장음표시 사용
81쪽
puta Platonis', aut Epicuri , aut Aristotelis , eorumque opiniones & sententiae ad animae nostrae notitiam pere n&e Si admiratio, ii amor, ii reverentia imaginem nujusmodi consectata sunt, ita exinde pulsatur atque agitatiar
animus ab ista imagine, Sab istis assectibus, ut sola Plat nis, Epicuri, atque Aristotelis dicta magni aestimet, retia
iiorum contemnat. Contrarium accidit, si pro amore mium , pro admiratione contemtus ema scriptorem aliaqu1mve sententiam concipiantur. Tamcitu autem error
hus obnoxia est anima,quamdiu in phantasia ac memoria impotenter dominantur adeo vivida phantasmata,& pe sunt sinε freno interius regnare priores assectus, quos sisIarecta ratio diligenter excutiens. eorumque pensitans justam injust mve originem,in ordinem cogere & moderari Potest. Voluntatis etiam perversitate fit,ut saepe ae saepius erretur.omnium hominum est,se velle esse Matos. hoc naturali appetitu varia affectuum familia voluntate nascitur. Nihil enim aliud sunt animi affectiones, quam voluntatis motus, vel in bonum acquirendum,aut acquisitu, vel pro hono acquisito, vel propter bonum depercilium ut non- dii aequilitum.Amamus, dum tiniri bono, aut in ejus unione permanere volumus. Dum bonum quaerimus, desid ramus. Dum non longh a consequendo sumus, speramus Cons uti,gaudemus.Soliciti ne amittamus,metuimus.In rapiente aut rapere volentem odio dc ira movem .Propter amissum bonum, dolemus Idem de reliquis affectibus dicendum. Caeterum si erga unum verum bonu perpetuo moveretur voluntas, sem ue prudentiam adhiberet suorum motuum ducem, nihil voluntati succes re, nihil inde sibi timere intellectus posset. At eum corrupta hominum voluntas plerumque feratur in apparentia Dona,quae mala profecto uint, quotiescumque animum a Vero bono avocant, ct arcent: hinc ipsemet intellectus in servitutent, miserrimcmque conditionem devolvitur,dc erroribus innumeris subest.Ruit voluntas in corporeas voluptates, in divitias,in fluxos honores, terrenae nominis parti, cui a ctissimo vinculo&amore conjuncta est, beatitatem, ut sibi persuadet, paritura illa occupataut gloriae appetitus, eiusque soboles novitatis ardor, aut dominandi libido, aut aliae cupiditates hi jusmodi, quae uno concupiscentiae nomine designantur in sacris Scripturis. Ita immio delirantis&in varios affectus dissipatae voluntatis abreptus inteI-
Iectus delirare dc ipsa cogitur. Neque enim,dum tam malε se
82쪽
IN REUGMNII NEGOTIO. Lib. I. si
se habet voluntas-dum corpori nimium servit, menti vacat Veritatem perscrutari, aruueerrores deteger qui'pe quae tum unice madet rationidius ,quibus voluntati co- parentur illa apearentia bona.Et siquidem vacat, in irritu aepe cedit mentis conatus,no sinente math sano asse ,ut sinceis mens judicet,dcapera aut subdolh agente volunt. te,ut sitae cupiditati faveatoccosentiat intellectus infimius. Tandem ad rith ac tuto iudicandum duo impedimenta supersunt. Primum in eo situm est, quod creatae mortalium mentes , quanquam latissimh excurrere posse sibi videantur, admodum tamen angustis concludantur Iimitibus, ct spatiis, ii eum angelicis mentibus conserantur, ne Deum huc advocem , cujus comparationem humanae mentes nullo pacto sustinere possunt. Sunt quamplurima, ad quae circumscripta vis intellectus nostri, donec in isto mortali c More versatur, penetrare nequit, quantatamque demum adhibeatur meditationis intentio ct ingenii solertia. Multa ex his habet Phisica, plura habet Astron mia, Medicina,ut de aliis artibus taceam. Eo redit mentis conatus, ut minabilia tantum, de verisimilia de his pericipiat adiue excogitet, non autem certa atque intrinsecus evidentia humatiae rationi. In eundem seruum seri, veni- .unt,quaecumque credi, non cognosti, dicuntur. qualia sunt tam multa , quae setam historiam, de famam habent testem, Cum cheatae hominum mentes Omnibus temporiabus, omnibusque locis non adfuerint,neque adesse potu rint,aut possint, quod solius est Dei, si tamen cupido subiem nostendi, quae praeteritis tomporibus, di non praesentibus ineis, non necessariis contigerunt, atque fuerunt, aut etiam non necessario sunt,atq; continguntsustra cogit tionifaciem illuc intendimus,quis per sensias nostros pervenire non licuit, sive non licet. Quamobrem in iis perciapiendis dubiae ct fallaei aliorum hominum librorumque ei necesse est intellectus omnino sidat Quamvis aute impe ista quoq; ratione veritas attingatur,non ea tamet' ce titudine dis uritate pedem ggere ratio sister, rit omnis prorsus tolsatur errandi susp1cio. Idem incorsiodu maiu- festius recurrit,quoties internas aliorum hominum cogutationes perscrutari lubet,ctarcana cordium nocere cupimus. Ab externis quidem itos interna coniicias , seci se novisse , quid in animis alienis interius agatur, quis certo plerumque sciat Verum quae sit angustia humanae mentis riquam mes, intelligas,quam ubi devenitur ad alicujus rei conlepi.
