Cornelii Jansenii ... Systema de gratia Christi methodice expositum, & theologice confutatum secundis curis R.P. fr. Fortunati a Brixia ... Opus posthumum

91쪽

8 S v s T Ε M A T I smens sit, fieri per delectationem relative victricem, ut voluntas in unam potius , quam in alteram partem propendat; minime vero, ut ad unam partem voluntas ipsa per illam delectationem insuperabiliter deter minetur , adeo nimirum ut velle oppositum ph sceipsa non possit. Verum contra est. Nam Jansenius hoc eodem loco eos irridet, qui fatentur , aliquando tam vehementes esse divinae gratia motus , ut moraliter sit

impossibile resi ere , quamvis aliivia semper isis

rentiae remanere velint , ut videlicet difficile resi ere posset, sed tamen possint, sive, ut moraliter resi ero

ηοη possint, et si phylice possint 83 Tenet ergo Ja

senius , non moraliter tantum, sed physice esse impossibile , quominus delectationi , quae gradibus superior est , voluntas consentiat. Ergo , illius quoque judicio, delectatio relatise victrix non illi solvin isdi erotiae libertati opponitur , quae propensioni , sive etiam momrali necessitati contraria est , verum etiam illi , quae psysicam necessitatem excludit , ac proinde quae libemtas exercitii , & electioηis communi Theologorum usi

nuncupatur.

ANIMADVERs Io IV. 66. Observandum postremo est , non absolutam. sed relativam esse necessitatem illam, cui obnoxia est voluntas secundum Iansenium, operandi secundum v vidiorem delectationem, qua percellitur. Non enim trula necessitas inest voluntati , circumstantiis omnibus praecisis, in quibus voluntas ipsa ei se potest ; sed nonnisi habita circumstantiarum ratisne , eidem competit.

92쪽

J A v s E N I A N I. P. I. 69 Ea tenui quippe secundum Jansenium voluntas subjic, tur necessitati obsequelidi delectationi gratiae , quatenus haec gradibus suis carnalem cupiditatem superat; adeo nimirum ut si contingat, delectationem illam ab hac intensive superari, non amplius voluntas ad illam sequendam teneatur. Necmsitas ergo , ab Jansetito inducta , non est absoluta , neque absoluta , vere proprieque loquendo, dici potest, sed relativa , ad gradus nempe delectationis indeliberatae Vel gratiae , vel carnalis cupiditatis, qua Voluntas ad operandum movetur. Id tamen non impedire , quominus illa sit vera , &. realis necessitas , nullum futurum puto , qui

dubitet. Quis enim negabit pysicam esse necessitatem, qua sinistra bilancis lanx graviori pondere onusta, descendit , quamvis illa nece fitas non sit absoluta , ut patet, sed tantum relativa

Medicinalis gratia Christi in coelesti indeliberata iusti-

. tiae delectatione secundum Jansenium posita est. 67. Probatur. Quaerens namque Jansenius , quid sit medicinale Christi adjutorium secundum substantiam, ait , certissimum sibi fore , ut quisquis S. Augustini vestigiis inhaerere voluerit, fateatur , illud adiutorium non esse aliud, quam carissem suavitatem , seu spir talem delectationem , qua voluntas praevenitur γυ-ctitur ad voleκdum faciendumque quidquid eam Deus velle di facere constituerit 8 . Ex pluribus deinde,

quae ipse refert , eiusdem S. mctoris testimoniis facile cuique constare contendit , nihil certius fuit se S. D Au- Uso. q. de Gratia cirisi up. I.

