장음표시 사용
171쪽
is 6 sest. I. Cap. XIII. De judicio in moerbis eae
si urinae clarae tam ancipitis per i l lentam lecticam eoncessisse testa. euli pleni omnis , contra quae multum coctis materiae deponunt in fundum salutiferae putentur, in procinctu est. Nam tenues eiusmodi rus urinae maenum aestumin vehementem partium internam agitationem , simul et ianira lida rumin nervosarum partium spasticam ingentem affectionem significant , quae spasmorum diutur.
nitas atque venementia multum certe Periculi alit et Crailior vero urina si proclit, certum praebet signi in spis-nri tam nervosarum . quam vasculosarum partium , vehementiam remittere , ampliari ductus ecretorios
excretorios' excrementa cra: sioris
stibilantiae transmittere, quo fit, ut non solum urina cum sedimento o. piosior fluat, sed totum corpus ruabiliter sudore idem iidem cratio, elido ae viscido persundaturin alvus antea adstricta solutior fiat. Ex quo quidem dilucide patescit . multum itueresse , ut Medicus critica illa in morbis tempora, quae Veteribus estionis dicuntur, exurinae inspectio. ne cognoscat, sic cum certa ratione verax de morbi eventu judicium in.
In declinatione febrium catar ra- ι- .. lium, item variolarum Morbillo- ωι-- rum , urinae in vigore morbi&febre o lucidae aquosae, crassiores etiam coloratiores cum sedimento secedunt, certo indicio, morbum, id est
spasticas constrictiones partium, solvi atque remittere, ut ductibus urinariis iterum patulis redditis, impuritates sali me sulphureae viscidae seri, quae ipso morbi tempore progenitae, in . liberum iam habeant ingressum atque
ει os exitum . Quandocunque vero post phthisiicum aut alium vehementem ac diuturnum morbum, urina diutiustertur crassa, pauca, saturale Obscure rubra, cum copioso edimento
pinguedo supernatans vitri urinarii parietibus ad telai corpusque in
tur, qua rarissime aeger servatur , eo quod corrupta ex laeso viseere materia
sanguini & lymphae intimius nupta
instar fermenti motu intestino calido mixtionem, crasin sangum is termperatam dissolvit, optimum etiam alibilem succum in excreme mitias salso sulphureas sordes convertit, si, mulque pinguedinem corporis colli. quat Idem metuendum periculum
quando in hydropicis urina hectico. rum similis profluit. Nam parcum eius stillicidium, lympham ex ruptis vasculis lymphaticis in ea vitatem vel
porosam partium substantiam secede is re , c color obscure rubicundus crasitusque sedimentum, partim motum intestinum calidum sanguinem dissolutorium, partim etiam obstructum hepatis emunctorium, quotordes biliosae separari solent arguit. f. XX. Dantur tamen etiam in morbis μι-- chronicis, citra febrem & calorem in
ternum aut um, urinae crassiores, val.
de saturato colore rubicundo runcit initae , pondere admodum graves, adeo ut interdum libra una, teste cylindio statico evaporatione , uncias tres, vel aatuor, solidescentis ni teriae in complexu foveat . obvium hoc est quam maxime in corbulo confirmato, in arthriti de paralysi seorbutica, senectute extrema, quandoque etiam in pallione ne i liritica
conquiescent vicis dolorum tormentis,
ne non in ieiero flavo atro Laesam autem in eiusmodi inina esse proportionem elementi aquosi salino. lulphurei, exinde Mescit, laod Diala ut ficieiit a viae solius simplicis copia , ad natui ea tincturam red ci pollit Crassilies quippem color ille sulcus ab excomentitiarum sali r. narum, sulphureaium partium in sanguiuisin humorum russa hospitantium copia , ortum traiiit, quae propter nepatis obstructionem , a saccorum vitalium connubio non rite
Ierea tabescita morbum a labrem lesregantur . Nam iecoris viscus
172쪽
urma aliisque excretis riteferendo
omnibus chronicis morbis, tum maxime in corbulo patitur, ut etiam Villistis mor de febribu fidem iaciat se plurima corbulo de- sanctorum cadavera secuisse, Wobservasse, quod in culpa fuerit in non. nullis hepar rorsus exsangueac nstar uberis vaccini exsuccum , ita aliisve-
se biliaria, aut vacua, aut lapidibus obsessa , aut Mnarca mi otiue amat eicenIe repleta
. . XXI. in . Quando porro eiusmodi erassiores
s... o mirum austeri coloris urinae, tri)ienu . . diekes bratine Biero crocea tinctura immersa linteamina inficiunt , eorum est indicium , bilem propteto, structos vel spasmo constrictos duactus hepaticos o cysticos α denegatum in duodenum induxum, per vasa lymphatica egurgitare ad sanguinis&lymphae mali.,in icterum adesse . Ubi vem color in atro-btunum. vergit iacienerum designat nigrum, qui non tam chil reuua, quam potius ab ejus secreti one in hepate plane impedit qascitur . Nigre da autem acido admixto tribuenda , eo quod ob desectum bilis, quae alcatino uio elemento, acorem , qui ingestis inest Lemperat atque obtundit, succi acetosi ad sanguinis massam transeunt,
ibique sulphureis, oleo sis a biliosis
particulis unitae , atrum excludunt colorem , haud secus ac videmus, acido liquore bili atruso, post gesti
nem eandem primum viride icere ac . deinde nigrescere. Quumque in pro- ,.M. vestiori senectute ob angustationem, contra tionem collapium tubulorum excretoriorum in hepare , nee non in .cute, multae salinae lulphureae viscidae sordes, retineantur urinae solenniter in aetate gravibus cra Litores , graviores maeisque tinctae redduntur, praesertimui paullo libe.ralius vino utantur, inprimis spirituoso, ut ungarico, qpostoleolam e it multum atque sulphureum.
