C. Cornelii Taciti Opera quae exstant, integris Beati Rhenani, Fulvii Ursini, M. Antonii Mureti, Josiae Merceri, Justi Lipsii, Valentis Acidalii, Curtii Pichenae, Jani Gruteri, Hugonis Grotii, Joannis Freinshemii, Joannis Frederici Gronovii & selecti

발행: 1721년

분량: 742페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

291쪽

188 C. CORNELII TACITI

magnitudinem oneris, ic remedii difficultatem, principi reservabat. Helvidius am

biimo semum agendum censuit. Cum perrogarent sententias consules, Vulcatius Ter tullinus ti ibunus plebis intercessit, ne quid super tama re, principe absente, statueretώκ. 3 centu init Helvidius, ut Capitolium publice restitueretur, afuvaret Vespasianus. Eam

sententiam modestissimus qhiisque silentio, deinde oblivio transmisit. Fuere, qui. Olc meminissciat. Tum invectus cit Musonius Rufus in Publium Celerem , a o.

Baream Soranum DIIo testimonio circumventum arguebat. Ea Cognitione renovari

odia accusationum vidcbantur. sed vilis & nocens reus, protegi non poterat. Quippe Sorani lancta memoria : Celcr profestiis sapientiam , dein testis in Baream, a proditor corruptorque amici, & si cujus se magiitrum ferebat. 7 Proximus dies causi edestinatur.

I Censuerat in idius, ut Capitolium publica restitueratur: adjuvaret VesspasianusJ Non satis assequuntur vim sententiae viri alioquin doctissimi. nempe censuit Helvidius; restitueretur Capitolium auspiciis rei p. subveniente quidem in subsidium Vespa- sano, sed quasi privato: hoe est, non tam ut capite ejusdem reip. quam parte. Haud aliter haee accipienda ; auetor est mihi Tranquillus in Uesp. Is . Holvidio Pristo . 8ce. Alioquin vis orationis, nullam aliam admittat explicationem, si attenda.

mus circumstantiis. Gruterus.

2 Fuere, qui π --msentJ Qui M apud Vespa. sanum nempe deferrent. quare ρ quia haee sententia dignitatem Principis minuebat, Senatus populique augebat. a quo restitui Capitolium , dumtaxat adjuvante Vespasiano, volebat. Lipsius. Fuere qui π memmismιJ Prisci mens fuit, im

pensae pariem in principem, contra morem, rejicere, ut exhausto aerario parceretur. Achena. Censere Capitolium publice restituendum . Vespasianumque adjuvare . quid aliud est . quaeso, quam principem in ordinem redigere quae Helvidii sen.

tentia delatoribus non excidit, sed eam arrepta oc. ofione Uespasiano retulerunt , unde postea nonnullis additis caedes Prisci. Quid autem Pichena sibi velit. ego nondum assequor . nisi subfrisi dum aliquid tali viro assingere sullineamus. Salmerma. Frigidiuscula hic aliorum explicatio. vult Tacitus fuisse E Senatoribus aliquot delationibus ae calumniis exercitos, qui liberiorem istam sententiam,& eonjunctam satis eum Vespasiani contumelia , reconderent in praesens ac suo tempore in deterius auribus ejusdem instillarent. eo ipso creaturi Hel. vidio periculum. nam senator iste . nimium Phi. Iosophus, pessime periit sub Vespasiano, ut cognoscere est ex Arriano, Cassio, Suetonio, aliis. Grm

3 P. Celer. J Publius Egnatius Celer ex testibus

in Baream Soranum productis praeeipuus. I 6. Ann. 32. Iuvenal. Stoicus aclidit Baream , delator amicum

Discipulumqua senex. Scholiastes Iuvenal aliud speciatim notat. Egnarias Philoso bus filiam Barea So. rani, eum ipsius ad Maricam d standi ιιι hortatu, M.

