Cornelii Jansenii ... Systema de gratia Christi methodice expositum, & theologice confutatum secundis curis R.P. fr. Fortunati a Brixia ... Opus posthumum

141쪽

'us sus TR MATrs lectationum non aliud - animo amplecti , nee ad alis amandum , sequendumque moveri voluntas possit,nis quod vehementius, ut ipse ait , delectaverit etoo Scio equidem, ne quid dissimulem, ipsum docere , li- herum' arbitrium , efficaci gratiae delectatione praeventum atque determinatum , posse bonum non tantum non facere , sed etiam malum , non quidem, in sensu

composito , sed in sensu divis; nimirum quia, ut ipse

ait, eodem tempore , quo voluntaris arbitrium sub pri. eiis delectatione efficaciter eam movente positum est, imo quo etiam actum voluntatis Fonum facit , est in eadem voluntate potestas illud non facie di , imo peccandi , non quod cessatio ab actu, auem tunc elicit , aut actuale peccatum cum gratiae delaetantis in uxu con

quia cessandi , re peccandi potesar cum eadem gratia semul in eodem voluntatis arbitrio eonjungi potes sior .

Haec , inquam , scio a Jansenio tradi. At . quomodo cum alia ejusdem doctrina , cum ea scilicet , quam modo ex ipso praemisimus , componi queant prorsus ignoro. Haud nempe intelligo , quomodo vera simul esse possint haec duo, videlicet eodem tempore , quo is luntatis arbitrium sub gratiae delectatioηe efficaciter eam mmdnte positum es, imo quo etiam actum bonum facit , esse in eadem voluntate potestatem illud nox faciendi , imo peccaηdi , simulque justitiae , vel peccati delectationem esse illud vinculum , quo liberum arbitrium sei justitia , vel peccato ita firmiter ligatur , retinetur , ut quamdiu isti Iubiliter possidetur , σ

ioo Lib. q. de Gratia Chrisi cap. 7.

142쪽

J ANTE v IAM L. T. L s7 cviiser reor , actus opp tiis fit extra ejus potest tem etor , sicuti etiam animo compte dere haud. valeo , quomodo si verum est , ce odi , scilicet ab Actu bono , re peccaridi potestatem cum eadem gratia simul in eodem voluntatis arbitris co urii posee, quodlhie ille docet , simul verum esse possit , qu0d alibi

ipsemet tradit , videlicet. eos Omnes risu dignos esse. qui aiunt , stare arbitrii libertatem cum gratia effica

ci , quatenus sub ejus efficacia determinante volunt tem , ut velitie agat , simul potestas maneat , ut non velit, ct non vat, sive quia semper per gratiam effieic em) ita vult . di agit , t simul possit nec mulis , nec agere ao; γ. Haec enim si non pugnant, inter se , quae pugnent , prosecto haud video. Quod si dicat Jansenius , non alio sensu ab se intelligi , volu tatem sub efficaci gratiae delectatione posse πω totum breum non facere , i sed i etiam malum , i sive peccana potestatem cum , gratia rificaci ira ravim arbitrio simul conjungi posse , nisi quatenus voluntas ipsa. dum sub victrice gratiae delectatione est , testo pro pter suam natur dem flexibilitatem ilia ηοη esse. σ esse sub mala. Id, inquam, ille M i dicat aequo sin xat animo , si ipse . quoque dixerim, eum sucum fac ira , incautosque decipere doctrina hac sua perquam

turpissime. Qui namque aiunt , , necet Iario futurum ex

Illius principiis , ut ivoluntas subi delectatione relative victrice non possit non agere id , ad quod agendum

ab illa determinatur, , nequaquam contendunt, Volunt

tem ipsam non posse sub illa delectatione non , esse,caque non posse privari ; sed tantum physicam pote

