장음표시 사용
181쪽
declinandam , quia si in eam se coniecerit , nutila sibi sit salutis spes animo concipienda ; quod
ut magis confirmet , addit , ne ipsi quidem Neaptuno maris Deo potentissimo concessium esse ut hoc eum periculo liberare posset . Itaque suadet ut hac relicta ad Scyllam se conferat, inqua minus damni patietur , nimirum sex socio. xum iacturam , quae levior sit , quam omnium interitus , quem illi Charybdis importaret . Ce terum supervacaneum censeo de proverbio hinc orto verba facere , Emitata Cbar bdi tu Syllam
incidere. Nonne enim tempus incassum terere
videar , si rem lippis , ac tonsoribus paene notam explicem , atque illustrem' ρ Accedit , quod
cum Erasmus hanc explanationem eruditissime occupaverit , iure optimo me actum agete incusaretis , si eadem , quae 'alte , in medium .afferrem . Hoc igitur praetermisso , vobis potius considerandum proponam , auditores , quantoSprogressus ars nautica fecerit , quantumque navigandi cognitio , ac peritia increbuerit , cum geminos scopulos illos nunc Iideat , nulloque periculo transeat , qui tanto horrori , atque exitio toti antiquitati fuerunt. Post e navigatum Scyllaeum fretum ad insulam Trinacriam pervem turum Ulyssem cum sociis praedixerat Circe, quod factum est . Boves in ea ovesque Solis pascebantur , quos mactare scelus esset longe maximum , atque inexpiabile. Nullo aspii ante Vento ad longum ibi tempus detentios unt . Omni penitus absumpto cibo , socii acrius esurientes
182쪽
inscio Ulysse , qui graviter vetuerat , boves ali. quos occiderunt , ut victui consulerent . Cum vero illis pascendis nymphae Phaetusa , & Lampetia essent assignatae , harum altera statim cucurrit , ut Apollini nunciaret . Ille ira percitus de accepta iniuria apud Iovem ceterosque Deos conqueritur, seque amplius lumen mundo non aulaturum minitatur , nisi sacrilegi homines admissi sceleris poenas dederint. Tunc Iupiter, ut eum deleniret , ardenti fulmine se abrupturum Ulys. sis navem in mediis undis promittit . Interea vero tristi portento direptae boum pelles serpere, carnesque tum assatae , tum crudae , ac Ve-
rubus fisae mugire . Sed & Iupiter promissi , quo se Phoebo obligaverat, fidem liberavit. Cum enim dolens deflensque Ulysses sine ullo reme. dici immane, quod socii ausi erant, nefas, post aliquos dies a. litore solvisset , & iam longius a
terra recessisset , stridens repente Zephyrus cum ingenti procella irruit . Rem in pauca Conferam . Saeviente pelagi vi , atris coelo nubibus obducto , ac terribiliter tonante , navis immisso ab Iove fulmine percussa est ; socii misere extincti ; distracta , discissa , vastata omnia , unusque Ulysses malo, carinaeque destructae ratis insidens decem dierum spatio ventorum turbine huc , & illuc in varia discrimina iactatus, atque iterum ad idem saxum a fluctibus detrusus , nil que aliud , quam capiti impendentem mortem operiens ad Calypsonis insulam vix tandem defertur de qua superiori disputatione xx . satis
183쪽
satis disseruimus . Iam vero duo , quae supersunt observanda , breviter expediamus . Primum
quid sibi velit boum illorum Soli facta dedica.rio . Alterum quomodo Ulysses totos decem dies impastus vitam propagare potuerit. Serranus quidem multus eth in expiscanda subtiliter caussa. cur armenta , gregesque illi Phoebo essent attri. buti. Iis vero relictis, puto oves bovesque a Trinacriae populis Phoebo esse dedicatos . quod sub pastolis forma greges Admeti Thessaliae regis olim
paverit. Portentis autem , quae boum mactati
nem consecuta esse perhibet Uates , simile aliud exemplum apud Herodotum videre licet in fine libri ultimi. Nec mirum eam opinionem apud superstitiosos populos invaluisse , pa Icendum nempe bobus civibusque Phoebo nuncupatis. Nonne hac etiam aetate Neapoli securi vagantur sues , qui Divo Antonio sacri existimantur , quos laedere tantae sibi ducunt religioni Neapolitani , ut in praesentissima mala atque infortunia , si id fecerint . se putent incursuros Θ Denique nullo cibo altum potu ille decem dies Ulyssem vivete pio- cella divexatum in rei suscipionem , quae esse nequiverit . bona Longini venia non est revo. candum . Alia siquidem longioris etiam temporis eae pia suppetunt , quae illud verisimile elIeconfirmant. Satis esto exemplum Pauli . aliorum. que cum eo in procelloso mari navigantium ,
qui Omnes . ut Actuum c. 27. narratur , tem
184쪽
In qua nonnulla de Sirenibus ac Planctis omissa supplentur 3 ac deinde , quod reliquum poematis eli perstringitur.
