolicae etiam Sedis
Quod est ad Haereticos, quos Eeelesiae subdidit Baptinma Chi isti, nos aliis juribus utimur. Profecto ubi intelligas, esse veram api id Catholicos Ecclesiam ct Religionem Dei, idque demonstrari posse statuas quod certἡ nos statuimus illico justitia α caritas postillant, ut nulli curae Parcas , quo tantum bonum in populis, jam illud liberε
amplexis, sartum tectumque tueare Abominandae perduellionis crimen est, a veritate jam suscepta deficere,ct in errores perniciosissimos sese conjicere. Tum quis ferat intolerandam illam ambitionem,quae ct EccIesiam discindit, chaspernatur datam divinitus Sacerdotum choro , summisque Pontificibus auctoritatem l Magni sceleris reos
nemo eos non agat,qui non errasse contenti, alios quoque in fide re veritate stantes, aut praedicatione errorum, aut exemplo, polluere di seducere nituntur ι α aures ad verblatis argumenta, ad monita Pastorum, pertinacissimὲ claudunt ; oc infamant innumeris modis, ridendamque exhibent veram Christi Religionem atque Ecclesiam. Hic is nis indiget humani arbitrii libertas ; hic ipsis hominibus
expedit Legum rigore ac terrore compesci; atque ut laudandae sunt Leges, quae nos imp ih agere vetant, ita commendandae, quae nos imp1ὶ credere ac sentire non sinunt. Si rationes, si persuasiones, aliaeque mitiores Artes nihil proficiunt: non irascendum Medico asperis utenti remediis, ut sanet; sed aezrotorum pertinaciae,se alitor non permittentium sanari ruccensendum est.
370쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO Lib. IL 33
- Neque tamen illa ego sum, ut siti adearia, Haereticos ab Eecletia damnatos, morte ipsa esle mulctandos. Mihi potius , oc unicε silino,commendare S. suadere scammis Pot statibiis moderationem hac in re marisbetudinem S. Augustini, cuius nunc Hesorium agitur. Certi ille semper
abfuit a suadendis extremis suppliciis in Haeteticos vel pertinaces. Quae adhibere quanquam multorum sententia dc liceat,d: proiit interdum,attamen ab ipsis quantum fieri potest abstinendum, dc licitε Principibus cavendum est,
ne aut iustitia, aut caritas in eorum usu quidquam laedan- . tur.Ecclesiasticorum autem omnium esse puto, Legum justitiain hocce in negotio mitigare potius,quam accendere; o piritum lentinis ab Apostolo commendatum, non vero
saevitiam,ubique prodere; s: meminisse, Lines iramian
uti ait S. Leci in Epist 93. Tantum autem abest, ut Ecclesia suadeat extremam severitatem in devios a fide, ut ab ipsis sacris arceat religiosos viros, talia suadentes, aliqu6Ve pacto in judicium mortis influentes Ideoque vel cum incoririgibiles atque damnatos Haereticos saecularibus Iudicibus tradit, obsecrat, ut leniter in ipsbs agatur: quod vellem, semper ex animo, de non interdum ex consuetudine, per nonnullos factum sitisset. Quanquam enim dicamus , Judices, Principes. oc Reges contra lus usque non agere, cum in Haere11Mimpietate obfirmatos, aliorumque Kductores,extremis etiam pIectunt poenis;oc quanquam fatendum ite, nimiam humanitatem, ac immnitatem errantium ad errores S crimina multiplicanda inservire , ct idcirco necessarius sit Legum terror, dk iustissima sit poenarum temporalium severitas e nihilominus ad neminem
magis , quam ad Christi Sacerdotes pertinet itiora semper consilia eligere de praebere atque obstare,ne plus quam deceat, de expediat aequum fit. in huiusmiai hominum
genus saeviat saecularis potestas. Dieam enim cum Apostolo Heb. V. t. Omnis Pontifex ex hominibus as meι- , prρ hominibus constituitur in iis , quaeώην apud Deum 3 qui eon. δε rem ι .is.qus ignoro , errant, queniam ct . e circumd xus est infirmitate.
Itaque primd animadvertendum est , duplici de eausa reos esse posse Haereticos. Altera est Haeresis ipsa,sia error in fidei doctrina, ct dissensio ab Ecclesia vera. Altera est soditio, contemptus civilium Legum. Quoties ab obsisquio dic obedientia Regum, quam exigunt Politicae Leges, Haeretici deficiun ut Rcietatis civius iura turbant, sese