장음표시 사용
251쪽
doctrinae genus ad fiereret quod, quanti uis migno christianae Reipublicae mulo eculorum aliquot Mi- 'dit con ensus,quem si ustua alias,certe inliterarustudijs, nisi non silet dediscere quod femel imbissimus,
pertinacigime tuemo. Verum, cu in pu causa nul- lassit non laudandus conatus, non dubitaui audacius fortasse,quam prudentius ed pie tamen, rem,quamuis impar,egregiam tentare. Nihil aetus,nihil tenui tu nostra dehortantur, quando nonalius lusus hanc aetatem perim decet, ais quescc s rerum chry'eculi re do stiuuarum rudimentum. Num quod noluit CKRI'sTus nosterabe pueros arceri, pusirino sublatoae hyςr adolescentiam adfui studium inuitauit. Proinde, nise x - uotis proficitur, optarim mihi η imitabilem Periclis, aut ostiae eloquentiam: Quomasterius labrasseissi insedisse uetus comoediatest tur. Alterum etiam ille iuxta Ap inis oraculum sapiens socrates admiratus est: Sed illum ipsum ucreflexanimum Paullii ve linguae spiritim diuinitus sium pedituri,er orationem nostrum animaturum,er peectora uestrui coplecte idam coelestem sapientiam, iustamnisurum. Mid enim magis conuenit, quam de sacris rebus dicturos, diuini numinis opem coelo
deuocares uos item mecum comunibus optate uotis,
252쪽
quia inludituisse uiribas tam ii vel hoc inditio est, quod paucis admodum post P A v L v Μ contigisse userimus: centiores vero Theologos quos vocant,etia obscurasse. Quod utina inducim dicerem, quam uerius. Equidem, ut uelm Pausinum doctrina non monachis,aut Theologis tantum istis scenicis, sed uulgo etiam christiano Amilio mum esse: ita puto ad D
mundam uita nullam sapiendi rationem accom datiorem dum certim ad felicitatem compendium esse.Primum enim ratione quadam Cr doctrina opus esse, ad instituendam uitum, uel hoc argumcnto est, Vquod nucta priuatim domus,nulla ciuitu publice, ri' uitam nocet tralegam usum administrariposse uidetur, ut literas sem in hoc repertu uerisimile si quo praescriptis,actostaraturis legibus paulatim gliscenti hominum cupi Aturi frenum snjceretur. Extant uiuendi ormulae aliae diuinitus proditae, aliae ab tingeniosis hominibus conscriptae, quale est Hesiodi, irem Homeri poema, Hesiodi eis. quales philosopho n commentari', quales plene- P si . que nobilium ciuitatum leges siunt, quarum in moria, historiarim beneficio, ad nostra tempora propagata est. Uerum in his d-ue leges tanto sanctiores Lem. buthumanis,quanto propius effingint i autore,
tam archeopam omnium bonarum rem quem no - ,
dubium est nusquam certius expre , quam in i s
sireris, quisbuis ipse digitis, aristae dabinignita-
253쪽
te,lapideis tabulis insculpsi praecepi j omnibus postibus diis uestiibulis bri s item uestium insisse
bc scopi uice,ob oculos laters manus reponi, uti de uitae viniuerse ratio peteretur. Iam er hoc bum leges diuinis scripturis uincMntur, quod legibus εμ nge Euangclicae laterae addites ri,quae C Η RI sTu ΜΡneri ima tuliu exhibent,quistisin imperti quo humani animi adcense, nihil no cocleste, ita filometas ctent. Lex enim recti uia monstrat. Sed honestu animis humanis ille cunis Ti hi tritus absoluit. 'Adeo plane ieri nequit, ut solis legitas adiutus uitarinprobe instituas. Nes enim satis est uidere quid agas sed refert uel omnium maxime, quae Euangeli βροrugo est circiunde animum petas legibus fluentem, er bonesti amantem: nempe quem a recti amore naturae genius duocat. Etenim, si solis lagitaι humanae mentes ad uirtutem instabantur,non erat, cur aut filius Dei curnem brdueret, aut euangelicae literae proderentur. Quare cum ad componendam uitam,
tum legu, tum Evangelij cognitio necessaria fit: c micum salutis compendium, fit sacrarii rerum ficistitia, quin omnes certam animos diuinis literis LGstodemus' quidem ua cuiq, salus esse quam char ma dcbet. Alia studia alijs uoluptas, si s quaestus
commendat: hoc uero omnibus instituende uitae cura,rctos plas quam Diomedea nec it M. Porro
254쪽
mentariu uitae formam petipo 'ecensent, quam irre vererer, quam impie de diuinis literis bentiunt uestru esto iudicium. Num sinostris mentis, coponi mores himsm poterant , quid erat, cur legem streres fuissct criberet articulis Optimus Maximus Devis cur omnibus p. tibus, brijs etiam ucstiu iustu i mundurere id is ne rationis nostraecensiura et consita si diuremur.Nam hoc diserte additu est,ne nostras cogi. tutionessequere nur Abi satis indicauit coelestis legiι- :. titorimendacem,uanu, si utilem esse hominis captu, planes regendu, ceu Thesto filo Laisrinthium au-pem. Imo,si per se hominum animi ad uirturem eri giponinoquid era cur carne filius Deiadeos aeter .