83쪽
tionem, qtiae aut infinita sit, aut aliquid infiniti praeses rat. Tum videas vacillare aciem intellectus, tum occum re tenebras, ct ingens chaos, tum deficientes oculos meritis fateri impotentiam temeritatemque suam. Frustra vetit finita potentia rem infinitam metiri, atque complecti. Terrarum orbis mensuram ineas vel uno cubito, atque
ulna quantum satis est repetita, quia suos terra habet funes. At cum ad infinitum accedimus, uuaecumque mensa.
ra finita ad illud adhibeatur, nihil promit ' neque tantum unquam dimetiendo progrediamur, quin semper long. maior, immo ut melius dicam, quin infinita pars adhue dimetienda supersit. In Physicis ac Geometricis id genus
quaedam occurrunt,quorum quidem ideam aliquam ratiocinando nobis comparamus, sed quae nunquam rerum interminatae amplitudini respoddere poisit. Aliis tamen inmissis, unum est revera omni ex parte infinitum,Deus oditimus maximus, sc quicquid in Deo est, videlicet illius p . tentia, sapientia, providentia, bonitas, iustitia, oc reliquae dotes,sive ut appellari solent,attributa infiniti Numinis. Nihil simplici hac veritate certius, nihil evidentius habet pars hominum sanior. Atqui si divinam naturam, si disianas dotes intimε perspicere,i6qtie pede metiri velith
mana ratio, duplex illam exitus manet. Aut enim imbui, Iitate sua confestim deprehensa venerabunda, si immensis lumine victa subsistet , aut in mille absurdas opiniones nis lepticique temerario cursu rapietur. lAlterum impedimentum , quo sese expedire mens in ljudicando dissicith potest ac solet,proficiscitur ex ignoram lita,oblivione, aut praVa electione principiorum, quibus luti in judicando necessum est. Sunt quaedam rerum ideae, quaedam rationis principia, quaedam primae veritates ela natura,vel a divinis humanisve legibus,vel a mutuo hominum consensu tanta vi constitutae, tit iis nemo plerum- sue assensum obsequiumo neget ut negare possit, ac V he. Secundum ista principia, remimque ideas, ac veritates
ab hominibus judicatur. Nihil autem aliud est iudicare ,
quam ad haec principia, ad has veritates , ac ideas unive siles, veluti aci regulam cert iraque amussim exigere sing laria, li particularia quaelie.Si proportio, aequalitas,irmi- llitiido comperitur inter has regulas . atque inter collatas lseu comparatas cum his regulis res particulares: tum diciamus istas bene se habere, scueritati,aut recti itidini conse tire. Sin secus, falsas auiperversas pronuntiamus omnis lhomo est ammatini principia, en regula. Varios homines ad hanc
84쪽
admovemus, ct aequamus,puta Petrum d: J mriem, tatimque dignoscimus istos,qui sunt homines,r--esque animalia Dei Quod si alicujus primi princi. pii , seu ideae rectitudo de veritas in dubium Vocatur , ex ploranda est ista adhibi tis aliis certiori bus magisque gen rMibus principiis S ideis , ἡ quorum collatione istorum
minus senerauum inusque certorum principiorum v ritas aut etiam falsitas deinde colliguntur. f. Facile. sibi multorum hominum superbia blandiatur existimantium, perspecta sibi esse quaelibet principia,quaslibet prima veritates aliaue ideas reru,ra,nimique obstare, quominus tuto pede aci iudicandum properent. in
men tantum sibi tribuunt, primum illud certissimu primc uim ignorare videntur, quod non a sacris tantum di via
niti ve traditis Libris, sedMab ipsis inter Ethnicos Philo phis, atque a ratione edocti sumus: plura nempe semis in esse,quae homini cuicumQue nesciantur, quam quae Mantur.Id quod homini meditanti, vi quotidie aliquid di cupienti, seque eum aliis viris eruditione claris c&ponenti, experientia ipsa suadere luculentius retei, Perueinum igitur non raro subest,ne hominem alicujus erincipii licujus primae veritatis,atque ideae,hoc est alicuius reis gulae innoratio in judicia perversa deducat. Hac certh de causa Qtem rud. vulgus saeph ac saepius in iudieando delia