Nonnunquam reddum ur urinae inpiosa mareri i pinserui imbutae , sive oleo , quae sine urepitu mittunis . Σ. 'Pin superficie cutem variegati maxime ιιι δ' caerulei plerumque coloris exhibent, ae vitri urinalis parietibus tam nr ter adhaerescunt, ut nonnisi lixivioso
liquore detergi possint origo harum proeul dubio eatori interno nimio ipsam pinguedinem colli quanti tribuenda quae liquefacta, & postea imsanguinem recepta sele miscet eum sanguine sero, ac humore salso muriatico demum dissoluta, per renum colatorium in uristam desertur. Anis
notavit Ilυius exemplum feminae iuvenculae, cuius urinae tam copiosa innatavit pinguedo, ut in perfrigeratae superficie butyri instar aut olei sti. gidi concreti comparuerit. Et memorabilis quoque est Fernelii lib. 3. ea . . de urina historia, de bibulo
ruodam optimi corporis habitus, qui
iebus circiter octo, ex ingenti corporis mole ad summam gracilitatem, citra ullam morbi vim , traductus est..eotissimum tamen tales pinsit iustulae urinae in consumtione corp*ris, at ophia phthisi hectica observantur ἔquin immo in omnibus febribus, uri nae quando Drofluunt erassioris, substantiae , multum pinMedinis secum evehunt, quae eo copiosior est&di lius durat, quo corpus est pinguius
volatili, sive fixo mixtum, sive neutrum tartarisorme circlinarium sit urinae ingrediens, quod dubiori ut ab excelsi voacido per alimenta ingesto&iu sansulae contento, oriatur. Hoc autem Lale tartareo si urinae niam tum resertae sunt , quod cosnoscitur, quando matulae parietes avndus eo-pioso tartaro incrustantur, indicium
est dispolitionis ad ea leuium renum vesieae . Haioris periculi est; ubi Λι. erat sum, rubrum de friabile sabulum. . mox emissa urina , fundum petit, quiue quod morbuun nephriticum
173쪽
adesse plane evincit. De suo Iuculentum Hippocratis susti agium aph. q. Se i. q. quibus perhibentis, in urina sub en fabulosa, eis vesca calculo hi ab orat . Interdum quoque crystallis' micantes ulvae copiosa . sese apponunt lateribus matulae, quae doloris arthritici rheumatici, plus minus fixi vel
Vagi , indicit. ni prahent . Quando urina mingitur mox cruenta, mox obpuris miscet laesescens , interdum glutinosa, crassa tenaci materia mali odor onusta , quae stando adhaeret,
ne vitri agitarione distatuitur, certum exulcerationis renum vel vesicae documentum rabet . Quin ipse in calculo ulcere vesica saepius lotium tam tenax vidi, ut instar album inis ui cohaeserit, nec guttatim aut Iervices potuerit et Fundi, sed inclinatam arula , omne simul massae instare lapsum sit Eandem quoque in rem facit notabilis observatio, in M. N. C. De p. a. 8. V. I. consignata de urina crassa glutinos , quae ad ulna longitudinem potuit extendi , fit tro imposita , ne guttulam tranI- misit.
In sonorrhea prasertim chronici malisna, non solum prostratae, sed plerumque vesica etiam exulcerationem patiuntur; unde urina turbidae crassae, vi Krau Lake, emittuntur, quae sedimentum copiosum reiiciunt mucosum , quod exsiccatum
carbonibus injectum detidissimum in morbis chronicis qui a cacochymbia 4 odorem spargit Alias semen purum, o bis propter levitatem , urina innatat Pariter saepissime in calculo vesicae,
hare ipsa vel esus sphuncter erosus est,
ae tum urina erassa sursurace minsitur, cum exiguis carunculis fibril. lis, ine a vulgo pro verminibus a. bentur, id quod confirmat Hippocra. ur DB. a aphor. 66 67. uitas. in. quiens Mn urina crassa exissente , mrun iis, aut veluti eapilli, aut fur
sed parum mittitur, idque turbidum, 'alde salsum aere , eum flamentis, idem iidem fundum petentibus ,
tum sphincte plerumque spasmodiei
quippiam patitur. Si sanguis lotio est em,
admixtus, instar loturae earnis, seu
vini rubri comparet, sed postea eruo 'ima petit, purpureum colorem, quando ex renibus, atro fuscum vero, ubi ex adapertis vescar venis prodiit, refert . Talem sanguinolentam urtinam in sene, egero octogenario , qui iugiter dolorem pressoriunt in regio. ne pubis sentiebat , quotiescunque equitabat, vidi.
