장음표시 사용
71쪽
61 RAMATr DasC ARTE fiunt majores, quam aestus qui sunt medii inter solstitia , di aequia noctia. 'sustοψο adari. O. Possunt esse varietates in fluxibus & refluxibus; & quamvis plures a. ferri possint, nulla est quae sit vera, de qua non possit reddi ratio ex iis quae jam sunt explicata; sed non oportet fidem adhibere narrationibus, nisi sint factae ab hominibus peritis, & qu i rem attente examinarint. Reston is ad art. I. Audivi semper a nautis & aliis observatoribus, aestus esse majores in
quinoctiis, nec video cur contrarium assimat Vir Cl. Art. . pari. q. Ex navigationum observationibus constat, aerem & aquam in multis terrae partibus versiis Occidentem seriit; attamen si ex antedictis liceat colligere omnes motus aeri & materiae coelesti concesses, contrarium d
Dictum est enim multis in locis terram motu diurno materia coelesti ipsam ambiente, &ejus poros permeante, moveri; & in articulis 22,&q9. pari. 4. materia illa coelestis aliquanto celerius . quam Luna & terra ,
quas secum deseri, movetur. Alia adhuc additur in eodem art. q9. --teriae coelesti terram circumdanti celeritas, propter spatium angustius; omnesque sic motus materiae coelestis terram ambientis tendunt verses mrientem; quomodo igitur adversiis illos omnes eadem materis,aer, & aqua in Occidentem, partes se. contrarias, ' terunt serri, ut in rei veritate isruntur. Praeterea hic motus aquae & aeris versiis Occidentem, ut in praesenti loco descriptus, nihil differt a motu reciprocationis Oceani , kd
heret in spatio sex horarum cum duodecim minutis quartam partem temrae conficere, & postea in adversam partem recurrere, quod tamen non
ita accidit. Sice. g. si homo esset in Ε, & iret versias F, sentiret aerem alio modo ipsem flabellare, quam si ille idem esset in F, iret versiis G, ut cum attentione figuram contemplando, quisque potest judicare, ces sat enim eundo ex F versiis G, causa protuberationis Domini Desortes , quia largius est spatium G 7 quam F6. .
Ristot io. Verum est quod materia coelestis terram volvit circa proprium axem sed hoc
72쪽
ΕpIsTOLAROM PAR s II. Epist. XII Lhoc non impedit, quo minus Luna faciat ut aer & aqua versus Occidentem semper protuberent, & quia tape in eo Vir Clarissimus peccat, quod credit in diversis motibus esse coistrarietatem, debet notare, quod mo' Dius motui non est contrarius, determinatio in unam partem deterini- nationi in oppostam est contraria. In hoc dissert iste motus a reciprocatione aestiis, quod cum Luna inc dat ab Occidente in Orientem,pellat aquas a partibus Orientalibus ad occidentaliores fluxu continuo; nec video cur non debeat esse continuus, cum ea sit natura corporum contiguorum. ut, cum sint fluida, quoties unum premitur, premit vicinum, & sic consequenter. Ad Id. art. Is s. pari. 4. Plus virtutis hic conceditur particularum striatarum reversioni, quam
prima illarum incessionii antequam cium separaretur ille magnes per longum
73쪽
μ R g NATI DE s CARYAνgumsVe polos in duas partes, pateticulae primi clementi striatae dirigebant cum secundum earum incessum, nunc vero secundum earundem recuisum, cujus mutationis non datur ratio: videturque particulas illas' striatas esse ancipites & in utrumque 'par tas; si enim contrarium appareret; & s gmentum illud libere suspensiim, eandem quam ante sectionem habebat servaret directionem, dici posset quod particulae illaestriatae easdem omnino assuetas vias percu rendo , eodem etiam modo dirigerent segmentum illud magnetis, ac si non esset a suo toto divissim. Illud autem quo ccidit tam magnetibus , & ferro tacto, .quam segmento in hac
praesenti figura proposito, superpositis; si
inter se alio stu disponantur, non apparebit. Si enim duae pyxides in uno plano approximentur, earum acus il am eandem partem, quam solent, ad septentrionem convertent; si Vcro una super alteram ponatur juste & directe, tunc inter se quaestionem agitabunt quaenam illarum suam directionem ad Septentrionem sortius servabit 3 altera enim, di sorte illa quae est minoris virtutis, cogetur meridiem, polum antea sibi inimicum, respicere; quomodo autem ista diversitas conciliabitur, si motibus particul rum striatarum omnia tribuamus ἐ
Nulla virtus nova tribuitur particulis striatis, sed cum eae, quae egrediuntur ex segmento majori AB, sint Australes, debent invertere superius .ib, 8: ita illud disponere ut ingrediantur per a & egrediantur per b; si quidem A est polus Australis per quem ingrediuntur Australes, quae ab inscriori segmento egrediuntur per B ; quaeque proinde non possunt in se perius ingredi per b; siquidem est Borealis, & aptus ad recipiendas B reales. Et quia illud segmentum superius est filo appensum, ideo ita facile ab iis invertitur,ut per partem a transire possint.Quod autem istae pyxides, cum sunt in codem plano, aspiciant ambae Septentrionem, ut prius, hinc fit, quod sint satis remotae & virtus ista non communicetur, nisi intra certum quoddam spatium. Manifestum est enim quod particulae striatae Australes, quae egrediuntur per partem Borealem unius acus, de ni ingredi in aliam acum per Australem, & egredi per Borealem.
