장음표시 사용
371쪽
mergunt in horrenda flagitia tum non secus ac alii sediti si plectendi sunt,& eoercendi, Pherepono ipso consentienis te atque laudante. Ex hoc potissimum capite quasdam Haereticorum Sectas ct caedibias, ct exiliis , aliisque gravibus poenis affectas ac dissipatas novimus,sine crudelitatis nota, sine vituperio Principum dc Judicum. Nam quae bellὲ con stituta Respublica ferat Manichaeorum , Adamitariam , Fraticellorum, Quietistarum . aliarumque hujusNodi psstium serdes, live sunt, quaecumque de iis feruntur' Quis . iure non abiiciat ac evellat de Regno suo opinionum illarum fautores, atque praecones, quae moliuntur Ateismum, quae licentiam peccandi faciunt, aut ad ipsam citatis equis trahunt i Donatistarum autem crudelia facinora tum in Catholicos, tum in seipses, ct Caesarearum Legum auctoritas conculcata ab ipsis, nimium vulgata sunt in Ecclesiasticis Historiis. Eadem de Albigensibus dicas, de Anabaptiastis,de Hustitis,de puritanis,aliisque hujusmodi Haereticis. Quod enim est ad Calvinianos, qui tamdiu Galliarum Regna infecerant,ct seditionibus, turbisque vexarunt ac diviserunt,tegendus est integer non ita pridem editus Libera doctissimo quodam Scriptore Gallicae Congregationis Oratorii,& subjectus Libris posthumis V.Cl. Thomassinii
de L iactis absque rationibus consimandae unitatu in Ecclesia
Nescio igitur , qui expostulare de Regibus atque Principibus possit turbulentum hoc hominum genus , si poenis gravibus, si exilio, si gladio mulctetur Num ignorarit ,
quantopere Apostolus, ct recta ratio nobis commendent ,
liarere α obsequi summis Potestatibus' Tanta vis est illius
egis, ut ne ipsis quidem Catholicis Religionis causa vex iis liceat seditiones conflare , ct a Principum obsequio desciscere, α Politicas conculcare Leges, Fides, inquam, servanda Regibus de Principibus vel impiis, ct Haereticis, neque eorum usurpanda Jura , licἡt illorum I egibus Catholici non teneantur quidquam facere contra ipsam suam
Religionem,atque conscientiam; tunc enim non tumultus
excitare, neq; armis se tueri,sed collum dare gIadio jubentur , potius quam iniquis obtemperare praeceptis. Quanto
autem magis intolerandi sunt,qui talia audent contra Dominos suos legitimos pro errore ac impietate tuenda 'His autem meminerint Reges,non conficta crimina, non λmniatas seditiones , non falso attributas coniurationes esse
Puniendas.Politicas, inquam, causas minimὲ veras adscis.cere nefas est, ut speciosius alienae Religionis homines ve
372쪽
IN REUGIONIS NEGOTIO Lib. II. 33 o
s tur , Δ: Religio invisa eliminetur, Quo titulo videans
Angli, num sui Majores unquam peccarint, cum tot C tholicos suppliciis, easilio, sic morte affecerunt, quanquam
nullum aliud isti ε fortasse crimen foret,nisi eam ipsam Re ligionem sancth profiteri , quom a Romanis Pontificibus olim Britannia acceperat Ubi vero ejusmodi criminibus . Haeretici sese re ipsa obstrinxerint, modo eorum animi ad rebellionem seditionesque nimium proni alioqui non inveniantur, ct dum clementia Principum in Regni Ee Religionis perniciem minim. xedundarς possit , indulgenti
invitante reos ad scelera nova : amansuetudine Sacerdo tum non a re imo cumipsa penitus consentit,veniam interdum pro illis ct postere,ct i inpet re. Legatur in hanc rem Ep. 327 Augustini,qua Donatum Africisrocota item rogat, ne pro meritis facinorosam Donatistarum factionε corrigatLegantur etiam Epist. 3 S8 s 9. i Oo.Nemo autem, ut arbitror,erit,qui his lectis non laudet ac ametAugustini. aliorumque Cathodicorum in Africa Sacerdotum lenita. teira, ct contra non ira sica tiar Pherepono, indigno iron uno
in loco ferenti, Augustinum Christi Sacerdotem apud se.