93쪽

angustino, quam eam gratiam , per quam flam eperamur , quidquid boni operamur , nomine dulcedinis, suavitatis , delectationis spiritalis , atque coelcstis tu Scripturis Sacris esse Aenificatam 8s Toto demum lib. . de Gratia Christi in eo ille est , ut demonstret , carissem indeliberatam deseritatisxem , voluntatia Deo immissam , esse verissimum illud adjutoriam, quod Chrisκs attulit , ct quo ipse in xobis operatur velle atque perficere , sive , ut habet alio loco, auxilium gratiae non esse aliud , quam quo Deus dilectionem charitatis inistrat , cujus ardore mens roto seta concupiscentia delectationes premat , ct speret neque aliter per gratiam sanavi aegrotam voluntatcm, nisi quatenus loco delectationis libidinosae , quae voluntatem sub se captivam ac servam tenet , Deus aham delectationem coelestem iserit , per quam fit , ut, rupto illo libidinis , seu concupiscentiae visculo, apex voluntatis ab ejus capti Utate erutus ,sursum caput exserat,

ct a Batur Deo 88 . Caeses, enim ilia suavitas mollit

viam, ut voluntas ex carnalium rerνm vj co emergere pose

secundum dansenium coelestis indeIibetata justitiae delectatio est illa unica aegrotae voluntatis medicina qua tamquam directe contraria morbo , quo a igitur , eseiorquetur consensus ejus delectatisi repumanti , ct re-

94쪽

orquetur sursum , ut sic blandienti delectant usu tui a 'ixus, re quasi suspensus ex Deo , noη amplius inveterem sibiluinis fervitutem detrahatur. 9o .

68. Gratia , quam in carioli indeliberata iustitia delectatioπe Jansenius constituit , non habitualis , sed actualis est ; deque hac tantummodo ille agit, de gratia disserens. Fatetur enim , de ea Christi gratia rem sibi esse per quam . voluntas infirma liber,atur , vegetatur , reparatur , fanatur , a creaturis ad Deum retorquetur , rectificatur , justificatur , quaeque sexcentis Augusini locis vocatur Ianaia , ct justificans, non quod formaliter , ct habitualiter talem voluntatem hominis

facit , sed quia iliam ad talem justitia , di faκitatis

rectituφὰm e ciendo perducit. Non enim , inquit , de habitualiter Ioante iustificante gratia contra Pelagium vires humanae voluntatis praedicantem agebatur, sed is illo priscipio , quo liberi arbitrii infirmitas j vabatur 9I , nempe de gratia actuali. Nam , ut antea dixerat , sive νolentibus velle , sive volentibus plenius velle , sive non agentibus boni operis dilectio instiretur , semper motio Sancti Spiritus actualis e trinitur 9r . Infra quoque se demonstraturum et se ait, gratiam illam , qua singulis tentationibus supera dii, Multi trinceptis faciendis i singulis motibus bonis, .contra Pelagianos ex fidei catholicae doctrina , ct Ause

95쪽

qua ipse agit, non aliam esse , ην actualem ; quaia Ingulis actibus ηosra infirmitas adjuvetur 93 . PROPOSITIO Uiuratia Christi efficax nihil est aliud secundum Janknium nisi coelestis indeliberata iustitiae delectatio , quae gradibus suis superior sit terrena indeliberata carn iis cupiditatis delectatione , cui voluntas , origin Iis peccati causa , obnoxia est , & qua ah justitiae amore illa retrahitur , atque in malum indesinenter

urgetur.

69. Probatur. Primo siquidem docet Jansenius, tunc hominem a peccato liberari , ct opus boxum e et , cum caelestis illa suavitas de caeso vexerit , atque contrariam suam scilicet delectationem terrenae cupiditatis operaverit 94 . Certum est autem, non liberari hominem a peccato , neque opus bonum effici, nisi per gratiam e cacem. Ergo secundum Jansenium fratia e cax est coelestis indeliberata delectatio, gradibus suis superior carnali cupiditate. Secu ηδε ait Jansunius , ad judicium Dei pertinere, quod non adsis illa gratia , qua omnis voluνtas , ac dolor temporalis impedieas superetur , nimirum gratia efficax, di illam gratiam non e e aliam , nisi magnam delectationem cariesem , cui cedant cuncta repugnantia 93 , nempe coclestem delectationem adeo vividam, quae terrenam oppositam delectationem inteolae sup ret t enim ille ipse deinde tradit , major ilectatis