Ex hisce quae Iam attulimus, si Gomae
quid elucescere arbitror: utro se H-piam is romantiam haud exiguae ιι α utilitatis est in praxi medica, nee εὶ ceu inutilemis fallacem flocci pen Ndendam, multo minus de si octui habendam , eo quod non modo fluidorum , sedin solidorum conditio, habitus statiis hoc ipso adminiculo perspici potest aeserui . Nam ex urina.
levi ac tenui , praeter turaliter ω spasmodie asseetum esse nervosarum
partium systema patet ex crassiori
vero tonderosa, ductuum urinari ,
rum nimis relaetatus tonus, seu at .
ni elucesei . Deinceps hoe subsidio depravatam esse sanauinis mixtionem. sve ejus dystrasiam&impurarum salino Julphurearum partium c piam, optime cognoscimus maxime mi nascuntur . Porro viscerum sanguinis depurationi inservientium,presertim hepatis , constitutionem l . tium prodit. Tum proportio vinculum seri ae sanguinis, quale sit in morbis, sive acutix, sive chronicis, inde elici potest. Praeterea gradus interni caloris, sive intestinae partium sanguinis ulphurearum commotionis, hac ratione paullo clarius, praesertim
in aestu librili , dignoscitur . Defe-Druce quaedam . , exeunt, hic luctum quoque caloris naturalis, yirium vesco scabie laborat . In stranguria. 4e spiritu ascentiae, quae ad digesti crebri Masiningendum est stimulus, Inem ingestorum .in mutationem P.
174쪽
urina aliisque excrctis riteorendo. Is s
taeeum sanguinem necessariae sunt, is bici crassas vero' rubieundis, inspecta urina quadantenus comperi l quae citra calorem in at sectibus inio
Maxime vero urinae solertiorieonsideratione&examine viarum ductuum urinariorum ac seminalium, ut renum, uretherum vesicae ejus sphincteris , urethrae , vesicularum seminalium, prostratarum dispositio ae constitutio mani testatur. Neque minus in febribus , tam eontinuis, quam intermittentibus , urinae
inspectio eximio pollet usu, eo quod ex hac non modo massae sanguineae conditio, sed is materia librilis cocta vel incocta sit an erisis morbi completa vel incompleta qualis spes valetudinis num funesti uippiam immineat' an recidivae vel alius mor. bimetus planum fit ae innotescit.
πιιβι Tandem urinae etiam eonsideratio
in therapeuticis hau spernendum
praeliat usum. Quia enim vera a
thologia sive e*quisitior Ognifici si tus morbi, quem uroscopia pateficit,bafis est rationalis therapi . multum utique adiumenti ad hanc dextre v. scipiendam ae perficiendam illii afferre videtur. Et aquosa quidem urina. rum tenuitas u praesto est, probe inquirendum, num a spasmisi an vero desectu virium spirituasten. etiae ortum trahatri Ubi hoc spiri. tuosa analepxica , balsamica , aromatica, quae halsamum sanguini De.
nerant, aqhibenda si illud, fugien.
da sunt haec,&potius Ieniora diauho. retina cum antispasmodicis, nitrosis,
einnabarinis permixta locum in e niunt. Quando porro in febribus inistermittentibus tenues , leves , flammeo colore apparent , nihilque deponunt, a cortice chinae quae parem cum ipso, maxime constipandi
Esebriles motus supprirnendi facultatem habent, penitus abstinend.m est,
quorum usus, quum urinae crassiores secedunt, revia evacuatione alvina, tutissimus est. Intensiorem urinaec orem in febribus, hume tantia, aci
dula nitrosa exposcere, quisque judi-
os reserantia, aquaram in ralium, acidularum thermalium di
martiatarum convenientem, nec nseri lactis dulcis usum, exigere. Ubi
ex viarum urinariarum vel permatucarum vitio urinae turbidae, clarga crassa mucosa tartarea substantia laeta
redduntur , nil praesentius messe, eius est sontibus medicatjs temper tioribus , ut aquis Spadanis, Wildun. gensibus , Selteranis , thermis , Piperanis & Emsensibus, ad eluendas ac detergendas sordes, acrimoniam diluendamin partes afflictas consolidandas, adiundiis simul exterius balneis temperatis Calculosa tartarea concrementa& mucidum ex ulcerata renum ladstantia prodiens lotium apertius omnium efficaciter diureti- eorum , salinorum, ipsarum quoqile Carolinarum, quae propter ealcareum salinum elementum tortite nimpellunt , usum interdicunt, tius traumatica , leniter roboran
de muleentia iniungunt, ut sunt emulsiones seminum quatuor frigidorum, auci eum lycopocso, infusa
vel decoeta ex hedera terrestri , iaquilato, vise aurea es asaria, veronica, radice althees, aliisque id genus pluribus.