Tati mus tamen l1-aliter,acutos eruditosq te viros nihil eorum ignorare,quae futura sunt fundamenta rectis judieiisIpsi Omnia axiomata, principia, certasque regulas diadicerint, quibus itidicaturmon idcirco tamen illoru mens omnem*mper sustulit errandi causiam. Nam quandoque noli omisium,cuna fert occasio, recordamur ; quandoque unum principium pro altero math eligimus,&i egulam nosuam aptamus propositae rei Et profecto, cum de re quapiam tith iudicare volumus,opus est ex omni latere, intus, ct exterius, rem propositam excutere, in ejus callias, effectus, qualitates, relationes, ali R diversas rerum modi,
eationes & formas intendere aciem intellectus,tu in circ.
spicere,ad quam regulam,ad quod rationis principiu quae millia occurere possitnt, ct millia consulere oportet j ea
res tuin lit exigenda tque applicanda. Atqui nota raro accidit,ut neque singulas reru circumstantias, modificat o
85쪽
onerunt, mens infirma ct incauta, non ardalterum prisaltero eligit,secundis quod judicans,cavere sibi ab errore non potest. Unaquaeque res quid simile habet cum multis principiis, atque ideis ; sed occasionibus datis eum uno tantum omnimodam inteatamq; similitudinem, propo tionem,& aequalitatem habet. .are si pro isto rationis principio, cinus mensura unich adhibenda nunc est, alte rum ex iis adsciscas minimε ad istam rem opportunis, sumilitudine recti & veri deceptus, pravum falsumque judicium pronuntiabis. Judicio, inquam,deficies, non qu
math sibi constet principium illud, sed quod ea in re illud,
aut unum illud dumtaxat principium, ante oculos habuisti, inconsultis aliis rationis rectae documentis tunclongδapertioribus. Monet me rei dimitas,ut uno aut altero exemplo hic utar Politicarum legum attone minimὲ dissentiente,axi ma est r Pan capitisplectodum esse hominis injustumini me
Borem Cum h6cce generali praecepto componens Judex alicujus sicarii facinus, integram sini videtur deprehenderesiiDilitudinena, ae proportionem inter istud principium, seu inter hanc Iegem dc rem propolitam ; quamobrem in interfectorem ultimo suptlicio animadvertit. Nihilo tamen secius errat judex, n istius vitam servari tunc exigat publicum bonum, aut ejus mortem ingentia Reipublicae damna sint consecutura Tunc enim altera lex,sive alterum principium priore opportunius respiciendum est,nempe robprivanz--Actum honinis non esse tunc moraem infrendam, eum iEum vimere plurimum Respublicae interest. Itidem, Reverentiam O λώιamissis Dest oris, Axiomae est inter Catho. licos probatissimum, S Religioni omnino conforme. Hoc respicientes non solum Episcopi, sed S ipsi Reges. statu runt in iis locis immunitatem hominibus levium quorumdam criminum reis, quam deinde in provinciis no nullis extenderunt ad omnia propemodum stetera, arbitrati se rem gratam Deo praestituros , si quibuslibet locis Deo sacratis de hoc privilegium accederet. Verum aliis visum,tantam asylorum amplitudinem non esse ferendam; ad aliud quippe axioma rem retulerunt, empe: Deo magis gratam esse Aebere scelere poenam, publicaque tranquillitatis Manstitiae conferωatianem quam immuniιaumT Noram ; imo in ipsorum Templorum recidere , quod scelarum omnium receptac Ia, sciatron,iam speluncae nant,impedisetq; innocentium securitatem, S inanem essiciant iustitiam, quam
Deus principibus praecipit. Quamobrem ad hanc potius, res
86쪽
IN, RELIGIONIS NEGOTIO Lib. I.