culares Judicesagentem, ut mitibus potius quam atro; i-bus poenis Donatistarum comprimeretur insania, Alii sunt Haeretici, quos aut voliataras bene composita
aut virium defectus ab instituendis deditionibus ab hoe rentes fecit. unum in eis crimen error schisina, Et haeresis Gravissimum sane crimen in Deum,in veritatem,in Eccle siam,atque in iis ipsos; sed non semper, non ubiquρ, non in omnibus, pari Rappliciorum ratione, atque asperitate plectendum. Varia itaque hic nobis consideranda veniunt. Primo, nefas est Regibus atque Principibus Haereticos a lienae ditioni subditos,libique nullo jure obligatos,ea tantummodo de causa, quod aeretici sint, rit ab Ecelesia Catholica aversi,aut bello invadere,aut ulla assicere molestia, sivhi citra sivε extra fines regni, iam constitutis testibus
poIiticis iidem intra Regnum se alioqui inobedientes non praebeant. Hos nequaquam idcirco laedendos, cum Evanis gelica doctrina, tum recta ratio, α Jus Gentium satis ostendunt.Illud etiam inter tholicos compertum,ilia m. que nititiae fundamentis, non licere sinum is potestatibus frangere fidem datam Haereticiε subditis,nedum ab alienaditione pendentibus, Pactis, inquam , foederibusque standum est cum ista quoque gente percussis , eique religioso servanda fides , ac si nostra cum Religione omnino lenti.
- , neque aliis .ia: causis recedere a promissis licebit ,
373쪽
ciuim quibus recedere fas est inter ipsbs Catholieos freum
cium iura Gentium, atqNe naturae.
Secundd, distinguenda est errantium cohors in pertin ees,ac minimε pertinaces. De pertinacibus sermo nunc fit. Μagna est utique hominum calamitas,in errorem labi;sed magna iniquitas, animum in ipso obfirmare velle. Quanquam enim idehin sententiis absurdis,faliis S impiis peria istant non raro homines, quod ipsas sententias e rectas, ct veras, ct pias arbitrentur, atque idcirco, si non excusatione, at certὲ miseratione aliqua dignos se praebeant; nihilominus alia ex parte effugere non possunt abominandi
eriminis eulpam. Facit nempe eorum arrogantia , eorum superbia, atque temeritas, ne errorem ultro adscitum p nant, atque in castra Veritatis immigrent aliquando. Ee cur non appellemus temeritatem , atque arrogantiam suam, hoc est fallacissimi hominis praeferre, imo opponere opinionem judicio Ecclesiae Catholicae. Pontificiim Maximorum,Conciliorum,S Episcoporum, quos tamen Deus
Judices nobis reliquit in Fidei controversiis,&ad eos a diendos ire hos jussit in ejus odi causist Nam quod ajunt, ct contendunt, ipsam Ecclesiam erroribus esse obnoxiam, nihil aliud est , quam sibi adimere viam omnem erroris
dignoscendi, Sassequendae Veritatis, quam tamen unam Christus ipse nobis in hac mortali vita constituerat.Porro neque de numero, neque de Ecclesiae aliqua imagine pIaudere sibi possunt Haereticorum conventicula ; tum quhdabieeta Ecclesiae CathoIicar authoritare,cujuscumque alterius Ecclesiae auctoritatem abjiciant oportet ; tum etiam quod eorum Patres perperam soli sese opposuerunt Conciliis veris , de verae Ecclesiae, eorumque posteri quamvis
in ingentem copiam crescant, vitium oc culpam temerit iis paternae retinent, Et minuere amplius nequeunt.
