장음표시 사용
331쪽
. dAAuia veyuuta De Ente, er eiu proprietatibus. in actu ,erit igitur actu, antequam iit astu Formaliter vero optime potest aliquid se reuocare de potestate ad actum; non enim ex hoc sequitiir aliquid esse in actu antequamst,nam cum forma se reuoeet ad a Gm,non virtute propria,sed virtute ipsius generantis, vel producentis formam una cum toto eo posito,sequitur quidem generans quoa primo,&propria virtute reuocat eam adactum,esse actu ante formam ; non autem sequitur ipsam formam quae reuocatia virtute alterius,esse actu antequam iit actu; sed est illa simul cu eodem actu. Haec dicta sint longius quam decreueram de prima dubita
secundae vero ut satisfaciamus annota est, substalitiam diuisam esse in uniuersam,& sirigularem; δc singularem in materiam, Arinam,& totum compositum, nomine autem materiae,ac formae , intelligim iis etiam alias partes integrantes,tam similares,ut carnes,& ossa; quam dissimilares, ut caput, pe-dcs,& manus. Obseruandum est etiam existet iam posse esse alicuius,aut tamqua prin-eipit aquo fluit,aut tamqua subiecti in quo
sit igitur prima assertio cxistentia solius est formae, tamquam principij aauo fluit. Hanc assertionem in superiori dubitatione exposuimus. Secund agertio eae subiecta ηxam
332쪽
existeritiae primo & perse neque eompetit rc bus uniuersis,neque partibus, siue esset tialibus,siue integrantibus. Imprimis non conuenire primo rcbus V niuersis apertum est apod peripateticos,cum illet non existantauulset a singularibus,sed 1ii singularibus, de per siligularia,quidquid asserat Plato,constituens uniuersa cxtra singularia existere. Deinde neque partibus conuenire ita confir.
Illud perse,& primo existit, quod per se, de
primo Seneratur;cum generario eo tendat, vi illud quod generatur existat; sed partes ut materia,& forma,non generantur, sed totum ipsum. Vt author est Arist. .lib.Meta rhy.cap. 3.& 9. 8.cap. .&.έ a. cap. 3 ergo existentia non primo conueniet partibus: quod intelligendum est in alijs praeter hominem,nam in homine existentia prius competit tamquam subiecto animae rationis compoti,quam ipsi homini eo quod anima rationis compos est perse subsistens,& verus terminus creationis; quod tamen aliis formis couenire nullo modo potest; quq non sunt subsistentes,sed in existentes;& ita existentia in homine prius competet animae, lem de vero ab ea derivatur ad Eorpus.; at in ali sprius Competet toti,dc ex eo deinde derivatur ad
Tertia aTertio. Existentia primo di perse rumpetit toti comi osito tam subicctu pri-
333쪽
anui & perse existentiae est ipsurii totum. Haec assertio colligitur ex superioribus. CE enim existentiet assignari debeat aliquod stabiectum,hoc autem neq; sit uniuersum, ne Isint partesia sufficienti diuisione erit ipsum
totum. Ruursus cum votuin sit quod oritur ν Argum. Ec interit,operatur, mouetur in loco ,subiacet tempori,quae omnia nisi subiecto existentiae non possuRt conuenire, totum ipsum Orit illius subiectum . Erit igitur hic ordo mi Anno animaduertendus in subiecto existen- tiae assignando , sorma in ortu trius unitur cum materia vi agentis naturalis,quam constituat totu , cum ex hac unione resultet illud ; seeundo loco constituitur totum quod --ε λ per formam,& essentia resultantem ex materia,& forma unitis,st capaX, dc accommodatum,ut recipiat existentiam. Tertio alarma fluit existentia quae recipitur in toto effecto, iam capaci ad eam recipiedam, tamquain subiecto;& tandem communicatur omnibus partibus,per omnes illas sese diffundes. Quae omnia non sunt ita intelligenda quasi fiant in diuersis temporibus, cum in eodem temporis momento eueniat;sed intelligi debent de diuersis 1nstantibus naturae ; quia prius natura cst partes uniri quam totu fie- Consecta. exposuimus. Ex quo colli gimus cum sint duo eflectus a forma pro manantes,quorinia unus est esse essentiae, altet
334쪽
Liber secundus. apero esse existentiae,esse essentiae pesus deria pari a forma quam esse existentiae, cum deriuetur ab ea in primo 1nstanti quando unitur cum materia; existetia vero derivetur in tertio instanti, post constitutum totum compositum. Vltimae dubitationi satisfacit Caieta. c. Explica-5.de enic& e sentia.q. t. ad.8.dicens existentiam,& esse primum dc esse ultimum actum,diuersa tame ratione, potcst enim illa sumi aut in instituto generantis totum natu
Tale,aut in executione Ut dicunt generatio a.