numquam ad superiorem eferendam esse Ecclesiasticia ni disciplinam contendunt. Haec autem consideratio cum in Politicis,tum in Moralibus, ct Physicis, ct Theolo vicis rebus dijudicandis locum habet, atque adeo in reliquis humanae vitae consiliis di scientiarum meditationiabus , in quibus ratio tanquam masistra dc moderatrix adhibenda est. Non enim tantummodo fallimur, cum falsis dubiisque principiis,quae tamen Vera dccerta nobis esse vis dentur, singularia componimus,ct a reaula vitiosa rectam petimus retalicujus dimensionem,sed etiam cum certumdeverum principium, sed inopportunum,ct abs re, tanquam
opeortunum usurpamus de singulari quapiam rς judic
CAPUT VII. itationi humo imbecillitas expersentia tur. ad ipsius -
- dicinam ut Religio vera noscatur necessaria est humanitas, .
- oe exposcenda a Deo rius atque sapiςntia. uvid untia, . qui tirsuasio, sire c dubias prudens. Prima principia,
quibus ratio prudemiaraguutur in inquisitione Religi . msηera, qualis est unica cirristi Religio , ratione ct aucto- ritare in ipsius probationem constuentibus. Omnia a recth iudicando arcere possint humanam rati
nem, ex istis,ni fallor,constare potest, quae innuit mapocius,qu1m Hicuimus.Postremae dementiae fuexit,noule in homine aut agnoscere aut fateri multas errandi causas; ambitionis, nullam unquam in se velle credere aut suis
spicaruAccedat S ipsa experientia. Nulli provincia Reliasio unquam defuit, aut deest, sed compluribus aut defuit, aut deest Religio vera. Excootari autem non potest deliarium ullum, quod populus aliquis non adoptaverit, atque
in suam Resigionem invexerit. A receasendis tot monstris abstineo. At unde tanta errorum silva excrevit, totumque
fria mundum pervasiti Quae cauta tam miserandi excidii, nia quas hactentis oratione nostra complexi sumus 'Et ne quis arbitretur uni hominum socordiae atq; ignorantiae non autem infirmitati mentis humanae tribuendas esse totPopulorum tenebras ae deliramenta,perinde qtiassin investiganda veritate ii nullam unquam collocaverint curam, ingenitiisq; rationis vires aut uulth non senserine, aut ignominioia neglexerint: praeterita tempora experid
87쪽
tyr. suos olim Brachmanes & Gymno phistas Indi habuere, sMos Magos Persae, suos Druidas Galli, literis arti, bumue nobilioribus excultos. AEgyptii, Chaldaei, ac praecipue Phoenices scientiarum gloria floruerunt. Quantum autem in disciplinis olim Sinenses processerint, nostra et, am tempora testantur. Ne exceptis quidem Scythis, qui admirabilem virum Anacharsim dedere nobis, pauci aut nutu populi in vastissimo Asiae linu possunt numerari', apud quos antiquitus non habitaverint scientiae. Immo exi siplis barbaris , ut lath ostendit Clemens Alexandrinus Lib i. Stromatum in Europam fluxit quidquid scientiarum in Graecis S Latinis, polle, demiratus est orbis. Jam quid in literis praestiterint Graeci, ct Latini Veteres, pauci gignotum. Divina ingenia, praestantissimos Philosophos,
Oinnium disciplinarum ad miraculum peritos, eo numero, eo pondere antiqua aetas tulit , ut parem proventum
nesciverit reliqua posteritas ad finem usque saeculi a Christo nato decimi quinti. Diceres, tum proditum, quid natura possit , oc quousque humana ingenia contenciere
Non igitur stipites, non infantes, non homines rationisnestios aut incuriosos ante Christum reperimiis, sed viros omni scientiariam laude insignes,atque admirabiles,&una saltem in re nobis praeferendos , quod ii scientias Martes potius fecerant, quam accmermi , nosti m que aet tei ia sito ingenio etiamnum 'lustrent, non futuram adeo in literis eminentem,nisi eorum lux praecessisset. Sed ut talium ingeniorum felicitas nota est nobis, it, ct eorum infelicitas in assequenda omnium nobilissima veritate Religionis veritatem intelligo, tametsi aequε constet, ex arit, quorum perpetuis inreliteraria dissidiis, maeliam verit iis partem eos Rigisse cum in Physicis , tum in Moralibus, Astronomicis,Geographicis, Historicis,ali1sque ejusmodi studiis. Enixὲ quidem perscrutati sunt didinam naturam, providentiam,ac potentiam, ct investigarunt, qui colendu foretDeus,oc quae ipsi debeat mortalium natura,quid quid homo homini debeat. Sed bone Deust in quot absurdas atque impias opiniones prolapsi non sunt' Nunquam magis revelata est humanae rationis imbecillitas. Nam aut indigna Deo senserunt, aut indigna homine, et omnium Uria Religio fuit idolorum cultus Qui sibi om- Dium acutissimi videbantur, ii aut ipsum Deum sustulare,
