장음표시 사용
401쪽
; Argutant trux praeteret liquis coac - Argum maeanc exissention esse transcendens fi argum. Transhendentis sunt quaedam attri- buta inlinersa quae de rebus omnibus praedi. Qeantur, idocuimus i .lib.eap. t. sed existeri
-hus omnibus dicitur, eum nulla sit res quη- tutaministentiae queatiubterfugere,iνεφ'R 5 est: existentia erit transcendens Ηcie argu anento resp . ad rationem tresistendentiam,' praeteri communem illam .d generalem de - rebus omnibuspraedicationem,debere attri-hutum praedicari secundiim essentiam, de - ineludit, conceptu ultimaru indifferentia --,ut quod existentiae non competit ut saepe - docuimus: vnde diffinitionitraditae transerer' dev0-m-afli deb et haec:particula seeunddi estistiarn,ita ut dis itio sit, Transcendet si trasum quaedani attri laevmuersa,quae de -iemtubus dicuntur secundiam essentiam ma
quana insuperiorilibro e ili cata hactenus suerunt; cons Mens ergo est utpost tarnalius iram ni de proprie e tatibua
402쪽
- . liber secun ι.ε. r is, ratibus quae ab illa dimanant in reliqna paete operis disputemus,ita tam e nos geremus; ut prius de proprietatibus in c5muni,sina de de eisdem in particulari pertractemus. Est igitur prima quaestio earum quae adproprietates in eo uui spectant, num in ente
sint aliquae proprietates ab eius natura fluetes,de quae deipse, tanquam de proprio, Ma aequato subiecto concludi possint.mam
quaeri. Vt eommodius pertractemus erunt nonnulla tanquam sientissima fundamenta
prids praefanda. Primum est, Proprietates .esse in dupliei differentia, quasdam scilicet& alias quae per demonstrationem de suis subiectis conet luduntur. Priores vocant Metaphysici reales , posteriores vero dem 5 strabiles. Proprietates rei nuncupantur illae quae producuntur a suis subiectis per veram liquam actionem.Tum debent distingui secundum rem a subiecto.Et tandem non desubiectum p raedicari de illis seeundiim entiam,neque iri recto,sed debet praedicari de eis in obliquo, debetq; in ipsarum di finitione comprehesidi tanquam quid addi
tum,& extrinsecuta. Demolistrabiles autem Yoeantur illae,quae obtinent ea quet sufficiue te possint de subiecto*er veram , de legitimam demonstrationem eoncludi; ex propositionibus veris,primis di immediatis,notioribus prioribus, ct eaussis conclusionis, Ut 3--. X 4 perscris
403쪽
sis De Ente s ehu propriet us. perscribit Arist. r. lib. de Demonstrationis
cap.2. Secundo annot. In omni scientia tria
requiri,subiectum scilicet,principia,& pro-Prietates,quae per principia de subiecto concludantur ue & ita clim Metaphysica sit vera scientia, obtinebit principia, proprietates,& subiectum . Quodnam sit illius subiectu notisiimum est apud omnes, illud esse ens
Proprietates sunt unum,Verum bonum, ex
simplicibus; ex coniunistis vero siant princi' pium; & quod ortnm habet ab illo, caussa, . & effectus,idem, diuersum, & aliet de qui'hus diffusa oratione disputat Arist. s. libro Metaph. Principia vero quaedam sunt sim-phcia , .& alia coniuncta . Simplicia rursus quaedam sunt intrinseca, & alia extrinseca Simplicia,& extrinseca sunt Deus, δc intelligentiar,a quibus dependet ens,Vt ens est,ufediplicat D. Tho. in praefatione Metaphysi. & 4. Metaph.lect . i. Simplicia tamen,& intrinsecasunt Usternet quidditates, & essentiae .entium,eodem D. Tho. authore 6. lita Metaph. cap. l. lect. I . . At vero coniunctasiant enuntiationes ex quibus conflantur demonstrationes in prima. Philo phia, ut es sentiam esse unam; quidquid obtinet intera lectum, tinere quoq; Voluntatem, ex quiabus ita connectilpus demonstrationes in Metaph. ex prima ad huc modum,omne quod habet elientium est unum;sed omne ens ha-
404쪽
Liber secundM. - 32sbei Mentiam , ergo omne ens est Vniam, ex isecunda veri; hac ratione . idquid obtinet intelle ctum, obtinet quoque Voluntate; sed Deus Opt. Max.obtinet intellectum,ergo obtineb1t quoqtie voluntatem. Obserua-dditi Est praetctea, scientiam per suum parqnynium dissi itam fuisse ab Arist. r. lib. de
Dem6ns rat1 e cap. 2. hac ratione . Scire
est reperέaussarn cogn6scere,&cita rei cau- sana vi rem aliter se habere ridii Fosse arbitremur: ex qua diffinitione colligimus scientiam esse eognitionem rei per caussam. Caeterum clim duplex sic caussa, una in cognoscendo taldm, ut fumus est caussa ignis de altera in essendo , simul & cognoscendo ut animal particeps rationis est caussa capacitatis di sciplinae; nominae causset in hac di finitione n6n debemus intelligere solam causam in cognosterido ; quia demqnstrationes a posteriori progrediuntur per caussas lilii ius generis, quae tamen non generat scientia simpliciter sediecudum quid,& imperfecta ratiotie:sed intelligere debemus causas inesssendri exhis siquidem perfecta, α ablatiata
scientia generatur . Animaduertendum est Anno.
