Cornelii Jansenii ... Systema de gratia Christi methodice expositum, & theologice confutatum secundis curis R.P. fr. Fortunati a Brixia ... Opus posthumum

151쪽

esse. ---m DUeηiaηam circa libertatem sub gratia. Ai , inquit , ubicuηque hac de ra institui sermonem 218 . Addit etiam , Jansniaxam haeresim in iis praesertim i, qu4 ad gratiam , di libertatem attinet . a minialla parum , aut ribit dissemre r 19 Neminem cer . te nescise puto, non alliam libertatem sub gratia admissam fuisse a calvino in voluntate, nisi libematem a coactione. uid enim , inquit Calvinus , sibi vult Augustinus, cum de libertate voluntatis loquitur Nempe quod toties repsitti, πρη ceti Aomises..iηvitaε Dei gratia . sed luntarisini os , - νηte pare si, an sequanor azo . Neque, secus, perinde ac Jansenuis, loquitur ille ipse agens de libertate , qua homo carnali concupiscentiae consentit,&peccat. Ait quippe : HAEc dissectionis m-ma ρbfervetur, homiηem ut vitiatus est l se , v

Ita demum sensit se Jansenium , fatetur disertissime P. Ab. Μigii vacca. Vocabulo enim , inquit , gratia per sese e cacis multo commodias abuti potuissent hae in retici illi, qui volu/tatem homisum ad motui ct actio,inxein suas compelli e futie. t impetu qua uam iη -

152쪽

J A N s E N I A N1. P. I. ixw7perab lium impresionum , cujus sita salo . Meribus, natura, , instinctu, delectationibus indelibetatisJωμ δεηii pro uint. 4 nam enimvero maliaisri, recis causa , inquit ille, excogitari potes ea, qua per ρο infallibiliter, ac certissime juum paris ejectum,

omnemque obicem. ac repugnantum prorumpit , ut cως-

menti sunt Gnosiici, i Genethliaci , Manichaei , .Asrolori Priscillianisa , fati vindices , Calviaiani , Jansentanip uamobrem ut veteres priorum. Deculorum haereticos praetereamus Protestantes Gomarisae , sive Contra-remoobantes praedesinatiana dogmata recoquentes, praetendunt quodi homines pos A ila - , servim quo ecens praemuntur iasinctu determinaentur' ad observi. tionem diωiai Legis a sibique laudi , vertunt priscipue, quod patrocinium fusipiant gratiae efficacis , quam vocant cor , σ3 basim religionis cuti ibi buccisant r

formatae. Hinc. i ex . Calviriparum grege Metilior Leν-deriter in Hist. Jatilenismi Lib. 1. de Jansenisini dogmatibus cap. Io. referet , quod in Drado Dordracena, fariathematum remonstrantium credemnatione , posita est in arce gratiae efficacia , qum reformationis cor , & sun

tamentum est. Nihil minus sibi volunt jansviaηi , qui

efficacem gratiam in i indeliberata delectatibne victricem sit unit l, eique, illam , in puraesenti corruptae i natura voluntatem determinanda- , vim , er faciat

tem talem adptificant . quatim insinctui Protestantes, fato , sideribus , alii ue determinationibus arbitrii Iibertati in iis priores elici , tribνHaηt aeta . Nisi

ergo velimus, tot tamque praeclaros Viros Ixionem pro Junone hac in re accepita , fateamur prosecto vel si iti oportet, Gaianam i voluntatem necessario indeclina

153쪽

δili necessisara seeundum Jansenium determinari ad ope . Tandum bonum : prout gratia e Icax ab illo sumitur , adeo nimirum ut voluntas sub gratiae cari , & universaliter sub indeliberata relative victrice tam gratia , quam carnalis . cupiditatis delecta tione, non sit libera ad operandum libertate a nece Dalr simplici, sed lautum libertate a coactione. U' . '

IIs Omnis isterior gratia Chrisi vel efficax es.

mel ita inefficax. , ut ad bor ver dum neqμaquam fusci t. Coelestis enim indeliberata; desectatio , in qua secundum Jansenium consitat gratia, Christi , vel maiaior est, seu vividior delectatiqne carnalis cupiditatis, qua voluntas ad malum sollicitatur , vel est illa ni nor , sive debilior, vel illi aequalis. Si maior : iam ipsa. uti patet , . e cax gratia est. Si minor , aut aequalist cum fieri nequeat, ut voluntas' illi, obsequatur, di s eundum illam , ac propterea quod justum est, operetes , restat profecto , ipsam ad bene operandam nequaquam Dincere. Neque enim illa gratia ad bene operandum satis est, per quam bonum operari a volum.

