장음표시 사용
551쪽
cadem ratione diuideturi qua diuiditur ens Ita doeui- prima diuisiit, entis in suas differe ni us . i. lib.hlias sit in cns per sci& phr accidens pari ra- cap F- tione prima i diuiso unius erit in unum per se,& per accidens . Vnum per accidens tri so' hiu, imodis dicitur, scilicet subiectum cu ac-- I D subiecto, Ut mu fica, & homo; & accidcns 1 cum accidente, ut musica, Philosophia,' haec enim omn1a sunt unum accidentaria quadam ratione,ita ehim accidit,ut autho f., in ua musica, aut Vt musica cu homine ii a vi mufiea, cum Philosophia 'nirentur. i Diuisi Vnum vero per se pluribus modis dici tur, lutit olim quae hac nati e dic utitur viis num , aut Vnum secutidum prini O. i. I seeundum totum' a ut secundumὸlialogiam,
i auisti undii in sentis, aut secundum specie, Quae uent aut sectinctii nisi , rem, vii unum prin illa nuncupantur quae ab v prsncipio ς pi riuantur, ut sunt omneι riui qui ib uno son
- , - te pro rediuntur, qua ratione omnes crea
turae sunt quoque unum quia omnesillae ab strii sint 'no Precipio, Deo scili cet derivantur. Vna tau toto. toro illi dicuntur quae in eodem toto uni distitientur, ut omnes partes integranie , loquimur enim hic de toto integro) Vt ca- pur,pedes, brachia, &'aliae sunt vitum toto quia in eodem toto unitae coiitinentur. Huc reuociri debet unum eo unctis , et co
552쪽
ς 'tinuatione, ut sunt magnitudo , &moius 'huo partes sola potestate sunt diuersae, actu tamen sunt indiuisae, & ita partes in codem toto unitς continetur. Vnum aDRlogia iniae
vocantur illa,quae inter se retinent aliquam unum ana proportionem . & h abitudincm , ut sunt re- logia. Eior in ciuitate, & gubernator in naui ; nam quod est rectorita ciuitate,est gubernatos in naui. Tum fundamentum in domo,& corinanimalibus. Vnum Pncre Vocantumlia,quq Qua sub eodem gcnere continentur; cum autem unum selit duplex genus,supremum,& intcrmcdisi, quaedam erunt unum genere suprem' , Ut sunt illa quae infra ambitum eiusdcm categoriae continentur; & alia crunt unum g nexethtermedio,vtilla quae sub eodem genere intermedio proxim e continentur,qua ratione sunt unum,homo, δ' bruiu , quia illa duo sub eodem animali tes quam sub genete intermedio,proxime coracinentur. Vnumpe-eie appellantur, quorum est una& eodenὶ unum spl- diffinitio essentialis,quia' diffinitioncs essen- cie.
tiales solis speciebus possum adapitari: Vel illa dicuntur vhum specie,quae sub eade specie comprehendiatur:verum cum sit duplex species,infima,& intc iceta, duobus quoque
modis dicentur aliqua unum specie,aut quia sunt unum specie atoma , ut Dominicus , di
Thomas; aut quia sunt vitum specie ih terrebi dia,ut homo, & ὶ eo. Ad extremu illa dicun-
553쪽
Quae sint tur unum numero, quorum est una, & eadeVnu in nur materia,quia a materia res habent rationem indiuidui numerici,ut Socrates est unus numero; quia illius est una, eadem maxeri Tribu, mo numero. Arist. I.Topicorii cap.f. tres pr dis dicitur ponit species unius numerici Prima est,qua nuna nu- do aliqua significant idem,& sub eadem ratione,ut sunt vestis,& indumetum, gladius,&ensis. Secunda, quando aliqua hab envi subiectum.& pr0prietates Vt sunt liqmo & facultas ad intelligendum, ignis, & leuitas. Tertia,quando se habent aliqua,ut subiectum,& accidentia,ut Socrates,&sapie tia. Ex his prima species est unius per se, reliquae vero sunt Unius per accidens. Inter has autem Unitates quaedam sunt maiore ,& alis mi'ores,nam Vnitas numerxica,maior est unitate specifica, & specificarnatorcstquam generica, ac generica quam ea quς est secundum analogia,& h ,quam ea quae est secundum rationem Unius prin
cipis: deinde quς est ab uno principio,min' est quam quae est secundiim analogiam, haec quam generica,& gen x ca,quam specifica , & tandem specifica , quam numerica.. Sunt autem ita inter se affectae hae unitates, ut ex maiori possiimus colligere minorem, ex minori auteminator: nulla ratione pose simus r.& ita eX ynitate numerica colligitur
554쪽
Uber Tertius. η is alijst verum ex generica non colligitur specifica, neque ex specifica nunaerica . Quare siquis plani fuerit unum numero, erit unu specie ili si fuerit unum specie, erit unum genero;& si unum genere, erit unum secunduin ad lagiam; non tamen e conuerso, is aliqua fuerint unum secundiim ynaloeiam , crunt Vnum genere,& si subrint unum specie,ertit Vnum numero ; quia plura genere,sunt Vnu secundum analogiam': & plura specie ,sunt num genere, de plitra numero , sunt unum
Praeterea multitudo pluribus etiam mo- Quib'm dis dicitur , nam cum tot modis dici debeat dis/Π-Vnu contrarium, quot dicitur alterii, sintq; Vnum , dc multitudb contraria, his eis te mi, dis quibus diximus aliqua esse Unum , erunt etiani aliqua multa; viide qu)edam dicentur multap incipio, quae scilicet a diuersis principijsbrnantur lvi mus,&po , nam ri-asori te,pomum vero ab arbore deriua
tuE Asia secundum ahalogiam,illa videlicet quorum est diuersa pia oortio , ut guberna
tor: undamentum; ti salia est habitudo
Fubernatisris, d navim , ω alia fundamenti 'd Alia' bib ut diu ersae partes quae in duobus, vel pluribus 7 6tili hepe iunt .. iis Enere , ut quae in' diiter sis catego sis sentcomprelieta. Alia specie illa nimirum,siit, diue si, gelu;ibus continentur, vel. 2 g quorum
555쪽
4 4 De Entem eius proprietatibus . . quocum est multiplex diuersa dissinitio .
