장음표시 사용
241쪽
repraesentare , nam hic honesto , gravique vultu, I talari
induta veste effngitur , eo prorsus modo , quo in veteribus anaglypticis monimentis exculpta est, cui mire
cimiea vita Thalia tibi est , moresque reperti.
ΙΝ pluribus sarcophagis seu in fronte , seu ad eorum
angulos exculptae nonnumquam Larvae conspiciuntur , & quidem non ad ornatum tantum , ut multi opinaritur , at quandoque ut ibi comicos, qui illis utentes celebres in scena evasere, sepultos fuisse dignoscatur , quod S ab inscriptionibus, quae in ipsis sarcophagis inscriptae occurrunt S ab eorumdem comicorum vultibus sub ipsis Larvis latentibus arguitur. Duas hujus generis colosseas personas repraesentantes larvas in quodam sarcophago in Muse RR. PP. Societatis Jesu existente exculptas haec Tabula exhibet, sub quibus tum oculi, tum ora naturalia comicorum cernuntur et quorum frontes regalibus vittis , Vultus calamistratis crinibus , mentum vero barba , & mustaciis contortis , barbarico more, exornantnr . Fortassis personas induisse eosdem illos comi eos , qui ibi sepulti fuere , existimarem . Ouod vero personae hujusmodi magno spectatorum plausu in scenam induci solerent, Met. . d. idem Berge rus in laudato opere testatur, scribens : Hae Larvis cap. . vero terribiles Larva ab iis sumebantur populis , qui k- , τι. eorum intervallis disiuniit more habituque peregrino minus vulgo ereniti erant, eoque magis movebant. Figura altera e quadam mei juris gemma delineata est, S adolescentulam e conspectu positam, tunica ct clamyde indutam repraesentat, quae oblongum palmae ramum sinistro brachio protenso, dextero autem muliebrem juvenilem Iarvam tenet, quam serio S attente, ultu in Iatus respiciente, intuetur , meditaturque, quasi secum ipsa mente revolvat, quantum si hi honoris ea Iarva in scena ad se iverit ἔ ni potius opinari vel in us, incitamen tum esse ad praen. ia, laudesque per po usim capessendas.
242쪽
ET si in hac Dissertatione non rotunde exculptas Laris
vas , sed diaglyphas mihi in animo proposuerim in lucem dare , quae, utpote praegrandi forma , vulgo appellantur Mascheroni, quas ad frontes domorum oris nandas . atque ad sontium scaturigines Antiqui destinarunt , ac quarum plures tum in atrio aedium DD. D. miliae Cremoniae prope nummulariam mensam S. Spiritus, nec non in aula Vatrcani Palatii. & alibi prostant; nihilo tamen minus unam hic referre placuit. Per hanc aliquod fortassis magnum flumen repraesentatur , nam labia ejus , & barba ex frequenti aquarum curtu apparent detrita, quod Plane erroris ansam praebuit credentibus, illas ad Oraeula reddenda inservisse . Ingens hoc marmoreum caput inter quasdam macerias prope Neapolitanas saluberrimas aquas repertum, una cum nonnullis caelatis gemmis
a D. Franeisti Henrici de Grassis Comitis Planurae , Nobilis
Bononiensis , munificentia dono accepi. Altera Larva excellentis sane operis barbam habens calamistratam , crines contortos, & os praeter modun
hians , ad personam sorte AEgyptii, seu alius peregrini hominis repraesentandam fortassis inserviebat. Postremae imagines muliebres seminudae , sinistris pedum, dextris Vero Larvas tenentes, duas , ut opinor comicas seminas repraesentant, quae pastoralem personam in scena egerunt, quod & ex arboris trunco , penes quem una sedet , S ex scopulo illo seu laxorum congerie , super quam altera dextero innititur pede, apprime dugnoscitur.
243쪽
Hi 'iu. Tabulae figura, ex quadam signatoria gemisma desumpta, iuvenem exhibet seminam, crinibus compositis, ac in occipite colligatis, S calantica ex velo tenuissimo tectis . Seminuda apparet , rotundaeque basi superinsidet , eidemque sinistra manu innititur, dum primoribus digitis Larvam e calantica suspensam teianet, tenui fascia , in duos limbos terminante , retro contectam . Mulier haec, cujus propter nudos pedes baculus jacet inflexus, naturali tui vultus habitu sibi videtur gratulari, dum lutenti animo Iarvam contemplatur; qua propter dicendum histrionicam hanc suisse , & quidem celebrem mulierem . Corpus sere nudum ejus temporis nimia morum licentia permittebat.
