장음표시 사용
501쪽
is De ente, Genu proprietesiis.
ueniet a quantitate,& ita unu quod copreheditur in categoria quantitatis,diuersum erit ab eo quod constituimus esse transcendens. Secunda affertio. Vnum quod est principium numeri non differt secundum rem ab uno transcendenti, differt tamen secundum ratione. Primam partem ita confirmamus. I Enstranscendens effertur secundum essentiam de uno quod est principium numeri, nam unum quod est principium numeri secundum suam essentiam eis in se 1ndiuisum, at haec est ratio unius transcelidentis;sedilia non differunt reipsa ex quibus unum dicitur de alio secundum essentiam, ergo Vnum quod est principium numeri non distinguetur reipsa ab uno transcendente. Deinde eadem est ratio entis, & unius transcendentis; quia haec duo ex aequo,& pari ratione de re bus omnibus praedicantur ue sed ens dicitur secundum essentiam de uno , quod est principium numeri, neque differt ab eo secundum rem, ergo & unum transcendens dicetur de eo secundum essentiam, & non distinguetur reipsa ab illo. Secundam partem hac ratione demonstramus. Si ens, & unum Dondistinguerentur fallim ratione, quando dicercmus, Vnum quod est principium
meri est unum secundum essentiam, com mitteremus apertam nugationem; nam
idesecundum rem, dc rati0nem nomine subiς
502쪽
Uiar Tertius. At ei, & attributi significaremus, quod tamcnqua iit falsum,onanibus est satis perspicuu.
Praeterea unius,& eniis est diuersa ratio,ob quam distinguuntur inter se ratione, ut in Argum superioribus capitibus exposuimus,ergo cunon sint magis cadem unum transcendens di numerisum quam cns ,& num , inher se quoque illa ratione dictinguetur. Vnde colligere s oreximus unum, quod est principiunumeri,addere aliquid unitati transcendenti,nam intcrcaquq ratiotie differunt,ncccssario debet aliqua additio interuenire. Quid tamen addat virum numericum,est maxime difficilc ad explicandum inter viros cruditos. Quidam enim existimatit addere entitatem aliquam potitiuam,conLatuunt enim eo distingui haec duo genera unius, quod V - quod ad
num transcendens solam negationcm , vel dit unum priuationcm sipnificet, 'num vero numeri-
cum,praeter hanc negationem iaSDancctrationem aliquam quantitatis positivam. Sci i Opinio. ictitiam hanc ami lectuntur Averroes cl.
dius Romanus ,& Tho. Argentina in hoc C-piς
503쪽
cum non addere unitat 1 transcendeati nisi indiuisionem,quae vel est laeti alio, vulyrinatio diuitionis inquat italc ; unde quemadmod um unum transcendens significat in-. diuitionem in communi , per quam ratiQne separatur ab cnte, ita quoque Unitas numerica denotabit 1ndiuisionem coarctatam ad catcgoriam quantitatis, perquam ratione separetur ab ente, & ab unitate transcende te.Ηaec sententia placuit Durando in i .dist.24. q. a. quam etiam aliis vetustioribus placuisse idem profitetur . Praeterea ex his qui sequuntur priorem opinionem, quidam arbitrantur illud quod additur,esse rationem
q. i. art- dc praesertim in solutione 4. in qua ferunt extitisse Herueum. Alii vero confiituunt illud additum esse quantitatem con iunctam rei quantae, ea ratione qua est indivisa.Ηec sentcntia placuit Suncinati in loci citato ex t odib. Met pli. Caele rum vino stram sententiam explicemus annotandum est prius,in unitate categoriet qualitati, duo reperiri, materiam scilicet,& formam; materia est quantitas ipsa coniuncta,sorma Vero est indiuisio in quantitate, est enim indiuiso forma omnis unitati&,tam transcende' ' iis,quam numeri ae . Obseruandum est etia
504쪽
mensuram sumi frequenter pro relatione quadam, dc habitudine ad rem mensurata, sunt enim relata terti; generis illa quae resuruntur secundum mensuram,& mensuratu;α sumi interdum pro fundamento, vel causa huius habitudinis, quibus obseruatis sit
tertia a sertio. o 'Illud quod addit unum numericum enti, vel uni transcendenti, secundum materiam est aliquid positiuum, secundum formam vero cst quippiam privativum. Prima pars satis in perspicua,eum malma Vnitis numerici sit quantitas coniuncta, quae quippiam estpositivum. Alteram vero partem confir 'Inamus ex innu meris propemodu locis Aristotan quibus semper costituit ratione,&naturam unius,cise indiuisionem, coinstare hoc poterit exa Phy.cap.2. . Metapb .cap. 3.S. cap.s.& lo. cap. I. quod si ratio communis
unius est indivisio, quae est priuatio diuisionis,proculdubio & ratio unius iatim erici erit priuacio diuisionis in quantitate coniuncta. Praeterea ratio naturae superioris reperiri debet in stiis inferioribus, quamuis contracta,& limitata; sed ratio unius transccndentis quod unum superius est, secundum essentiam ad unum numericum,est priuatiua,est enim indiuisito, ut constat ex his locis Arist. ergo & ratio unius numerici,erit priuatiualecundum form/m.