At vero non solum exurina, sed etiam ex aliis exeretis, inter quae μ' subtiles exeretionis cuticularis sordes ' potissimum sere locum tenent, de statu integro, nec non vitiato, ae praecipue de salutari, vel in iusto
morborum eventu , Medicus tanquam ex certis gnis indicium petere debet veteres ut reseri Io Langist in epis tam in cognoscendis , mam diiudiciandis morbis, plus sudoris calorem , odorem saporem, quam. lotii differentias observarun t quare etiam moris sui , sudores in balneo
strigili exceptosin ollicere Heg
175쪽
r Fo SH. I. Cap. XIII. De judicio in morbis ex
stare . Sudor enim , ut Galenus de citonem in robusto sudorem vicissim salubr. ait omnium humorum per uni J magis in imbecilli corpore fieri , plus etiam materiae excrementitiae illa , quam hoc excludi, ut hinc proversam corporis compagem index est
urina ero tantum eorum , quae in conceptaculis venarum continentur.
Neque haec assertio fundamento destituitur. Nam urina potissimum potui, cui etiam proportionalis est , materiam debet &crassiores aqueas, maxime varii generis salinas , quae per alimenta assumtae fuerunt, atque in ipso sanguine progenitae sunt, recre. mentitias materias e corpore e rellit; quandoquidem renes viae urinariae congruum salium emunctorium constituun . quin omnis generis salia, sive alcatina, sive acida, sive neutra, volatilia, sive fixa fuerint, vel etiam caustica, item nitrosa, singulari plane ratione ad renale illud vasculosum
cribrum serunt tir, &urinam quoque movendi facultate pollent. Persi br sam vero ac poroso- tubulosam cutis te Sturam , corpus magis a partibus aqueis tenuioribus is maxime sulphureis, sub forma vaporis, vel madoris, expurgatur.
... i. . s. Diligenter tamen hoc toto obsera o I--vandum est ingentem inter perspi-r rationem &sudorem intercedere di s ferentiam . Scilicet perspiratione, insensibilis halituum e corporis cortice succedit difflatio , adeoque tantum. modo particulae tenuissimae aqueae sulphureae salinae magna quotidie in copia in auras mittuntur, linteaminibus coiiori circumvolutis sicci re. manentibus in sudore vero particuleaqueaeis sulphureae magis crassiores peculiaris saporisin odoris, vel sceto. ris prodeunt, quae cutem Gadusia conspectius humectant adeo , ut interulae interatum post sudorem quinque vel sex unciis graviores quam antea deprehendantur, quum contra in perspiratione pondus indusii per heb domadem gestati vix uncia una increscat, ob materiam mucidam oleo tam crassiorem in poris obhaerescentem . Deinde observamus, perspira be notante Sansioris in aureo de Atidicina flatita libello, corpus a perinspiratione longe agilius S levius, a
ludatione vero debiluis iravius reddatur. Porro saluberrima illa minus, sensus cadens sordium per corticem corporis excretio magis a vegetiori sanguinis progressivo motu circulo&vigore motus cordis arteriarum oboritur sudor autem potius a calore&motu intestino partium sulphurearum , quae in mixtione sanguinis continentur,in a fibrarum tubulo rum cui an eorum majori relaxatione provenit. Tum frequenti con stat observatione , sub constitutione aeri et sicca lentis ex euro lorea flantibus, expansiva elastica reddita in scandente alitus in baro metro argen
to vivo, insensibit spirationem quam maxime vicere: contra vero sub aere levi rarefacto, humido, flante potissimum Zephyro austro, ne non lapsu mercurii, corpus ad ludationem mirum dispositum esse. Quin ipse multiplici observatione confirmatum habeo, quod 'sub debilitate, a morbo potissimum relicta , atmosphaera existente admodum levi , humidain pluviosa sudotes ex cutis tubulis largiter profluant, cum urina simul crassore multum sedimenti ponente inducia
autem per mutatio uena ventorum econtraria plaga spirantium aeri alia constitutione , protinus sudores resic centurin cohibeantur, urina quoque largior&tenuior secedat, corpusque longe agi ius somnus quietior, animus ad labores magis dispositus erectior reddatur . Ex quo satis clare intelligitur, tam insignem atque con
