장음표시 사용
351쪽
contra imperiam medicorum,o de uetate muter eum,π conuin medicem.
Inus indignum fore putamus, nem improbam dum ab his, qui paulo humaniores sunt, si & eo
rusta exempla in litteras reseramus, quibus ma/-iores nostri etiam uiuentibus plurimum concesserunt. Solent enim quidam sic in omnibus antiquitate ad/mirari, ut ingenium,resui gestas iuniorum,prorsus despici/ant.Sed aetate quidem superiori extiterunt uiri aliquot, ma/I no animo re egregia prudentia,cuiusmodi habiti sint AI.bnsius rex Neapolitanus, Franciscus S rtia, Othomanus Turcharum princeps, & Cosmas Medices : de quibus csiquando incidit nonnulla a nobis relata sunt. Sed illud cele/hre Alfonsi regis de Liuiana historia uisium est,quod hoc loco legeretur. Nam cum inter Cosmam medicem maximae authoritatis uirum, & AIsensum regem suborta simultas crederetur,misit muneri Alfonso Cosmas,T.Liiiij comen/tarios, librum quidem ut par est quam ornatissimum: quoriam rex idem Liuianae historiae maxime fuit studiosus. id
T in una nudici regis qui aderant) intelligerent, statim
Hlfonsio imperant,ut cautim agat cum Florentino ingenio, neq; ullo modo Liuium attingat,librum illum ab hoste mirium, in eoq; uenenum occuliari posse, atque interlegenducotrahi. Quibus auditis AI fonsus attentior faeius est,quasi allentiri monetibus uideres. Sed ecce interim Liuianu opus in mediu affert, quod ubi rex coepit aspicere, noletibus medicis,aperuit, legit,euoluit,simulq; ut homo summi spiritus ineptire inquit desinite:nam regis animus haud priuati cu/iusi regit arbitrio. Necem de nihilo dicebat Home. Sub Io
352쪽
s P E T. cR INITI DE H o N E S. peo, ac patrocinio uersari principes. Ita Ioannes Roma/nus pontifex in epistola ad imperatorem Iustinianu, uetus illud ex historia sacra mutuatus eii: Cor regis in manu dei.
n.ciceronis verba exposita de L.Tubulosacrilego,G' iciliani versus additi de eodem,tum quam acri cui mi
rae Romanos ciueis Luciliuη eragitarit.
Ar. Ciceronis uerba sunt in quinto de finibus li/bro:Quis P.Numitorem Fregellanum prodit rem quam Φ reipublicae nostrae profuit) non o dite' Quis urbis conseruatorem Codrum Quis Erithei filias,non maxime laudat Cui Tubuli nome odio non est uis Aristidem non mortuum diligit c In his au/tem uerbis,a pleri'; futuidco ignoratur quisna fuerit hic
Tubulus aut qua improbitate notatus,ut esse ocio apud o/mneis debeat. Sciendum igitur L.Tubulum fuisse in Luci, liana aetate homine multis facinoribus, ac flagiths insigne, qui praeter alia multa rapinator,impius,atiu sacrilegus est appellatus,& a poeta Lucilio amarulento carmine proscissus. Quod di Cicero idem in libris de natura deorum insinuat:
quo loco de Abderite Prothagora qui ἄι , dictus eiusq; libris publice cobustis,disserit id inquit de sacrilegis, quid de impijs, periurisib dicemus,
Tubulus I Lucius unquam Si Luprus ut carbo,aut Neptuni filius,
ut Lucilius resert) putasset esse deos, tam periurus,aut impurus fuisset: in re alibi accusatum inquit eundem in causa peculatus,& quod in re iudicandi pecuniam doIo malo ceperit. Et in oratione pro M.Scauro audacissimum huc, atm sceleratissimum uocauit,quocirca sic Pedianus Asco/nius:L.hic Tubulus praeroitus suit,aetate patrum Ciceronis.
353쪽
D I r c I P L I N A L I B. XVIII. a sli propter multa flagitia cum de exilio accersitus esset, ne in carcere necaretur, uenenum bibit. Lucilius uero satyrarum author,non Tubulum modo,sed Mutium,Lupum, Carbonem ac Lapatum mulcis uersibus est acerrime insectatus,
Te Lupe,te Muthπ genuinum fregit in istis.c a P v T NI. mant euitia fuerit Avidius casias de de supplicio idius ad netandos homines per fumum,tum de his etiam,qui fumos uende
rent,non inelegans obseruatio.