505쪽
xs De Ente,cr eius propristatibus.
Quarta assertio. fise mensuram non est deessentia unitatis numericae, sed est quaeda 'proprietas ab eius natura dirnanas. Primam partem constituimus cum Aegidi0, Durando, Argentina, dc Soncinate,insuperioribus locis, quam ita suademiis Nullum relatum secundum esse cst de essentia entis absoluti; sed mensura est relatum secundum esse ,etenim relatio mensuret ad mcnsuratum constituit relata tertii generis, ut auctor est Arist.
S . Metaphy. cap. is .ergo clim Vnitas nume- rica silens absolutum , cum contirienarincategoria quantitatis, quae est absoluta. ,estam seu ram non erit de illius essentia. Secunda vero partem,esse scilicet proprietatem,confirmamus ex Arist.qui. 1 o .lib.Metapby constituit, in confirmat rationem mensurae primo cpnuenire viait ali numericae, quae in categoria quantitatis comprehenditur,& deinde derivari ad alias categorias; quare cum esse mensuram non sit illius essentia , neque accidens commune erit illius proprieta Deinde si unitas numerica in seipsam ducatur, metitur numeru, ut si quater in se ducatur, metitur numerum qii a ternari uin,& fiduςatur quinquies, metietur numerum qui narium,& sic in alijs numeris, ergo esse mensuram conueniet unitati numericae tamquaproprietas ab eius natura di manans. Verum
nanc rem uberius postea explicabimus, 'tes de
506쪽
Liber Teri . t . Ites de contrarietate interuentcnte inter unu& multitudinem. Ex hac asTertiolie colligimus sequentem', qu sit quinta. Illud quod addit unum numeri cum unitati transcedenti,non cst ratio me surae. Constr. hac ratione. Illud quod addit num numericum unitati transcendonti est de essentia unius numerici; sed confirmatum est rationem mensurae non esse de essentia v-nius numerici,ergo illud quod addet non erit ratio mensor .amd si quisis iam nobis obi;- Arguineniciat authoritatςm D. Tho. ex. i lib. Sentent. D 1 hQ. dist a 4. q. l. art. 3 in hoc cap. adductam; vita talem numericam addere unitati transcendenti rationem mcnsiarae. Respondendum erit. D. Tho m. seipsum explica sita in solutione ad 4.inquo loco distinguit in unitate numerica id quod est,a ratione mensurae; unde qua uis addat rationem mensurae alteri unitati transcendenti,non tamen addit illam secundum id quod est,aut se cudam essentiaim,sed
tamquam qualid in proprietate ab eius natura pro manantem,lios vero in hac quaestio ne, & assertione,tantum inuesti amus illud quod addit unum numericum secundiim essentiam . constituimushue huiusmodi addi
tum non et se rationem menIura .