spicuam esse fluidi aere iri an here aqmutandos excretorios in corpore motus potentiam , ut supervacaneum sterile molimen foret, ad occultum
quoddamin vere imaginarium prin
176쪽
ur, aliisque excretis riteferendo
eipium motus in eorpore, in expli- eandis hisce phaenomenis , tanquam
Haec autem materia, quae subcuta- Σαω neos tubulos ex intimis corporis Penetralibus foras amandatur, quod val- de sulphureae naturae, cutis praee 'puum sulphuris excrementitit, haud secus quam renes salini excrementi, sit emunctorium, plura vincunt. Etenim sudor peculiarem odorem de colorem , α pinguedinosam qu que substantiam, quae Phaenomena, secundum hymicorum doctrinam,
principii sulphurei soboles sunt, ex hisis D aere talet. Et mirum certe, quam I.-- eximie essuvia,quae e corpore halant, immo etiam ipse sudor pro ratioue aetatum, temperamentoram ctinge storum,differant Nimirum qui allio
.cepi frequenter utuntur, Inlice- erauni odorem, contra vero quibus luaveolentia balsamica,
item moschus Mambra, in frequentiori usu gratum spirant. Sic etiam odor ludoris ratione anni tempest tum discrepat, ae aestate otissimum acidum, saepe instar aceti vini pen erantis, redolet. Peculiarem ovoque sudor in nonnullis morbis &speein. cum quasi obtinet nidorem , ut instabie lue venerea variolis, O billisis maxime omnium purpura, adeo ut vel solo odore, aegrotantes eius oraesentiam dignoscere queant. Quod quidem quemadmodum de od re in propatulo est, ita pariter observationibus constat, quod sudor indus vario colore tingere soleat Plucet in huius confirmationem quaedam in Ueellaneis natura curiosorum consignata recensere exempla , dum
Dec. I. n. s. pag. 2O. atri Dec. 2.
An. 3. g. 83 sub axillis miniati An. . pag. 2o3 eaerulei M. 6 pag. 43.
pat . . rubi undi, pag. 29. viridis,
Dec. I. M.Lσπ. g. IIo. lutei doris, nientionem injiciunt
Marime omnium tamen illudno ris/Mtatu dignum, quod sudor non unius ejusdemque naturae ubique et corpore Vi νε
manet , sed pro diversitate partium T.
varius. Ita specifici odoris est, qui ιε. pronuit ex capillitici, peculiaris odor percipitur , quando regio pone aures digito asperius ricatur . Sub
axillis graveolens saepe offenditur exsudore nidor, ne non in inguine.
item in scrotori osse saero gravem 6c discrepantem spirat paedorem, qui adhue differt ab eo qui inter digitorum pedam interstitia prodire . Ipse quoque sudor copiosior in una , quam in altera corporis regione mauat Nam in partibus superioribus , ut capite collo, dorsori pectore , item in posterioribus liberalius , parcius vero in inferiori sin anterioribus.
erumpit iam quidem ini rum videri zsser, qui ex uno sontein materia
1guinis nempe sinu, tam diversus Malius sudor secedat; sed mirari desinet , qui considerabit , ita compa, ratam esse corporis ubique machinam, ut vel viginti, quos faede numerare liceret, diversae indolis, qualitatis virtutis iacet utiles atque in
utiles , ex una sanguinis massa , s cernanturin excernantura haud secusae innutritione vesetabilium, ex
sola aqua pluviali pinguiuscula teris restri materia foeta, diversae formae, saporis, colaris, virtutis, consisten
tiae germina, ut solia, cortices, fici res, fructus, succi, gummata generantur ac producuntur'. Quod mirabile natum tam in regno vegetantium quam animantium negotium , non ut quidam somniant , spiritui peculiari architerionico plastico; aut alii omnia moraliterin rationaliter diria genti, vel meuliari partium virtuti attractrici, splendidis certae ignoran tiae terminis, in acceptis terendum sed sola diversa mechanica structura,
flexurari magaliud uiari' gura mini
morum tubulorum, quae apparet a
xime in glandulis,duci ac derivari de L bet.
177쪽
Secti I. cap. XIII. De judicio in morbis m
tiet. Neque ea propter est quod dubitemus i quin sola tubulorum struetura ductu, ita motus fluidorum ditigantur, ut crasis, mixtio&unio par tium corpus tonstituentium muteturae invertatur, ex emergente inde nova combinatione, unione par-
tium, alius sormae virtutisin quali. tatis substantiae gignantur.
