장음표시 사용
361쪽
Pacuu o apud M.Varronem: π emendata ibidem verba et exposta cotura imperitoruscimensia.
O mplura quidem uocabula reperiuntur, quae poetae ueteres,no minore studio innovandi lcosilio delectandi adinvenerui, existimates fore quod ait Cicero)ut Romanus sermo feret indies aptior atm locupletior. Quod si in qui/husdacopositio ipse paulo durior alm improbior uideri potest,apud comicos praesertim authores,plerassi in logo usa atq; coluetudine mitiora efficiunt,eoc, gratiora foret,si minus deprauata ec corrupta haberetur, cuiuisiodi haec fiant: repandirostru pecus et incuruiceruicu,& arietes etia reci P cicornes de quibus breuiter nunc agemus. Nam delphinos quidam repandi rostru animal 5c incuruiceruicis uocarunt, sumpto ex habitu animatis uocabulo, quod rostris habeῖtrepandum,&ceruice quasi incurua quod Δ a. rro ad Cicerone, oc Fabius Quintilian.in Pacuvianis fabulis ob servarunt Sic em Varro,secundus gradus a quo gramatica destendit antiqua,qus ostendit queadmodum quod pQ eta uerbum confinxerit,quod etiam declinarit. Hinc Pacti uius rudentisibilus,hinc incuruiceruicum pecus,hinc chla myde clypeat brachium, quae uerba ingratia studiosorum apponere uolui, quonia in uulgatis fere exemplaribus prς fracta 5c foede inuersa sunt.Quod autem incuruiceruicu pecus in Pacuviana fabula dictu sit, demostrat hoc ipsum re Fabius ad Marcellum Uictorium referens Pacuvianum
hunc uersicuIum. Nerei repandirostrum incurvicervicum pecus.
Sed di Lucilius quoq; qui apud nostros stili nasum pris
362쪽
pE T. cR INITI D E HONES.mus condidit)repandirostros appellat delphinos in sed M. Lascivire pecus rufitreo brich repandium. Quod in comentalijs Nonianis inuenitur. Arietes uero primus Laberius cui existimo reciprocicornes appellauit, ophaberent reciprocare obtorta cornua. Id di commentaria quorundam ueterum probant, di Septimius Florens in iishro quem de Pallio inscripsit, arietem inquit, non ut γherius reciprocicornem di laniculem appellauit, sed tra.
heatur, exponui fere complures,tam apud Graυcos qua apud Latinos. Sed libuit adnotare hoe
loco epigrama illud Ausoth Galli quod ex Gl
co poeta ingeniosus sicut pleracp alia in Latinu couertit. Carmen id est: irae lapidem quondam Persae aduraere tropaeum, Ut fierem bello,nunc esssum Nemesis. At scut Graecis uirilaribus ob tropaeum: Punio sic persas iumloquos Neanectis.
Quod apud Graecos tamen nescio quo pacto pressius multo atq3 limatius habetur: .
Historiam uero ex qua utrunm declaretur epigrama Pau/sinias ponit,ad hanc propemodum sententiam: A Nara. thone cinquit stadia supra sexaginta Rhamnus abest uici/na mari qua Oropum itur,paulo autemsupra mare templu
363쪽
DIS cIPLINA LIB. XIX. 28 Nemeseias eir, quae contumeliosis maximh homninibus ineuitabilis dea. Uidetur autem barbaros quoq; illos indignatio huius numinis coprehendisse,qui Marathonem deicenderunt. Nam cum Athenas ipsas despicerent, easq; impedimento sibi fore arbitrarentur, Iapidem parium attulerunt, tanquam uictoria iam forent potiti, quem lapidem Phidis .as opifex in ipsam Nemesis statuam formauit. Inest aut ca/piti eius des corona, in qua cerui sunt,et uictoriarum eXiguae uisuntur imaguculae . In dextera phialam retinet, in qua caelati sunt Aethiopes, propter ipsum fortasse Oceanu qui pater Nemesis traditur. Haec Pausanias, qui tamen idem