ALi m exhibet sequens quadragesimaprima Tahula,
ex signatoria gemma depromptam adolescentulae figuram . Quum autem gemma ipsa confracta sit, in ea vestis tantummodo superior pars apparet , ceterum ipsam fuisse seminudam aperte dignoscitur . Larisvam virilem calamistratam sinistra sub mento sulcit . quam dextra crinibus arreptam tenet suspensam ; eamque laeista inspicit , quod sorte per eam sibi in scena popularem plausum comparaverit. Protoma Platonis e regione stat, qubd fortassis comoedia , seu tragoedia , quam egerat haec mulier, Platonica doctrina esset reserta .
Alteram Larvam Silenum, vel .Faunum repraesentare autumo Oh harbam, crinesque crispatos satyrorum more, nasumque simum .
Tertia Larva toreuma est eo lapide caelatum , qui in Nispania, & Africa effoditur . Ex oris, S sacici serma virum Afrum repraesentare crederem, S praecipue AEthyopem quemdam. ΤΑ-
244쪽
ΡRima huius Tabulae imago , cui nomen quoddam
subscriptum est, puellam veste ad talos usque induis tam repraesentat. Quod tali solerent Tibicines mo-ao vestiri, testis est Horatiust Tibicen , traxitque varur per pulpita vestem . mrat. se a Duas prae manibus tibias dispares gestat, & ob capillo-AEN. nit. rum incomptam sormam , pastoritiae seminae, quae tibiis egregie caneret in rusticanis fabulis, referri potest i quod etiam ex quadam Satyri Larva eam prope pyramidi in posita dignoscitur. Quae subsequitur, juvenis imago est , qui ex Larva , quam super laevum semur tenet, comicus apparet, & sa-hulas heroicas egisse crederem ob clamydem , quae illi cetera nudo humeros vestit et plures enim Equites , ac Cives Romani in ipsa iuventa , ut genio indulgerent, scenam conscendere minime probri habebant. Hos inter P hlius Ualens connumeratur Anagninus , qui licet equestris ordinis adolescens, alacri praeditus ingenio , Versus elucubrare, S canere, ac in scenam personatus apparere Nerone imperaute in deliciis habuit, qui postmodum Vutellii temporibus Legionis dux factus militavit. Res ab eo gestas , ac Iacrimabilem exitum illius belli narrat Cornelius TacituS. Tertia imago senis nudi, ac super scamnum sedentis sinistra manu iuvenilem Larvam sustollit, dextramque ita suspensam tenet, ut vel recitare , vel fabulam coinminisci videatur 4
Porro aliam etiam ridentis iuvenis Larvam e regione positam habet, quae sulcro cuidam innixa est, quod columellam esse crederem, ut passim vidimus in hoc opere . Itaque per sedentem illum senem aliquem scenicorum operum auctorem , qui Varias excogitet personas. seu Pantomimum aliquem , qui Varias personas repraesentaverit, arbitror indigitari, vel quod hic senex etiam puerili aetate carmina pangeret , & fabulas aut secerit, aut egerit.
245쪽
O Uam cernis mulierem coma incompta , ac retrorissum religata scopulo inficientem , superne nudam , indutam veste purpurea , S tenui ', qua coxen-
dic , seu semora , & crura teguntur , histrionicae arti addictam fuisse puto . Extenso dextro brachio , atque sinistro innixa sedili, digitum indieem sustollit et obliquo autem vultu expressa est , & recitanti similis, vel comicae actioni studens, ante Larvam contra stantem supra rotundam basim . Haec Larva muliebris ore grandiori capilla iamentum habet, quod ambit caput, ct speciem quamdam Rotare. eap.1. mitrae in fronte repraesentat. Berge rus ait: Ad Larvam feenteam aeeessis ornatus, qui altius eminuit , ct praecipue in Larvis muIiebribus . In hanc sententiam pedibus it Salmasius , sed existimat, hunc supra frontem capillorum Pollux Iών. cumulum partem ipsius Larvae fuisse . Uterque Pollu- 33- cem sequutus est, qui hunc cumulum ἶγών Vocat, ac Graecum Λ, reserre dicit. Haec profecto Larva similis videtur Λ, ideoque Pollucis verbis respondet . eoque magis , quod Salmasius affirma , capillos circa illam prominentiam o ductos fuisse, ut in hoc diagrammate.