f. XXXI. . s. Iam porro in caussam sudorit
Iargioris A frequentioris, sive praeter- .. . Naturalis . inquirimus , illa duplex
merito asserenda. Prima est partui msulphvrearum, quae mixtionem san. minis ingrediuntur, intestina valde agitata commotio & evolutio , qua ipsa massa sanguinis ieri tandem in excrementitium salino- sulphureum humorem distatvi incipit Altera est tubulorum subculaneorum nimia relaxatio, sub qua humores serosi facile secedunt a crassioribus sanguineis, ac sensim protrusi eliminantur Quibus iam politis, sacile apparebit ratio, quare omnia ea, quae ad intestinum partium sanguinis ulphurearum motum augendum faciunt, ad sudorem movendum aptissima sint. Horum innumerum referenda eholeri ea torporis constitutio, areas Mendis, macilentus corporis habitus tempus ae stivum, paullo vehementior corporis motus, aer calido humidus australis,
vini , praesertim oleosiin spirituosi, ut Hungarici potui medicamenta, quae oleo subtilissimo evaporabili im. buta sunt, quo nomine nota sint ex vegetabilibus radix enulae , petasti. dis , ostruti , levistic , angelicae imperatoriae, crocus, flores sambuci, ex animantibus, omnes spiritus olea destillata, ex mineralium Hasse floresin lae sulphuris, regulus antimonii medicinalis sulphur antimonii, nostro modo praeparatum dixatum uistisim in procinctu quoque erit ramtioci quare infantes, senes, obesi, humoribus reputi, otio somnonimium indulgentes, parum ad sudo
rem disposita sint, quippe qui spitas
non modo iiseidos in fas humores, qui difficilius per minimos cutis tubulos seruntur, alunt, sed Mimminutam partium sulphurearum in sanguine experiuntur intestinam agitationem
Requiritur vero etiam ad prolicien f dum sudorem certa dispositio in cute , nata. quae consistit in convenienti eius rela.
xationem pororum ac tubulorum ais pertione, ut sudoris materia sumeten.
te adduci & secerni queat. Nam si in ulla corporis parte vis expansiva elastica eminens est, certeia tela cute conspicitur, quae, ut gravidae &hydropici testantur , mirum sese di.
ducere atque expaudere , iterumque in pristinam dimensionem contraneis repotest. Et elastica haec euti propria virtus non alite quam in omnibus inis animatis elasticis corporibus, ut choro lis lanibus, tabulis ligneis eomparata est, ae non modo pro diversa ae oris eonstitutione, at humidi levis, remittitur, Mei vero frigidi iterum adducitur, sed & a caussis internis, fluidi tenuissimi, quod est in sanguiune nervis, motu varie in relaxatione 4onstrictione modificatur Hine enim est, quod in omnibus gravioribus doloribus, in asseetibus pas- modicis, ira, nimio sanguinis servore, eum plane sicca, aspera Marida ostendatur, adeo ut facilius sit e mice aquam, quam ex eiusmodi eorpore sudorem elicere. Secus, ieissim fit lacillima ad sudorem proclivitas, indeclinatione paroxysmorum febrilium, pasticorum, item in imbecillitate virium a morbis restitante, ab atmosphaera humida & calida, pluvi sa, balneo vaporos , vel a medie mentis, quae dolores ac spasmos stunt ac sedant, ut nitros,papavera-ceis assumtis, praesto est, eo juod haec omnia mirifice relaxant lampliant cutis porosae tubulos. Quin diuturnus etiam animi moeror peculiarem hunc pariter exserit enectum , quod cutis praesertim pedibus inducti, tonum solvat
178쪽
irina aliisque excretis riteferendo.
Ivat ac remissiorem reddat, ut hine, quod saepius observavimus , sudore largiter diffluxnro itas i .
modum, quo cuticularis excretio perficitur , paulo euratius pervestigavi mus , haud difficile nune erit ex do ris natura atque eliminatione in statu morbosein praeternaturali , praese tim febribus , ratione eyentus indicium & judicium desumere. Quum vero vetustillimus artis nostrae parens Hippocrates passim in scriptis suis, maxime apbori is eraenotionibus
aris, multa eximia. veritati apprime consentanea praecepta Maximmata prognostica, ex sudoris natura modo externendi petita propositeri . haec in pauca conferrein se in compendio exhibere, operae duxi pre. tium. Affirmat quippe hic Medie rum princeps , boni ominis sudoresens inui circa dies criticos, ut dimidium quarti, septimum, undecimum, decimum quartum, decimum septi. mum, vigesimum primum erumpunt,
qui porro per universum eorpus, nec. inun tantum parte, nee parce&interrupte , sed copiosei sufficienter.
manant, quos alleviatici sim pinrna.
tum α virium erectio sequitur,&qui eum innis coctio,is in urina, alvi secessu, vel praecedente, uel comite. succedunt imos maxime illos iudieamus salutiseros, qui fiunt quando pulsus praeter naturam celer, vehemens,
vel durus, in molliorem. sedatio.