essentisis. Et tandem alia numero, quorum scilicet est multiplex materia, vel quae sub eadem,aut diuersis speciebus continentur. i l
. ML de his qui e confiequuntur
um omnem naturam consen tura unius quaeda propri tates orientur, de qWibus in hoc ultimo cap. Quae sint erit a nobis disputandum. Sunt autem hae proprieta- proprietates idem, simiIe,& aequale,de quites Vniu . bus agit Arisbs.lib. Metaph. cap. 9- & ες cap. s. Vnum in substantia efficit id in qua titate aequale,& in qualitate simile. Insubstan ta igitur efficit idem; quia illa dicunt'read*m quae habent unam,& eandem substatiam .Haec autem qu dam sunt eadem per se, ' ' ' per accidens Moc posteriori modo tribus modis aliqua dicuntur eadem , solestueadem. cum accidente,accidens cum subiecto & accidens cum accidente quemadmodumstia in ςδp- λ' tribus modis dψcuimus aliqua esse Vnu S pox P ' μ' nee idens. Per te vera dicuntur sex mo ii, principio,quoxu est idem, &: communeyrii cipium, quantur nonnullae proprietares,ab ea tanquam a propri' principio dimanantes,etiam a
556쪽
tuc fu ni idem principio. Toto, ut sunt p ar- cs integrantes eiusdem totius. Analogia ut sunt ea quae t obtinent vandem proportionς. Genere,ut ca quae sub codem genere conti'nentur. Specie, ut indiuidua Ff sub eadem specifica natura sunt comprehcsa. Et numero, V s Ini ea quorum est materia e de , qua ratione actio in passio fiant eadem, quia ea dem est triusque materia,scilicet motus,&
idem,est idem sibi ipsi,quia eadem ea eiusde
ad seipsum materia. Aequalia dei nile illa dicuntur quorum est una,& eadem. mensura in quantitate: vel quorum est par , & eadem quantitas. Cum autem aequalitas constituta sit in indivisibili,in qua neque excessus, neque desectus reperiri Illo dq ponunt,nsen poterit in ya- rias formas,& specie diuidi, quem adnaqda id emptitas,& similitudo diuiduntur. Tandem in qualitate unitas efficit similitudinem , quia illa dicuntur similia quoruest una, & eadem qualitas, i duae niues dicuntur similes , ed quod est una qualitas earum,candor scilicet. Sunt autem distributa similia invarias,& diuersas sermas; na quaedam sunt similia,quia in multis conueniunt: alia quia in sola forma ue & tandem alia, quia in forma , &jn illius gradibus conueniunt. p 'bum,nu -
557쪽
4et, De Enteer eius propristatibus.
cupantur similia,conueniunt enim in male ria colore;& in multis aliis. Secundo modo quae obti nent eandem qualitateni appestatitur illa,quamuis plures gradus illius sint iii 'no , quam in alio subiecto , ut sunt nix.& paries,quortiri est idem candor secud timspeciem, quamuis plures gradus illius in ni-ue,quam iis pariete reperiantur. Tertio ve-1 o modo illae erui similia si Boistantsim earidem quesitatem, ut candorem , sed eosdem gridus illius obtinuerilitata ut si olim illorum obtineat quatustr gradux, & alteriisti quoque obtineat quatuos. Ex iis quae sunt similia prirrio m6do , sunt minῆm E smili, quae secundo iunt medio modo silmilia,quae Verd tertio , sulit maxime omnium similia;
sitia in primis illis non est aliqua forina spe cifica communis,in medijse inmuni, est forma specificatur vltimis veru non tantum sorma, sed etia 'gradus 1lliussu hoc. nam Atinatus est habere forma,s gradus quam solam formanti, vel quam non habere illam.
