Petri Criniti ... De honesta disciplina libri 25. De poëtis Latinis eiusdem libri 5. Poëmatum quoque illius libri 2. Ad hæc præter singulorum capitum sufficientem indicem, adiecimus alterum quoque, ..

발행: 1532년

분량: 664페이지

출처: archive.org

분류: 로마

431쪽

complectitur omnem locum, omnem rerum substantiam, totam 9 gignentium,creantium b materiam,& omne quicquid est, quantuncum est. Spiritu uero agitatur, seu guber/natur omnis in mundo species: unaquae 3 secundum natu

tam suam a deo distributam sibi.Hyle autem seu mundus omnium est receptaculam,omnium in agitatio,at Q frequetatio:quorum deus gubernator,dispensans omnibus rebus humanis,quantum unicuiq3 neces artum est. Spiritus uero implet omnia,cuiuscunq; naturae qualitas est. Mundi enim rotunditas caua est in siphaerae modum,ipsa sibi qualitatis in/sitae uel format suae causa inuisibilis tota, ut ex his costat, quae exorbe uariis loc.s Prominent. tiod ab ipsis etiam Pytha/goricis assertum est. Probat enim Mercurius ab ipso mudo corpora nutriri,a spiritu animasia sensibus menteis, neq; tamen omneis,sed eorum duntaxat, qui tantum heneficium

' capere possunt.Quod ipsium Timaeus Locrensis,oc alii quidam academici opinantur, qui de dijs atl animis magna eta parte cum Mercurio sentiunt. Plato autem,ec Pythagoras plera ut est author Iamblicus e columnis Mercuria acce perunt, quae doctrinis uariis aliureconditis fuerunt refertae. Sed lisc multo copiosius psequimur in nostris theorematis.c A P v T MI. Poetae Lucrelij obit eodem die contigisse, quo Publis

Vergilis uirilem togam induit,Licinio G Pompeio

Cosac de natali poetae vergili,

Ut studium ac diIigentiam collocarunt in obstruanda,atss describenda uita θc moribus ueteia de poeta Lucretio. Publio Uergilio id res runt. d gnum sane adnotatione, quod eadem

432쪽

PE T. CRINITI DE Ilo NEs. die Uergilius uirilem togam induit,quo Lucreti j obitus contigit. Qila in re naturae benignitas,atoe propesio, uisa est Romanae eruditionis patrociniu suscepisse: ne deessent in re La/tina,qui Graecorum ingeniis,atcpdisciplinis no minores haherentur.Natus aut traditur Uergilius octobris idibus, Cn. Pompeio &M. Licinio Crasso primumCons.Togam uero sumptisse in adolescentia hisde consulibus quibus natalem habuerat etsi quidam existimant eodem anno Lucretium perisse, quo Vergilius natalem habuerit.Idus uero illas prae/cipue seruauit,ac maxima religione coluitSilius Italicus, Ierius quom Martialis in hunc modum:

Naiae Mercurium creastis Idus: Augustis redit idibus Diana: Octobres Maro consecrauit Idus mi magni celebras Naronis idus.

Sed hanc rem & in poetis nostris rettulimus, qui paulopost

in comunem usum atq; publica utilitate aedetur,ne instituto

opi uideamur deesse,iuuadi atq; instruedi honoru ingenia.

Ulgatumest quanta diligentia ac studio ematu ,

populusq; Romanus contra hominum in Ien tiam atm fastum ierit, quibus legibus ac decrotis insolentis animi improbitatem leprcsserit.Sed inter alia complura illud obseruandum existimo de his, qui iure uictoriae, caesis in hostibus triuphare soliti sunt. Nam tituphantibus quidem pro instituto maiorum conuiuiu dapsileatq; magn=ficentiis nati parabatur:idq; in Capitolio celebra/ri mos fuit. Ac ne forte animus eoru nimiu efferretur, aut immodestius in maiore fortuna insolesceret,prope assidebat seruulus