Contra vero omnes sudores, qui nui febribus statim in principioin extra
dies eritiem contingunt, symptomaea non levant, sub alvo eonstricia, cum urina tenui sine sedimento, ac pulsu praeternaturali nec immutato prodeunt a docta antiquitate cui etiam experiemia firma Leonstans sustra.
gatur, semper pro malisin sympi maticis merito habiti fuerunt;eo quod ingentem virium imbecillitatem,partium solidarum atoniam , mixturae sanguineae dissolutionem atoue etiam eaustam morbi adhuc nobilioribus nervosis partibus firmiter insidentem produnt,in multiplici experientia constat, plures subri in eiulmodi sudore cumbere. Infausti etiam pristagii sunt qui tantum unam. reoris partem occupant recte utique Hippocrates με q. adib. 8 prodidit suo particorporis fusor manat, .morum illius partis arguit. Nam in mo bis eapitis , apoplexia , phrenitide, affect thus soporosis, caput sepe totum sudore diffluere, pedibus frigidis observamus. In asthmate convulsivo, eatarrho suffocativo . peripneumo nia, pectus multo sudore erfunditur,& plerumque omnes, qui in peripneumonia primis mox diebus citra levasmen sudant, pereunt, ac sphaceiosa
plerumque subest inflammatio , vel in suffocativo asthmate polypus absconditur. Quin id quoque observatione compertum est , quando syn, plomata post sudorem non levantur, plerumque subsequi recidivam , vel morbum dim extrahi. Quam in rem egregium est Mamriani in comment ad intrita tellimonium ζ s odor non reuit febrem , sed haec remanet, tunc I minptuma tuus es, morbi recidi ,-ι eius Origitis exspectanda omnium tamen pellimi sunt frigidi, praesertim quando interiora ex inflammatione ardenti . unde Hippocrates MEI Maph. 37. item in prognos cap. z. frigidos fudores eum febre acuta mortem indieare affirmat in mitiori autem. morbo ejus longitudinem.
tia, ipso in paro1ysma vigore se is isti. brium, item dolorum α motuum auiis ..spasticorum, in gravit ephalalgia, eardialgia, dolore intestinorum, coolica, pilepsia , in nimia etiam seri profusione per alvum, salivam aut urinam . vel etiam nimiis haemorrhadagiis, cutem aridam, siceam& frigi pas . . - dam esse, in sudore penu destitui, - - '
179쪽
nct. cap. XII De judicio in morbis in
s mula autem saeva haec pathemata devehementia remittunt, vel penitus intermittunt morbus est in de-esinatione, sudor protinus ex toto corpore evocatur, id quod maxime obvium in declinatione intermittentium. Incidit quoque pius , ut poto sit labres, tam acutas, quam chronicas, dimisi curatas, ingens dispositioin habitus corporis ad continuos & largos ludo-xes remaneat, qui etiam faelli de caussa levi externo calore, vel si oculos claudant Oc somnus brepat, provincantur. Caussa hujus largae sudationis vel ex regimine in sudoribus criticis minus curate ab agris servato repetenda est, vel quod nimis cito aurae frigidiora se committant, ut remanens inlus excrementitia quae sudore diffla. Iur materia, mixtionem sanguinis addit solutorium quendam motum disponat, vel etiam quod superato morbo auidius Gargius cibum ingerant, qui ob imbecilliorem a morbo reddi tam digeltivam ventriculi & intellinorum vim, non bene solvitur& subigitur, unde copio lusis crudus hylus sanguini a sulus , non bene cum eo miscetur, sed qium facile per emunctoria ab co secedit.
In nullo tamen morbo profusiores manant sudores, quam in Purpura. , Θυ. sive rubra cor butica, si se alba cum 3 o. febre iuncta. certo indicio , a sermentali quodam impuro succo totam sanguinista humorum millam in colli quativam dissolutionem esse eonjectam. In malignis morbis, quorum caussa interna partium sphace latio, cum summa virium iactura, sub pulsu saepe debili & minus frequenti, urina quoque non adeo colorata , sed sanorum simili, manant sudores co
piosi , foetidi , saepe frigidi,' le
thales, quid putrida sanguinis refo- 'uis lutione testimonium exhibent. Olennes quoque sunt hecticis rubi partes nobiliores abscessum vel ulcus alunt, copiosi, valde debilitantes sudores, qui in scholis medicis colli- quativi vocantur is idem iidem a
materia purulenta corrupta , quae sanguinem in intestinum Iermentatuvum motum ciet , proficiscuntur In corbuticis quando ex hepatis vitioin sub deficiente biliosarum par δε. tium leparatione, lympha multis sui H i, 3hureis excrementitiis scatet parti- us, sudores etiam nimii valde mo-ellant, praesertim si alvus simul obseratur .