Verum cum multitudo 'contrarietiit unitati & tot n rodis deheat dici unum contrarium' quot modis alter'm dicitur, quemadmodum ab unitate hae roprietates defluantur,ita de a multitudine contrariae proprieta es pr5 manabu C. are pr0prietates mul
558쪽
. .: Linr Ars sum, vel differens,in quantitate inaequale,&in qualitatellissimile .Pr*tere diuersuro in varias formas est distribuxum: nam quaedam sunt diuersa principio,alia tot. , alia analogia, ita genere, alia specie dc alia numero, ut ex his quaeiri hoc, &insuperis,ari cap. docuimus,cuique potes it esse perspicua. Inae quese duobus modis dieitur ἔ aut secundum exce Tu in , aut seculidii ni d effectum. Illu d est
in quale alterisecunditim excessum,quod illud vincit,& superat magnitudine. Illud vero est in quale secudum deifectum,quod ab alio vincitur,& magnitudine superatur. Vultitio, disii milia tot modis dicunfur quot sint ilia diei expossitimiis; vinde qii dam eruiit dissimilia quia in nulla qualitate cohueni sit, Vt azr,& terra,vel ignis, & aqua. Alia quia habent nonnullas qualitates specificas contrarias . quamuis in quibusdam possint conuenire,ut sunt aethiops, Jc homo candidus, qui quamuis coloribus differant, corrueniunt tamen in multis qualitatibus, 'in calore, frigore humiditate,& alijs. Ad extremum sutit alia dissisimilia gradibiis, quae quamuis com lautiam habeant quasitatem,obtinent tamen diuersas gradus illius ovi siquippiam fuerit calidum ut quatuor, dc aIiud vi novem .di- iantur gissimilia gradibus,quia obtinent ii, q quales γ dus eiusdem qualitat; sin formae.
Quot modis dicantur dissimilia.
559쪽
Cap. Vstimum In quo quaedam argu
bibist tamen aliquis aduersus ea quq dicta sunt,nii tirum idetantum reperiri in s abstantia; aeluale in quantitate, & finii- se in qualitate . PrimJ, omne lip tota. ς0mp r xum cum altero, vel eu idem Vel diuersum, ergo idomptitas, non solis ilib
Argum, 'antijs,sed 'mnibus entibus conueniet. sς- cudO,aequale, & inaequale, oriuntur ab 'nitate, I multitudine: sed unitas, & multitu- βψ .non in sola quantitate sed in omnibus ca- xegorijs reperiuntur , Orgo aequale &inae-s, Argum. Male, non insula categoria quantitatis repe riςntur. Ad Earcomne ens cum altero colla' tum,aut est silmile eum eo, aut dissimile,ergo
similitudo, iiij si utitudo,non in sol qu li
t te reperiςntur,sed ad omnia rerum gcnera se diffundetnt. i. Dissoluun , argumentis ita satisfacimus, Adiurarg pro..i .dicimus,substantiam apud Arist. s. Meta. POs a, cap. 8. & cap 3,inter varias significationes Ad x - tinere, primam,in qua fgpificat. naturam per Rcψbprentem, qua ratione distinguitur ab accieeme, quod significatram alteri inhaerentem; & secundam,in qua deno-
560쪽
denotat nataram,' essentiam,rerum omniuquae figitificatio diffussior 'priori, ambit enim omnia rerum genera, ta categorie substantiae , quam categoriarum accidcntium. Quandui gitur prolliemur unum in substantia efficere ide m ,no min e sub stantiae, intelligimus naturas,& essentias rerum,non autem illud quod per se cohqret, & distinguitur ab accidente, & ita ideptitas non tantum in ca tego ia substantiae,sed etiam in aliis categoriis accidentium reperietur. . Ad a. Resp. Duplicem esse quantitatem, nam molis, vel magnitudinis,& altera persectionis. Prima illa dimensionem aliquam, aut secundum longi tudinem, aut secundiim latitudinem , aut secundum profunditate nisignificat: at ter vero pcrfectionem naturae exprimit. Illa prima,in sola categoria quantitatis reperituri hec vero posterior per omnes categorias se diffundit; in omnibus citim illi ,rep itur naturae perfectio , & absolutio. Vnitas igitur in quantitate efficit aequale, sum p quantitate pro perfectione naturae,n.' u autem pro dimensi ne a liqua, & m agnitudine; quare non in la categoria quantita tis,sed in oninibus categorijs aequalitas reperietur,quia haec 'qualitas,non est in dimensionibus, sed in peesectionibus naturarum,