Pertinax igitur hoc hominum genus, quod aut seam
menta veritatis edoceri non eatiatur ut edoctum veritati ipsi ι atque ipsi Meletiae veritatis columnae resistat: gravi se crimine obstringit, di propterea iure coercetur: ct coemeendum est; oc acribus poenis ejus pervicaciam si aliis noceat his emendare,sive punire iustissimum fuerit. Sed J
stitiae dumtaxat non est hic habenda ratio. Caritatis quoque Christianae praecepta atque concilia occursare iri primis debent oculi sPrincipum,&Regum.Quamobrem cori- siderandum est rursus, duplicem esse posse istorum Haer ticorum pertinacium turbam. Hi errorem,&Haeresim,uria
374쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. II 3 r
adalterarn defecere, sed quam pueri didicerunt , hanc p sui tueri persunt. Posteriores inconii antia delectavit ; in fortunium, ii de una fallaci Religione in alteram fallaciorelatiis mutarunt; at gravissimu ac perniciosis sinu crimen, si de , era desciverunt in falsa. Dico ergo, illoru in errore pedivicaciaaliter,hoc est longh mitius,quam istoru esse habendam.Siquidem ignorare,ct non sentire nemo potest,quam
altas racilaea in animis mortalium agat 1 teneris unguiculis inspiratacujuscumque Religionis opinio. Sit lichi falsa, impia,atque ridenda Religi dum accepta sit 1 parentibus
fiIiorum amantissimis, dum antiquitate aliqua coitet,dum tenelliscordibus inscripta fueritun naturam, ut ita dicam, transit; quantaque facilitate impressa fuit, tanta vicissim dissicilitate excubi atque expelli inde piatest,Nimium vulgaria sunt istius veritatis exempla, ut hic referre sit opus. Quis ergo tantam hanc hominum infelicitatem potiusquam temeritatem supremis plectendam suppliciis facilδpronuntiet Imo quis miseratione dignissimam non assi mei' Hos doceri, hoc terrere fas est; ct quoties in antiquo errore obfirmatissimo animo perstent, ipsique fulgentissimae veritati rei istant, eis negare privilegia, incommodiss-que etiam, ct exilio illos mulctare pro errorum gravitate, α varia conditione temporum,utile,licitumque puto.Sed 'isti ab iis semper discernendi, qui studio culpaque tantum
propria in errorem se praecipites dedεre. Ne punire gladio velis, quod isti ut aliter esset evicere, cum nascerentur & e-dlicarentur, minimὸ potuerunt. Quanquam enim poste, possint, re pervicaciter nolint;ab eadem tamen infelicitate nativitatis atque educationis haec ipsa descendit in errore
Tertio, ad eos quod attinet, qui de veritate ae unitate Ecclesiae Catholic. e inhaereses erroresque adulti defecere.
Ec auctoritatem summorum Sacerdotum aspernantur, a que irrident alia convenit severitatis ratio. Eorum vitio,
ac temeritate factum est, ut laberentur in tenebras, sibique atque Eselesiae verae nocerent. Eorum superbia deinde ni. ut in falsitate perstent, ct ad lucem rursus non assurgant. Ideo quidem plerique non assurgunt,qubd putent, se comtra conscientiam acturos, dc Deo displicituros, si ad veterem sententiam revertantur , iterumque cum Catholica Eccletia consentiant; sed temerhid putant, ct eorum culpa factum est,ct sit,ut sic putent. Porro quemadmodum ebrius oc perditus amator poenam criminum , ebrietatem amorem consequentium, non effugiunt, quia causam
375쪽
hujusmodi criminum ipsi volentes eIegerunt;ita de quili benS errori mentem mancipavit, culpandus deinde est , quod ad ipsum errorem dignoscendum atque ejurandunt induci non possit. Sibi imputet, qui optimam opinioneis
in pellimam commutavit . si nequeat de pessima in optimam reverti optimam autem rursum tir veniet,filiorem Ponat,ii attentum se praebeat vocibus veritatis quod cum