aulairimae imortalitatem, in teterrimum propterea scelus
miseri inque devoluti. Alii vero suae Religionis falsitatem
88쪽
te Margumentando noverunt Sed nota Ciceronis vox
cere. Quare neuc quidem factum est, ut assecuti sint Restigionem ver . Impugnaια 3, aiebat Lactantius Lib. a. viis 3. divinolastitutionum,ὰ 'densioribu afa ReAxione , se Minnuebam ess atrias; δε non est inductavera , quia quam
Am-.. orem mulιὸ m erem, quamissi, qui falsa senebant. Vetervmautem Philosophorum errores, atque insipientiam, i ita ArestoIus delineabat Cap. I. ar. ad Romanos
Θρο- M- , M. Similia scribit ad Ephesios. Cap. Sed vorsum haec disputatio , ct cur tot rationibus Sexem is confirmare pergimus humanarum mentium c lamitatem in invel igatione veri l Ecquid amplius restat, nisi incum Academicis4Scepticis amicitia inita, nihil esse se nihil veri sub sole credamus ' Absit a nobis tantae insantispericulum; siquidem non insani minus ii sunt ac d plorandi,qui omnia vi suae rationis assequi posse sibi via demur, quam qui nihil Margumenta nom attentum Lectorem non deducunt, neque porris deducere possunt. Non extinctum sed infirmum esse in homine rationis vigor , α verum dissicilε posse ac selere inveniri diximus; non autem ejus inveniendi spem omnem sustulimus Iliud mim, quod nostri intellectus aciem de capacitatem s Pera laeum animam mortalecorpus alligatioPremit,fi imtelligereptanὲ velimus, aut apth intelligi posse opinemur,
risim veris sapientibus moveamuS.Itaque non ingenium, non rationem excludimus , perquirenda Religione vera, sed eorum suademus moderationem, omnibus utique in tanto negotio, siqii idquam sapiunt, appriis necessariam. In quo autem sita .sit haec moturatio , deinceps explic
Primo noscenda est homini suae mentis rationis que imbecillitas, quo nihil facilius, dum secum in animo verset, qualia Ecquanta cognitionem veritatis impediant, k inerrorem adducant. Sibi ante oculos sistat exempla tot excellentium visoriis, quorum ingenio α eruditioni im-
89쪽
larem se forsitan sentiat, aut saltem , nisi ambitiosissim
:cum agatine non reputet superiorem Cum istis non contigerit, ut acie sui intellectus religionem veram aut det xerint, aut satis intellexerint, aut intellectam susceperint, immo etiam pateat in errores multos opinionesque ride das ipsos concessisse : quid ε viribus propriis sperandum fit, tandem agnoscat. Praeterea auctor eidem tura est ipsemet ratio, ne nimium sibi arroget, ne nimium fidae. Nam qui tantum sibi polliciatur ac tribuat, ut arbitretur,st optimoingenio atque admirabili iudicio pollere , quiabus nihil pervium non fit se nullis detineri fatis praej dieiist sibi omnia disciplinarum subsidia, atque instrumenta sciendi adesse, que iis rith semper uti nihil me
ti suae atque iudicio ossicere inordinatos corporis motus voluntatem suam, quae ab universis pravis cupiditatibus, atque ab impotentia ct fraude suorumcumue assi Eluum tiarasit oportet, ut rectε judiceturi sibi cenique perspecta esse, neque soluin perspecta , sed Spraesentia quaelibet principia, primetisque veritates atque ideas omnes, quibus iudicia recta niti necesse est, atque ex his principiis, quod opportunum Scongruum pro rei propositae
dimentione sit, non vero alterum atque inopportunum,
fuisse in iudicando semper electum i tam magnific.
