장음표시 사용
71쪽
GEst Ast Di Noo DT' Rae vardus. Cujacitis certe nam ab co initium faciam) lib. 6. Observ. c. ai. eam exaudit de quocunque infante; putatque, ea tolli dubi- . rationem , quai apud Vel res fuerit, . an infantis caedes legc Cornelia dc sicariis puniri posistet. Quod non probo : imo vereor, ne Cujacius, cum sic censet, parum intenderit felicis ingenii vires. Quis enim Veterum du-bitavit, .atim avs utique editus, agnituS, ali-que jus ias, homo intelligeretur ρ Nomo. Non igitur ejus infantis caedes novam desiderabat Constitutionem: quia, ut absque ea foret, ta-men si dolo malo esset occisus, cisi insans, tamen homo , jam lex Cornelia de sicariis ' sufficiebat l. i. g. a. D. Ad legem Corneliam de sicariis. Ne addam nunc, quod praeterea parentibus, a quibus occisus diceretur infans, 'agnitus, alique Coeptus, ex Constantini Con-
stitutione quae est in i unic. C. de his qui parentes vel liberos occiderunt, etiam lex pom- .peja de parricidiis indistincte irasceretur. Nullius igitur rei est Jacobi Cujacii sententia.
Nec molior Jacobi Rae vardi. is lib. 3. Coniectan. c. I. conjicit, prohiberi in i l. 8. infantum immolationem quae olim in Africa int
72쪽
JULius PAULUS, &c. y7'valuerit. Qua causa Θ duplice. una est, quod piaculum aliquando hacri cium significat; &1mperatores capitale supplicium constituunt: si. quis necandi infantis piacu*m aggressus aggressave sit. altera causa est , quod ea con-hi tutis scripta est ad Probum qui fuerit Praefectus praetorio per Italiam: sub cujus dispositione Italia, Illyricum, & Africa, in Noti- 'tia provinciarum numerentur. Sed primum, quod de piaculo dicit Rae vardus, nihil efficit: siquidem piaculum , vel ipso auctore , non tantum sacrificium , sed citam qualecunque aliud malum facinus, significat. deinde apparet ex Tertulliano, quem allegat Ra vardus, olim principe Tiberio , prohibita fuisse hominum sacrificia. Et ante Valentinianum, Valentem, & Gratianum, Clare paulus noster Vib. Sentent. tit a i. g. Io. cui , inquit, hominem immolaverint , ex HiiDeianguine lita - verint, phanum templumvepostuerint, bestiis Objiciuntur . vel f honestiores sint , capite puniuntur. postremo, quod de Probi praesediura addit Rae vardus , neῆ hoc ullius momenti est. Ut enim v crum sit, Probum fuisse praefectum
Praetorio per italiam , sub ejusque dispositione Italiam, Illyricum, & Africam , fuisse: H -a . li-
73쪽
ςS G E R A n D l N O O D vliquet tamen, quod jam Jacobus Gotho Dedus animadvertio hanc legem proprie ad urbem Romam specta sie: quia in ejus Subscriptione dicitur, P. P. 7. M. Tebruar. Romiae. id est, proposita Romae, VII. Id. Februar. Sed quid est Θ ut dixi, pertinet d. l. 8. C.' Ad legem Corneliavi de sicariis ad infantum expositionem : id quo unus omnium optimc &. verissime subodoratus est V. CL. Justus Lip- .sus, queri honoris causa appello, Cent. I. ad Belgas epist. 8 s. sed tantum subodoratus. nihil enim in ea attingit , nihil adstruit, ne eam. Confert quidem cum d. l. a. C. de infantibus expositis. saltem dicit, ipsa enim ejus verbae adseramo Primi fuerunt , opinor qui vetuerunt Valentinianus, Valens, ct Gratianus: quor a lex
in utroque Codice Theodosii 2 ' finiani exstat, Ad legem Corneliam de sicariis, Si quis necandi infantis piaculum oggressus aggressave sit , erit capitale illad malum. Sic Lipsius; atque ideo nihil persuadet Jacobo Gotho scdo, ad I. I.