. Sexta & vltima assectio. Illud quod addit Unitas numi rica unitati ix scedenti est qualitas coniuncta xei qualet,ut est in se indiuisa
507쪽
Dicimus inprimis esse quantitatem coniunctam,qtua tam unitas, quam numeruS categoriae quantitatis,tantum reperianteir in his quae sunt affecta quantitate eoniundia, Vt a ctor est. D. Thom.in eo loco ouem nunc proxime proposuimus. Dicimus deinde ut est in se indiuise,na cum in unitate nam erica reperiantur duo,& materia, de forma,materia est quantitas coniuncta, forma vero est 1llius indiuisio;quemadmodum 1 n unitate transce. denti,materia cst entitas,forma vero est indisoncin. uisio fecundum ent talem . Hanc assertio- Aegidiu profitemur cum Soncinate in superiori loco,& cum Aegidio Romans a. Metaphy. est prius ex Soneinate, quantitatem coniunctam alicuius indiuidui, ut Dominici, aut Thomar,sumi posse duobus modis,primo ea ratione qua efficit partem extra partem in eode toto,& est exicnsa,obtinetque positionem,& situm in loco. socrido ea ratione qua
Annb- , est in se indiu ista, de diuisa a qualibet alia. Cae' terum vi distinctione facilius intelligamus, ob serua ndum est iterum ex Aegidio,quaη-titate coniuncta sumi posse aut ut est perfectio subiecti in se,& ab Nolute sumpti; nimirum ea ratione qna cfficit illud, dc reddit in
se indiuisum,&distinctum a quolibet alio secundu nrimerum; aut ea ratione qua est per-
se stio ipsu in ordine ad partes,einciens una
508쪽
Fartem extra alteram,in eodem toto. stigiatur sumatur quantitas coniuncta adcuius indiuidui ea ratione qua est pei*ctioi'tius in ordine ad partes, cinciendo Vnam extra alte /Tam non habet rationem unius,edm hac ratione non obtineat rationem indiuisionis, si ero usurpetur altera ratione , ea scilicet . qua est perfectio totius in se.& absolute sup ieti, ut costi uit illud in se iudiuisum numerice,& distin t im a quolibet alio,obtinet vexan &legitimam rationem unius numeri- ei,& hoc positiuum est quod addit unum numericum, unitati transcenti. Confirma- Conqrmatur a Tertio his duobus argumentis. Primu . rur*Mrtio
Illud est unum quod est in se indiuisiam, &distinctum a quolibet alio ; sed quae ubet res iaffecta quantitate eoniuncta, est in se indiuisa secuddm numerum, Sc distincta a qualibet alia,ratione quantitatis coniunctae,ne- 3rie enim aliunde quam a quantitate potest obtinere indiuisionem, ergo quantitas con- . iuncta erit in hisquet assiciutur quantitate unitas numerica. Secundum . Illa cst unitas Aquid'. numerica secundum es sentiam,qua sola collocata in his quae numerantur constituit numerum; sed collocata sola quantitate coniu-cta omnibus aliis amotis in equo, eonstituri ille numerum eum boue,& leone,c go quantitas eoniuncta erit unitas . ' numerica.
509쪽
C VIIIIn quo qui edam argumen ta aduersus superiora. disto
nt tame aduersus ea quq doimus nonnulla argumenta ponenda. Primu est. Illud quod non continetur in definitione essentiali. quae explicates sit, est accides rei diffinitae; sed um
ranscendens non . continetur in dc
tio ne elientiali alicuius rei, quem adna Dan di i finitione hominis int uena ur arpertissi me, in qua non comprehenditur unitas, crMunitas transcendens eris accidens, & u- adψm cum ea quae continetur in categori/anti t at is . R es p. I ara ellus d uplex esse acci dςn ; Vnum categoriae, vel ut dicunt praedi ri e Iale,& aliud praedicabile, illud scili' cet quod non est de e Tentia reitur in primo modo dicendi Iloquamur de accidente categoria , t Dropi siti', quia multa sunt quae nonco' tinentur in dennitionibus essentialibus, ρη sunt accidentia huius generis: quem odum in definitione circuli non cQntinc rur aurum vel qs,cum tamen neque. aurWm)neque aes sint accidenti inhaerentia. Si V in
510쪽
' Liber Tertiari. -' Joquamur de accidente in altera significa- ' tione, admittimus totam collectionem argumenti,scilicet vilitate transcendente esse ael cidens, quiano est de essentiaret,neq; in piri . . mo modo dice di perse,sed insecudo, pr dicatur qemadmodum & omnes aliae proprietates praedicantur in hoc secudo modo;binet tamen non recte colligit Avicen. unitatem transcelidentem esse accidens contentum in categoria. quantitatis, chim dentur multa ac
ridentia, sumpto accidente in hac significa- j: tione) quae non continetur in categoria qua tritatis, ut sunt omnes proprietates quae de- i j
stinantur ad essendum, quemadmodum in i lsubstantia est, esse per se ,&in materia pri- . ma potentia,vel appetitus ad forma substa tiales suscipiendas. Praeterea dicimus fati Alia olvii s messe propositionem, quia cns non conti- netur in aliqua diffinitione essentiali, quod l. tamen non est accidens rei diffinitae. Ratio i
autem quare ens,& unum quamuisnon sinti accidentia rerum quae diffiniuntur, non coni tit eantur in earum dissinitionibus , tradi- ta fuit ab Arist. 8. Metaph.cap. 6. est alitem
illa quia in diffinitionibus una pars dissitates . ' . addere debet nouum, & distinctum naturae: Sr dum, ab altera parte diffiniete. ut in diia innitione hominis, animal addit nouuro , &distinctu gradus a participe rationis, Cuniq; ineq;xns hevi unum addant distinctu gradu in