SYNOPSIS. Tinlius Sirenum eantiun iam Latine vertit; qui nou videtur tam amersis Musis , ct Apolliue uallo carmina serj e . Defendιtur eius versiculuso fortunatam natam me Consule Romam.
Eiusdem soni geminatio non es illepida in oratio-
xe . Defensio earminum , quae UIMs eanunt Sir uer eontra Sealigerum is Quantam voluptatem. rat bomini ingenuo maria rerum cognitio . Consi matur multis. exemptis a Cicerone allatis . Qua-μ periculosam praetextu bonarum rerum ad noxia erabi evoluptates exitium amrentes . Ficto eolorixon exedendum . Quid sint Symplegader. Cur po rae ear dixerint erranios . Eas in mare Sisaiam fransfert Homerus , motatque πλαγδας. Sola Argo. nautarum uamis ex ii/ emasit incolumis . Iuno pa trona , or consermatrix Regum . Hi scopuli eo m. bis ambrosiam Iomi ferentibus non parcere dicuntur.
185쪽
πλειαhe usurpamit Homerus , aliique pos eum poetae . Laus Meronis , quae loeum hune de eoiambis sapienter interpretata esse videtur . Pbaeaces rein ducunt Ulusem in patrιam . Eorum navis in rupem versa . inusses a Mnerma tu mendiei senis formam mutatur . Exempla principum formam ementιtorum . Eumaeus subulcus . Telemacbus in agro agnoscit patrem . Canis inusis in eius red tu moritur. Ludiis
bria 9 i muriae proeorum in s illatae . Pugna indissis , θ' Iri . Eur elea dum laetat in fem , exeicatrice recognoscις . Arcus certamen procas a P nelope propositum . Proci interfectι . Penelopes eam Hum recepto coniuge . Itbacenses ob proeorum ne cem contra in sem armantμr . Pax concιliata .
Odiernus sermo praecedentis erit appendix veluti quaedam ac supplementum. Aliqua enim , quae in eo brevitatis studio praetermisimus de Sirenibus &Planctis afferemus hodie , atque explicabimus, summamque deinde eoium , quae in Odyssea supersunt, paucis comprehendemus. Primum igitur recitanda carmina , quorum cantu Ulyssem allicere , atque ad se trahere conantur Si Ienes. Quia vero ea Latine interpretari dignatus est Tullius l. s. de Fin. rem vobis me facturum acceptiorem putavi, si Graece Homeri textu praeter misso , eius versione , quam omnes Intelligeretis , uterer .