433쪽

DIs CIPLINA LIB. DNIIII. uulus, qui subinde in conuiuio diceret. Magis seruo tuo pa/reo, quam tibi.Quo uelut probro admonitus, se ipsum, ato

hominum conditionem aequo animo extimaret. Mitto nucquae planipedes,caeteri mimorti scriptotes libelli atq; mordaciter in eum dictitabant. Notum & illud de tritiphantibus Rod annulo etiam ferreo uti consueuerunt, quod& Caius linius testatur,qui Caium Mariu scribit cum ferreo annilo triumphasse de rege Iugurtha.C A P V T UI. De animantibus,arboribus,ac Iapidibus,quae naturali consensu cum solis ex lunae uiribus consentiant.

Isiputatum ispius est, ac dilgeter probatu a philosophis inesse rebus superioribus uim insitam aliuingentiam, quae magna ex parte cum inferioribus

conueniat. Quo circa sympathiam quandam, re

quasi concentu inter haec elementa statuerunt, unde animantium motus,atssi taciti consensus congruere cum diuinis corpotibus uideantur. Qua in re academici imprimis complura attulerunt,arborest ec lanides etia sentire has uireis,eoiu liassectibus moueri, atq; affici asserunt: quo nomine ascribuntur haec inferiora suis numinibus. Inter animantia quae dicata Apollini traduntur aries,crocodilus,canthariis,astur,leo:&gillus a Cheromone stoico,& Porphyrio reseruntur.Insmagallis est in inquit Proclus)numen Apollinis aduocare, ecuelut propi qs calicis exurgenti applaudere. Pythagoras aut cauendum monuit, nequis gallum mactiret, quonia soli 5c lunae dicatus soret.Inter arbores:de lauro,palma LIotho scribitur,quod ad solis potestate maxime accedant.Lothos eriante emersum solis folia sua implicat,5 contrahit. Eo autem existente sensim reuoluit atq; explicat. Heliotropium praeterea di selinotropium herbas enumcrant, quaesoIis utreis ac

Zet lunae

434쪽

uersus.

3 εP E T. CRINITI DE HONE s. lunae consensu mirifico subsequantur. Unde inditum illis est nomen.De lapidibus multa ab Aegypt ijs N Magis tra/duntur,ut de helinite,selinite asterile,uranopclaalmo, re a Iijs pluribus, quae uel syderum imaginem praeserunt,uel potestatem eorum atq; affectus sentiunt, quod ipsum de Pr, elus in commentario de magica existimauit, qui&damones inquit solareis aliquando fuissecti leonis facie,quibus cxi galli obij cerentur,confestim euanuisse,de quo in epistolicis nostris copiose disseruirnus.c A P v T VII. versiculi aliquot in Uerpliauo poenine emendat de de dumelicis προndaicis numeris non it.

Auloante rogatus sium per epistolam ab amicis ut aliquid pro Uergiliana emendatione incom/munem Mim conserrem, quod a nobis fa/-ctum satis accurate, pro studio ac diligentia no/ira in bonis disciplinis.Inter alia uero quae notauimus,monui deprauatum esse carmen illud in Georgicis, quo curationes atq; remedia pecudum morbis destribit.

Sed legendum cst,uiuat suIphura ita ei uetustiora exemplaria retinent,sc Honoratus Seruius ac macrobius agnoicut. Illud etia in sexto Aeneidos libro ita scribcre opoliet:

Quin protinus omnia Perleπrent oculis,ni iam prae vi Achates Alsoret.

