Cornelii Jansenii ... Systema de gratia Christi methodice expositum, & theologice confutatum secundis curis R.P. fr. Fortunati a Brixia ... Opus posthumum

201쪽

stues susTIMATIO deficiat. Cum enim phraice sit impossibile secundunt ansentum . ut illi coelesti delectationi voluntas obse- quatur, ac propterea ut id ipsa efficiat, ad quod movetur, caret quidem haec gratia eo eisectu , ad quem movet voluntatem; sed non eo caret effectu , ad quem Producendum relativam potentiam ipsi voluntati communicat ; unde ipsa etiam , perinde ac delectatio reisiative victrix, eum semper totum effectum a voluntate consequitur, cuius relative capax est , sive quem producere ipsa potest; & ideo nulli gratiae secundum Ian- senium a voluntate resistitur , quamvis etiam secundum ipsum non omnis gratia eum semper obtineat es-fectum , ad quem movet excitatque Voluntatem. ANIMADvERsto ma 43. observandum consequenter est . omnem

tiam tuta fide, & absque ulla prorsus Jansenismi suspicione dici possie efficacem , sumta gratia efficaci pro illa quae s per quidem aliquem in nobis effinum pro

ducit , non tamen omnem , cujus relative capax est. sive cujus producendi relativam potentiam nobis com municat. Si namque non est contra fidem, neque favet Jansenismo , ut modo vidimus, quod omnis gratia at quem semper effectum in nobis producat, dummodo dicatur, non producere semper eum istum, quem relative potest producere ; contra fidem non est prosecto , neque Jansenismo favet, quod omnis gratia hoc sensu dicatur efficax. Non enim hinc sequitur, eiust . modi esse omnem interiorem Christi gratiam, ut V lantas nostra , quemadmodum falso docet Jansenius,n quam ei resistat.

202쪽

SCHOLION II. . 444. . Omnem Christi gratiam posse hoc sensu diei

efficacem o dummodo tamen pro comperto habeatur, non eum semper totum effectum , cujus producendi r fativam potentiam voluntati ipsa confert, ab illa produci , docent Theologi praestantissimi. Observandum est, inquit Em. Card. de Lauraea , quod cum Deus ex

sua benignitate praevenit aliquem , sive infidelem, excitando , illuminando , di in traxis , ut veniat ad fidem, e fidelem lapsum , ut veniat ad parηitentiam ; flve Melem jusum , ut faciat opera praecepti , aut consilii, duo in his excitationibus sunt consideranda. Unum est a passiva excitatio , illuminatio, ct inspiratio , quas Deus solus causat in nobis fine nobis , quae recipiuntur in intellectu , ct voluntate , re isi effectus semper a solo Deo efficiuntur , di sic semper gratia excitans quoad hos effectus illuminandi , ct inspirandi est efficax. AAterum autem , quod considerantam venit , es ipsum opus ; de quo fit excitatio, seu illuminatio , di in pira rio, ut in propositis exemplis pro infideli fides, pro baptizato peccatore poenitentia pro fili juso observantia praecepti , vel consilii , vel operum supererogati nis. Isa autem, inquit, appello opera principalia , quia ad haec ordinantur excitationes 316 . Scribit quoque Cl. P. Graveson , palamque affirmat , Thomsas gratia sufficiemi ei nempe , cui voluntas nostra dicitur resistere duos asignare effectus , primarium videlicet, ct secundarium. Primarius esse rus , ad quem iratia su ciens ex voluntate Dei consequenti ordinatur , cose H i in Optas. 3. cap. q. n. 8q.

203쪽

si it is piis cogitationibus , inspirationibus , di illustrationibus in intellectu, in piis etiam motionibus , σaffectionibus in voluntate , alii ue bonis , sed debilibus, ct imperfectis actibus risu deliberatis , seu undeliberatis. Porro hunc effectum primarium , ad quem ex Ooluntate Dei consequenti ordinatur , femper producit gratia se iciens , di in hoc sensu dicitur efficax , quia voluntas Dei consequens semper impletur. Secundarius effectus gratiae s scientis , ad quem ordinatur ex v luntate Dei antecedenti , si is in actuali , re perfecta operatione , seu ex. g. in actuali conversione peccatoris. Hunc autem effectum secundarium gratia DoLciens nunquam, inquit ille, troducit , nis praeso adsit gratia per se essicax , quae suapte vi facit , ut voluη-tas in actualem , re perfectam prorumpat operatio nem. Hinc Nomisae docent ita ille paulo post gratiam se cientem respectu primarii effectus , quem semper producit , esse essicacem : sed respectu alterius effectus secundarii esse tantum lassicientem. .... Dat tamen homini gratia sufficiens respectu illius ulterioris , s cundarii estectus, quem se sola nunquam producit , v ram , proximam, oe expeditam secundum , . principalem effectum producendi , potentiim , ita ut ho