Cod. Theod. d. t. Imo is, is patres, inquit, liberos exponentes aliae sevi leges quae cum hac Cnihil commune habent: quae 'tamen confudit L sim. Igitur, quod Lipsius facere debuit, sed non fecit, fuerit tanti, pro nostra mediocri
74쪽
JυLi Us ΡΑULUS, A C. y9tate sic detexisse, ut deinceps a Juris Studiosis. in clara luce conspiciatur. Q UOd ut praestem , observandum primum , quod d. l. 8 est imperatorum, Valentiniani ,- Valentis, &Gratiani, ad probum, praesectum Praetorio: ad quem eodem anno ab iisdem illis Imperatoribus non multo post est scripta d l. a. C. de insantibus expossitis e ut ex utriusque logis Inscriptione,' & Subscriptione , intelligitur.
que adeo, opinor, animadversito quae constituta est , cujus meminit d. l. a. est animadversio quae pridem est constituta in d. l. 8. Deinde observandum , quod hi ImperatoreS, cum in d. l. 8. a junt, Si quis necandi infantisculum aggressus araresave sit , non qualem cunque significant infantem : quamquam alioquin infans dicatur usque ad septimum annum t. 18. C. de iure deliberandi. nam in infante, jam agnito ali jusso, quid erat nova opuSConstitutione 3 cum, ut supra dixi, in extraneos a quibus dolo malo occisus esset, etsi infans, tamen homo, olim lex Cornelia de sicariis ii, surgeret; in parentes autem, si ab iis occisus esset filius, ab iis agnitus, ex Constantini Constitutione quae est in I. unic. C. de bis qui parentes vel hiberos occiderunt , jam lex Α - Η 3 Pom-
75쪽
6o G E R A n D i N o o D YPompesci de parricidiis lassiceret. Igitur ιγι- fantis appellatione Im Peratores hi d. L 8. non qualemcunque intelligunt infantem; sed sanguinolenitim, seu recens natum: qui in 'Ru- 'brica Codicis De infantibus expostis, liberis , servis, de his qui sanguinolentos nutriendos
occeperuut , & apud Lactantium , lib. 6. .Divinar. LIstit. c. 2 o. id est, in ipsa hac quaestione, specialiter dicitur.' IS Uero populari civ ore, quod praeterea observandum,
non videbaetur , antequam nutrici S Opera intervenisset: ut ex Philone Judaeo, Deoita sJosis, supra ostendi : denique adhuc ad legis Corneliae, aut Pompejae, providentiam. non pertinebat. Igitur quod omnes boni sancti viri, in primis Christiani etiam multi Gentiles,. non legis, sed ossicii ac pietatis, esse ex istimabant ; hoc Imperatores d. L 8
tandcm ad juris necessitatem tra Xerunt: cum jusserunt, homicidii poena quae tum Capita- .lis erat, puniri eum qui infantem necaverit: puta, straingula Verit , aut eliserit: ne c. hunctantum , sed etiam , qui necare tenta Verit, sive quod eum abjecerit in aquas aut in soli fudinem, aquis, aut fame, aut frigore, aut Acrarum laniatu, consumendum. idque jus
76쪽
Ju Lius P Au Lus, Sec. 6 icile non modo , si quis aggrcssiis, scd etiam, si quae aggressa , sit necandi infamis piaculum: quum ante & patri, & matri, impunita filii expositio ester ; ut liquot ex Scaevola
Da 9. D. de manumissis testamento , Quintilia no, Deciam. 3o6. & Julio Firmico Materno, . tib. 6. Mathes. c. I. His adde, quod Imperatores non distinguunt, trum quis hoc piaculum ob paupertatem sit aggressus, an aliter: quum alioquin se plerique illo colore excusarent: ut parasitus apud Quintilianum seb 4. Inst. Orsit. c. pag. 3II. . Sed & Lactantius aetib. 6. c. ao. At enim, inquit, parricidae facultatum angustias conqui'runtur , nec se plurubus
liberis educandis fusificere posse praetenduut. qua si vero aut facultates in potestate sint possidentium , aut non quotidie Deus ex divitibus pauperes , , ex pauperibus divites faciat. Quare squis liberos ob pauperiem non poterit educare, , fati,s es , ut se ab uxoris congressione coΠtineat, quam sceleratis 'manibus Dei opera corrumpat. Rique ca certa & clara erant, si Vel necatus, puta, perfocatus, strangulata, 'clisus Ue, esset infans, vel ejus mors tentata osset objectione in aquas, aut in solitudinem.
Sed quid, si in publico & celebri loco esci
77쪽
62 GERARDl Noo D T' expositus alienae misericordiae : quod fere a pauperioribus fiebat, , cogente necessitate, quum illud sine egestatis suspicione faceret praesertim qui infantem poterat, sed nolebat: heredem relinquere Θ potuit insignis esse dubitatio, an huc porrigenda osset legis sevcritaS: non enim aeque videbatur pater in hac, . atque in priore, specie aggredi necandi infantis piaculum. Quintilianus d. Decum. 3O6. Uua caluinulae origo est , quod hanc exposuisse constat. Raram igitur est, ut expositi vivant. Caducum circa ivitia animal , 'homiues humus.