Quae nostri gramatici sere omiserunt, ut pridem scripsimus ad Alduni Romanti qui de omni antiquitate,honisιδ litterit optime meritus est. In his dactylicos itersius accipere dc hemus, quonia in ultima sede dactylii habent ut spodaicos

illos, qui sipondeu in quinta:etsi uocant praeterea spodaici

435쪽

tu uersus,qui omnibus spondeis costant,ut ilIud pocis Ennii

a ciues Romani tu cfacti sunt Campani.

ii De quo θc gramatici multa, ec Censorinus in natalicio ad Cerelliuscribit. In his aut quos posuimus uersibus secu tus est Homeru Uergilius, parici; licetia 6c acephalos ec Iogiusculos,delithsi profluetes imitatus est, quod Eustathbus in Macrobsanis ccenis copiose disseruit. C A P v T VIII. Qua ratiora inteditur versacram fer ac iurba Psiti exposci de populis Sabinis ex horia Sisenne.

Icentes populi ut a Plinio scribitur originea

Sabinis accepei ut uoto uere sacro,qua in re secutus uidetur Sivienna historia qui de Sabinis agens, eos refert uouisse uer factu se facturos si melioribus locis constitissent.Qua rem Nonius Marcellus apud ipsum Sisenna obscruauit, ut in libro habet de his qusa doctis quaerutur.Quo loco uer sacru pro religioso inquit a Sisenna acceptu est,cu alij pro uitabili ala execrando intellexerint. Relatu de Lacedaemoniis est,*hi quidem uer sacrii destinaucrut, quo tempore urbem Heracleam condiderui. Sextus aut Pompeius ob eam ratione dictu existimauit, quod in magnis periculis uouedi mos fuit, se cuncta animalia immolaturos, quae uere proximo na/scerentur. Quae res inquit cu paulo crudelior atq' atrocior uideretur,pueros,puellast innocentes interimere, in adultam aetatem perductos uelabant,atin extra fineis exigebant Hinc appellati sunt Sacrani ex oppido Reate orti, quod in sacro uere nati haberetur. De his sacris ec in commentariis Graecorum mentio habetur,qui maiore

diligentia ali studio Romanos ritus: ac institutiones perquirunt.

436쪽

Achillem nominat contra imperitorumsententiam.

N comoedia M. Plauti quae Poenulus inscri/bitur sic a prologi persona refertur:

AcI iqem Ari'rchi inibi comentari lubet, s. Inde mihi principium capiam ex ea tragoedia.

In quibus exponendis nostri grammatici coniecturis tan/tum nituntur,neq; afferunt ali quid de Achille Aristatchi dignum Plauti eruditione, quo sententiam sitis eNplicare uia deantur. Ego uerb pro Enniana fabula intelligendum exis stimo, cuius haec ipsa inscriptio foret, quoniam Q. Ennius tragoedias aliquot composuit. quales a priscis citantur Stratocles, Medea, Alcynous,& Achilles Aristarchi, quod abὸ unde probatur,cum ex antiquis authoribus, tum ex colle/ctaneis Sexti Pompeii in quibus ad hunc modum legitur: Prolato greastitit poeta Ennius cum dixerit in Achille Aristarchi significat clypeo ante se plento .Quod ipsum in uulgatioribus istis exeplaribus neuticli comperies. Voluit aut Plautus argumentu fabuls ex Ennη tragoedia trans seire in Poenuli prologis. Qua in re coplures uarie disseisit sed nul/lis quod sciam probis ac receptis authoribus.c A P U T N. Porlepidabithrid de Phrγne meretrice,Cr Praxurie,π μο cominio usa se inexploradis Praxiaesis operibus quae absolutiora foret. Atis lepida repurbana historia resertur dr Phlyne mereti icula,quo commento atq; arte illa ill inexplorandis,cognoscedisq; Praxitelis operibus quae ab authore ipso haberctur in summo precio

Nam ctim Praxiteles illius formam incrcdibili amore coPeriret,eiq; polliceretur se concessurum quod illi