Nier caetera excpla saeuitiae atq; crudelitatis Avudij Caissii nomen ,atq; ingenium relatu est, quando ec hunc ipsum nonnulli cruoris cupidum,dc is alterum Catilinam uocariit. Sed hoc unum stup/plicii genus ab eo excogitatum,libitum mihi est adnotare, ne tanta saeuientis animi feritas,ato atrocitas non consideretur.Is igitur Avidius trabem seu stipitem longitudine lxxx uel e pedum e materia curabat deligi, tum a summo usque ad infimas partis noxios alligabat, eos bin altum erectos, incendi,aissi concremari uolebat,sic ut multos incendio,ali os sumi cruciatu necaret, quod a Uuli alio scriptu est ad Rugustum Diocletianum. Alexander autem Seuerus, fumo eos necari imperabat,qui sucum facerent, di in amicorum causis,atq; officijs fumum uenderent. l tam Turinum fami liaritate sibi coniunctiim,& quod improbius imperatorem uenderet,in foro transitorio ad stipitem alligatii, fumi civiciatu extinxit,addito per praeconem elogio: Fumo Pereat, qui fumum uendidit. Hi enim homines sumum uendere dicuntur,qui in officijs aulicis ementietes,imperatoris autho ritate abutuntur, eiusq; famam ec dignitate infami ambita
354쪽
PET. CRINITI D E HONE S. dehonestant, quales apud Antonium Heliogabalum nobiles in hoc genere habiti sint: Cordus, ec Herodes, qui eum ex stulto stultiorem faciebant.
c a P V T XII. Relatium ex lege Menia de comprimendis morientia oculis,o quoamitameflijs liceret parentin oculos occludere.
E lege Menia scriptum sic est apud ueteres fulsese cautum,ne filii parentibus oculos in obitu su/gillarent: quoniam pietatem ostendi.atq; proh
ri existimaret.Verba legis haec sunt, ut in author
Terentius Varro: Nefiij parentibus luci claro oculos sugillanto. Quod ipsum di Marcellus Nonius obseruauit. C. autem Plinius refert, sacrum fuisse magno ritu quiritum, ut mori entibus oculos aperirent, in rogo autem patefacerent. Quo magis indicari posset, neq; ab homine supremu cos spectari fas esse, & caelo no ostendi nefas. Hinc freques locus apud poetas ad pathon maxime pernaouendum, de operiendis, comprimendis* morientium oculis, quo nomine infelices inquit Plutarchus eos uulgo solemus uocitare, tuoru ocu los propter absentiam non potuerint parentes obtegere. c a P v T NIII. Verbum quod estsubulo Hetrusillam esse,ac pro tibicine uicaripho Macrobij verba de Abulonibus astris tu.
Eruatu est alibi a nobis,fuisse apud ueteres, quis fabulas Hetrusco sermone componerent, ac in ipsa quoque urbe studium fuisse Romanis ciuish bus, ut Hetruscam eruditione perdiscerent .QtIO circa uoces compluris adhuc affcriantur a grammaticis, quae suam originem in Hetruria habuerunt, quod a Terentio L i. Varrone,
355쪽
Varrone,& Fabio Quintiliano scriptum est. Intera Ita uero quae traduntur uocabula, subulonem inquit Festus Ponυ peius tuscam esse dictionem,qua significatur tibicen: quod ipsum,& Q. Ennius poeta hoc uertia posuit:
Subulo quondam niarimu propter ambulaquas,
ut M: Varro notauit in libro de uerbis poeticis: Huius timquit uerbi radices haud quidem in Latio, uerum in Hetru/ria petendae sint. Sed illud imprimis seruandum est,hanc uocem rein coenis macrohianis haberi,quo loco de iocis ac dicteriis disserit,quae in coenis atqi compotationibus ad urba/nitatem re gratiam merito exiguntur. Ne illa cinquit proferenda int, quae planipedes,aut subulones solent. Quem locum facilius quidam contaminant quam exponunt. De subulis notu est omnibus,acceptas esse pro mucronatis spi/culis, quorum sit usus in lanificiis ad pectenda uellera. Hinc illud ab Anneo Seneca dicitur: Indignum esse pro diis, ho/minibuslin aciem suscepta subula armatu descindere. PIinius inceruorum cornibus subulas nuncupat, qui a Graecis L , appellantur. αλανc A P v T Nil ILDe animantibws,quae in igne u vini cibilem de chamaeleontis,cie ingenis, G' coloribu4.