Νam ferarum pecudumque foetibus est statim imgrestus, ct ad ubera impetus: nobis tostendus infans, ct adverseus frigora nutriendus, sc quoque
inter parentum manus , gremiumque nutricis, sepius labitur. Unde nobis tantam felicitatem, ut ad infantem mors accersita non veniat ἐ Vos ponite ante oculos puerum statim veglectum: cui mori domi expediret, inde nudum corpus, sub coelo , inter feras , volucres: Video moveri, mulier, Iacbi Pinas Mas. Nemo tibi mortalium postet thv Vere , visi ius a fecisses. alia tamen conditio est eorum quibus obvium patrem quaerit expo- ventium paupertas. illa relinquitur loco colo-
Isu: 9 libet custodire longe , ct specta
78쪽
Jutius PAULUS, dcc. . 63re fortunam. alter abdicatur quem jussit exponi , qui relinquere poterat heredem. Sed quid est Θ utrum lex ad utramque, an ad alteram, expositionem spectat Z ut dixi, potuit dubitari. imo ex Iacto dubitatum fuit a probo, Praefecto praetorio, ad quem misia d. l. 8. fuit
a. d. VII. Idus Februarii, Gratiano III. &Εquitio, Consulibus. sed dubitationem sustulere Imperatorcs d. l. a. C. de infantibus expostis quae data est ad eumdem Probum P. P.
IV. Nonas Martii, eodem anno. Voluerunt enim , unumquemque suam nutrire sobolem:
ac, si quis exponendam putaverit, cum subjacere animadversioni quae constituta est: id est , capitali, constitutae in L I. 8. nempe, quia interpretati sunt, tentari necem infantis cui per conditionem suam egeno alienae &pietatis & providentiae caducum enim circa initia animal, homines sumus: ut duintilianus ait d. loc.) Omnia negantur a parentibus qui, volente natura, et Omnia debent ad arcendam necem necessaria. Quod omnes Christiani Scriptores , sed & multi pagani, sentiebant; ut ex locis, supra allegatis , inteIligitur: quibus hic pro cumulo addam illud Ρlauti , Cistellaria. Oct. q. s. I.
79쪽
-Crepundia me fiunt, quibuscum tu extulisti noseram stiolam ad necem. C A p U T X.
Te praeceptis juris: is quo sensu Ulpianus L Io. g. I. D. . . de Justitia o Jure dixerit, Juris praecepta haec e
se, honeste vivere, alterum non laedere , suum cui- que tribuere. Et quomodo ea dis inguantur a legis virtute quam Modestinus I. 7. D. de legibus ait se, Impςrare, vetare, permittere, punire.
Hoc caput postulat, ut inquiram , quid sibi velit Ulpianus L Io. pr. g. I. 2.D. de Iustitia 9 jure ; cum sic scribit, yustitia est constans , perpetua voluntas jussuum cuique tribuendi. Dris praecepta siunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere. Furi rudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia : justi atque injussisicientia. . Nam & exponere id promisi capite VIII. hujus libri; & nisi fallor, erit pulchrae res inquisitionis; juvabitque ea quae supra attuli ad inteIlectum Pauli t. q. D. de agnosendis se alendis liberis. Ρrincipio autem monebo, quod is locus est ex Ulpiano libro I. Regularum: sic enim habet ejus Inscriptio. Deinde
80쪽
: Ju Lius P Au Lus, &c. Os inde addam, quod Ulpianus, Cum iuris praecepta dicit, non Juris regulas, seu Jus civitatis, MLegum decreta, ac definitiones, quibus in foro locus est , significat: sed Jurisi prudentiar, sive Civilis sapientiae, sive Artis sequi & boni, quam idem Ulpianus yus appellat l. i. D. de justitia 9 jure , suasiones sive
admonitiones ad justitiam. Quod ut conseam, movet me Auctor Dialogi De oratore, s- .ve de causs corruptae eloquentiae 3 a. his verbis. Ut ignorent leges, non teneant senatusconsulta, jus civitatis ultro derideant, sapientiae vero sudium se praecepta prudentum penitus reformident. Sic ille; Leges, Senatusconsulta,& Ius civitatis, a Sapientiae studio, & praeceptis prudentum, clare distinguens. 7uris igitur praecepta non sunt Legis , nec Senatu Dconsultorum, denique non Juris civitatis, regulae ac decreta; sed Jurisprudentiae admonitiones ad justitiam . praecipere enim Latinis cst non modo jubere , sed etiam docere &monere: unde praeceptor idem qui doctαr &monitor. Hoc sensu Lactantius tib. 6. Divin. Instit. c. 6. uui, inquit, error son modo populi se imperitorum, sed etiam philosophorum est qui graecepta quoque dant ad iustitiam. Item