437쪽

DIs cIPLINA LIB. XXI III. 3 νcherrimu uideret,sed ea conditioe, ut nihil dicete illo quod cum uellet pro suo iudicio eliget et. Phlyne pueru in stituit, qui oportune accurres,nuciat officina ipsam PraxiteIis ma no incendio correpta ac iam pleraq; opera flammis aliumpta.Ad hse Praxitelis extempIo ad officina se Pripiens, simul actum est inquit de meis omnibus laborabus, si batyrus di Cupido concremati sunt. Tum Phryne: mane sin quit re hono animo sis, nihil tibi ignis obfuit . Quo violo uictus Praxiteles,quae forent operum absolutissima, pro/fessus est. Phryne autem Cupidinem delegit,de quo cum a poetis Graecis pluria asseruntur, tum a Pausania in Hiticis. Neq; illud omiserim, factam fuisse a Praxitele imaginem meretricis laetantis, quam putarunt nonnulIi Phrynen eli equod in ea deprehenderent amorem artificis,ci mercedem in uultu meretricis.Quae res cu ab aliis,tum a Plinio refert. c a P V T NI. De doctritu Ioannis Scotti,cr piamo sim caede ab inguisti, imis discipulis inaeremptus fuerit. Otum est sere omnibus qua egi egia eruditione latissimoin ingenio prsstiterit s oannes Scottus in rebus diuinis ait qui omnem Christians theo δAiscintinam maximo studio coluerit. Qua in rebus diuinis. ut qui omnem Christians theo γlopiae distiplinam maximo studio coluerit. Qua

ici iussit uisium est adnotatione dignit, quod in Gal/

lorii annalibus legitur de saeuitia discipulorum eum ipsum alta incredibili immanitate.Is em Scottus,cum forte in Britannia Christianae religioni se dicasset, atq; discipulos si/ri inrit ut fit erudiret. factum est ut illi contra praeceptore co

pirarent graph is assumptis illum tauissime interim ercto 'o stet re nihil a tocius aut flagitiosus dici potest. Idem

I nnes Graecas litteras calluit, quae illis temporibus ma gna ex parte amissis fuerant. Hinc Prancorurn rex Caiolus

438쪽

qui Caluus est appellatus cum Christians theologis stirdio teneretur, Ioanni Scotto mandauit, ut Dionys 3 Are/opagitae libros qui de sacra hierachia inscrthuntur latiniatate donaret. Quod ipsum pro ossicio suo erga regem ac curate absoIuit, etsi maiorem diligentiam qua elegantiam tali opere indicauit.

c A P v T XII. verba ex epilbia Octauq Autu',relati de luxu π mo icie Necoenatis.π quam impudenter dis inscitis imo ab imperitis depravita sint.

Elebrantur epistoIae aliquot diui Augusti ad

C. ecinnatem,in quibus uiri mollicicm, ataque fluentes delitias pereleganter & uenuste irriserit,sicuti in his etiam uerbis apparet, quae Avienus in coenis Macrobianis rettulit. Ualemcoenas mel gentium,ebur Heliuriae, lasar Arretini adamas supernas,Tyberinum namgaritum, Cilneorum smaragde, Iaspi figuloru,herille de carbuculum Porsenae. Ita enilegere oportet,quod ueteres codices docent, quibus uerbis ab Augusto insinuatur e enate ipsium permultis Italiae populis gratum fuisse, quanq; hoc loco magis id assertutesttaminatum atq; mollissimum hominem argueret. Id ipsum eo libentius futaui obseruandum. quod in quibus. . dam comenta ijs Annii interbiensis qui pleram omnia impudentissme confinxit deprauari haec uideo,et aesar pro eo quod est Iaser, &figulos pro poetis exponi, tam omnino inlcite*imapbe atm insolentissime, cu nihil dici absurdius atm ineptius possit.Augustus em Mecornati illudens, ast ctatas illius cocozelias lepidissime incessebat, ut qui coieuisset eius myrobrechos ut inquit Suetonius ac cincinnosia scribendopersequi,di imitando per iocu irridere. Quo in

439쪽

DI se IPLINA LIB. XXIIII. Ulcirca perurbane ipsum uocat mel gentium, Hetruriae eblur, ec Arethlasar. Anneus quo Seneca discinctum Mecccynatem, eius p motissimas delitias,& portentosam oratione appellavit,quod alibi diximus.

mente pontifice traxima abolita fuerit non inlacunda gmtio.