mini , habenti gratiam sufficientem in sensu Thomsico

istellectam , n il omnino desit ex parte potentiae operirandi 317 . Nisi ergo velimus , quod absit omnino,

hosce Viros praestantissimos, aliosque etiam, quos compendii gratia silentio praetereo , cum, Jansenio sentire, nempe errorem illum propugnare , quem Ecclesia in secunda illius propositione atro carbone notavit , fateamur necessie est , Jansenismum non redolere , quod

204쪽

J A N s E, A M. P. I. I 'omnis interior Christi gratia , quantumvis exigua , ali quem semper effectum , etiam deliberatum , in nobigproducat; ac proinde quod omnis gratia interior hoc sensu sit eoi cax , dummodo ratum fixumque maneat,efictum hunc , quem scilicet illa semper in nobis pro- . ducit , non semper esse eum totum , propter quem a. Deo nobis illa confertur, cujusque producendi veram,& realem , & quidem non absistam dumtaxat , sed relativam potentiam , gratia ipsa nobis communicat.

Stat quippe hoc ipso, quod fidei dogma est, quodque

Jansenius negat, non omnem scilicet interiorem Christi gratiam ejus esse naturae, ut ei nunquam voluntas ii

sita resistat. SCHOLION ILL- I AD Eam porro ob causam, positis Jansenti principiis , dici non posse, nos resistere gratiae, quam ille

di vam appellat , propterea quia relativam potentiam producendi eum plenum effectum, ad quem excitat v luntatem , ipsa nobis minime conferat , disertissime docet laudatus P. Graveson , & Cl. P. Berti aperte confirmat. Ait enim ille : Gratiae , quam parvam arpinat ya enius , non ros itur quantum ad essectum imperfectum , quia juxta Ianferium hunc effectum semper producit , ct eo nunquam frustratur. Quantum vero ad effectum plenum , ct persectum, au quem illa parva gratia Iameniana absolute tendit di ordia

natur , non potes in DUenii osemate dici , quod ei

re atur , quia hunc eisectum plenum , atque perfectum gratia illa parva , relative ad majorem re superioreia concupiscentiae oppositam delectatioηem , coUli

205쪽

producere non potes in doctrina yansmy etenim . ut antea dixerat idem Vir Cl. , proprie fricte loquendo , resistere gratiae es eam fuserare ,seu privare erita , quam lasere potes in iis tarcum santiis , is quibus datur. Cum igitur 'anseatus , cr. Jaxfeηisae pertendant. haηc gratiam parvam, seu Jan- senistice sufficientem son posse relative obtinere ctum ulteriorem , seu pleηum ac perfectum . ad quem absolute ex se tendis . suae ex intimis eorum doctria ηα priηcipiis sequitur , hominem non resi ere huic gratiae parvae, seu Jansenistice sufficienti, quoadctum ulteriorem, plenum, oe perfectum, ad quem prα-- dicta gratia Jansenistice sufficiens ex se absolute est , τ' quem , propter oppositam ardentiorem concupiscentiam, cui necessario cedere debet . nullo pacto in his circumsantiis, in quibus datur , obtinere potes ; quia es ligata ct irretita a majori ct fortiori opposita on cupiνcentiae terrena delectatisae 319 . Ita vero Cl. Hi Berti: Quamquam, inquit , po seriores IaUmiaηi ja - .ctent se , dum Uunt nunquam isteriori gratiae resisti. . ex gratia consequi aecessitate Asum opas , ferm nem issiluere de gratia dumtaxat essicaci . di de n cessitate sequenti , non rejecta gratia ad sensum N misarum sussiciente, nec libertate indifferentiae in acta

primo: manifesum es tamen . haec isania esse subtemfuia , oe Janferiano ssemati repugnare. quum enim in hoc ssemate , sec fa delectatione victrici , necessem sit . ut voluntas in parvis desideriis, re conatibus reat. consequoter gratia, quae non inspirat desect tisaem vim icem re itotis concupiscentiae , co ferre nos