Nier alia animantia,de quibus scribit a ueteri bus,relatum de his est,quotu uita ex ipso tan/tum igne constet, b ea m causam Pyraules he P rdiaei. stis,uel Pyrausta uocant ad Graecis,quod in nai grantibus fornacibus medio igne peruolitanu 'edes sunt,ae pennulis instructae, magnitudine maioris muscae ut ab Aristotele ec C. Plinio notatu est. L.Apulatus flammida appellat Latino uerbo, quae totum aeuum in
Ciae ut inquita consumiit. Ubi a flammis logiore paulo uo
356쪽
isi P E T. e R INITI DE HONEs.latu absunt protinus emo iutur.De Chamfleonte uero,uulgatum est,eum eX elemeto aeris duntaxat constare.Sed hac
in re Iibet uerba C. Plinii subiicere: qui in his piosequendis atq; explicadissumma diligentia incredibili* doctrina prPi stiterit. Chamfleontis figura inquit magnitudine Croco
dili est, nisi crura essent recti ec excelsiora, latera uentii iunguntur,ut piscibus,& spina simili modo,prominet et rosim ut in paruo animati haud absimile suillo sit, cauda illi praeloga in tenuitatem detinens,&implicans se viperinis orbibus, Ungues adunci, motus tardior, ut testudini, corpus asperui, ut Crocodilo,oculi in recesssii cauo tenui discrimine praegrades dic corpori concolores,nunqua eos operit,nec pupillam mouet,sed totius oculi uersatione circum aspicit,ipse celsius hiati semper ore.Solus animalium omniis nec cibo,ne potuneq; alio quidem,quam aeris alimento nutritur. Circa caprificos serus,innoxiusalioqui. De colore eius mirificum illud notaturieum nanq; subinde mutat,& oculis,oc cauda,& toto corpore,ac semper illum reddit, quemcunq; proxime attigerit praeter rubrum tamen 6c candidum,ut authores conueniunt,ob idq; animantium timidissimum existimatur. Hinc uetus prouerbium traditur de his hominibus, qui ad omnia commode atq; aptissime se frahet,quod in Atheniensem Alcibiadem relatum est. Uisitur hoc animal precipue in India,&hibernis mensibus latere solet ut lacerta. De uiribus aut re potestate eius complura atq3 admirada reserutur ab authori hus, maximela Democrito, qui librude potestate Chamsleotis costripsit Ness aut ignoramus accusari a criticis Plia quod in describedis hamsteotis uiribus, Democriti authoritate abutatur,in quo equ: dem minime sum iudicium no/strum interposithirus, praesertim cum idem Plinius fidem suam ad authores uetustissimos reuoce inuestigandis atq; Dperiendis naturae arcanis.
357쪽
co MMEN TARIOR vM DE HONESTA DIS cIPLINA, LIB. DE cIMUSN ON v s. . C A P v T I. De remedio expergi cendia somno,er quomodo inter se disrunt duibo, res de Alexandro Macedone,Cr Aristotelephilosopho enarrantes. Ignum sane exemplum Graecis ingenijs celebratur,in ueterum monimentis, quo se lapsum facile quis possit urgente somno exismere. Relatum enim de Alexadro quidem Macedone, quod is, ut in gerendo imperio Occupatior, remedium hoc contra imnum cogiinierat. Primo uasa neum prope lectum adstituens, seipsum ita ad quietem coponebat, ut pilam aeneam, seu argenteam manu compressam retineret, brachium imperuas
prolatum haberet:quo pila ipsa sicubi somno concederet Emanu delapsa,in subiectum aeneum procideret, simulcb illo nitu excitus exurgeret. Unde haec Alexandri potius dormit Go,quam Emnus uideripoteratiHanc rem NAmmianus Marcellinus homo Graecus inRomana historia rettulit, quoioco similem facit AlexandroBizantiu Iulianum, quod is nucis maxime parteis noctem diuiserat: sic, ut quieti, re reipublicae&musis iustum pessim rependeret. Sed est tamen in quo authores dissentiant,al l enim AristoteIi philosopho id ascribunt ut Laertius Diogenes, qui ab eo factum asserit, quo post et experrectius in omnibus sere discipIinis aduigi. lare.Nos eiusmodi authorum differentiam iudicaturis libe/ram relinquimus.
358쪽
Isium mihi estin otio agenti tormentora uoces et apta bellis instrumeta percensere, quae Graeci uo cant poliorchitica, ne nihil agedo maleagere dis scamus.Sunt igitur lisc quae prout memoria supPeditaverit minime duximus supprimenda testudines,ari etessundibale asseres,balistae rcubalists,carrobalist, Mar- Pagones,exostra. falces,musculi, trifaces quae ex halistis mittuntur. Fustubuli, taphracta, plumbatae, quas uocant martiobarbulos Onagri,heliopolis,plutei,sambueae,prelascorpiones quos manubalistas appellant. Ambulatotis turres tribuli,sarissae, poliorches,uinear,tellenones,phalae, ex qhus intorquentur phalarics. Nominatur etia tragulae,bipennes,& crates metallae. Est aut telleno machinae genus,cum una trabes praealta humo defigit, et summo uertice alia tras Gersa, eademq; longior annectit eo uidelicet librameto, ut s unu caput deprimat,alteru statim subrigatur. In uno aut
capite machina cu tabulatis cratibus cotexitur, in qua armati aliquot codlocantur tunc li altero capite funibus depresso eleuati milites in muro facile superponutur. De hac machiana ec Plautus poeta metionem fecit in fabula Astraha cum lepide inquit:
Quas ae enon,dut pilum Grecum reciproces plana via.