E Templarijs hs reticis,eorumst disciplina & in I signi flagitio coplura referuntur in quorundam

' annalibus, nos quaedam pauca de his pro tempori ire adnotabimiis .Fuerut igitur anno post Augu/sti imperium circiter millesimo Ac trigesmo in Solymis cis uitate,qui sub praetextu religionis TempIarios se nomina/runt,breuit tempore tantum nominis atque fidei obtinu/erunt,ut praeter ingenteis diuitias quas cumularunt tem/Pla etiam uar is regionibus aissi urbibus adepti sint. Eaq; ratione TempIarios quidam putat fuisse appellatos, quod intemplis frequentes atq; assidui uersarentur. Hi aut pro insista hominum libidine,tanta animi insolentia ac pei uersitate elati sitnt,ut Christi sacris impudentissime abdicatis, in fla/gitia quaedam a m Dedissimam falsitatem diuerterint. Tra. ditur enim eos simulacrum quoddam summo artificio: o posuisse,cui hominis cutem superinduxerant, e demq; bi nos praesulgentes carbunculos sub ipsa fronte collocasse, qui uice oculorum promicarent .Quod si quis tali factioni nomen dabat,primo ad hanc statuam perductus erat,ordi nemi3 5c uita Templarioru perdiscebat. Qua in re illud inprimis cautu fuit ut abnegata Christians ueritatis religione ac reiecto sanctissims crucis uexillo,sacra rue pagerent. Movientia praeterea cadauer in cineres adactsi, ceteris in potu

conserebant, qua potione firmiores atque constantiores

440쪽

o P E T. CRINITI DE H o N E s. se suturos putaba t. Eos uero qui ex Templarii,uirginis* Giugio fuissent nati,subiecto igne torrebat,simulq; ex humo

re deliquato,suum simulacium perungebant:quo maiorem decorem atq; religionem probarent. De his sacerdotibus,re illud notatum est,quod amore masculorum foedissimo tenerentur:quocirca creditur fuisse tam nefarium scelus detectu, atmin Uiennensi concilio damnatum: asserente hoc pontifice maximo Clemente, qui Benedicto successit.Nam eo tempore, quicun* exTemplariis deprehensi sunt,propter impiam atin stetestam disciplina concremati fuerunt: quae trecentis propemodum annis perdurauit,non sine maxima hono

rum calamitate.

Tertulliani uerba exposita de Curio dicatore quam nobilis tradatur fuisse in talari ludo ex Marco Cicerone, Pediano CT alijs.

N libro Tertulliani que de Pallio inscripsit metio habet de Curio aleatore his uerbis: TaceoNerones,& Apicios, S Rumos daho authore Taci tum impuritatis Scauri,& aleat Curij,ec uinolentiae Antonii. Et memento interim istos ex multis togatos su/isse. Quo loco dubitari uideo a plerisq; de ipsius Cuth alea.

Sed ne quis in hoc perquirendo nimium fatiget,sciendu est Curium hunc fuisse uirum quaestorium ac satis nobilem, teporibus M. Tullii :cuius aleam, di eruditione in talis, poeta etiam Caluus celehi auit. Cicero in oratioe quam habuit cotra C.Antonium N L.Catilinam competitores Liciniugladiatorem,ct Q. Curiis accusat ut homines flagitiosos. Quo/circa Pedianus Asconius eundem Curium notissimum alcatorem uocauit qui postea inquit dam natus es . Caluus at tpoeta elegatissimus tali uersiculo aleatore Curitiden.Ostrat: Et talis carius pereruditui.

SEARCH

MENU NAVIGATION