facere nolit,magno se crimine profectd obstringst. inlid siriori errasse iste contentus,errorem quoque evulget, litte- 'risque conirgnet, ac praedicatione pei adeat ' Huiusnodi hominem societati numanae perniciosis ilianam ferat,excuasset absolvat. qui veliti non excusabunt, neque ferent, cybdis notum est,quantum bonum sit in Religione vera, ii in veritate stare,quantumque malum ab ipsa discedere Quid si semel iste emendatus ac toleratus , in ejuratis et oribus iterum deprehendatur ' Nemo non videt , quid asperi iraei eatur perversa isthaec hominis voluntas, ct illusoria por nitentia,α pericuIosia contagio. Attamen S lik audire juvat caritatis Voces,etiam atque etiam commendantis, ut quam dissicilli inti, quana rarissime ad extrema Haereticorum atque Apostatarum vel per tinacium suppIicia deveniatur. Caritate ergo hortante ,
reorum personaria prius induere debent supremi Judices , di Magistratus; suod chim fiat, non tam proni sibinde e
runt ad arripiendam securim, non tam lenti ad misericordiam impertiendam. Culpana autem Haeretaeorum quo rundam etsi non tollit, aliqua tamen ex parte minuit cori
sideranda in iis voluntas. Non improba plane, non pro sus vitiata in illis est interdum hujusmodi potentia. Vetilent veritatem servare, Deo placere, ct errorem effugere idumque etiam pro errore ac impietate pervicaciter pug nant,le gratum Deo facere persuasum habent, suaeque obsequuntur conscientiae. Culpana quidem,ut diximus,ne siequidem apud homines, eoque minus apud Deum, effugi-lint, cum in causa sit ipsa eorum voluntas, ne errorem
digno sicant S Haerelim exuant; sed hora parum extenuare potest culpam ipsa haec eadem voluntatis in bonum, S ue. rum inclinatio .Peccat in iis intelle itis potissimhim.Omnia autem delicta quae ob impetunt affectuum, atque erroremi mellectus patrantur , quippe qudd in i piis non praecestit
omninti libera electio mitius punienda sunt, si veniam ae- qums impetrant,quam quae proficiscuntur a prorsus liberaesectione, Sperversitate voluntatis. Haeretici autem , vel pertinaceε , cum errore intellectus, cum ipsa voluntatis
376쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. IL 3 3
pervicacia plerumque conjunetviri habent probum aliquem ipsius voluntatis affectum. Indue.ergo parumper Haeretici personam , neque miraberis , tam ser5 , aut numquam expediri mentem posse a praejudicatis opinionibus,
quas certas, Deoque gratas putes. Excogita hominis nativam calamitatem,quem tot impediunt tenebrae, cui etiam
volenti adeo dissicili veritas pereuadetur. Si tibi similis error accidisset, oc deponere impium putares, nihil fortassedisserres a pertinaci illius erroris patrono. Reliquorum 'criminum reos conicientia ipsa ferὲ se raper accusat,usque 'adeo ut se ultro poenis & morte dignos aut fateantur, aue sentiant. Contra non pauci Haeretici suum crimen neque
agnoscunt.neque sibi exprobrant, idque ut faciant,supplici 'cia plerumque facere non possitnt Imo contra consci entia 'arra, ct adversus Deum se facturos ii crederent, si a sua senta 'tentia in contrariam discederent, ac tormenta prius n6ri . sustinerent. Cum eorum ergo crimine multa infelicitas Conjuncta est, se non parum involuntarii, reproba aliqua voluntas ae indoles: quae omnia caritatis Christianae memorem a nimia severitate retinere , ad misericordiam impellere merito debent ac possitnt Praetere licitε cuicumque Christiano Magistratui eurandum est,ut suos fratres lucretiir,ct ab aeternis poenis ar- 'ceat. Cui muneri non deest, quisquis AyInorosos extremo supplicio plectit;nam ex istis nullus fere est,qui sceleris sui, turpitudinem non agnoscat , ct pcebitentia ductuis vita 'non abeat, ct mortem ipsam eorporis in animae suae utilitatem non Vertat,aut Vertere possit. Haeretico autem pertinaci an quem lictor animadvertit, omnis praecluditur ad 'salutem via; teiripusque resipiscendi aufertur. Ille quidem vitio ac pertinacia sua pereat,sed culpa riequaquam cogni- ta ; atque adeo christianae mansuetudinis' foret sustinere Potius quam urgere ultro festinantem in aeterna supplicia. Quis enim scit, an non aliquando eidem daturii