tamen huius secundi generis caussas quan a Consule esse in actu .in alias in virtute,vel facultate V-
405쪽
ris,& aqua frigoris. In virtute vero sunt ita lae, quae acta non producunt effectum aledistinctam, habent tamen vim, facultat ei
producendi illum, si natus ipse eret pro lumci, vel absolute, vel in tali subiecto, qua ratione immutabilitas est cauaad ternitati in neo, de astusinfinitus potentiae acti ae Infinitae , quia si in Deo aeterni as ab Iam principio promanare possedi non ab immutabilitate promanWet,& 2 entia infinita non aliunde detia retur, si in D posset ab alio derivari, quam ab actu per sis subsistente, & infinito. Ora ri vero. debenthia caussiae in virtute duabus proprietatibus, prima vi vel natura, vel saltim ratione sine illae priores qffectibus, Se proprietatibus a
se dimanamtibus. Secundavi sint rationes Ob quas proprietates conueniant sui stabie- ctis,uel ob quas unum attributum emeratur de eodem subiecto, dcita cψmmu'i nomine Vocantur rationes sormales, quali lim rationes, & caussae quare alia Attributa preeran-.tur de eodem subiecto ; quia seexu ωm naturam hae proprierate ,velaxtributa confie- qntur rationem harum: ei uisaxμm. Itavi
Ostientia non emper debet pro αβνper causas in emendo acta;sed vel per has si proprietates, vel subiectum illas habuerint, vel per eauras in virtute,& potestate, ni deorumgia intuemur, in qua o s
406쪽
Deo concludimus, progrediuntur persitas caussas in virtute,& sacultare. His igitur constitutis siti prima assertim Ens obtinet veras, Iegitimas proprietates. Confit.Inprimis ex Arist.qui illam profite 'bri clib. Metaph. cap. t EcE,nam cap. IGoobijeitriobis ante oculos e Te constitue- dam trandam scientiam, qliae agat de ente.
ens est' , & de proprietatibuῖ quae illi perinpostremis verbi cap.secundi concludens eap.ita loquituri Idud ergo .e .a 1 intis univi esse id quod est quatenus est coos Ucere et ecquae illi,qu4 ex parte est eonventuti es subiungetis qugnam sine has propiterates intiae Ier id enti insunt inquit, item quid prim
sit , posterim qui gen-, quidspecies, quid
sorsm k quid pars , quid eaeter a. eiusdem generiis istinat igitur ex Arista ens obtin ereveras, .dc legitimas proprietates Praeterea,tm qu trisscitatia illud omne quod est subiectum Moriesusionis demonstrationis obtinere de- Beroteris,& legitimas proprietates; quia in omn1haera dem ostratione concludimus pro trietates desubiecto ; sed ens est subiectum conelisonis milliarum demonstrationum, aesunt in prima PhilosopEia: concludimu enim in illa ens esse bonum,quis estnar sium appeti, Steste unu, quia est indiuisiim ac sic in alijs,erm sobtinebit veras, te
grumas proprietates , d haec, in omni scie
407쪽
m Sonci. Iauel. Antonius Andreas. Tronabe. . Assertio.