O decus Argolicum quin puppin flectis in si
186쪽
Auribus ut nostros poss7s agnoscere cantur 'Nam nemo es umquam haec tra ectus caerula eursu, Quin prius astiterit moeam dulcedine eaptur; Posi variis amido satiatus pectore musis Doctior ad patrias lapsas pervenerit orax . Nos grave eertamen belli , clademque canemus, Graecia quam Troiae dimino Numine vexit, omniaque e latis νerum vestigia terris. Testatur vero Cicero se , ut hunc locum , sic quaedam alia vertisse ex Homero . Dum autem recitata carmina tanta elegantia ac poetico lepore ab eo versa lego considero , videtur sane mihi ut visus est aliis etiam viris acri iudicio praeditis , maxime vero Iacobo Duporto R
manae eloquentiae princeps non tam aversis Musis , & Apolline nullo carmina scripsisse , quam vulgo existimatur , adeo ut iniquus cavillator habendus sit Martialis , ubi ait Quodque malos versus, hoe Ciceronis habes. Nec video cur Grammatici veluti ludibrio habeant Tullium in poetica facultate ob illum
versiculum P . O fortunatam natam me eonsule Romam putque inconcinnum & incomptum ob soni illius iterationem reiiciant. Quid D dedita opera Gra corum aemulatione sonum illum geminavit Tul.
187쪽
I ius p Norunt certe omnes , qui vel a primo limine Graecas literas salutarint , geminationem sive unius, sive plurium syllabarum frequentissime leporis gratia usurpari a Graecis poetis , in quibus omnis prorsus elegantiae ac venustatis sedes esse constituta videatur . Equidem arbitror quaedam apud Virgilium similiter a Grammaticis damnari , tamquam pravum ingratumque sonum praeferentia , quem κακοφωνίαν dicunt, ut
Achaici eineres , Achaica cora , moestasque quer ias , & id genus alia , cum ea potius usurpasse crediderim Latinum Vatem , Graecae poeseos indolem imitarum . Quod si eos offendit in componenda dictione eorumdem sonorum geminatio, miror , Cur eam pariter in Graecis verborum praeteritis universe non improbaverint, illepidam ac vitiosam dixerint, malumque ibi quoque Q.
num notaverint ; quem tamen sonum in multis
consectati sunt ipsi etiam Latini , ut in pepigi,
cecini , momordi , eucurri , & ceteris huiusmodi . Aut igitur talem geminationem ubique damnent, aut eam in illo Ciceronis versiculo, aliisque Virgilii criminari cessent. Multa profecto protulerunt Grammatici libero nimis iudicio, minusque recto. Sed negotium nobis facessit Iulius Caesar Scaliger, qui in Homerum , cuius sapientiam atque elegantiam vel non vidit, vel videre noluit, iniquior audacter satis pro more suo mellifluis illis Sirenum modulis interstrepit. Senteutiae, inquit . motus, vxstares, futiles , quae ne comm PLdem meum moverent ad eboreas . Recte ac sapiem
188쪽
pienter putavit Duportus , qui veritus est , ne animus Scaligero fuerit in patinis , dum haec scriberet. Quid mirum autem , o bone Scali er,
si cocus tuus Sirenum illa cantiuncula nec oblectetur , nec ad Choreas moveatur P Non ea, quae cantu illo pollicentur Sirenes , Curant cinci , qui toti in culinae operibus , ollis ac lancibus purgandis esculentisque parandis sunt o Cupati , nec scientiam , aut eruditionem expetunt . Praeterea non ut moveant ad choreas,
cantum illum Sirenes instituunt , sed ut Ulysiam ad sese audiendas trahant . Quae autem fortior illecebra vito ingenioso ac sapienti , qualis erat