MUltae comicorum figurae in hoc opere conspiciuniatur , itidemque multae seminarum scenicarum absiaque Larva , ut hae duae , quas hic exhibemus . Seminudae sunt , & toto corpore in conspectu , praeter faciem , quae in latus respicit , obversae : baculis detoriatis , S terrae infixis, innixae earum cubitis, haec sinistro, illa dextero, ac ambae tenent Larvam , quibus sortasse usae sunt in scena . Hae mulieres sic compositae videntur suisse praestantes in saltatione , quales suerunt Time lex . aliaeque mulieres , quas nominat Iuvenalis fictis nominibus
246쪽
nibus, nempe Appula, Tumia , Maevia, Galla , Florata, Catulla . Procula, & nonnullae aIiae . ad corripiendas Romanas seminas, quae se in scena prostitue hant. Altera Larva veritatem designat, ut Leonardus A gustinus autumat. De quadam Larva huic nostrae simili . quam num. 36. adseri , capillis eodem modo instar unis darum crispatis , & circa caput compressis , & lingua ore exerta, idem auctor ait in Notis, quibus LarWam illam illustrat, Dondem mali perfici pendere ex ejus ore . Ecquum linguae similis haec sit, fructus vero cordi, malum perseum symbolum esse creditum veritatis. Frondes quoque huius arboris in eapite Isidis conspici dicit, & AEgyptiorum Deorum simulacra ex ejus trunco effngi secundum Theophrastum, nec non amuleta, ut illud , quod ex Isidis collo pendet, quod verba vera innuere scribit. Cui haee minime arrident, videat, an haec Larva Manducum illum repraesentet, quem idem Augustinus ait habuisse ingentem huccam, dentes praelongos , pallidum vultum . Haec similis est actori no strae aetatis , qui Bergo matem rusticum , vulgo Zanni imitatur, qui sic fortasse appellatur a dentibus recurVis, atque exstantibus, Italice Eanne, vel sic dictus est quasi
Sannio. Uidesis Menagium in libro, cui titulus Origine delia lingua Toseana v. ZANNI.
IN h e Tabula primum apparet senex quidam naturali
Vultu . breuibuς crinibus ac barba , qui in faciem 1 pectat , volumen, vel nescio quid aliud tenens manibus, sinistro crure, ac brachio nudo . Sub ipso alia adest
figura senis in latus prospicientis, baculo recurvo inniis xi , S sinistra innuentis . Hi ambo senes comicos dicerem Graeculos , qui palliatas agebant et prior enim pallio inisdutus est apertissime . Ouod si larWati minime sunt, sorte illis verba accommodanda sunt Festi, qui ait: Per AveLiavos , . qui proprie voeantur personati, quod ius est iis που cogi in feena ponere personam , quod eeteris histrio-vibas pati neeesse est . Cupidinis figura , quae secundo
247쪽
caput, & faciem velat Larva, quae Venetae illi similis est. quae vulgo bauita dicitur . Innititur baculo speciem tridentis reserenti, quod locus comes sit veneris e mari natae, teste Horatio :Sive tu mavis, EoeIna ridenr . Ruam Ioeus eireumvolitae, em Cupido Postrema puerilis imago repraesentat locum theatralem nam Larvam senilem , pedumque gerit, instrumenta , quae in theatris uiuueniunt. Haec figura e gemma signat ria delineata, reperta est in Via Ostiensi in loco, qui appellatur Uicus Alexandri a Marcellino , ubi translatio ianem obelisci Constantii resert . Ibi paucis ah hinc anianis nobile Mausoleum detectum est e conspectu Tybeiaris , in quo cenotaphium illud ingens erat, in cujus fron. te novem Musae affabre, ac miro plane artificio sculpsae fuerant , quodque a Clemente XII. in Capitolium una cum praestantissimo statuarum , protomarum , inscriptio num, & aliarum vetustatis reliquiarum thesauro invectum fuit, ad nominis sui aeternam famam, atque eruditioni,& honis artihus perennem parandam utilitatem . In ejus Mausolei Columbario inter ceteras haec inscriptio erat ad ludos scenicos spectans:
ET Huie aliam addam inscriptionem, repertam anno I 26. in via Appia sinistrorsum antequam ad Portam Capenam pervenias , in eo Columbario , de quo verba seci pag. 47. Dissertationis De Basia aurea.
Hanc inseriptionem edidit C. V. Dominicus Georgius Ca dinalis Imperialis a bibliotheca , at secundo versu legit lLOC. scilieet Ioeator , quam lectionem suam confirmat alia inscriptione Mediolanensi, in qua scriptum erat: CVRAN
248쪽
TE CALEPODIO LOCATORE . Fateor nil sacilius , quam
me errasse, quum ibi quamplurimas uno die inscriptiones exscripserim.