143쪽

etiam non 3 operandi minime posse in voluntate simul cum illa delectatione componi.i Etenim si necesse in vera , reali , & physica necusitate secundum Jans nium , ut voluntas i vividiori 'delectationi coniantiat, repugnat profecto , inquiunt illi . & recte quidem , ut 2, am realem , de sicam potentiam non operandi, seu non consentiendi lili delectationi, dum sub ea est,

voluntas ipsa retineat. t. . . i

- III., Hic proinde cum doctissimo 'P. Grave n. attente observetur Velim , gratiam eruacem , nempe d

lectationem coelestem quae gradibus suis superior sit carnali cupiditate , cum qua in voluntate pugnat , se tenere secundum Iani eniunt ex parte potent; sive aeras primi . non vero tantum exi patre actus fecundi: hoc est , gratiam illam' non applicare dumtaxat volu tatem ad iactum, sed veram , dc realem potentiam quam 'elicere actum; ipsem possit , ipsi voluntati tribuere Amerum ' principium , - quod etrinae ι jaωeηic

ejus πη insipistorum 'insar ω prorae ac puppis . imiquit: Vir ille Q. , iam hoe poti isnam 'si is k quod δε-cea t I patiam per se efficacem quam, ut mox dis mus , in carissi inisliberata deuisati e , Cr gradibus

terreaae cupiditatis operiree re instituunt se tenere ex parte potentiae, 'ita ut gratia per se efficax, seu inde- Merata' caelestis Alectatis nauibus ' cupiditatis operistruon suppoηat: in voluntate hominis veram , plenam; completam , cx proximam potestatem agendi; Ied eis modi inpotentiam voluntati conferri ab ipsa gratia per se e caci, dum illam per indeliberatam coelestem desse

144쪽

a istisneri Vadibus supes m det rmina ad hae agendum csto ). Et sane sum apQ i e doceardan senius, nis medicinali gratia , di ,adjutorio nempe delectatione coelesti relative victrice vires pri sae

voluntatis resaurentur , tam esse imposibile voluntati, ut bene velit, ct operetur, quam homiηi caeco, ut videat , vel surdo , ut aμiat, 'e tibiisifracto , ut re' rite radiat et os , sicuti caecus ςaret potentia videndi, surdus potentia audiendi, & tibiis fractus potentia recte gradiendi, ita potentia bene operandi is careat, trullus judicio, necesse est, qui delectatione coelesti relative victrice, nempe gratia eoi caci t, .est destitutus j; Αadeo fateaturi oportet, potcntiam hanci iobe cavi ipsa

gratia voluntati conferri. Accedit, ab eo etiam palam doceri, ideo necesIariam cste victricem coelestem dele- .ctationem, ut delectatio terrena superetur , ac proii de ut voluntas bene. agat, quia alioquin inquit ipse, .voluntas tam .magnas molent .vires adhibera non pote, si , tam iste e. , , ac uertiter velle , . quantum nece φ

si, ut tematier, seu delectatio opposita iuperetur io5 .

Igitur ex iJan iter voluntaa obtinet vires huiusmodi. adroque potentiam ae agendi .a efficaci. - .

. , AN S I Q a m et c. III 2. Sicuti unam tantum libertatem a coactione in

voluntate admittit Jansenius , dum sub coelesti relatiave victrice delectatione est ; ita nonnisi libertatem hu

145쪽

16o 'susTEMATrs sub terrena Itidem relative virulae dela attone exsistit, & secundum illam operatur: Docet enim unive saliter , non minus carηalis concupiscentia titillatiora quam gratiae sphitales delectatioηes capitalem , ac di metralem cum indissereηtiae libertate hostilitatem exem. eere dio ) , sumta libertate indi erentia non pro illo persecto aequilibrio, in quo erat humana voluntas an te Adami lapsum , sed pro ea iacuuate, quam hiM-nius ipse vocat potentiam ages di, σ nox agendi, seu

faciendi , re abstramsi ab eo , quod facit zo8 , ac

proinde pro ea libertate , quae ἴbertas exercitii vulgo jam nuncupatur. Hac itaque libertate' circa malum, perinde ac circa bonum, ut vidimus, voluntati, denegata , contendis Jansenius , tuac arbitrium ad peccan dum esse maxime liberum , quaado peccata cum quadam Davitate , seu delectatione perpetrantur cetost, 'empe quando libere fiunt libertate a coactione. Vin proinde , non aliter liberum arbitrium is mccato quaerendum esse, nisi 3uia vi delectatioηis , ηοη alius qui piam cures , sed ipse homo delinitus , p pria volunt ιδ peccatum facit a Io I atque hinc universaliter v Dntatem esse semper liberam tam im bono , quam mmato , tam sub gratia , quam sub peccato , quia ex Iera es violentiae cogoririque secesiuMis ii .