rate non potest. Omnis itaquo gratia Christi', poλῖς Ian senil principiis, vel socax est , fel adeo inefficax, ut ad bono operandum nequaquam sufficiat. ' μ.

i - . , SCHOL ION DI -- , Quod si quis hac siiseere audite Jviisensuimvolit , no lovissime quidem ipnim dubitaturum' foetet, qu minus, omnem interiorem Christi gratiam vole P

154쪽

rarem esse vel minime sufficieutem , palam ille, ape . teque docuerit. En Janiunii verba a Cum, inquit, nullis sit gratia operandi prater sam suavitatem Dei , nisi illa taria fuerit , ut ei delectationes rerum terrenarum merint , vel peccabitur , vel, alterηante delectationum fluctu , in medio remanebitur m autem is a super verit , jam sine dubio bene voluntas operabitur. QMd enim amplius delectat, secunduntad operemur , necesse est. Sed utrumlibet fiat , ηο,--ι sufficiens gratia, sed vel efficax , vel ita inefficax, ex qua operatio η

quidem posit sequi, nisi ejuι inefficacia per aliam supin

pleatur et 23 . Quis porro Jansienistarum inefficacem eam gratiam vere sufficientem dicet, quae adeo inefficax est , ut ipsomet docente Jansenio , nisi per aliam gratiam suppleatur illius inefficacia, operatio sequi tanilla nullatenus possit Accedit , eundem ipsum Janis. nium alio loco manifeste docere , gratiam illam , qua multi , ut ipse ait, mente collustrantur , quaeque colastis rei quasdam non voluntates, sed velisitates , vel eomplacentias in illis excitat, adeoque gratiam ines cacem , nullo modo nocere ut homo Dei mandatum operetur, ut Deum super omnia diligat, ut fperet , oret , ut credat et avi, ac proinde ut operetur bonum. Ergo omnis Christi gratia secundum Jansenium vel e --x , vel ita inefficax , ut ad bene operandum hau quaquam sufficiat. i

Verum ne aequivocationibus , quibus freque

155쪽

iro ' SYSTE MATisitissime , ut sucum faciant incautis , Jan senistae utuo. tur , decipiamur, observalidum attento animo est ;cos testem gratiae delectationem dupliciter dici posse, ad bene operandum sufficere , absiste nimirum, & relative. Dicitur fus cere absiste , cum spoctatur virtus gratiae in se , nempe sine ' ulla relatione ad gradus carnalis . cupiditatis , quae necessario vinci, debet , ut voluntas bene operetur. Dicitur vero sufficere relative , cum sufficit ad bene op Mndum in iis ipsis circumstantiis. in quibus tunc voluntas versatur , videlicet spectati gradibus illius carnalis cupiditatis , quibus tunc pre-

.mitur voluntas, atque ab operando bono, quod, tunc. operari debet , ipsa retrahitur. Hinc, positis Janseni principiis , ut delectatio gratiae , sit relative sus,iras,. debet gradibus suis carnalem eam cupiditatem excede- . re, cui tunc voluntas obnoxia est ; minime vero ut sit

in ciens ab late. Praecisione siquidem facta carnalis

cupiditatis , quaevis, utut exigua , gratiae delectatio potentem reddit voluntatem , ut patet, ad bene operan . dum; at dicendum contra, si carnalis cupiditatis, qua voluntas urgetur , ratio habratur. Cum enim humanari oluntas in hoc lapsae corruptaeque naturae statu non. possit secundum Jan tuum operari bonum , nisi con-- sentiat coesesti doectationi , qua sola ad bene operat 1 - dum movetur , neque huic consentire possit , nisi illa superior fuerit carnali cupiditate , manifeste sequitui, voluntatem in hoc systemate operari bonum non polle, nisi tanta in ipsa fuerit coelestis delectatio gratiae, quae carnalem ipsam cupiditatem excedat ; atque hinc coe-

stem. gratiae desectationem et Iemon posse i lati eis insitantem ad bene operandum , hisi gradibus suis carnalem cupidit tum superaverit. Apparot princtea hic