De poliorche quonia et hoc minus frequens ,ad huncἴ modum PIutarch. Erat haec machina a Demetrio principe his ratioibus,re habitu constructa. Primo quadrata sedem habebat, ius singula quidem latera aequalia, in latitudine lx cubitoru protendebantur. A postrema uero hasi usQ aduerticem, sic gradatim uidebas extenuari, ut sedes infimam
359쪽
DIs cIPLINA L IB. XIX. I tramulto latior suprema parte foret,ac mirifica quaeda dc egregia uidebatur figura,ex quacun* parte resultare.Intus praeterea latebrae erat & cauernae cdplures ad excipicdos milites accomodatae.Qua uero hosteis ipsos spectabat, patefacta. fronte habebat,et undissi fenestellas obtectas abus citra illlum discrime facile poterat milites tela in hosteis iacere. Et quod supra omnia maxime miru uidebar, tanta quidem facilitate in quamlibet partem mouebatur, ut etsi strepitu maximu aederet, minime tamen obseruari aut conspici poterat in utram parte inclinaret. Hac uero machina Demetrius it.
de Antigoni filius qui Poliorchites est appellatus ita cupide ac strenue utebatur,ut ex urbiu ruinis nome illi inditumst. Plura autem huius generis bellica instrumeta reperiunt apud Graecos in Athenaei di Philonis comentariis. Apud Romanos uero authores non FIauius modo Vegetius de
his,sed Ammianus Marcellinus,& Pollio Hetrus ius ad Octauiu Augustum scripserunt.
. Ennij poetae dilatam de P. Scipione allat m, o Annei Senecae
uerba in epilatis emendata dis recognita.
Ihil inuenio in Romanis litteris magis deprauatum aut corruptu, qua ea omnia in quibiis uete/rum poetarum carmen allatum sit ut Accii, Neγ ,Lucilii,et eiusmodi aliorum. Virum enim lperurasae uoces,quam prs fracti numeri, in torta lectio existat, ut magnopere laborandum sit, uel sensum aliquem Posse aucupari Quod ego nuper expertus sum in Ann. Senecae epistolis in quibus siquando citantur ueterum carmina nullam prope imaginem uerae lectionis aut effigiemi dignoscas. Libro autem ut uulgo nunc creditur unde.
vigesimo,carmen hoc Ennianum affertur, de Publio Sci/ε Oo α pione
360쪽
aso P E T. CRINITI DE HONE Lpione, quod ille idem dese, ut animo fuit maximo sic refert Si As cedendo caelestia standere cuiquam,
At in epistola Annei qua corruptum hoc est, quam uiola tum,qua peruersum, ut nec uerba ipsa fatis cohaereant,necpsensus in aliquo appareat. Quam rem satis habui pro tem/pore honis ingenijs indicare. Quod siquis Ennianos uerasius, proinde ut apposui ex integro apud authore desideret, Coelium is Firmian um legat in libro ad imperatorem Constantinu primo de diuinis institutionibus, quo loco oc hoc ipsum earme de Scipione magnis conuiths incessitur, qud do oc M. Cicero in libris de republica posuerit, sicuti a Fir miano demonstratur. de illud etiam Uergilianum:
insem ver ingens Porta tonat caeli. c A P v T IIII. c j Seueri gictum perelegans in Labienum hi Ericum, ac de improba eiusdem Labieni dicacinae.
Ictu hercIe lepidu et pinde elegans fert Cassi Sel ueri in Labienia historis authore,cuius sorte Ihu cu fuissent exusti, helle secu agi Cassius putauit, siquid in homine cui credebat maxime inuisus scomatice locaretur.Itain dum illius ut dixi comentarii ex senatusconsulto essent cocremandi: Me inquit uiuii urio portet, qui illos didici,festiue nimis atqs mordaciter. Hir usa ut rei meminit Anneus Seneca in epistola ad Nouatum Nam cu Labienus idem Popeii partibus studeret,ac histo/riam reru eius gestaria scripsisset, senatuscosulto actu est, ut eius comentarii cremarent. Fuit aut in Labieno libertas tamia,ut libertatis nomen excederet. Et quonia passim ordines honores* omneis laniabat, Rabienus uulgli uocatus est, quod in nostris commentatqs copiosius explicauimus.