ita ut in annotationibus dpcuimus ex Arist. a .de Demonstratione cap. I.requiru lux
scilicet subiectu, principia, & proprietates, quae de subiecto soncludantur ; cum igitur Metaph. sit vere scientia in illa haec eadem perientur,quare & ens quod est illiu lectum veras,&Jegitimas obtinebit proprietates. In hac assertione summa est intςnno ssit Scotistas consensi , ex Thomistis siquid e
Antonius Andreas I .Metaph. q. I .concha. & Antonius Trom. in lib.4.q- 3. . . : '
Sit seeunda Assertio. Proprietates elatis non sunt proprietates rei, sed dem5strabiles tantum,in prima parte dicimus non esse ' prietates rei, inqua nobis aduersantur Sc existimates proprietates entis, & demostr biles, & rei en, ut videre licet apud δε isto. Tromb.in eodemipeo.*. . Venim illam ita colafir. Propietates rei sunt illae quae a sabiecto per veram actione fluunt,aquo differunt reipsa, sed proprietates entis non disserunt reipsa ab elite; ergo pro prietates entis nullo modo erunt proprietates rei. scotistet tamen negant propositio: censent enim proprieta tes non distingui inciuouis subiecto secudtinixem ab illo,& 1ta cumdentur vultq pro prietates rei, falsiissi erit' petoprietates rei disti,
gui reipsa a sublati Caeterita hanc
408쪽
Liber secunduέ. hemita evertimus. Causa efficiens , & effectus reipsa distinguutur,sed subiectu cst causa efficiens suarum proprietatum,ergo reipsa distingu etur asuis proprietatibus. A ssum. profitetur Scotist.ut viderelicet apud Anto. Andre. s. Metaphy.quaest. I. ubi profitetur subiectum habere rationem causit efficientis ratione suarum proprietatum. Confir.prop. IInterea intercedit distinctio rei inter quae intercedit relatio Tei,quia relatio rei tantum reperitur inter extrema reipsa distincta uel edinter causam efficientem eflectum,reperi tur relatio rei secudi generis,scilicet, agentis
ad passiim,iuxta Arist. Metaphy.cap. IS. iaigitur inter causam efficiente,&effectum, i Sintercedet distinctio rei. Anto. Trom inia carisii ii 'piciens vim huius arg.ut illud di luxi con- Trom be.
sigit ad perbellam quandam distinctionei agentis in Phγficum, & Metaphysicum,pro
ximum,&remotum, Physicum vocans proximum & Metaphysicum remotum, inquitque intex agens Physcum,&proximum,Heruenire distintionem rei: inter agens Vero Metaph ysicum,ct remotum,nullam interuenire distinctionem : subiectum autem ait
esse causam efficientem Metaphysicam &remotam suarum proprietatum; quamobrenon disse et secvncltim rem ab eis:Haec tameomnia absurda sunt. Primo. anihil po-
test producere seipsum,dc ita in quavis agen
409쪽
te,siue Physico, siue Metaph.debet intereat& effectum a se dimanantem da i :distinctio rei. Secundo Quja inqualibet relatione rei extrema debent reipsa distingui, cum i tuo inter quamuis caussam efficietem, ili effectu detur relatio rei, neque contraxiu' dici aut excogitari ullo modo potest , clim illud expresse profiteatur,ut diximus A rist. s.Meta-pby.cap. is .illius solutio nulla erit. Praetera mitto multa alia quae poterat hoc loco pro ini ni ad confir.propietates reipsa distanguli. subiecto,quae quia sunt alterius instituti,illa
Altera pars eiusdem assertionis erat. Prprietates entis esse proprietates demonstrabiles .inam esse veram his arg.ostendimus. a Primum. Vbi dantur verae dc legitimaei demonstrationes ibi debent constitui verae proprietates; sed in prima Philosophia dantve verae & legitimae dentonstartiones, quae concluduntur de ente ergo in ea erunt verae proprietates demostrabiles,quae de cnte concludatur. Prop.est perspicua.Coi B.assum. In quavis 'erasclantia dantur veri,& legitimae demons rationet;sed Metaphy. est vera scientia, imo est omnia aliarum moderatrix, princepi, ct regina,quae iure optimo ars ametium , & scientia scientiarumpqtest nuncupari ; & 1ta hoc nomine illam proat Axist. i Metapby. CV 2.in prin' verbi d .s.cap. -
410쪽
triam Philosophiana,Mathematicas artes, &Philo*phiam naturae illa igitur reperien rEt verae,& legitimae demonstrationes. - Secunduris. Omnis scicti aquae utitur de- . monssrationibus a priori concludit veras, dc
legitimas proprietarcs de suo subiecto; sed Metaphy. est huiusmodi,igitur illa vcras, & legitimas proprietates concludet de suo subiecto. Prop.est perspicu a Confir A Tup.scietia quae est omnium aliarnm certissima uti debet certissimis demonstrationibus,sed Metaphy.ut auth. est Arist. i . Metaphy. cap . I . est omniu scientiarum ccrtis ima,& demon-Erationes a priori, & per causam sunt quoq; omnium cert1ssimae,utetur ergo illa demonstrationibus a priori. Deinde quod allijs scie . xij signobilioribus conceditur, non cst scien- - tiae nobilissimae,qualis es Metaphy. denegadum,sed alijs scientijs concedimus proprietates quae demos rentur de earum subiectis,
ergo Metaphy sica quoque huius generis proprietates de suo obiecto, scilicet ente, concludet. e.I. 3' His ta men argumentis posset quispiam μηροτespondere omnia illa inniti huic laudamen . t ret)n i cito scilicet Mctaphysicam esse stiemiam, eo enim colligimus debere eius obiectum obtincre pro prietates,quia est ipsa scientia;