LArva bifrons super abacum locata tribus caprinis
pedibus innixum , ex gemma signatoria , in qua egregio artificio incisa est , delineata fuit. Utra.
quia .-cies iuvenem repraetentat , nec multum inter se quod ad vultus lineamenta differunt. Pone eumdem abaia
eum Victoria adstat, quae sinistram alteri earum Larvarum porrigit , quasi deosculandam . Innuit fortasse post paris tam vi toriam, rebusque tam privatis , quam publicis iapace compositis , scenicos ludos in theatra revocandos esse . Ex quodam toreumate delineata est Cupidinis figura sedentis , quae inferne posita est . Hie Cupido manibus tenet nescio quod instrumentum , super quod hinc inde positae sunt duae Larvae obversae, oblonga barba , ac seis nili aetate . Quid hoc instrumentum sit, prorius ignoro; ni sorte sit theca , in qua inclusae essent Larvae illae , qua Cupido inde extraxerit , ac super eam Iocarit; vel instrumentum musicum , quod Cupido pulsat , si . nile eis . quae viri, mulieresque Germani , ainbubaiae scilicet , &halatrones apud nos commigrantes etiam nunc pulsare solent. Apud Gortaeum num. Ss i. venerem , seu, ut vult Lieetus . Thaliam inspicimus humi sedentem . quae citharam , vel lyram inter crura sustinet. quam coram Cupidine , & loco pullat. Quapropter suspicor, an hoc etiam instrumentum citharam repraesentet, rudem quidem , Sechordis non bene expressis . Utcunque res se habeat, puerulum hunc Genium esse comoediae autumo propter duas Larvas.
249쪽
UNdecim Larvae hic delineatae sunt, prima quarum
S tertia, secundum Augustinum, quum valde deis formes sint, S ore hiante , servos repraesentant . In hortis Matthaeorum in Monte Coelio duo sigilla exstante marmore cum Larvis, quae his valde sunt similes. Alterum dedit Sponius in Misceli. sect. 9. non dissimile his , sed Iaurea , & coma hinc inde recidente per genas. Secunda, capite calvo, S lato ore, & harba caIamistrata AEgyptio more , ut videre est in quadam proto me ingentis magnitudinis in hortis Ludovistis', una est ex illis Larvis, quibus antiqui in Bacchanalibus utebantur, quas Sillicas vocabant, quod essent Sileno similes. Nonnullae sunt in Augustini collectione parte I. n. 23.& 24. Quarta Canopum serme repraesentat tot illis tentis circa caput complicatis . Utcumque sit, virum AEgyptium repraesentare videtur , vel alium quemdam ex Oriente . Quinta duabus Larvis constat, ac vultu naturali ejusdem fortasse comici, qui duabus illis usus est. Sexta calvo capite, S corona hederacea , & barba oblonga, & novem calamistris Obtorta, ad Bacchanalia
Septima muliebris Larva est, super rotundam basim Iocata. Adstat parvus Cupido , qui fugere videtur Perterritus . Hle sorte Comoedia , S Jocus repraesentantur . Guod Larvae perterrefacerent pueros , habemus eX Martiale et
Sum figuli lusus, Rufi persona Batavi,
Eguae ta derides, Me timet ora puer. Hinc lucem adserre possumus anaglypho marmoreo villae Pamphiliae ad Portam Aureliam , cujus ectypum in fronte hujus libri inspicitur. Octava capillos , S harbam habet calamistratam , Echominem peregrinum repraesentat , a quibus etiam Larvas, & habitus Romani desumebant, quum ii Urbem adibant
250쪽
6sibant vel servi , vel captivi . Nos etiamnetanc in comoedias introducimus orientales viros, quos Levantini appellamuS . Nona similis est vel nautae , vel plebeio homuncioni , quos Neapolitani La zaros vocant. De decima, & undecima nil mihi dicendum superest, Larvas tamen esse Patet .
ΡRima Larva colossalis est Silenis illis similis , quos
ad choros canendos in scenam producebant Antiqui. Differt tamen ab eis circulo illo grossiore , quo frons ejus circumdatur. Videtur nonnihil peregrini in se habere , quod in Larvis minime mirum est , nam hinc inde Romani formas eorum desumebant: Huic circulo fortas. se Varro apud Nonium alludit his verbis et Item tragieι prodeunx eapite gibbero, quum antiqua lege ad frontem juperellium aecedebat. Secunda pariter colossalis est, & iuuenculam repraeis sentat capillis calamistratis circa frontem , & genas uiaque ad cervicem . Ingenua, sed barbara apparet, ac d lore consecta . Tertia calvo capite , ac vultu quasi squamis cooperto , marinum Numen foris repraesentat . Hanc gemmam annularem dono mihi dedit Eques Paulus Petrus Lilius Aventonensis rerum antiquarum amantissimus , Secuditione satis ornatus . a Quarta notanda est ob comam in quatuor ordines distributam , S in fronte obtortam usque ad genas . Nasum habet acutiorem , suh ea hae literae sculptae sunt PILOG quod nomen vel artificis, vel comici est. I