146쪽

3 A M s E M r A N r. P. Ir 'sor A Ni I M A D v E Rs I o . IV. i II 3. Haec cum ita sint , Iuculentissime profecto, penitusque ad evidentiam , quantum mea opinio eonfirmatum manet, quod alibi demonstravimus , nam .pe veram , realem , & p sicam necessitatem Janseunio 'imelligi , cum principii loco assumit , nos fecundum id necta tris operari , quod voluntatem nostram fortius vividiusque , indeliberata utique delectatione si lectat. Si namque secundum Jan senium , ut est modo .isum, humana voluntas sub relative victrice tam a tiae , quam carnalis cupiditatis indeliberata delectati . ne non est libera libertate exerritii . sive a aecessitate pissica , sed tantum libertate a coactione . perluasum profecto ille habuit , voluntatem ipsam necelsario ne resitate pissica ab illa delectatione ad operandum de, terminari. Eecur enim Jansienius non aliam , nisi a actione , voluntati , dum sub relative victrice dele ctatione est , libertatem concessie , si physice necessa rium . minime eensuit , ut secundum vividiorem desectationem voluntas ipsa operaretur ρ Fortene ignoravit, moralem operandi necessitatem non adversari libertatia necessitato ph ca , sed cum illa iungi amico faedo.

re, simulque eomponi Dicendum itaque , non aliam ob causam Jansenium In eo fuisse totum', ut suad ret , solam mi necessitatem libero arbitrio adversari, nisi aula pro ἰ eerto habuit , 'eani modo esse

seu naturam . leu conditionem humanae voluntatis, ut

147쪽

ar . Tametsi porro satis ex dictis constare cuique posse putem , non solum necessario consequi ex Jans nil principiis, verum etiam palam ab illo doceri , i .culcarique saepissime , humanam volunintem subria illius sensu e Pari , imo universaliteri sub delectatione relative victrice , non esse liberam lib.rtate exercitii , sive , ut . aiunt , a simplici necessitate, , sed

tantum libertate a coactisne et . Opportunum xamen ce seo , .nonnullorum quoque Theologorum auctoritare id confirmare , ut nempe videant omnes , me non eum

esse unum , qui Jansenium ita docuisse dixerim . Omnium itaque primus site doctissimus P. Dechamps ; ille scilicet , ut eum vocat P. Graveson ca I et , locupleti simul totis , ct probatismae , quem , tamquam Jansenistarum malleum: parcanti partiarii) --rito sane optimoque. jure omnes suspiei t. maerens igitur laudatus Vir Cl. , quo ex capise Janfenius repetat ineluctabilem illam medicinalis gratiae vim , quae agendi necessitatem imponit respondet; ex ratione deIectationis ivi icis quod , inquit, μt pe picue expo ηatur . si idum i es , medici lem. grusiam. ex ejus mente esse delectationem cinissem - seu indeliberatum motum complacentiae, aut desiderii caelitus immissi. Ner

illud obiitr , ct paucis docet , sed inter o sere libro

probat. Docet Ianistarus c pergit ηostram ita siue comparatam, ut ineluctabili necessit te eo inclinet , quo antegreusa, delectatio major , seu ita Clas. a. Epist. q. Pag. 93.13 Lib. 3. de Haere Dasa. Disp. 3. cap. 6. n. a.

148쪽

I A MLEN I ANI. P. I. IOI arduiser eo iacentiae , aut desiderii motus indeliberatis eam pellicit , ita ut fi vel levis obseriti alicujus d lectatio amorque indeliberatus voluntatem demulceat,aec alia delectatione contraria oppugnetur , necessario

Uessum exprisnat; si vero.contrariae deIectationes duae. inter se configant, illa quoque pari necessitate axumum t ahat, quae magis desectaverit quia necesse es, inquis Jananius) , ut id volotas velit , quod eam magis delectat. Hisc es, quod docet, voluntatem, ab frere delectatiora carusi , titillantis concupiscentia m tuus indeliberatis necessario confemtire. Hisc od asserit, Beatos idcirco praecise Deum amare ηecessario, quia, extincta concupiscentia , sola in eis delectatio carissis dominatur. Hinc denique , quod acriter des sit , v luntatem , contrariis gratia , ct concupiscentiae deleta tioribri sit actam , illi obsequi necessario , quae alte ram suavitato viscit. Habes sita rem claudit Cl. Auctor explicata paucis ransentani dogmatis adyta , σarcoam radisem vis istius insuperabilis, ad voluntatis consensum necessario exprimendum medicinali gratiae utique efficaci in dans ius attribuit zI M. Persuasum itaque habuit Cl. P. Decbamps , voluntatem n

stram , stando Jansenti principiis , sub gratia e cari

non esse liberam libertate exercitii, sive a simplici ne- cessitate. Idipsum quoque censuit Lescius Crondermus.