nis:primo modo dicitur primus actus , quia
illud quod primo instituit generans producere,est constituere rem existentcm in reranatura : secundo vero modo, nuncupatue
ultimus actus; quia quod ultimo in re genixa producitur quod sit tamen eiusdem naaturae,& categoriae est existentia. Ceterum M. Dominicus Banes. p. q. M. Baura, artic.4 dubitat. i. iii fine eius, admittit etiaexistentiain & esse primum , & vltimum actu; at longe diuersa ratione illud explicat, quam explicarit Caiet.refert enim haec duo non ad compositioncm, & resolutione quae fit aparte rei in rebus ipsis,& ut dicunt naturalem,sed ad eam quae fit in inteluctu, & ut dicunt Metaphysicam. Dicitur 1gitur existetia primus actus; quia quando intellectus co Ponit,verbi gratia homine, iuxta eius attri
335쪽
De Ente, et eius proprietatibuς. buta essentialia,quod primo tibi intelliginis
dum occurrit cstens, 't denotat ex is Eliam. tamquam όbiectum adaequatum,& forma- le,qtiod deinde componit cum alios attribu tis 'sque ad ultimum rei attributum; ita e-- nim progreditur, homo est ens porse,cu coe '. pus,est Vivens,cst sentiens,est rationis comisio. pos,ili quibus omnibus attributis, semper eompoDtio entis, vel existentiae reperitur. Nuncupatur autem vitimus actus secunda resolutione intellectus,nam si homincm cadum resoluamus in sua attributa,vltimo Jo- eo nobis occurret attributuni cmis ,rcsoluimus enim primo hominem in animal , dein de in corpus animatum, moX in corpus,pret terea in substantiam,& postremo in ens. Inter has explicationes hanc secundani laudo tamquam acute satis excogitatam, cisapienter explicatam:priorem tamen arbitror esse veriorem,& magis consonam cli Thom. ctis D. Thom' aliquando constituentis exi- .s entiam esse primum actum Vt. 3 .p.q.χ.art.
.& interdum esse itimum,ut in q. disputata de anima art.6 .ad a. quam esse vera apertissime intelligemus,si reuoccmus ad mcmoriam ea quae in proxima dubitatione enarrata fuerunt,scilicet, sormam prius natura uniri materiae,quam totum fiat,& prius na
. ra totum componi,quam existentia derive
turis in uvetab alia causa, parum enim
336쪽
, secuntis. hoe refert insituto. inre si vera sunt,recte dicetur existentia ultimus actus via generationis:cuini ipsa consequatur rem iam constitutina per sua principia ostentialia. Consir. 3 potest his duobus argumentis. Primum, . Urius natura est fieri suo iectum, quam si ni opinio ea quae in ipso Acipiuntur; sed subiectum e- iet x. argu . Huentiae est totum compotitum,ut stipposi- I. Argum. tuns,vel peislatia, ergo prius erit illud, luam existentiam fieri, quare existetia ultima erit Via Incrationis naturalis.'Coiisule quaeso Calet. 3 .p. q. t 7. art. a. Vim huius rationis Caiet. acuratissime serpendentem , & cxplicantem debere natura prius personari, Ves iiii Mositari, isti existere,neque posse a natura'
ubi forma Atrere existentiam , quin prius illas ersonetur hon quidem ob defetium princi pija quoquac,sed subiecti in quo recipitatur,'
quod est suppii situm vel persona secundum t Argun .irg. ur iuut persectiora, sunt ultima via'gὰbe aliUM . Vt author est Arist.9. Metasti. Cop. 2. quia natura semper progrediriar' de imperso iis, adfersecta, sedcγissentia est actus omnium persectissimus, ut authorcst idem M. Banesin. dem loco, dubitationi Geririgitur vi ima secundum generatione . biicit i am 4lle aduersu s Cai r. Neq; for a vita, neqj Eisentia possunt esse sine cxistu a,ergo existentia erit prior dc ita non crit 'timus actus,sed primus, etiar a genera
337쪽