74쪽
Ferrum compaetium, arcte cusem, temperatum. & laevigatum non deberet eadem facilitate vias praebere striatis, atque si cum tanta arte non esset malleis & aqua compressum; particulae enim striatae sunt corpora, malleus vero, temperatura, & laevigatio Imros&transitus obturant, &dissiciliores deberent particulis striatis redderc vias; & per consequens serrum minus percussum deberet virtutes magnetis facilius induere, quam magis rusum, quod tamen non est consorme experimentis. Igitur non a particulis striatis petenda est ratio, cur vilius ferrum non recipiat vim magneticam tam sicile, quam persectius, aut chalybs.
Quamvis chalybs sit politus, quia tamen semper babet tot meatus, ut plures particulae striatae in eos possent ingredi, quam revera ingrediuntur, quia in isto aere non sunt in magna copia ; non impedit earum effectum malleus aut laevitas; quia semper plures supersunt, quam vulgo sunt in viliori ferro, & qui supersunt, sunt persectiores ob rationes allatas ab Autore.
Rotula ferrea gyretur versias occidentem, & a magnete ita mota attrahatur; appensa tanget magnetem in puncto ,& diu gyrabit; alia adhuc postea huic rotulae appendatur rotula versus Orientem gyrans, & in
puncto illam tangens; am Oae rotulae in contrarias partes ita volutae circuitus multos absolvent, ut experiri licet. Sed quomodo particulae striatae poterunt transire per ambas illas rotulast una enim illarum propter diversum & contrarium ab altera motum opponetur transitui dictarum striatarum, nam si unius motus est conveniens, alterius erit necessario contrarius. Exemplo res illa clara fiat. Si cochlea vertatur modo convenienti ut transeat per foramen striis ad eam recipiendam aptis excavatum,& illud foramen ita silicatum moveatur, verbi gratia versus Occidentem,& juvet hoc modo inpressum cochleae istius; proculdubiosi contrario modo moveatur illud foramen, versus scilicet Orientem, impediet illius cochleae ingressum, ut consideranti patet. In parvo torculari hoc experiri licet, non enim cochlea ingredi poterit in soramen sulcatum torcularis, nisi sit immobile illud foramen, aut sito motu iuvet ingressiam cochleae; motu enim contrario dictum ingressum impediet. I Istae '
75쪽
66 RE NATI DES CARTE fIstae igitur rotulae magneti immoto appenta non poterunt ambae vias striatis particulis praebere, & per consequens alia quaerenda est ratio attractionis de diutumae suspensionis istarum rotularum; idemque posset objici de unica rotula modo versus Orientem, modo versus OccIdentem gyrante, nam uno duorum modorum non debet tam facile gyrare, quam alio; quod tamen est contra experientiam. Sed tarde animadverto, Revercndissime Pater Mersenne, me patientia
tua nimium abuti, & haec pauca scribendo tibi multa taedia parare. Te tamen hic monitum esse velim , me desideriis tuis obtemperando haec omnia scripsisse, & si expectationem tuam non adimplevi, tibi ipsimet satisfactionem integram debere; nec etiam tibi mirum esse videatur, si doctrinae novitas, mensque intelligentiae communis & durae, pluribus in locis sublimem Autoris sensum non permiserint accipere; idque mihi lectori rudi te condonaturum spero. i
Nondum vidi experimentum quod affert Vir Clarissimus, sed quamvis duae rotulae diversis modis contortae gyrarent, una in Orientem, alia in Occidentem, partes striatae non minus ingrederentur in unam, quam in aliam, quia ipsemet semper gyrant unae in unam partem , aliae in contrariam, &quod lummodo poterat objici, nempe quod motus rectus istarum particularum deberet reddere rotulis immobiles; hoc recte solvit Autor eodem articulo.