poenitenuans,ut cum Apostolo loquar et .ad Tim. a./Meegnoscendam veritiu - , respiscendum a dialose laqueis, qu eapn- - ιenetur ad Usus Dosin aιem ' Ad haec deterrimus ille mortis terror facit , ut apertis Haereticis fictos non raro 'habeamus Catholicos. Quψd si postremum supplicium in trepidi a nonnullis feratur, ipse error latius interdum sem. Pit, cum incauti homines non aninio ui pertinaciae, sed veritatis virtuti ac fidueiae tribuant miseram illam in tormentis S morte constanti Exempla in hanc rem plurima
suppetunt. Non hic tamen dissimulandum est , hujus nodi
377쪽
homines, fi vivere diutius sinantur inter gentem Orthodoxam, publicae rei nocere posse praedicatione errorum. Et sinὲ perieulum istud impigri avertendum. Tunc enim ad ipsam caritatem Christianam spectat , plurium saluti Prospicere,quam unius.Sed ubi aliter consulere possiPrinceps reipublicae quam sublato ε vivis pertinace Haeretico: tunc erit gratissimum caritati , quod α istum incolumem servet ad emendationis M poenitentiae spem Inlpiciendum
ergo,an non carceres, exilia Ec aliae salutares poenae, reanathemata,quibus errans a fidelium consortio amoveatur,oc
Monasteria,queis ad poenitentiam aedisciplinam includ tur, idonea uni remedia, ut cohibeatur a veneno soargeri-do,c ad saniorem mentem infelix ille sensim perducatur. Caritas tandem nihil intentatum reIinquit,quo si fieri potest, a temporali ac spiritali morte fratrem defendat, ac liberet ; dc cum poenitentem certὲ necari non sinat,ideo me nitentiam hominis,quanquam seram, libentius exspeAisi
cuῖit,quam ejus pertinaciam cito puniri. Succedit alia errantium phalanx nempe non pertinaci M. Primo autem animadvertere opus est,propriε haereiam adipellari non posse,a qua absit animi pertinacia Cuius placiti
Certissimas rationes nori est, cur nos congeramus, Quarido
eas alibi a gravissimis Theologis luculentissimε digestas
habere Lector potest. Quamobrem cum hoc hominum genus Haereticos nuncupamus,ex usu potius,quam ex rati ne loquimur. Eadem vero animi docilitas illud inter Catholicos obtinuit,ac obtinet, ut neminem sinε pertinacia errante supremi Magistratus morte puniant, puniendumve censeant. Rectε sanε.Uti enim dictum est,non ideo Haereticis pervicacibus vita interdum eripitur, quod errent, atque a veritate defecerint, sed quod moniti atque edocti germanam fidem, pertinacissimὸ deliramenta sua aut praenicare,aut fovere pergunt; h. e. infelici mentis errori Vo-Iuntatis crimen adjiciunt. Si ergo qui 'itam a fide, aut ab unitate Ecclesiae excidat,monitusque postea resipiscat,oc edoctus intelligat, fateatur , aceturet falsam doctrinam :merito voluntati ejus bonae malum intellectus errorem indulget Ecclesia. Equum nihilominus est,ut homini poenitentia erroris ducto initingantur salutaria aliquot poenitentiae genera, quibus aut Deum sibi propitium facere,atit scandala praeterita reparare, aut certos in posterum de vora sua poenitentia , es non ficta emendatione, fideles reddere possit. Proinde S hoc rectissimε constitutum est, ut sponte sua sese accusitates , ac poenitentes , omnium
378쪽
. IN REMGIONIS NEGOTIO. Lib. II. 3 p