Ait enim Jan senium docere , quod quamvis Adam gratiam Dei , licet ma am , di validam sola sua voluntate ante peeoatum impugnare , or abicere potueris; homo tamen pos lapsum libero suo arbitrio Chrsis tiam expellere non possit. Nam , inquit , talis Iecum

149쪽

dum ipsum ea es , ut faciat voluntatem inviue indeclinabiliter bonum velle , di operari ais . Sedriarius doctissimus p. Grave n. Assirmat quippe , pr mum doctrixae JaUeηii , ejusque discipulorum princ pium in hoc situm esse, quod velint , gratiam is satunaturae lapsae , quando superior est grauibus cupiariatis,tMnc esse per se , di ab intrinseco eocacem ; eamque

necessario per indeliseratam carissem delectatioηem v aricem determinare voluntatem humanam ad bonum; sed vice versa, quando terrena coxcupiscentia, seu cupiditas dominatur . ct superior es grauibus carusis dele Iectationis , tunc voluntatem hominis pex vi ricem camxalis concupiscemiae delectationem necessario determis

xi ad malum , ita ut in somine sub motioηe gratia per se efficacii , seu sub motisae indeliberatae carissis delectatioηis victricis , ct gradibus cupiditatis superioris vera sit , non quidem abioluta , sed velativa impote tia ad male agendum , e militer in homine sub co cupiscentia dominante , , gradibus carissis delectati

nis superiore ,sit vera impoteatia nos quidem absoluta, sed relativa eliciendi bonum ; sicque humana voluntas per ilias delectationes isdeliberatas , carissem videlicet, ct terrenam , alternatim rapiatur necessario ad bonum,

vel ad malum. Ex quo dominae Janyenii , ejusque discipulorum priscipio nemo es , qui satim nox istelligat, manifeso sequi, voluntatem hominis in satu nasurae lauae habere dumtaxat potentiam. indi=erentiam passivam recipiendi alternatim indelibematas illas delerit tiones, tiaesem videlicet , ct terrenam , sed carere vrea potentia activa agendi , vel non agendi , in quaxamen potentia , ct indi=erealia sitam esse e eatiam,

ira Lib. I. cap. 7. n.

150쪽

ara Theologi et I 6 . Alibi quoque idem Vir ctastissimus, docet , inquit , yansenius pluribus in oris , vatvrant, ct V aciam gratiae is satu κMMAE DUAE sitam, in in carissi iv-iberata delinatione relativa aὰ grauiu neviscentiae εἶ quae carissis indeliberata dei fatis , di siverior es gradibus concupiscentiae , toc per se ab intrinseco es efficax , , voluxtatem hominis inecessario citra tamen coactionem , re violentiam , δε- terminat ad bbuam ; sed versa vice P, quando .is i homine . iterrena' dominatur concupisextia, er superio es gradibus emissis delectati is , tune voluntas' ι minis per victricem carnalis concupiscentiae delectatio-κem necessario , absque tamen coactione , ct vi lentia a I7 . Tenet ergo etiam Cl. P. Graveson , humanam voluntatem sub relatioe victrice tam gratiae , quam carnalis cupiditatis delectatione non ei se libetam secundiun Jansenium libertate a necessitate simplici , sed tantum libertate a coactione. Neque . secus hac ipsa super re sentit Cl. P. Berti. Ex pluribus. enim Jans emi testimoniis invicte & ipse probat eum , Jansenium scilicet , sub delectatione victrici utique tam gratiae , ' quam carnalis cupiditatis solam

libertatem spontaneitatis , ae lubentiae agnovisse ; l bertati coactionem solam , non vero necessitatem on fuisse ; libertatem inditarentiae tamquam paradoxum, re tamquam Pelagianum commentum rejecissei ; nullam

denique ab imo libertintem admitti sub gratia , fa

ripam delectationem inspirante , praeter libertatem illam, qua α16 Classi r. Epist. I. pag. g.