Si quid aliud Virum Clarissimum moratur, si indicare voluerit rem mihi faciet gratissimam, & quantum potero ipsi satisfacere conabor, nam eorum quae hucusque ab co sunt objecta si ad ea quae respondi attendat inveniet sine dubio selutionem in iis continet t. Quod hic objicit sub finem, nempe quod cochlea , ct c. hinc si, quod
non animadverterit,istos meatus in ferrea rotula,quae gyrat, debere considerari ut immobiles, si quidem uni respectu aliorum non moventur; &s essent mille torcularia in uno cubiculo, quorum stilae essent diversimode inversae & sulcatae, in quamcunque partem totum cubiculum m veretur, non minus ingrederentur cochleae in meatus ad eas recipiendas aptos, dummodo omnia ista torcularia non moverentur alio motu, quam isto communi. E I-Disiligod by Cooste
76쪽
Brevis Responsio Autoris ad Objectiones &initantias Domini te Conte. O Mitto primam objectionem, quia dicit sibi a Domino Picot iam
plane esse satisfactum. Ex feci da cognosco me non satis explicuisse mentem meam in artic. 83. Neque enim ibi ostendere volui graviores ac majores globulos abis minoribis superiores eradere ; quin imo nullam in iis gravitatem supposui, nullamque disserentiam ratione seliditatis, sed conatus stim probare duntaxat fingi non posse illos suisse initio tam aequales in solidi tate, magnitudine & motu, quin inaequalitas postmodiam reperiretur, saltem in motu; quam inaequalitatem demonstravi ex eo quod plures
simul transire debeant per vias modo angustiores, modo latiores, &quod aliqui ex iis, qui eadem celeritate moventur, cum transeunt per viam latiorcm , debeant alios priecedere cum perveniunt ad ansustiorem, sicque incipere cclerius moveri, ut patet ex allato exemplo in tig. art 8 3. pari. Duasque rationes attuli, quibus probatur vias per quas transcunt esse modo angustiores, modo latiores; unam quia vortices circii m-jacentcs non sunt aequales; alteram quia locus vorticis, in quo sunt, delici esse angustior c regione contri cujusque ex vorticibus vicinis, quam e regione aliarum partium. Sic videre licet in sgura art. II 6. pari. 3. globulos, qui circulariter aguntur in vortice AEIO, transire per angustius spatium inter S &N, quam inter S & F, quia isti vortices non
77쪽
sunt aequales; itemque per angustius spatium in linea recta, quae duci potest ab S ad F, quam inter S & E. Jam vero propter hoc unum quod quidam globuli aliis aliquando velocius incipiant moveri quamvis de caetero fingantur esse aequales) perspicuum esse putavi ex legibus motus
ante traditis illos retinere postea illam celeritatem, quandiu non datur causa quae ipsam tollat, & ideo debere occupare locum superiorem, sive remotiorem a centro vorticis, quam sit circulus HNullamque pono disserentiam inter motum & motum, ex eo quod unus sit rectus, alius circularis, quemadmodum facere videtur Dominusic Conte; nec etiam inter agitationem accidentalem & non accidentalem , ut habet in sua instantia , quoniam a quacunque demum causa& quantumvis accidentali corpus aliquod sit agitatum, nunquam debet postea agitationem suam amittere, nisi detur alia causa quae illam tollat; ista autem eadem agitatio efficiet, ut moveatur motu circulari aeque bene ac motu recto, si detur causa quae illam ad hoc determinet ; atque hic figura circularis cujusque vorticis, & alii circumstantes vortices, sunt causae, quae determinant motum globulorum, in uno quoque Vortice contentorum, ad hoc ut sit circularis. Eadem autem ratio quae probat globulos remotiores a centro cujusque vorticis celerius moveri quam inferiores usque ad certum terminum, probat vice versa istos inseriores tardius moveri ; quare vero ab isto termino usque ad centrum vorticis aliter fiat , alia ratio est , de qua
Caeterum non inficior, istas motuum in materia coelesti differentias utiles esse ad Planetarum & Cometarum phaenomena explicanda , idque me impulisse ad eas accurate examinandas, sed hoc non impedit, quo minus existimem earum veritatem juxta leges mechanicae ex prima mea hypothesi recte esse demonstratam. Ad id quod additur adversus articulum 84. respondeo materiam macularum Raetheris Soli circumfusiam, esse quidem paucissimae agitationis capacem, hoc est, motum sibi inditum non posse diu retinere , si alia circumjacentia corpora repugnent, sed nihilominus eam facilius sequi motum materiae Elaris, quam eundem sequantur globuli secundi clementi, quemadmodum videmus sestucas, folia & plumas a ventis secilius rapi, quam lapides, qui tamen etiam sunt maioris asstationis c paces . quam festucae.