in hoc ipso libro haud Oceanum Nemesis parentem dicit, Ocrammtπsed Iouem,sicuti Helenam matrem, nutricem Ledam. Ne. Ucmeis que autem me latet aliter de Nemesi ac Rhamnusia Plini/um secundum scribere, sed ad cognitionem epigrammatis non Plinii uerba. sed adhibendus Pausanias fuit. Nam ec Ammianus quide Marcellianus,de gestis Galli imperato ris,ad hunc modum:Haec inquit di huiusmodi aliquoties 'operatur Adrastia.quam duplici uocabulo Nemesim ap/Pellamus, ius quoddam sublime numinis efficacis humanarum mentium opinione, lunari circulo superpositum. Uel uti definiuiit alii)ὶbstantialis tutela, generali potetia par
tilibus praesidens satis, quam theologi ueteres fingentes, Iusticiae filiam,ex abdita quadam aeternitate tradunt omni a despectare terrena. Haec ut regina causerum arbitrarerum, hac disceptatrice urna sortium temperat, accidentium uices alternans, uoluntatum qi nostrarum exorsa interdum alio quam quo contendebant exitu terminans, mul tiplices actus permutando consoluit, eademque necessistas insolubili uinculo mortalitatis uinciens favus tumen iis, in castim & incrementorum & detrimentorum mo/menta uersabilis nunc erectas illas mentium ceruices opprimit
364쪽
opprimit & enerva nunc bonos ab imo suscitans, ad bene uiuendu extollit. Pennas autem ideo fabulosa uetustas aptauit,ut uolucri uelocitate cunctis adesse existimetur. Et praetedere gubernaculum dedit, elin rotam subdidit , ut regere uniuersitatem per elementa discurrens omnia no ignoret, &laaec demum inquit mutabilis N inconstans, fecit Agatho lem Sicula ex figulo regem ct Dionysium gentium quondam terrorem, Corinthi litterario ludo praesecit. Et AndriscuAdramitenti, in fullonia natum,ad Pseudophilppi nomen evexit,ac legitimum Persei filium,artem ferrariam ob victu quaerendis edocuit. Uerum de hoc dictu a me alibi copiosais.c A P v T
De prudenti responsio Cecilij Netclii ad amicu,qui eius animico suscire culuebat,neq; Ue cuiusqua ingenio facile confidenta in rebus grauioribus. Emini unquam dubium sui quin prudentiores illi homines ali consultiores habiti sint, quoruconsilia Scin republica seruanda, ct in uita instrui ii enda maxime praestiterint.Qtia in re obseruatum hoc eKcautissimum quem in haud temere animi consultationes, uel intimis etiam amicis comittere. Nihil enim dicebat Democritus maiorem arguere imprudentia, atq; uecordia. quam ea credere homini, quae parti aequo animo patiaris disseminari .Itam resiponsium MetelliCecili, eiusmodi uisumest quod his quoq; comentariis legeretur. Nam hic ipse Metellus,qui deuictaMacedonia,dictus est Macedonicus,cu summae uir prudentiae Zc consilii haberetur,amico cuidam quod esset in re magni momenti ac rus rogitanti,ad hunc moducordate respondit:Tunicam inquit hanc mea excinderem si eam meum stire consilium existimarem.Quo dicto faciuquiuis potest considerare,cuiusmodi sit uiri prudentis officium,cum sit homo ipse ut inquit alicubi Cicero acutum animal
365쪽
DISCIPLINA L I B. XIX. 1νι mal sagax,uarium Sc multiplex,ut nihil sit minus tutu qua hominis fidei confidere:iuxta sententiam PauliTarsensis. Id autem de Metello, Nepos Cornelius, ct ValeriusMaximus in exemplis rettulerunt. Poeta uero Ennius eu praecipue amicum proba qui uerborum uir paucorum sit, oc qui non minus loqui,quam Omnino tacere calleat, qualis ab eo Seruilius Geminus doctissimis uersibus commendatur.
carmen expositum contra altorum siententiam.
