장음표시 사용
41쪽
i6 De Ente ter eius proprietatibuti
permixtam naturam significant, ut albedo. solam albedinem impermixta denotat,con
creta Vero, impuram naturam variisque ac
. ' .cidentibus unitam spvificant, quemadmo . . dum album significat albedinem cum innu- . meris accidentibus, Ut cum calore ,frigore.. dulcedine, & aliis confusam. Clim ergo ens sit nomen concretum, & esse sit illius abstractum, haec eadem discrimina, quae interueniunt inter concreta , & abstracta, intcruc-
nient quoque intcr Ens, S ipsum csse , quae I ' C accurate proponuntur a Seuerino Bo Clio, ,ab. ' libello de hebdomadibus adhibitis erudiis
D. Tho. tissimis commentariis Tho. in eundem a. discrime, libellum. In primis esse, quod est abstractu. seipsum , non enim aliunde esse V habet esse, sed a seipso, Ens vero participa - ,uiscrime tione ipsius esse,est,&consistit 1nse.Deinde, e Te est quaedam pars Entis, Ens vero totum quoddam est respectu ipsius, componitur e-itim ex essendi forma, & subiecto quod est. 3-διψrim ς Praetcrea esse , cum nulla natura permiscetur ab eo diuersa , Ens vero, quamplurima obtinci a sua natura omnino distincta;ut es se, vel essentia hominis,solam & impermis. 3m eius naturam comprehendit, vcrum homo, qui est id quod est, multa continet acci e dentia,i sua natura prorsus diuersa.His igitur de Ente & esse eius abstracto explicatas,
superest declaremus, quid significet ipsum
42쪽
hilere primis. . t esse,a quo eris est id quod est. sunt enim mul Quidam ti vir1 eruditi,qui censent,esse quod nomine 'piatis exprimitur , solam exilientiam deno '
nem amplectuntur omnes illi,qui constititutrem, esse transcendens, distinctum ab Ente; docent siquidem, esse significare exili etiam, rem vero essentiam, quae scntelia etiam placuit magistro soto cap. q. ante categoriaruq.i .in solutione tertiae rationis. Alii tamen, ut Durandus, primo lib. Sentent. list. 8.q.a . Durati. ad 6.argum . Archiepiscopus Hispalensis in . eodem loco q. i. ' Philippus Mocenicus in Mocent; sua institutione, contemplatione 3. parte ι - cap.r.existimant ens solam essentiam significare. Vt tamen in hac rc veram sententiam
explicemus;annotandum est pximo, in nominibus aliud esse illud a quo nomen imponi lux,& aliud illud ad quod significandum est nomen impositum , qucmadmodum passim obseruat D.Thom. Vt in nomine lapidis c
iud a quo nomen est impositum,est i sio pe- . - dis, illud verd ad quod significandum estim positum, non est i sio, sed substantia quaedacorporea inanimata. Praeterea animaduer- . . Pt Hs,nome entis sumi posse duobus modiι, An in vel ut est participium verbi subnatiuisum, ζ''
43쪽
ne significat idem quod habens naturam,st essentiam: quemadmodum haec vox Viues, his eisdem modis sumi potest velut est pari licipium verbi vivo , qua ratione signincat actum vivendi,& non essentiam viventis,opponiturque mortuo,vel ut est nomen substativum eiusde verbi, quomodo significat es
sentiam viventis, contineturque in categoria substantiae,tansi attributu essentialcam- mcdiate sub corpore coprehensum : &haec est illa tam decantata diuisio entis,ineris nominaliter,&participialitcrsumptum,quam eate .e . apud Caietanu, Ferrariessem, & apud alios de ente, & grauissimos Philosophos frequenter legi- essenti . mus . Cum tetitur his duobus modis ens Hi- Esse ab a- mi possit, si iuxta nominis impositione, Velctu existς iiuxta illud a quo nomen est impositum usur',. , solum actum existendi sigilificat, ab Iu,. enim suit haec vox, Esse, imposita rebus quemadmodum etiam actus eisdem rebus existentibus, ut dc motus, suerunt imposita, xns signi- ut auctor est Arist. 9.Metaphy- eas. 3. At scat est o verὀ iuxta illud ad quod sigilificandum est: '',' 'nomen impositum,este non tantum eXisten- apud Mi tiam,sed etiam cssentiam significabit . unde so & D. tam essentia, quam existetia nomine elitis si Thona. gnificabuntur. Qui,d confirmare p' umus. tesimoni s Arist.& D.Thomae , qui multis, . . an locis do i ent ens aliquando significare cia ssentiam,& aliquando existeritiam. Quamius
44쪽
lii eo differant apud Arist. quod ens significatum in casu aecus indi, significat existentiam; significatum tamen in casu dandi significat essentiam,vt costare poterit ex his duo hus locis, quorum primus est petitus ex 3 . de anima cap. ivbi ita habet: Aliud est ma- gnitudinScile, & aliud magnitudini csse,i. - Alia est existetia,& alia essentia magnitudinis; altervero est collemis ex aib.Mel. e. .: in quo ita loquitur, Aliud cst bono esse, &, liud bonum esse, id est, Alia est essentia, dca alia existentiaboni. Deinde, ut ad D. Thos mam accedamus,ens significare cristentiam est apud ipsum certissimum , ut ex innumeris eius locis constare poterit. Significare verd essentiam , quod est magis dubium apud
r eum, suadere possumus eX quodlibeto. a. q. a ', a. art. I .quaest. I. de malo,art. . ad penulti . iue inum argumentum.q. 21. de veritate art. r.