restissimὲ habeantur ι reliqui pro erroris, scandali, ct pertinaciae praeeuntis divertitate diversis subjiciantur poenitentiae speciebus. Qiiod hic tamen commendandum in primis videtur,illud est, ut Christianae caritata S, atque prudentiae maxima cura habeatur a Quaesitoribus Haereticae pravitatis. Rectis. sime instituta fuit, nostriique etiam temporibus utilissima est horum auctoritas, quippe succrescens facila vulgi siu-'perstitio,& ingenioru temeratas non raro comprimuntur, ct a Domini tritico zizania arcentur. Opi mis praeterea legibus constat eorum facultas, placidis cilain, saltem apud Italos ut plus inter nos severitatis in pro ei tu,quam
iri recessu nvenias.Sed periculum etiam subest,ne quis auctoritate legibusque sanctissimis ob immoderatum gelum,' nimiamque asperitatem abutatur. Dicam id,quod mecum dicant,ut spero,nae sapientiores ; dicam,quod dicunt&faciunt optimi Quaesitor. . , atque exoptant,ut fiat a caeteris sodalibus suis. Necessaria temper est accuratissima diligentia,qitae nihil erroris, nihil superstitionis aut pullulare,aut vigere sinat. Necessaria quoque severitas est, ne nimia
indulgentio animum iceleribus addat. Sed non ebusillae procedere diligentia debet, ut vel levissim is de cau sis , α meris de suspicionibus, carceres. ct alia incommoda fide- Iibus creentur. Neque talis ac tanta esse debet severitas, ut caritatem, α mansuetudinem Christianam unquam obliviscatur, ct a se abjiciar. Asperos se praebeant in judiciis civiles Magistratus ; nihil nos moramur saeculi ritum. At certis Ecclesiasticos Juclices, oc Christi Sacerdotes, ct Chri stianae Legis, hoc est caritatis mansuetudinis Praecones
simul, atque exemplaria , omnium maxime lenitas, ac benignitas decet; torvum autem supercilium S immitis animus omnino dedecet. Neque enim Episcopos tantum, sed caeteros etiam Ecclesiae Ministros exigere vostolus mihi videtur non Sperbos, non vivet ιυoheton f)ercuseres, id est, nora Iingua, non contumeliiS, non acerbitate quemquam ferientes,) nexi turpis L . cupidos, βά bessitates enundae, - ιos,uuytisoanctos. Idem etiam in a. ad Tim. a. egregia illa verba , de alth nostris omnium animis infigenua habet rServum autemDomini non oportet litigare sue pugnare, Keae mav-
lenem,ct humanum erga oi es,)docibilem,patientent, cummo ristia sive leni aιe corrapiente eos, qui ra una veritati. inodsi mansuetudinem, vi patientiam,&lenitalcm, di humani ..
379쪽
vulgatus Interpres, ct sunt in errore pertinaces r quanto enixius credendus est mansuetudinem eandem commendasse erga illos,qui non resistunt veritati,sed errorem,simuIac edocentur, ponunt, oc in veritatis castra
libentissimh redeunti Et quidem Apostolica Sedes medicinale tribunal hoc esse voluit, non asperitatis , atque inclementiae. Cavendum ergo, ne turbidi affectus, ne ira, ne ambitio exercendae potentiae, ne feritas hic locum habeant ; curandum, ut captandae famae, α zeli non levia
ostentandi cupido, quo postea ad ampliora munera Deiatior sit aditus, in miserae gentis perniciem Ec incommodum vertatur ; denique studendum, ut sicubi peccandum sit, ex benignitate potius nimia , quam ex nimio rigore peccetur. Quod si Italicae Inquisitionis Magistrati bus qui mitissimi omnium sunt, aut minore saltem, quam j reliqui severitate utuntur, dicimus, caritatem prae ocui lis semper esse futuram : quanto magis commendanis' dum id erit Hispanicae Inquisitionis Praesidibus , immoLtilitanae, si vera forte sunt, quae de illorum rigore fel runtur Itaque primis suspiciones merae, ct leviusculi rumorest de alieno errore, sive superstitione , ac Haeresi, satis esse non debent, ut cuiquam negotium faces as, ct vincula inferas. Quanquam ct hoc referre supervacaneum fortassis est vino enim apud nos non sinἡ praevia eaque gravi cognitione rerum procedi. SMundo error in iis esse rebus