Artialis poetae uersiculi stini notissimi in huc moducis ascriba:ut in libris antiquioribus inuenio: . Suppostam fama est)quondam pro uirgine ceruum: Ac nunc pro cervo mentula supposita est. Ita etsi ueteres adhuc codices retinet:quae lectio.ppria dige. nuina est ut no pueru, sed ceruu suppositu legam his. a qui Iepor obsecro in carmine, quae festiuitas in poeta urbanissismo fuerit,si ut quida lesut p uirgine cerua fuisse supposita nuc pro puero supponat metula Hoc aut loco ceruit Marti. Eelegater ei antiqru moreP fugitivo accipit,siade Mupra:
Mic comes herebat domini fugitiuus Achidas Insignis forma,nequitias puer. Ceruos uero apud antiquos uocari cosueuisse a ccIeritate sugitiuos,docet etiaSex. POm. ius uerba ex libro de uerborus ignificationibus xix subiecimus.&si in peruulgatis istis codicibus neutiquam comperias: Seruoru inquit)dies festus uulgo existimatur idus Augustiquod eo die ruitisTullius natus, idem p Dianae aedem in Aventino dedica uelit:cuius tutelae sunt cerui a quoru celeritate fugitiuos uocant ceruos Qitibus intellectis aperte sensus elicitur.Nem illud alienum uideri debet,quod inTerentiana fabula scriptum est ab Ae/
366쪽
isi P E T. e R INITI DE HONEs.latu absunt protinus emoriutur.De Chamfleonte uero,uulgatum est,eum ex Hemeto aeris duntaxat constare.Sed hac
in re libet uerba C. Plinii sabiicere: qui in his piosequendis atq; explicadis summa diligentia,incredibili4 doctrina prPstiterit. Chamfleontisfigura inquit magnitudine Croco dili est, nisi crura essent rem ec excelsiora, latera uentri iunguntur,ut piscibus,& spina simili modo,prominet et rosim ut in paruo animati,haud absimile suillo sit, cauda illi pratoga in tenuitatem desinens,&implicans se viperinis orbibus, ungues adunci,motus tardior, ut testudini, corpus aspersi, ut Crocodilo,oculi in recessu cauo,tenui discrimine praegra des re corpori concolores,nunqua eos operit, nec pupillam mouet,sed totius oculi uersatione circum aspicit,ipse celsius hiati semper ore.Solus animalium omniu nec cibo,nepotuneq; alio quidem,quam aeris alimento nutritur. Circa caprificos serus,innoxiusalioqui. De colore eius mirificum illud notaturieum naniu subinde mutat,& oculis,oc cauda,& toto corpore,ac semper illum reddit, quemcun* proxime attigerit praeter rubrum tamen & candidum,ut authores conueniunt,ob idi animantium timidissimum existimatur. Hinc uetus prouerbium traditur de his hominibus, qui ad omnia commode ait aptissime se habet,quod in Atheniensem Alcibiadem relatum est. Uisitur hoc animal praecipue in India,&hibernis mensibus latere solet ut lacerta. De uiribus aut ec
potestate eius complura atq' admirada referutur ab authouhus, maximela Democrito, qui librude potestate Chamsleotis costri psit.Neo aut ignoramus accusari a criticis Plio quod in describedis hamsteotis uiribus, Democriti authoritate abutatui , in quo equ dem minime sum iudicium no/strum interpositurus, praesertim cum idem Plinius fidem siuam ad authores uetustissimos reuocesiinuestigandis atq; ,
367쪽
co MNEN TARIOR vM DE HONESTA DIS cIPLINA, LIB. DE cIMUSN ON Us... C A P v T I. De remedio repergificendi Lmno,π quomodo inter se distrrant duibois res de Alexandro Macedone,o Aristotele philosopho enarrantes. Ignum sane exemplum Gracis ingenijs celebratur,in ueterum monimentis, quo se Dpsium facile quis possit urgente somno extimere. Relatum enim de Alexadro quidem Macedone, quod is, ut in gerendo imperio occupatior, remedium hoc contra inanum cogi Luierat. Primo uas aeneum prope lectum adstituens,leipi um ita ad quietem coponebat, ut pilam reneam, seu argenteam manu compressam retineret, brachiumcnsuperuas
prolatum haberet:quo pila ipsa sicubi somno concederet)Emanu deIapsa, in subiectum aeneum procideret, simula; illo lonitu citus exurgeret. Unde haec Alexandri potius dormitatio, quam somnus uideri poterat. Hanc rem di Ammianus Marcellinus homo Graecus inRomana historia rettulit' quoloco similem facit AlexandroBizantiu Iulianum, quod is intreis maxime parteis noctem diuisierat: sic ut quieti ecreipublicae&musis iustum pessim rependeret.Sed est tamen in quo authores dissentiant,al l enim Aristoteli philosephoia alcribunt, ut Laertius Diogenes,qui ab eo factum asserit.
quo poliet experrectius in omnibus fere disciplinis aduini, are. os eiusmodi authorum differentiam iudicaturis libe/ram relinquimus.
368쪽
D I s c I P L I N A L I B. XIX. tis multo Iatior siuprema parte foret,ac mirifica quaeda &egregia uidebatur figura, ex quacunq; parte resultare.Intus praeterea latebrae erat Sc cavernat copi ures ad excipicdos milites accomodare. Qua uero hosteis ipsos si elabat, patefacta fronte habebat,et undiq; fenestellas Oblectas abus citra ullum discrime facile poterat milites tela in hosteis iacere. Et quod supra omnia maxime miru tudebat, tanta quidem facilitate in quamlibet partem mouebatur, ut etsi lirepitu maximu arderet, minime tamen obseruari aut conspici poterat in utram parte incIinaret.Hac uero machina Demetrius it.
de Antigoni filius qui Poliorchites est appellatus ita cupide ac strenue utebatur,ut ex urbiu ruinis nome illi inditum sit. Plura autem huius generis bellica instrumeta reperiunt
apud Graecos in Athenaei di Philonis comentariis. Apud Romanos uero authores non FIauius modo Uegetius de his,sed Ammianus Marcellinus,& Pollio Uictruvius ad Octauiu Augustum scripserunt.