is ad primum,& art.4. ad quartum, in quibust, iocis,aperte satis profitetur, em significaret Iessentiam,& naturam rerum omnium, essena itali diffinitione significatam . Praeterea fias non tantum significare existentiam, sede etiam essentiam,ita confirmamus . Omnestus n, si- si scientiae agunt vel de Ente in communi, vivificare, prima Philosophia, vel de aliqua partex stis,ut aliae scientiae.priuatae, auctore Arist. - . M. Metas .cap. l . at scientiae non agutit de re a um cIis entiis,parum enim ill curant,siit
45쪽
zo De Fnte,er eius proprietatibu
ne, vel non sint ; earum obiecta a parte rei quia scientiae tantum vcrsantur in qbicctis perpetuis,existentiae vero rexu non sunt per
Petuae,cum aliquando res existant,& aliquasi existant,ergo Ens Don tantum existe
n tiam,sed etiam essentiam significabit. Caetegnificat es rum cum Ens sumi polsit, vel ut eli partici-rentia , Ut pium,vel ut est nomen,haec duo hac lege s-
Rinςn 'st gnificabit, Ens quod est participium,significat existentiam; illud autem quod est nomeemstentia. siibstantivum,significat essentiam;& ita esse' quod est abstractum Entis, si sumatur vi cst abstractum Entis sumpti ea ratione qua est participium,idem erit quod existentia; si vel xo sumatur vi cst abstractu Entis ea ratione qua est nomen, idem erit quod essentia. obiectio. Quod si quis opponat nobis auctoritatena
Arist. ex a . de demonst. cap. I. Ens non esse attributum essentiale, neq; sMificare essen. tiam,sed existentiam:respondedum erit, A -
ψ ψx Q loeutum fuisse de Ente participi liter,
, qudd solam existentiam denotat ; loqueba- tur enim in eo loco de Ente,stcocluditur de subiecto per demonstrationem,quod non est aliud quam existentia proprietatis in subie-- α Eho,eoncludimus enim per demonstratione, actualem Vnioncm proprietatis in subiectό,qVae unio,& in proprietatibus, & in alijs accidentibus est eorum naturalis cristentia, ut in alio loco docuimus . Annotat etiam Pia
46쪽
LAre primus. arcus Mirandulanus,in libello de Ente,& uno, Annot. ex Cay. q.duas esse Entis significationes, unam Mira. late patentem, in qua Ens' significat quic- i quid non est nihil. M alteram angustiorem, in qua tantii ni significat id quod est ..Sicias sumatur m prima significatione, nullum est medium inter ipsum dc nihil ; qua ratio': verum est illud pronuntiatum Metaphy.
De qualibet re , vera est affirmatio, vel negatio, de nulla Vero, ambae simul, velim& non est . Quod Ii in altera significatione usurpaur, datuc
media inter Sis, de nihil, scilicet ipsum esse abstra ctum,quod neque est nihil, ut est aper non est id quod est,sed est id quo medio aliquid est, ut acute explia ςat D. seuerinus Boetius in libello de Hebia Seuςxi . domadibus,his verbis,ita dicens, Diuersum est esse, de id quod est, ipsum cnim eme ,tiondum est,at vero id quod est, accepta essenili forma est,atque consistit in se. Quemadmodum enim albedo,non est alba, sed Vst illud quo medio nix est alba, & quemadmodum iustitia non est iusta, sed est illud quo medio homo est iustus ue ita quoque esse, non est id
quod est, sed est illud quo medio aliquid est:
quare sumpto Ente in hae significatione, noerit Verum illud pronuntiatum. Verum aduersus haec dicet aliquis . Quidquid non est
47쪽
12 De Ente,cr eivi proh fletistibus est Ens, erit non Ens, sed quod est non Elissolutio. est nihil, ergo osse abstractum erit nihil. Vt tamen huic dubitationi satisfaciamus,obseruandum erit, nonnulla attributa posse duobus modis ab aliquibus subiectis denegari;
primo quia rationes attributorum non possunt ullo modo illis subiectis conuenire, qua ratione negamus i candore atro rem, & a carore Digus,quia neque ratio candoris atrori, neque ratio caloris potest stigori conuenire. Secundo, quia rationes attributorii nobiliori modo reperiuntur in subiccto quam exprimatur per nomen attributi, qua ratione a cadorc negamus esse candidu, non quod cadoe
sit atror, sed ex eo quod ratio cadidi praesta tiori modo reperitur in candore abstracto, . quam in cadido concreto reperiatur: hac igitur ratione, ab esse negamus Ens; non quod esse sit non Ens, sed ex eo quod ratio Entis p longὸ nobiliori modo in esse abstracto repe- ritur, qua in Ente concreto possit reperiri.