nus fermo,uelliretur cur in iniuersum orbem terra' ram mulgari praeciperet Euangeli cur aeternus pater tam religiost commendaret orbi terraris fi-.IJ doctrinam inquiens: Hic est filius meia dila sim quo mihi complacui, ipsuΜ AUDITE. cursuros ductam philosophiam maximi homines tum ludiose literis mandarent s Et doctrinam suam cum tanti uelit fieri coelestis pater, quid hom culi nostra iactamvssomnias quid αλαοακιαν Philosophium Philosophia
Qvinuidems, quam tinfanis Philosophi dogmatis cecitatem piam testati sint , dum in pervestiganda
255쪽
utensi nescit. Et sapientisimus rex Minos, Iovis,lit feriunt, ραρix o, quotannis leges Aas aeri insculptas ter circinferri per omnem cretam uoluit,ne non essent Cr vulgo notifimae. Quid minorem, quantum operae, philosiopbi dogmatis, suae quisl Actionis,edificcndu Dpendant Pudeat Christianos quibus lsolis cr Dcier patris,cir seruatoris fui selataria placita stre ignoratur. Et qui tot regia nostri insignibus,
ne,illud in negligimus,per quod una proxime ad ipsum accedi potest. Siquidem, sermo i ximi patris
tius expreterint dirimi nostri, quam sacrae doctrinae pudio, is qua illius uelut in *eculo relucet imago. carnem aeternus Dei erim indui ut CT nos signidicaret diuini sermonis comercio α ρ,οustia. Id quod et gans qgidam, Cr pius nascentis ecclesiae Theologus testatur, inquiens,nos fermone ueritatis genitos esse, Messemus primitiae creatur vim. Quod δε Christianaram mentiu aluus est Euangelica doctrina,quae uesania, quae impietas est bomissi figmenta praestoes Et hi sacris uel maxime necessari flunt ad formandum animum P AvLI comentarij: Num tam alia uolim, Mis Una seges praescribant, alia rerumgesturum bistoriani narrent, P A v L v s noster methodica quadam dii mone coi loco; pci equituri citra quos nou admota
256쪽
pro uerit leges didicisse: Nec prophetarum uaticiniae nec Euangelicae historiae adiri positat, iis huius cometriarios, ceu amne comite ad mare, methodi uices quaris. Num,cu in tractada hominis natura, ranni' de peccati , legis regno, absolutae uirtutis origine, ac propagatione acrumetis,cosistat rerii Theologicum s ma,nnicus Paulus bos locos palam ob oculos mortaliu pofluit.Breuiter,redeptionis nostrae gratia,udeoque C ΗRis Tu M ipfini ignoraremus, s P AvLvri orbi terraru Deus Hispei. Oh enim CHRISTurinouisse, est historiam rei u ab ipso gestaru tenere, sed
agnoscere ingentia beneficia, quae per imum in orbem terraru Opi Max.Deus effudit: spiritum scilicet,er absolutae uirtutis autorem, marrubone gratiae, quem tebac nesciebat mortalitas. Frustra diuinis legibus unim deuoueris, nisi H Ris Turi esse, PAULO magistro cus eum,a quo spiritus petendus fit amans eorum qiue lege iubentur: deinde er qui, si quid praeter legem, ut imbecillitas humana, deliqueris, ignoscat. Frustra item Euangelicam historiam didiceris,' nisi historiis scopos, er ut , illo monstrante, obstrena ueris. Vbi de legis abrogatione, de peccato,de car- incidespiritu, dolijs adoptionis, de libertate, desere vitute disserit, quid aliud agit, quam ut, ceu methodo quadam, uniuerse scripturae lumen adstruis omitto
257쪽
eam attentius oculos defigere. Satis amplitim entastuctum streris uvilmine salutaueris. Namquod ad consimundus, Cr consolantas conficientias attinet, nemo P A vLo, mea quidem sententia, praeferendus est. St ma cura esto, ut in hoc disus, quo habras uitast am ac regulam. Etenim disceptandi,σ sit dudi vatia didiceris, ut quam fictis atrocem sanctifimo uiro iniuria,quipacis adpenoretraecone C Η R Isτ i, qui solus vera pax est,t foede abuteris. Nam Seenses quod quidam Theologica ad scenam, ad uulgiptiu- xhς iuusiam comparant, deplorandis magis quam infectandum est. lam σα PAvLo cognos cere liccbi qui
fructuου longe pulcherrimus est, inter chri liunans doctrinam, er philosophiam proprie quid is est, uod Madprime necessurim est cognoscere quotquotis philosophicis studijs uersantur: ita neglectu uideo a scholicis doctoribus in iniuersum, qui e Theologia nobis no aliud fecere quam, illa Graeciae hircissantenim , philosophiam. De quo discrimine si quident riuosbphia hoc loco dicere, nisi dinortaretur argumenti difficu9 A L πέμtis. Verum, hoc velim omnibus christianis mentibus
perfluas , prorsus aliud csse christiam mi, quam