de semetipsis sentiat, ne ipse quidem in interno sitae me tis tribunali, ubi sincerὲ έecum i neat rationes , se ab armis gantiae ac temeritatis culpa absolvat. Secundo, post superbiam in se deprehensam, atque profligatam, ratio poscit, ut humillitas ct animi depressio su sequatur ; hanc autem conitetur auxilii, si quod est, desiderium S spes Et quoniam a nobis utpote infirmis hanc opem sperare non licet , neque tuto semper ab aliis mortalibus, qui falli aut fallere possunt: reliquum est, ut ad Deum Omnium parentem, omniisque boni auctorem, sese convertat mens humilis, He sapientiam atque intellia
sentiam ab ipso deposcat. Id quod Jacobus Apostolus
praedicabat in Epistolas Cap. s. his verbis ' ibi quis ausem in sis iamve v. tis,pe tria Deo, qui aevi o bus uenιer, A mni reperatie, a bisur m. His positis princi piis , ad Religionem investigandam se alacrius conferat Numana ratio, ubi mite spes est eam inveniri posse. Saepe etiam non quaerentibuε offeret divina clementia per pios Libros aut praecones veritatis suae. Negari autem non potest, quin facilis.& tutus ad Religionem veram aditus, elisi utinam ipse homuu immediaes revelaret Quid
90쪽
IM RELIGIONIS NEGOTIO. Lib. I.
enim amplius titubet humana ratio sub tanto praeceptore hoe est ipsa prima veritate docente Sed temeia postules, multo etiam magis temerasperes , Deum usitatis naturae legibus a se stabilitis tui causa renuntiaturum, quo te ipse per aliquod prodigium ad veritatem adducat. Illud potius liperandum,clementissimum Numen alicui ex hominibus verε piis,stasque Premhetis,eradidisse,quae de ipso crede Ha sint,ct qui cultus ni sibi ipsi adhibendus. Sciιμ-Dem --scogitamnes hominum guoniam vana sinι, ut ait S. David in
Psal. 93. 3 3. Cum in eum praecipia finem homines creasse censendus sit, ut ab his amaretur,oc glorificaretur, merito quoque existimare juvat,aliquam ab ipὶ revelatam fuisset Religionem, per quam docerentur homines verum amo. rem vetamq; gloriam suo reddere Creatori Id praestare itilius sapientiamdcclementiam decuit,id subsidii habere nostrae imbecillitati necessarium fuit.Neq; in loco tam abdito veritatem suae religionis constrinxisse credendus est Deus, ut nullus ad ipsam humanae unquam rationi sit aditus. Sed Iotios ita constituisse censendus, ut si rem uti velimus ilius alaxatio, α naturalibus rationis humanae viribus , ad eamdem veritatem pervenire tuto liceae. Ille ad se advocat
homines ratione praeditos , oc per gratiam quidem suam, sed non sinὲ ratione vult ad se veniri. Sint lichi oppido tenues humanae mentis vires,dum adiit divinus favor,multum valerit,atque per eas cranosci revelatio religionis verae a falsis atque confictis distingui potest Igitur inter rabmiam abjectionem sui,nimiamque ambitionem ingenia continentia sunt; utrinque enim periculum subest, ut aut nulli aut falsae revelationi adhibeatur fides. ae autem hic sint rationis humanae vires, ct qui rectus earum usus, no ipsa ratio docebit. Nos verum duobus modis attingi diximus, vel scientia vel persuasione,sive crudelitate prudenti.Primum contin sit , cum per demonstrationem&syllogismos, ex certis' praemissis constantes, alicuid, quod necessario sit, aut fu rit,aut esse debeat,sive de uerit,intelligimus. Id per rati nem intrinsecam n scire tum dicimur. Alterum sit,cum aliis hominibus aliquid non necessisium sed contingens narrantibus, fidem sabemus , ct verum ab i piis narrari credimus, clara ipsamet ratio per argumenta non quidem demonstrati in , sed Merisimillima , atque evidentia extrinsech nobis persuadet, eos neque falli in ea narrati ne posse, neQue fallere velle. Id nos per prudentiam credere tum alcimur. Sunt Autem regulis quaedain sper