solutio. Resp. distinsientes meced edi, quμνα orimur de instantibus temporis ringior si de primis illis loquamur,neg forma'ς que tantia possunt esseium siquidem instans temporis pi , in qu0 V. . - xum sit dicere nrm mesita,&ipi nbere existentiam. Si vero loquar'r delibus naturae alsiam est anteced. S; p m ii ' - aliquo instanti naturae intelligerς Possium formam esse principia rei naturali , & c0
tiali ad existentiam; Vnde in eodem xvitanti temporis sunt formλ & exist enti O rdime tan
tu ram;Quare existentia Vlum R. Rous erit 1'peneratrone, & erit primu in institui' Ne
ein N superioribui capitibus egi- li mus de effetitia , α exist secundum se e uitur 'x de Hii, disputemus e ik' .iliter seconserviatur cum
338쪽
e dii nobilitati an , εc secundiim distin
risti hctibilem mediisenti existentiae. Quae 'rim igitur py 6, tuam exitantia sit praestatioressentia nee in Sunt enim mulii Phyosophiperitissimi, lyn opinantur ptantiam esse longe notulitn em, mulioq; yraistanti re, ipsa existentia. Ex hora numel ossint soli sonein.
docetis esse,vςl existentia,nihil esse impersectius;cum. lloslimites in se perieinioliis c5 tineat,sed ab effinitia vel a forma i qua stulti
illos obtinete,& Anton Trombetat de pro-- , fitetur se Metaph q. s.art.2. onctu. 3. Ultro Congr. o-tur autem hiauthores varijs argumentis ad pinio hanc sementiam suadendam. Primum est,
Quidquid est , magis commune , magisque suapte natura detexmihabile, est mimis pcr. fectum; sed exis ortia est suapte 'natura maxime communis, cum onmia ambiat & sit determinabilis per essentiam,ad certum aliquem naturae gradum , limitatur squidem per vitam ad plantas,per sensum,ad animalia, & per intellectum, ad hominem , igitici R E existen-
339쪽
Argum. existentishritimpersedivom effetitia a secius, dum argumentum. Psopier ivnum iubdque Arist Qx- tale, sic illud magis tale; ex Axes; e clib. dc Demona atteste , ex ratia fest perfecta propter esseni iam, ,Ἀgiluxa
perfostim erit Confir is aptha .ixistiti tria hominis est perfectior,longeque nobilior quam existemia leonissed n obbastiam cati
sim, nisi quia existentiatio minis recipitur inessentia hominis, & limitaturabie a, missio praestantios , quasti .es ilia leonis, in qua recipitra illius exis entis,ergo existentia, est perfecta propter essentiam. Icritum, Il-' lud in quo differt homo a lapide, vel boue; persectius est quam illud inquo conuenit cucis; sed honio cohuevit cum apide, & boue in existentia ;;d1steri tat hin attributis es sentialibus ; nam differt xlapide iii attribu
to vitae, & sensus, a bouci sero , in attributo I participis rationis,quae sunt attributa essen italia ergo existentia 1gnobilior erit ipsa es 4. Argum. tia. Quartum, Illud quod confert rei nobiliorem differentia entis, est nobilius; sed es
sentia confert rei nobiliorem differentiamcntis,ergo erit nobilior.. Propositio est aperta,confirmamus assiumptio. Necessarium est nobilior ditarentia cntis, quam contingens; sed peressentiam sunt res necessariae,cum sit, ipsa aeterna; per existentiam vero contingen' tes, cum existentia aliqnando conueniat, α aliquan-
340쪽
tum ex his quae continentur in
ra sunt biviqiux z'minentur reductive, sed
sentiae,&mipi in ea, ergo ciscnti i itn ro poteramus, quae hoc loco pizetermitti-
dem merito amplectitur M Dominicus Banes r. parte q. . artic. 4. b zone i. quam ut nos explicemus nonnulla de Peliactione ex Aristotele s. ItbrqMetaph.cap. t c. collecta ius praetabimur, ut ita mesco inelita id quod in hac quaestio- e exoticare instituimus, mente compla tx possimus. Igitur Arist. varias Si siqnisicinooςs i eQ Ioco proponit,signite.tamen tempore a flatural 'rii to- ςς .