206쪽

JAM fg NI AN r. P. L . Isrntes vetam, recte potestatem; sicliuidem ubi est

necessitas obtemperanssi motibus concupiscentiae , nequietisse libera i potestas ad osediendum Deo nondum comereati tratiam necessariam ad motvis illos concupi eu-tiae fraenodos. Illa quippe necessitas , ct libertas si ere simul nequeunt. Nec inducta a DUenianis necessitas dici potes necessitas consequens. quum enim soli coactioni opponatur, ac sit eju em generis, ac necessitas ilia, qua omnes volunt esse beati , qua Deusδε-

ipsum diligit , θ' qua Sauctorum spiritus in caelis adlaerent summo bono , ut diximus s. a. rL a. es necessitas antecedens, ct quae libertatem indisterentiae omnino excludit 3 ao . Vides ergo horum quoque doctissim rum Virorum iudicio confirmatum , ideo interiori gratiae secundum Jansenium nunquam modo resisti , non quia aliquem semper effectum , quem impedire volun tas nostra non possit, illa in nobis operetur; sed qui omnem essectum, , quem relative potest, ipsa semper in nobis producat.

I 6. Demum ficet non omnis gratia Interior Christsti, Jansenium quoque si audiamus , sit e Pax , sum . ta gratia efficaci pro ea , per quam voluntas -reapse Vult, quod voΙendum est , nempe conversionem sui ad Deum, quodque agere debet, divinorum scilicet mandatorum impletionem , ipsa operatur ; verumtamci, sumta gratia efPaci pro illa , quae effectum eum t tum, cujus relative est capax, producit, omnis gratia , etiam quam ille parvam vocat, secundum Jans

207쪽

1 si s Ys Y AM AT I s nium est 4Rax ; quatenus nempe nulla, Illius iudicis; ut vidimus , ectu suo caret , sed omnis efficit , ut voluntas velit , ct aliquid operetur. 3 et 1ὶ , id nempe

totum, quod, habita ratione circumstantiarum, inquibus est voluntas, operari ipsa potest. Propterea ANIMADVERSIO V.

D. Hoc posteriori senis si accipiature eo,

non omnisgratis efficax secundum Jansenium victrix est, bene vero omnis alia v ista est e wax. Non omnis gratia efficax est via rix, quia licet omnis gratia efficax, hoc ipso quod est e cax, eum semper totum , quem potest, ex sententia Jansensi, eiactum obtineat ; non omnis tamen huiuscemodi gratia domat ac vincit, quemadmodum necesse , est , ut victrix Me dicatur, carnalem illam cupiditatem, cum qua in Voluntate pugnat; sed ea dumta i , quae ita est efficax, ut carna lem ipsam cupiditatem gradibus suis simia superet Αe vero omnis gratia victrix est simul e cax; quia si est victrix , superat carnalem cupiditatem , qua Voluntas ab operando bono retrahitur i& si carnalem illam cuia Uditatem superat , sine dubio bonum ipsum voluntas operabitur; cum phrefice necessariuari sit secundum Ja senium , ut illi delectationi gratiae voluntas consentiat. Itaque tamdum Jansenium, ut recte habet Ct.. Tou

nely , gratia semper es efficax , licet non semper victrix. Semper es efficax ; Pia semper aliquid pro .cit id nempe totum , cuiux relative capax est P. Noa semper es victrix a quia non semper superat oppositam

concupiscentiam , nec plenum ac perfectum opus produ-

ν cit,

208쪽

J A N IE N I AN I P. I. 16ycis , di consequenter nunquam ei resistitur I non quan- tum ad efectum plenum , si fuerit victrix ; non etiam quantum ad ejectum imperfectum , W victrix non fuerit. quia eo nunquam fruinatur 3za . S C Η O L I O N IV.r 8. Sicuti prolixius, ita etiam clarius explicat doctissimus P. Graveson id , quod ex Cl. Toumely m do observandunt exhibui. Janfenius, ejusque discipuli, inquit ille , duplicem in satu natura lapsae admittist

gratiam , unam videlicet , quam victricem nuncupant: alteram , quam non victricem appellant; utramque immω gratiam volunt esse efficacem, seu producere omnem effectum , cuius relative capax est , & propter quem a Deo datur , habita ratione circumstantiarum

subjecti. Gratia exim victrix, aruam fansextus , ejusque discipuli consiluuat in caelest indeliberata delectatione relative victrice , di superiore concupiscentiae terrena δε- lectatione , ac necessitante r haec , inquam ,DUmii ejus

xe discipulorum gratia relative victrix , ct superior concupiscentiae delectatione . semper efficax es , se producit plenum , ac perferitum emeritam, ad quem a Deo

datur, nimirum actualem . & perfectam conversione peccatoris , vel actualem observantiam mandatorum