φρων passim appellatus , idest versipellis , consili Plenus , acutus , sagax , quam se posse miscere sermonem cum eo , qui se multa scire profitea tur Θ Quae maior voluptas, aut animi titillatio, quam variarum rerum Cognitio Θ Nonne Tari reus hostis vaferrimus hac scientiae pollicitatione primos humani generis parentes traxit in Damdem ρ Omnes homines quo meliores & docti res, eo magis sciendi sunt Cupidi . Generosa quaeque pectora mordet haec dipsas , & inexplebilis discendi sitis. Quare Cicero , postquam attulit Sirenum versiculos, sapienter subiungit, scientiam pollicentur , quam non erat mirum sapientiae eupido patria esse cariorem p atque omnia quidem scire cuiuscumque modi fant , cupere euriosorum I dari
vero maiorum rerum eontemplatioso ad ea Htatem
scientiae sammorum virorum es parandam . Guem V a enim
189쪽
Evim ardorem fudit censetis fuisse in Arcbimede ,
qui dum in pulvere quaedam describit attentrus , ne patriam quidem captam esse senserit ρ Quid de Dibagora e quid de , Platone , aut Demoerito loquor , a quibus propter discendi cupiditatem mirimus nitimas terras esse peragratas e quae qui noumident , niHI , umquam magna cuuitione dignum amaeterunt . Atque hoc loco qui propter animi mo
Iuptates coli dicunt ea studia , quae dixi non in-xeuigunt tecirco esse ea propter se expetenda, quod, nulla utilitate obiecta delectentur animi , atque ipsa scientia , etiamsi incommoda datura sis , gaudeant. Hactenus Tullius , e Cuius aurea oratione satis percepi se vos puto , adolescentes , nullam aptio. rem , ac vehementiorem voluptatem proponi Ulyssi
a Sirenibus potuisse , quam maioris scientiae , cuius erat cupidissimus , acquisitionem ; adeoque iniuste agere Scaligerum , qui maximum culpet Vatem , quod illos Sirenum modulos frigide,
inepteque composuerit. Iam vero vaniciem illa. rum pellicum notate , adolescentes ; quae rerum valde bonarum , atque honestarum praetextu ad illicitas & noxias voluptates trahere volebant
Ulyssem ; mox vero mactare & perdere . Quid enim melius , ac laudabilius , quam discere &scire ρ Nihilominus prudens Ulysses Circes monitis auscultans , eas cavit ac declinavit , ut acertissimo se vindicaret interitu . Quandoquidem igitur ea quae praecessit , disputatione vos hortatus sum , ornatissimi iuvenes , ut noXias Voluptates in Sirenibus expressas devitetis , non prae-
190쪽
termittam in praesenti , ut insuper opportune vos admoneam , ne falso honestatis colo te vos
fallia sinatis . Sub ovina pelle saepe lupum abscondi suspicemini , & sub innocuis flosculis , herbisque virentibus venenosum , ac lethi ferum latitare colubrum . Quoties igitur pravitatis aliquid vobis. suboluerit in iis , qui vos ad suas partesi invitantes specie recti decipere , ac seducere cogitant , & blandis , subdolisque sua sonibus. ad laxioris , ac vitiosae vitae genus amplectendum impellere , aures vestras virtute obstruiete , eorum. Voces pertimescite , tamquam malas 4 Sirenas putate, fugaque s aluti vestrae prospicite. Saluberrimum . Salomonis praeceptum memoria isequenter recolite, mia , quae mi detur bomiani , recta , novissima autem illius dueunt ad mortem . At de Sirenibus satis. Ad id modo deveniam', quod de Planctis dicendum superest. Ut autem probe quae dicturus sum intelligatis , ho-ium scopulorum narrationem resumere , & subtilius exponere necesse est . Planctas duos esse
scopulos in Siculo. mari ad omnimodam Symplegadum similitudinem Homerus confingit , quae Symplegades duae sive parvae insulae , sive scopuli sunt maris Euxini apud os Bospori Thracii , quibus etiam nomen est Cyanea saxa , a pellatione a colore , ut opinor , ducta ; κυανεον siquidem colorem caeruleum vocant , qui fit ex splendido albo adiuncto , & nigredine offuso . Symplegades vero dictae sunt a Graeco verbo συμπλικε σθαι , hoc est connecti , sive coniungi .