uriphilosophiam,vel nostron hominu Theologia. Alia ad uirtutem uti est, alius bonorῖ mis, alia hominis εὐθυμιαι. quum praescribit PAvLus, quam qμα
philosophor scholis docetur ferum remp.ch P a stiana
258쪽
stisium, que i Vasiui oblita, in dic in scholas detra sa
s,imis, qu iuxta Dipturam,contκbmno Moabit dum alienum linguam, oblita patris,didicit. calamitatem non uideo cui debeamus, nise insanis istis magistris nostris,qui sie imperitae plebeculae,ementito
doctrimae titulo, uenditant. Praetereo,quam adcurate formet P A v Lus, omnes hominu ordines,principes,
scopos,iuum senes,matronas:Nam haec fortasse commis babet tu alijs sacris scriptoribus Hanc sibi laudem proprie uindicat,pὁdgratiae origine ac pro- pagatione, adeoq; peccati er legis uim excusit, quos Pauli elo- potisma locos ab eo requires. Atl haec omnia,qua m nisi quam dilucidarium elegati orationi persequi'tur Breuster quidem, sed ita ut nihil desit,ut nusquana
non satisflciat. Periclis oratione iunt olitamur auditoram animis tenaces quosdam aculeos relinquere. Huis; dici non potest,ut flecta ut uersiet, ut rapiat,ut inflammet legentis unisu.Dolet conscienti consolo, tur.Sollicitat cupiditas gentilis,llocat in uiam,retinet ne stena laxes aegrescenti animo,ill in o lentae CHRISTvΜ, qui feruet: Denis, quicquid morborunnimumβtigat, ab hoc pete praesentaneu remedium. Nea; usta tum efficax Panacea est,quum Paulina oratis,nudu aduersus ueneficia ta salutare Molγ,qadgeresus animi morbos p .Li doctri v. Plutonicu char
cicuta ' inum morbo, nescio quo, stis agi i
259쪽
indicat remediam: π radiculum quandam CT mcdn- tamentum cnstis parti pro uturam radiculam citra
retantumentAstu, ut Platonico utar verbo,citra epo den. Porro, rudiculam interpretatur temperantiam,
epoden philosophic doctrina ne qua, quumcunq; Mitar rationem ineu, incertum er instilitem putat futuram. Quanto amplius pretivmoperae facturus es, imorbis animi medicatum, PAVLI doctrina utare, tanto quibu uis epodis efficatiore,quanto diumsissetus uis,humanis praestat omnibus. Sunt animi morbi tum carnis cupiditas, tu male conficiae mentis pallor, qgibus, quando nemo,lit P A v L v s, medetur, non es Ecur alterius des res epodas.Nam sente cupiditatem,alij perleges coercere student:Hic CHRIs Tubi illum nostru exhibet, qui in hoc carnem induit,ut expiaret: Nes praecipit modo imperandu animo, sita euostendi qui uires addat periclitati. Iam uero uel unti prostr qui docuerit, quomodo male conficium mentem
id quod plurimum is rebus Christianis resericonsolaris. Non nego esse locos,quibus adflictam costientiana consoleris, m in reliquis scripturae uoluminibus, sed subobscuros, Cr quom nul lus usius futurus erat, nisi a P A v L o illustrati essent: In bainanis doctrinis nego
esse morier ,qui sauciae menti mederi posit. Imo quid arsit aliud scholici doctorculi,quam ut dolictana confutatia pro ut excarnificcnt er eneceis id quod
Paulusum' cus male cestiae meiatir conlautor
260쪽
est cernere informulis ta*m, summis, quis uota j m satisActionis aduerserjs, Cr nescio quibus nugis A s:Sauciant er male sanae Pontificii constitutiones, ut iures uerius sanguine scriptas Pontificum, quam Draconis Athenienses, leges. Quod genus doctori apte uocat Hieremias Alides, quae nullo tarmine uin i queant. anquam bone Deus,nusquam meliorem
nauasse opera sibi scholica Theologia uidetur, quam
in o. in conficientia censura. Proinde,ivvenes CHRis Toinaugurati, Pauline Philosophiae animos addicite,nis non est vo bis salivi uestra curae: Hinc βrmam chrystianae uitae, hinc antinorusiolatia, hinc rora omnismi diuinarsi, tum binianum iudiciu petite. Etenim, iuuentute iri primis restri, nihil antiquius, nihil prius ducere ciristiana disciplina, e qua ceu uiaticu stliciter transige de vitae,paret. Nes enim feri potest At pro' be instititas uita,ut stliciter trusigas, nise Paulinis ad tutus literis, aduersum insidias pertinac in rub
piu Satanae Cr carnis. Reliquus artes omners vel co-
tenere licet:Paulinia, nisi*e omnesalutis ubiecisti,ne-fligi non posunt. Et Epistopos adniti decebat,ut haec tenerent io modo qui disse uocatur,sed plane universi christianu uulgus. Decebat Academias nihil maiore cura acstudio docere, qua hoc genim pias lite