c E: controversiis potest, quaS nondum Ecclesiae, aut Concilia statuerint Fac ista deinde statuantur ac dirimantur supremo Ecclesiae oraculo: a crudelitate ac injustitia non abesset, qui Theologo, sive seriptori aliter ante judicium Ecclesiasticum sentienti, Haeresim objiceret , ipsumque math propterea haberet. Utique is erravit, sed excusabi-Ii errore ; tunc enim vect crimen est, ab Ecclesia, ct D etaina Christidissentire, cum homini constat, quaenam sit EccIeliae mens , ct doethina Christi. Hoc autem no
tum, certumve esse homini antea non poterat, tacente ac
tolerante Ecclesia. Et prose sto,' si judicandum secus foret : dedecoris de Haeresis notam nonnullis Sanctis Patribus inureremus , ε quorum calamo ct mente sententiae quaedam exciderunt, quas deinde Ecclesia non tulit. Sed nihil ex eorum sanctitate idcirco imminutum, quia nihil antea illa de re fuerat constitutum. Facit eadem ratio, ut Vincentium Lirinensem, Cassianum, aliosque Semipeta
gianis opinionibus olim addictos ε Sanctorum fastis, sive
380쪽
IN RELIGIONIS NEGOTIO Lib. R. 34
ὲ Catholicorum albo non expungamus ι siquidem floruε- re ante Arausicanam Synodum, cujus decreta si quiiquam postea contempsisset, tum solum culpandusmerito ct anathemate percutiendus fuisset. Idem fiet,si quando Romani Pontifices, atque Concilia, nonnullas ex iis de divina Graiatia S libero Arbitrio sententiis, quae nunc in Sch olis impunh obtinent, aliquando proscribant.. Tertio , errare etiam homines ct Scriptores possunt in ipsam Christi ct Ecclesiae doctrinam. Quod cum accidit,
considerandum est, num ex ignorantia oc ineuria, an vero ex perversa voluntate, deditaque opera, se conjecerint in errorem sibi certh perniciosum. Si apertis oculis a Dogmate Catholico discessum est, nemo neget, quin hujus, modi crimen castigatione sit in primis dignum. Sed longδmitior ultro ad poenitentiam venienti castigatio erit ; Ion .gh autem durior agnoscenti quidem errorem suum , sed urgente metu poenarum, ct nonnisi ex alienao impulsu Itaverae Ecclesiae ac Religionis desertores, dum sponte, ocnon mendaci poenitentia ducti, ad gremium fidei revertuntur minimε graves poenas subire coguntur Et contra severius mulctati, qui Magistratuum vigilantia deprehensi, terrorem exspectarunt melioris sententiae magistrum. Attamen vel in his expendere juvat minorem majoremve . in defectione pravitatem voluntatis. Multos enim non odium Catholicae communionis, sive doeisinae, non inia
genii ambitio , non eontemptus Ecclesiae, ad Haeresim traxit; sed humani ahi affectus, aut Praesidum severitas, aut disciplinae impatientia : quae sanε imminuere quandoque possunt voluntatis scelus , qu'd est: ad laesam fidem , majoremque propterea mereri misericordiae men
At ali os ignorantia sola, de incuria errantes fecit. Quis enim est, qui scire omnia, nihil oblivisci , ct nunquam errare sibi tribuat Sed quicumque errat, animo interim verae Fidei oc Ecclesiae Catholicae conjunctissimo , falsa
Dogmata non amplexurus, non propugnaturus, si ea scita' ret aversa a Schola Christi, Et Idisciplina, ac mente Ecclesiae, Subi scit, ea illico eXecrans: cur punienduS, cur
rigidε excipiendus apud homines, cum nullo apud Deum crimine idcirco is teneatur , niti de Dogmatis iis praecipuis fit zres, quae nescire suapte natura peccatum est , ct nescire Christianiis homo non debet ' Exploranda igitur sedulo est errantium voluntas ; quod si promptus in obsequium fideictricaeve, illorum animus deprehenditur,