ς; Ibidem cap. II. svi Lib. q. vi Gratia Chrisi cap. q. Ibidem cap. s. ,

96쪽

J A N s E NI A N I. P. I. 33 nunquam delectatione minore luperabisur . sed eam sequetur animus , quae magis eum a ciendo juavitate detinuerit. 96 Tertio : praemisso veluti iam plane certo inconcunsoque principio , secundum id nos necessario operari. quod magis nos iudeliberate delectat, cum igitur, in

quit Jansenius , ad opus jusitiae qualecumque faciem uum necessar tum sit , ut ex majore jusitiae delectationexascatur , hinc fit , ut sam Chrisi natiam scilicet efiicacem Amusinus epitheto ad hoc ipsum exprimendum proprissimo atque e caci ornare soleat. Nam plerumque vocat eam delectationem victricem, vel illo use , vel alio aequipollenti vocabulo 97 ; addi que Jansenius , inde quoque proficisci , quod quando animus ista caeli suavitate desiluitur, non possit aliud,

quam rerum terrenarum dei epationes appetere , ct f qui , qua propter eandem causam quoque tunc victrices, aut vingentes s nempe. efficaces)i ab eo nuncupari

- Docet quarto , juxta S. Auxusini mentem consa tissimam, ct sepe declaratam idcirco is sa cum tentationibus dimicatione magnam , adeoque maiorem , ac Vi alcem delectationem coelestem se necessariam , ut delectatio terrena operetur ; quia alioquin voluntas tam magnas vo endi vires adhibere non potes , fu, ut Schola loquitur , tam latens ac fortiter velle non potes , quantum necesse es , ut tentatis , seu delecta

to opposita superetur 99 D 3 Qui,

97쪽

's SYsTEM Aris Quinto : Cum nulla , inquit ille , si gratia operos praeter istam suavitatem Dei , nisi ista tanta fuerit, ut ei delectaιimes rerum terrenarum cesseexint, vel pe cabitur, vel , alternante delectationum fluctu , in medio remanebitur. Si autem isa superaverit , jam sine dubio bene volantis operabitur ioo . Ergo sccundum Jansenium coelestis delectatio gratiae tunc est Mycax, cum terrenam oppositam delectationem intensve s

perat.

Postremo ait Jansenius r Delectatio vimix , quae Augusino es efficax adjutorium , relativa es. Tunc exim est victrix , adeoque efficax , quando alteram, nempe terrenam , superat Io I . Nihil itaque certius in doctrina Jansenii , quam e cacem Chrisi gratiam in coelesti induliberata delectatione, quae terrenam gradibus suis superet, essentialiter consiliere. Itaque

- COROLLARIUM.7o- seperioritate graduum relative ad earnalem cupiditatem , cui voluntas obnoxia es, efficacia d visae gratiae in s semate Jansentano unice derivatur. Etenim nonnisi propter superioritatem graduum relatiave ad carnalem cupiditatem habet secundum Jansenium coelestis indeliberata gratiar delectatio , ut certo& infallibiliter secum consentientem trahat voluntatem , nempe ut carnalem cuseditatem , qua voluntas ipsa ad malum solIicitatux , vincat ac superet; ac pro