156쪽

J A N s E NI A N I. P. I. III .lesieni eam delectationem , quae ab Jansenio ine corratia dicitur , esse quidem Docientem absolute ; at

- vero talem non esse relative; ac proinde Vere proprie-

focient ran nec elle , nec dici polle. Quomodo enim delectatio illa vere propriequo ju ciens dici potest , si est p0fice imponibite , ut illi consentiat v luntas , quodque propterea justum est , per ipsam operetur Quis vere sufficiens ad morbum pellandunt v cabit illud pharmacum , quo ph sce impossibile est ut morbus ille pellatur Z Id sane dicere neque Jansenius ipse .ausus est ; imo tantum abest , ut id Janlenius diaxerit , quin potius paradoxum sibi esse pronunciaverit, quod charitas nempe coelestis delectatio gratiae quantumvis misima , sufficiat ad quamcunque tentationem superandam , vel quaecunque praecepta sne tran gressione facienda a133 quamvis certe non ignoraverit, illam este plusquam 1M cientem , si ponatur voluntatem nulla mala cupiditate premi , nullaque diaboli suggestione ad malum sollicitari ..' Itaque concedat ille quoque necesse est , vere proprieque nocteηtem non esse eam gratialia I quae est tantum absolute su ciens atque hinc vere suocientem non elle gratiam illam, quam ipse ejusque partiarii inefficacem appellant.

i iii g. ' Porro sicuti duplex gratia sufficiens , ut est modo observatum , ita duplex potentia bene operandi, quae per gratiam se 'cientem confertur voluntati, quam- iccurate itidem distinguenda est , . animoque alte inmgenda , absoluta nimirum , & relativa. Prima est, per . ' quam de Gratia Grificap. IF - ι

157쪽

quam voluntas dicitur bene posse agere praecisis claucumstantiis , in quibus tunc ipsa versatur , videlicet nulla habita ratione carnalis cupiditatis , qua in malum tunc ipsa urgetur. Altera vero est, per quam voluntas bene operari pol se dicitur , etiam relatione fa cta ad gradus concupiscentiae carnalis, quibus illa tunc sollicitatur ad malum, atque a bono operando retrahitur. Liquido proinde apparet , ad conferendam v luntati potentiam absolutam bene operandi sufficere quamcunque gratiam ἱ tanta m vero requiri ad eonferendam eidem potentiam bene operandi relativam, quae delectatione sua delectationem carnalis cupiditatis, qua voluntas ipsa tunc premitur , intensi e excedat. Nisi. enim coelestis delectatio gratiae major fuerit terrena mispiditate , qua σου ius noster istisetur . fieri non potest, inquit Jan senius ipse , quis propria voluntatis is- firmitate viηcamar ret 6 ; imo, eoaem docente, tam est possibile , ut tunc bene operemur , quam homini caeco , ut videat , surdo , ut audiat, vel tibiis fra , ut recte cadiatur rar). Sicuti crgoi gratia nonnisi ab

solute se cieηs vere se ciens non est , physice in-

δε cientitat potentia absoluta bene operandi, quae ex illa gratia provenit, non est vera , sed potius realis , & phet ea impotentia , adeo nimirum ut qui non potest oporari bonum , nisi Gratia absoluta, bene agere, Vere proprieque loquendo , ipse non possit. Nemo certe dicer, ut spero , pondeus πηψr librat unilλnci appensitim possie bii ncem deprimere, dum alteri lanci pondus trium librarum appensum est , ex hoc quod illa ab eo dςprimςretur, ii gravius pondus h/ud

158쪽

J A N s L N I AN I. P. I. III esset ex altera lance suspensum. Pondus quippe unius librae id praestare potest potentia absoluta , ut est perspicua in , etsi non possit potentia relatiυa , quemadmodum unus gradus delectationis coelestis potest quidem determinare voluntatem ad bene operandum, potentia abolata , nempe si in ipta voluntate non sint tres gradus delectationis terrenae; minimz vero potentia relativa , videlicet vividiore illa terrena delectatione in voluntate admissa. Cum ergo inessi ax Janse nil gratia, utpote intens e debilior carnali cupiditate, non conferat voluntati , positis illius principiis , nisi pol etiam absolutam bene operandi, perspicuum manet, quod rei nostrae caput est , humanam nempe voluntatem vere per illam gratiam non pol se bonum operari; atque hinc gratiam illam ad bene oparandam haudquaquam sufficere. l