Dei. Gratia vero , quam 'anserius , ejusque discipuli

vocant non victricem, quamque consitutam esse volvaetis caelest indeliberata aelectatione, quae minor ac desialior es terrena concupiscentiae delectatione relative vi

209쪽

fenium, ejusque discipulos, es itidem efficax, ct ρ-

durit in et oluntate creata est e tam imperse do. lilem , ad quem a Deo datur , videlicet actus impe fectos velleitatis , re pia desideria. Ceterum prose- sequitur Cl. Auctor negant Ianfenius , ejusque disi tuli gratiam illam , quam nan victricem appellant . f. se dici sufficientem comparate ad ejectum principalem,

plenum ac perfectum , nimirum comparate ad actua-1em peccatoris conversionem , actualem observantiam mandatorum Dei ; quia , inquiuηt , haec gratia non victrix dare nequit homini potentiam veram, pr ximam, expeditam, ct relaaivam produc in principalem , pleηum , ac perfectum essectum seu actualem operandi conversionem , vel actu observandi praecepta Dei. Sola quippe gratia victrix , arent Ianfenius, ejusque discipuli , dat homiri veram, proximam h expeci . tam , ct relativam potentiam produceaei ectum Anim. ipalem, plenum , ac perfectum , seu actualem producendi conversioηem , actu observandi mandata Dei. Ex quo sequitur primo, Janseniunae, ejusque discipulos

nullam ire statu. naturae lapsae admittem gratiam , nisi cfficacem. Secundo, eos nullam agnoscere gratiam vere sufficientem , . a gratia efficaci victrici distinctam, quae det homini veram, completam , Proximam , ese peditam. , & relativam potentiam. producendi actum. plenum , ac perfectum , seu actualem conversionem, Vel observantiam. mandatorum Dei Sequitur tertio, gratiae interiori in statu naturae lapsae nunquam . resisti.

In sententia enim Ian ait, ejusque discipulorum, sicut

mox observavi, quaelibet gratia iis, statu naturae lapis eum semper obtinet effectum, cujus , relative ad Op- positam. concupiscentiae terrenam. delectationem ,, capaκ

210쪽

JAvsv NI AN I. P. 1. est x ad quem , habita ratione hujus desectationis perioris , producendum a Deo datur , s e plenum, ac perfectum , si terrena concurifcratiae delectatio in --rdor fuerit, re gratiae delectatio carissis superior , imperfectum vero , ac debilem , si concust centiae delectatio superior extiteris , gratiae vero delectatio inferior adeoque is doctrina 'a exit, ejusque visiscipulorum gratiae interiori in statu naturae lapsae nunquam resistituta

quod in secunda DUerii proposit e ab Ecclesia cath i a fuit damnatum

. III.

Ad merendum , di demerendum in satu natura lapsae nyn requiritur in homine libertas a necessitate , Ied se cit libertas a coactione. I 9. Sensus hujus tertiae propositionis est ut actiones nostrae in hoc lapsae corruptaeque naturae statu di- .gnae sint praemio, vel poena, minime requiri, ne a no- . bis fiant necessario isdeclinabili necessitate ; sed plane sufficere , ne fiant necessario necessitate coactionis , hoc est , coacta , invita ', ac repugnante voluntate. Rem porro ita esse, positis Jansenti principiis, hac una, brem vi quidem , sed plane invicta ratione ostenditur. Cet tum est , illis principiis admissis, nos non libere libertate a necessitate simplici, sed necessario vera, reali, & physica , adeoque indeclinabili necessitate , in hoc lapsae naturae statu tam quod justum, quam quod in ciustum est , operari. Alterutrum ergo fateamur opor tet, videlicet aut nos non mereri, cum bene, neque demereri , cum male agimus ; aut in iis nos mereri,