Roximum est ut post explic tam naturam Entis: illius diuisiones breuiter , pro instituti scilicet ratione, proponamus; ex quibus sit haec earum pri-
48쪽
LUer primus. 23sio proposita fuit ab Arist.s Metaphy. cap.
a. sub his verbis,Entium aliud est in anima, α aliud extra animam, Ens in anima vocat Ens rationis; extra anima verJ Ens rei. Diffinitur autem Ens rei, illud quod habet esse a Parte rei extra operationem intellectus, ut stant caelum, elementa, & mixta, quae ex eis Conflantur. Ensverὁ rationis diffinitur,illud quod latum habet esse beneficio intellectus. Vel quod habet esse tantu in anima. Verum Cum tribus modis possint aliqua esse in intellectu, vel tanquam in caussa, 't sunt actiones intelligendi, & verbum mentis per intellectionem productum ue vel tanquam in subiecto cui inhaerent, ut sunt species intellectiles,artes,& Ω1entiae, vel tanquam obiecta cognita ab eo,ut homo,Vel equus;controuersum est apud Philosophos ex his tribus propositis quodnam illorum vocari debeat Ens rationis. Quidam enim existimant illud dici Ens rationis, quod producitur ab intellectu tanquam a caussa efficiente,ut sunt verbum mentis,& actiones intelligendi Huius rei auctor est Herueus , quodlib. 3. q. I .art. Ι.haec tamen opinio est omnino falsa , ut constare poterit ex his duabus rationibus,quaru prima est Quidquid per se & directe fit a caunsa rei est Ens rei;sed actiones iiitelligendi, & erbum mentis, fiunt ab intellectu per se, &directe, qui est caua, xςi , ergo erunt Entia
Herum ἰConsuta - tur opinio duobus ax gumentii.
49쪽
a De Ente,σetrapropristiliba rei. Sec nda,inae continentur in categoria ualitatis sunt Entia rei, quia in categorijs. sola Emia rei collocantur; sed actiones inteligendi, dc Verbum mentis continentur in ca . Ν . secunda specie,tanqua
termini intrinseci intellectus; qui est facultas naturalis; ergo actiones intelligendi, de
Verbum mentis,non erunt entia rationis,sed
' Vero opinantur Ens rationis illud e quod est in intellectu, tanqtiam in subiecto, unde artes,scientias, de alios habitus in- . tellectus, qui intellectui inhaerent vocat entia rationis; ita de quibusda veteribus Phi- . I. Ei Heruesis in loco superiori. Hanc tame dR hui rationibus euertereri bd.6s,pψG HRypri ingest, Inhaerere subiecto , ex argv. i. est. ςψ'imunt i sensu Philosophorum, est proprietas accidentis rei, ergo illa quae erui in intellectu tanquam in subiecto,non erunt en . Argu. tia rationis. Praeterea, Quae inhaerent intel- lectui continentur in categoria qualitatis, 1lint enim habitus, vel species intellect iles'Rbi ieiunt sed quae continentur in categoria qualitatis qui dieiit sint entia rei, ergo quae erunt in intelle istulit ' My0nis Neque feren-hii. illi,qui non Verentur profiteri ens raret. Niger. ς sic uilith Ut tradunt Petrus Niger t.
50쪽
Liber primm Mhilo,nulla scientia versari potest; at in expli
canda natura entis rationis,versatyr Dialectica,non ergo Ens rationis erit nihil. Deinde, Nihil nullum habet fundametum in rebus; at vero Ens rationis in rebus ipsis sundatur, quemadmodum caecitas, fundatur in his quae nata sunt habere visum ue genus, ct species; subiectum, vel attributum, in natura hominis, vel animalis: quare haec duo ii ter se maxime different. His igitur opinionibus explosis,Ens rationis iuxta aliorum opinionem,illud debet nuncupari, quod conseqHitur rem, ea ratione qua habet esse obiective in intellectu; ut sunt, subiectum, & attributum; genus, dc species; antecedens, &consequens, & alia huius generis. In hac sententia extiterunt grauissimi viri Durandus, iterueus, Suessanus, & Petrus Niger, in allatis locis, Soncinas c.Meta. q. t 8. Iauellus in disputatione de transcendetibus, diuisio ne prima,magister Solusq. 3. de Universis,& ut multos alios praetermittam, D. Tho. semper extitit in ea. Vertim ut illam explicemus, δnnotandum erit, esse duo genera attributorum,quae de rebus dicatur, illis quq dam enim conueniunt praeter omnem Operationem intellectus, ut homini conueniunt esse candidum vel atrum,capacem disciplinae, & animal particeps rationis. Alia vero sunt, quae tantum conueniunt rebus, benefi-