119. Ceterum haec distinctio duplicispotentiae attente consideretur oportet. In ea enim , observante Tour

uely , & Gravetonio confirmante , totius ' finianissematis medulla , oe ultime veluti fibrae reconduntur. Haec facundissima radix fasiaciarum , ct aequia vocationum omnium es , quibus catholicorum argu menta declinare , ac Ecclesiae censuris subducere se

verbis in speeiem catholicis Iansentarii conati sunt. Nullo scilicet graviori momento Catholici Ianseri ηos fatigarunt , quam quod in eorum Osemate homo jusus sola gratia parva nempe delectatione coe-lasti, quae inferior sit terrena tu ructus , ct absente

e caci, veram, re expeditam non habeat ad super iam tentationem , praeceptum ad servantam potentiam,

159쪽

ri SusTEMAT is eo nempe quod iη Vfo tunc Iupponatur actualis concupiscentia dominari, ac major e se gratia ; adeoque in possibile sit , ut parva illa gratia ope/is1 cm vincat cupiditatis hujus delectationem. Huic eluuendo car holic rvin argumento opportuna maxime visa es aequivocatio vocis potentiae , cujus involucro tecti Jasὲnii d senseres, audacter ac jactantius afferunt, agnosceres, ac profiteri , is eo uso sufficientissimam ese , expeditissimamque ad superandam tentationem , di manu tum obrivandum licuitatem , seu potentiam. Verum pergit Vir Cl. , & recte quidem atque verissime p ce dixerim , completissima haee es eonum fraus , atque fallacia. Perfectissimam enim , ac completi imam i relligunt potentiam absolute , ac praecisis circumstantiis, non vero relative ad illas 228 Ιta Tournely. Ita v ro doctissimus P. Grave n. Non negantJansnius ejusque discipuli , inquit ille , gratiam parvam , sive Ian- senistice sufficientem , dare homini potentiam absolutam ad oppositum , eu potentiam ab raritam a circumsantiis , o diobulonitus subem, seu a cupiditatis gradibus , qui junt in subjecto ; sed negant Josenius, 0 que discipuli gratiam parvam, seu Jansenistice sufficientem dare homini potentiam relativam ad oppositum , seu ad circum alias, dispositimes , re cupidit iis gradus , qui sunt in subjecto , subindeque afferunt,

bominem, quι caret gratia relative victrice , re habet dumtaxat gratiam parvam , seu Jansenistice lassicie tem , esse in impossibilitate relativa visceari omnes.

cupiditatis gradus , qui sunt in subjecto, seu supera

di oppositam concupiscentiae ardentiorem , superiorem, ac relative victricem delectationem. In hac impossibilia

160쪽

ti te relativa totius 'anfiniani fresematis quasi medulla,

ct ultimae veluti fibrae ac Ladices reconduntur , subinde

que si deinceps velis cum Janfensi di ipulis misere

colloquium , vel cum illis aliquam insiluere concerta

tionem , debes prae oculis semper habere capitalem lsum D eaeii , ejusque discipulorum de impossibilitate rela tiva errorem , quem hactenus confutavi , di quem si ignoras , vix certo ac fecuro pede cum istis D enii discipulis congredi posses , in mediis densi que tenebris veluti palpando ambulares , re , Anabatarum more, clausis pugnares oculis, quia relicto illo principali y-fensarum de impossibilitate relativa errore , aerem verberaros , ac uvam cum illis haberes disputationem, quam ipsi inlitis tuis artibus, argutiis , σ aequivocationibus obscurarent, implicarent , ct tandem melis eretibus elaberentur aas . Haec Cl. P. Graves n. . SCHOLION IV. Iao. Verum ne pigeat, eundem Virum doctissimum, capitalem hunc Jansmistarum errorem confutantem, audire. Ita ergo , i & quidem invicte , ille demonstrat, is Fracem Jansenti gratiam, coelestem scilicet delectationem, quae inferior sit carnali cupiditate , cum qua in voluntate pugnat , vere non esse , neque dici posIegratiam , sussicientem , prout sufficiens gratia a Cath licis sumitur. Gratia vero furaciens juxta Ecclesiae doctrinam ea es , inquit P. Gravesen quae ita completi

potentiam bene agendi , ct opposietam superandi concupiscentiam, ut nihil ei ex parte potentiae desit. Atqui gratia 'amenisice sufficiens nempe delectatio coelestia