Et in hac quidem est usa nimis suda. ρ- ω
tione , perquam utilia deprehendi . . i. alvum laxantiae manna, tamari n. a 43 Hdis, item serum lactis dulce, cum pulvere nitros praecipitante datum In aliis autem longis clargis sudoribus, quorum caulla nimia cutis atonia&interna partium Iulphure Promin sanguine resolutoria commotio, egregie ex usu fuerunt analeptica, cum roborantibus ueniter constringentibus, item acidula , quippe quae nori modo partium solidarum Onum ac robur Lirmant, sed&uitionem ac mixtionem partium sanguinis vinciunt servant, quorum classem liquor meusanodynus mineralis . spiritus alis
dulcis, spiritus si dictus reatus Ab
rum cum phlegmale vitrioli ac iuulato consecta, iaccharum rosa ceum , tinctura coralliorum vel earum olutio cum succo citri iacta , ducunt. Alii eundem intinem species de byacintho valde extollunt, quarum virtus fine omni dubito ab ingredientibus. quae sunt leniter constringentia , item ab admixta camphora, Ambra ocmOsclis , licet horum dos exigua iri . minime vero iracili est talo gemma. rum pulvere minus lolubili , pelenciae si ac derivanda.
Hactenus de excretione, quae per urinarias vias, universale uti gemunctorium succedit indoleo promendo inde judicio egimus supere it
180쪽
lam it etiam de ea, quae per alvi l Liserus in comment. ad Sanctorii Mesecessum eontingit , nonnulla addamus. Quemadmodum autem per urinam maxima &superflua liquid ex
potu portio in cum salmis crassioris texturae partibus, secedit,in per cuticularem evae nationem salin tulphureae , intestino calido motu ex inistima sanguinis mixtione evolutae dides , proscribuntur et ita per alvum non modo relictae post chylum ex alimentis extractum keculentiae &surfures , sedin crassiores sulphureae i. liosae, in amplissimo hepatis viscere segregatae ac per peculiares eanales intellinis insimaatae scoriae,unacum lymphaticis fermentalibus, ex pancreate,
glandulisin tunicis glandulosis intestinorum stillantibus succis , oras ejiciuntur eum pariter in finem, quo reliqui vitales eorporis humores a se dibus pernicialibus repurgentur, nec
unquam a temperata ad integritatem necessaria indole desciscant.
Non quidem negandum , eam auisti vi vinae excretioni cesse rationem, ut in-a usia terceptus ejusdem legitimus naturalis successus, non tam praesentaneo da-z a mno sanitatem afficiat, quam sile
spiratio aut urinae fluxus cohibetur,
sed saepius diu sine vitae vel manifesto valetudinis periculo retineri potest. Quia enim sanguinis massa per cutis
tubulos in maxime renale cribrum, recte mentis salinis sulphureis liberaliter depuratur, his rite &sufficienter secedentibus, non illico noxa metuenda, licet seces crassiores aliquandui in longo&lo intestino. rum tractu moram nectant, modest nus hujus canalis non adeo sit labefactatus, ut flatibus cedat, sed iisdem elidendis ac demum senatis serendis susticiat . Et certe compluraan observatis Medicorum commemorantur exempla de diuturna alvi obstructione indemni, ut apud Rhodium Cent. . ob 4. Maenichen obsis necnon in M. dicin satis pag. iso memorat, de sene quodam, octogesimo sexto aetatis anno adhuc perlecte sano, qui, licet multum eibi carnesque pariter subcrudas ingereret, a Pluribus tamen annis rarissime & nonruli semel per hebdomadem alvum deposuit.
Nihilominus tamen ex solenniori Riribus ae eminentioribs excretionibus est isti, alvina, ac non solum vitali corporis eonservationi, sed etiam morborum .....- solutioni, quae nonnisi evacuatione rim. absolvitur quam maxime inser fit. Quare eiusdem considerati , utique tam ad sanum, quam morbosume inporis statum cognoscendum ac serenis dum de eo iudicium, utilis admodum est atque necessaria Potissimum t mea ex eorum quae alvo secedunt eo-pia, habituri modo excernendi, Medicus non tantum de alimentorum digestionein chyli elaboratione , nec non de humoris biliosi ac pituitos secretione atque excretione , verum etiam de motus intestinorum per ista l-tici immo totius generis nervosi constitutione, indicia sumere ac cer
Iam itaque quum ieces colorem sta rivum naturalem ab admixta hilem G Arit uenturm his albis, vel grylia tan as, abrutum tinct ura insectis secedenti bus, in proclivi est iudieare biliosi humoris . . in intestinis eis desectum. Hic autem isa ν, de festus, vel ab obstructis aut consistetis bili feris uetibus, ut in te ero, proflaiscitur , vel ab exsuperante acidorum succorum prima in re onec
tia, qua bilis obtunditur ei aque eci.
or extinguitur , ortum trahit, uri obvium est in senibus, hypochondria, cis, insantibus, si lac inventrieulo coaceicit , omnibusque, qui paullolaigius potum, mulium acidi incomplexu foventem, ingerunt inclum ruidem candescentes seces , minus
celentes, cum doloris sensu, praeis
3.οου 83. quo etiam referenda, quae t tim in recto, ac tenesmo secedunt. Tom. III.