79쪽
7ΟRENATI DEI CARTE fAd ea qua obiecta siunt contra art. 9s. Recte quidem objectium stat, in liquoribus bullientibus spumam ab ebullitione excuti versus partes , in quibus minor est motus, sed etiam optime responsum idcirco materiam macularum excuti a Sole versus cc tum , quia in eo minor est motus quam in Sole; & quidem versus coeli Eclipticam, potius quam Versus polos, propterea quod nova materia per polos versus Solem indesinenter fluens maculas istas versus Eclipticam propellit, quod fortasse clarius set hoc exemplo. Concipiamus duossuvios qui fluant unus ab A versus S, alius a B versus S, & illorum aquas sibi mutuo in S currentes, ibique vim aequalem habentes magnam sos. deis excavasse, in qua simul mixtae vertantur in gyriim, atque inde essiuant versius M&Y, putemusque ex aquarum istarum mutua collisone, quae fit in spatio uela, generari multum spumae, unde facile intelligemus hanc spumam non posse ire versus A nec versus B, hoc est versus polos, sed dcbere pyram aliquandiu super aquam quae est in S, atque inde cvivere versus M&Y, hoc est versus Cclipticam.
Opacitas alicujus corporis non impedit quominus alia corpora per illud possint transire, sed ejus densitas sive duritios duntaxat, quae tamen
80쪽
Lpis ToLARuΜ PAR s II. Epist. XIV. tipsa etiam non impedit, cum in illo corpore sunt meatus satis magni ad ista alia corpora recipienda. Sic particulae striatae facilius transeunt permeatus macularum quantumvis densarum, quam per aerem circumsuis sum; est enim major densitas particularum istius aeris, quam particula. rum materiae primi clementi, quae sola in meatibus istis reperitur. Quod proponitur in instantia, facile selvi potest exemplo duorum fluviorum mox allato; si enim aqua fluvii ab A ad S venientis esset alterius coloris, quam aqua fluvii alterius, possemus Visu deprehendere particulas aquae ab A venientes pergere ultra punctum S, usque ad exiguam aliquam distantiam, qualis est ab S ad ὸ, atque ex d reverti per g& e versus 1 , . sicque parvum Vorticem componere. Et codem modo alias aquae particulas a B ad S venientes pergere usque adf, non autem ulterius versus A, quod non disteri ab iis quae de particulis striatis a me di-
Nihil mihi occurrit quod addam responsioni hic datae, nisi quod sit
perficies terrae quam incolimus non habeat altitudinem sive crassitiem, nisi sorte duorum triumve milliarium , quae perexigua est, si comparetur ad ejus caritatem internam , cujus diameter est plusquam bis mille milliarium. Si autem ex plumbo vel auro aliave materia 'quantumvis ponderosa fieret sphaera concava cujus crassities non majorem haberet proportionem ad diametrum cavitatis quam 2 ad rooo, sphaera illa cum globo selido ejusdem materiae comparata esset valde levis.Αn autem nunc in cavitatibus terrae aliquid maculis simile generetur, necne, non definivi in articulo s. quartae partis, in quo egi δe ea re, possunt enim afferri rationes pro & contra. Denique quod homines calcantes terram reddant ipsam selidiorem mihi non sit verisimile; motus enim est causa rares actioianis, potius quam condensationis; & videmus in carnibus & lignis, aliis. que quibuslibet corporibus, cum putrescunt, & animalia in ipsis generantur , ea non idcirco reddi densiora, sed potius ratiora. Ad fg. art. I 2 4
Non etiam hic habeo quod addam, nisi quod aeque sicile videatur
posse intelligi, Cometam per varios vortices transeundo, maximos quos.cam circuitus peragere, atque Planetam circa centrum unius ejusdemque vorticis semper gyrare; donec tandem, ut omnia mutabilia sunt in mun
do , & Cometae, de Planetae, di ipsae stelix sata de utatur.