98쪽

d 4 us BN I AN I. p. I. e. SCHOLI OM: r. Hanc esse Jansenti iudicio, naturam gratia efficacis , confirmat ceteros inter doctissimus P. Grave . n. Ait enim , Jansenium docere pluribus in locis,

naturam , ct e caciam zratia in statu naturae lapsae situm esse in coelesti indeliberata Melectatione relative ad gradus concust centia , qua carissis indeliberata δε-uctatio , dum superior es gradi s concupiscentiae, tunc per se , ct ab intrinseco es e cax ior atque hinc e caciam gratia secundum Jansenium necessario pendere ex minori Gncupiscentiae ros entia , itaut si terrena delectatio concupiscentiae major ac fortior sit caelest iste ratione gratiae , maneat omnino depres P, fracta , ct inutilis ipsius gratiae virtus io 3 . Addit quoque idem Vir Cl. inter Jansenti discipulos ne

unum quidem esse , qui vim gratiae efficacis non repetat ex indeliberata caelest delectatione relative vim

ci , ct superiori opposita concupiscentia terrena delectatione ioAE PROPOSITIO III.

Gratia Christi inefficax secundum Jansenium est coelestis indeliberata delectatio gradibus inferior carnali cupiditate qua tunc voluntas sollicitatur. 72. ' Probatur. Cum enim , inquit Jan senius , nulla

99쪽

tionum sis tu in medio remanebitur; sin autem isa s peraverit , jam fine dubio bene voluntas operabitur: Quod enim amelius nos delectat , secundum id operemur necesse est. Sed utrumlibet fiat , non erit suffciens iratia , fed vel e cax si nempe coelestis ipsa delectatio superior fuerit carnali cupiditate , vel ita taedificax si nimirum fuerit carnali cupiditate inferior ex qua operatione quidem sequi possit , nisi ejus seeocacia per aliam suppleatur Ioue Alibi quoque docet,

si coηtingat , delectationem carnalis cupiditatis ardentiorem esse coelesti delectatione gratiae, fore ut in solis ineocacibus desideriis haereat animus , nec e cac ter unquam velit, quod et olendum es io6 . Inefficax itaque gratia secundum Jansenium est coelastis in deliberata delactatio, quae gradibus suis inferior fit delectatione itidem indeliberata carnalis cupiditatis. Hinc

73. Secundum 'ansenium eadem gratia potes Frevi esse efficax , se inefficax , Muri etiam modo efficax , modo inefficax. Eadem siquidem delectatio gratiae potest in uno excedere gradibus suis carnalem c piditatem , simulque in alio ab ea deficere. Conting re quoque potest in eodem homine , ut eadem ipsa delectatio gratiae major modo sit carnali cupiditate, modo minor, cum scilicet fieri queat , ut carnalis c piditas intesve augeatur ; atque hinc ut quae antea

100쪽

JANfENI AN I. P. I. 's debilior erat delectatioine gratiae , vividisi illa evatat, ipsamque superet. Propterea COROLLARIUM A.

Gratia efficax in ssemate Ianfiniano a gratia inefficaci intrinsecus, seu quoad suam enitatem diser-μ non es. Neque enim differre pol sunt hoc modo, si eadem gratia potest esse modo inlicax , modo ine iacax , & quae in uno efficax est , simul in altero eadem ipsa in scax esse possit. S C Η O L I O N L

7s. IItrumque hoc necessario suturum, posita Ja seniana gratiae e Pacis , & inefficacis notione palam aperteque docet sub Vvendrohii nomine unus in ill rum grege Nicolius. Ait enim: Gratia , quae nunc viactrix est adeoque efficax dum cum levi cupiditate pusnat , aucta cupiditate , ct acrius issammata , po- res etiam actu Iuperari quemadmodum cupiditas , quae victrix strat , dum cum alia minore certabat , si haec invaluerit , di admotis propius incit meatis exarserit . desinit esse victrix , desinit plenam elicere voluntatem ; fle item eadem illa gratia , quae cum minore cupiditate pugnans , victrix dicebatur , si novus iv at cupiditatas uctus , actu superatur. Ita fieri potes, ut qui levem tentationem superat , a m jore superetur, etiamsi eadem utrobique gratia polleat lo Itaque, ut egregie observat doctissimus P. Gra-

veson, in f,emate Janseati de delectatione superimi,