c A P v T III. Ennij meis dii bum de P. Scipione dilutum, o Annei Seneca uerba in epiluis emendum dis recognita. Ihil inuenio in Romanis litteris magis deprauatum aut corruptu, qua ea omnia in quihiis uete/rum poetarum carmen allatum sinit Accii, Ne vij,Lucili j et eiusmodi aliorum. Virum enim l rutas e uoces,quam prsfracti numeri,& in torta lectio existat, ut magnopere laborandum sit, uel sensum aliquem Posse aucupari. od ego nuper expertus sum in Ann. Senecae epistolis in quibus siquando citantur ueterum carmina nullam prope imaginem uerae lectionis aut estigiem digno sicas. Libro autem ut uulgo nunc creditur unde. vigesimo,carmen hoc Ennianum assertur, de Publio Sci/ Oo a pione
369쪽
236 PE T. CRINITI DE H o N E Lpione, quod ille idem dese, ut animo fuit maximo sic refert
Si is caedendo caelesta standere cuiqu4m, Nisoli caeli xima porta patri.
At in epistola Annei qua corruptum hoc est, quam uiola tum,qua peruersium, ut nec uerba ipsa satis cohaereant,neq; sensus in aliquo appareat. Quam rem satis habui pro tem/pore bonis ingeniis indicare. Quod siquis Ennianos uerasus, proinde ut apposui ex integro apud authore desideret, Coelium is Firmianum legat in libro ad imperatorem Constantinu primo de diuinis institutionibus, quo loco ec hoc ipsum earnae de Scipione magnis conuiths incessitur, qua do oc M. Cicero in libris de republica posuerit, sicuti a Fi miano demonstratur. de illud etiam Uergilianum:
Quemsi per inens Porta tonat otii. c A P v T IIII. c j Seueri dictum perelegans in Labienum hi Ericum, ac de improba eiusdem Labieni dicacinae.
Ictu hercle Iepidu et pinde elegans fert Cassi j Sel ueri in Labienu historis authore, cuius sorte libri lcu fuissent exusti.helle secu agi Cassius putauit, sit quid in homine cui credebat maxime inuisus scomatice locaretur. Ita in dum illius ut dixi comentarii ex
senatusconsilio essent coaemandi: Me inquit uiuii urio portet, qui illos didici,sestiue nimis atly mordaciter. Hir usa ut rei meminit Anneus Seneca in epistola ad Nouatum Nam cu Labienus idem Popeii partibus studeret,ac histo/riam rerii eius gestaru scripsit set, senatus cosulto actu est, ut eius comentariJcremarent. Fuit aut in Labieno libertas tamia,ut libertatis nomen excederet. Et quonia passim ordines honoresionancis laniabat, Rabientis uulgb uocatus est, quod in nostris commentarqs copiosius explicauimus.
370쪽
Patauo apud M. rronem : π emendata ibidem uerba et expostri contra imperitorusentcntia.
O mplura quidem uocabula reperiuntur, quae pociae ueteres,no minore studio innovandi l cosilio delectandi adinvenerui, existimates fo re quod ait Cicero)ut Romanus sermo fieret indies aptior atq; locupletior. Quod si in quisbusdacopositio ipsa paulo durior alm improbior uideri potest, apud comicos praesertim authores,plerassi in IVO usu atq; cosuetudine mitiora efficiunt,eocp gratiora foret,si minus deprauata re corrupta haberetur, cuiusinodi haec sent:
repandirostru pecus et incuruiceruicu,&arietes etia reci p/cicornes de quibus breuiter nunc agemus. Nam delphinos quidam repandi rostru animal 5c incuruiceruicis uocarunt, sumpto ex habitu animatis uocabulo, quod rostru habeat repandum,& ceruice quasi incurua quod N a. Varro ad Cicerone,& Fabius Quintilian.in Pacuvianis fabulis ob servarunt Sic ein Varro,siecundus gradus a quo gramatica descendit antiqua,qus ostendit queadmodum quod pO eta uerbum confinxei it,quod etiam declinarit. Hinc PactIuius rudentisibilus,hinc incuruiceruicum pecus,hinc chla myde clypeat brachium, quae uerba ingratia studiosorum apponere uolui, quonia in uulgatis fere exemplaribus prς fracta foede inuersa sunt.Quod autem incuruiceruicis pecus in Pacuviana fabula dictu sit, demostrat hoc ipsum ct Fabius ad Marcellum Uictorium referens Pacuvianum
hunc uersicuIum. Nerei repandirostrum incuruicervicum pecus.