4 Falso testimonio circum nium J Circumveniri judicio usus est Martianus in eap. r. Pandemtum tractatus ad leg. Com. de sicariis, pro eo. quod nostrates dicunt condemnari per faction dis 8e invidiam. Sic eircumveniri false torimonis dixit Tacit. pro eo. quod vulgo dicitur, condemnari per fal

s Prodis/ν eorruptorque amicItia J Non damno. revera enim philosophus magister amicitiae , uti Scaliarum virtutum est. Nec tamen vetus conjectura mea mihi eviluit, eorrupto qua amici. Er cujus se maristrum ferebat. Vix enim est ut Tacitus omiserit, quod valde ad rem fe ad eulpam facit, suisse hunc Celerem Bareae praeceptorem. Juvenalis docet: Stoicus stetidit Baream LuIor amicum

Discipulumque sinex. Interpres Juvenalis hanc quoque rem assirmat, inversum malui delinor amici. Alii die a Philosophum ranariam Celarem , Barea Sorani mniserum . qui sum via Neronem dratilis,m damnatas: er ipse postea sub Vespasiano, hoc ipsum Musonio Rufo ate amo, damnatin es. 1.ipsius. o Crius se magistrum ferebat J Emendavimus Eius se magistrum strabat. Rhenanus. Lipsit conjectura adeo mihi certa, ut eam recipere, ne minimum quidem dubitaverim. Nam cum ex historia clarum sit. Celerem fuisse Bareae magiitrum, res ipsa per se locum eorrigit, nee est . quod Taestum philosophari credamus, magistrum amicitiae uiolophum appellando. Pichena ut phil ophus. Integra sunt, nee de via decedere debenteo ectuns doctissimi viti. Non damno tamen teorruptor amici, π injus se magistrum serebat: nam revera Celer magister erat & amicus Sorani. Iuvenal. Sat. 3. Sed nec alibi Tacitus eum fuisse magiastrum Sorani dicit. I 6. Ann. 32. tantum ira P. Fνυ tias tantivit, cluns hie Soram , tum emptus ad opis primendum amitum . aarioritaLem Stoica sena pras. rebat. Cujus integrum nomen P. Egnatius Celer.

Posilint haec etiam missis casti sationibus adaptari adsensum do imi viri. Aminia pis amicos r.

292쪽

destinatur. Nec tam Musionius aut Publius, quam Priscus & Marcellu , celeii uex motis ad ultionem animis, exspectabantur. Tali rerum statu, cum discordia in riter patres, ira apud victos, nulla in victoribus auctoritas, 3 non leges, non princeps in civitate essent , Mucianus urbem ingressus cuncta simul in se traxit. fracta Primi Antonii Uarique Arrii potentia, male dissimulata in eos Muciani iracundia, quamis vis vultu tegeretur. Sed civitas rimandis offensis sagaX, verterat se transtuleratque. Ille 1 unus ambiri, coli. nec deerat ipse, stipatus armatis, domos hortosque permutans, apparatu, incestu , cxcubiis , ε vim principis complccti , nomen remittere. Plurimum terroris intulit caedes Calpurnii Galeriam. Is suit filius C. Pisonis, nihil ausus: sed nomen insigne, & decora it si juventa, rumore vulgi cclebrabantur: enantisque in civitate adhuc turbida, & novis sermonibus laeta, qui principatus inanem ei

famam

.i V. νι--τοῦ παραγωγοῦ. i. primitivum pro de asilis G necem rem prorui non poterat, Ceser postero rivativo. ut lib. 3. ann. e tumaciam eius insectari; die damnatus est: damnasti qua Mistita . O So anim/ιu, Austista odium. ναιnsιm Liaa censerens iam manibus sarisaesum. Eandem viam assectavit Hel- .esarisa a. ias superbiain fetiandisata subiaxam . popula ividius cum iterum in Marciuium inveheretur , qui ibia, Ititi id, inhiare dominationi apud Casarem aeta/- certe senatum in suam sententiam traxisset, ni Muri . Et ut, sbi con clam disιtam nobilitatem. μιlcianus pro delatoribus censuisset. hisών latiis Clu-ιhritudia m. Non diversa sunt quae sequuntur. Αι-ivit RQ orsus, qui perinde δυρι. O .ioqu/ntia tiaras. ratis, aν υε κώ EMM ni/σαι νιατεν . i. Duxis Gl ui unquam sis Nerona peritarum Deos sis, erimis. πιναι, Presum ex/νelium. Virgil. 8. En. Divum tulsimul exemploqua Eprium urt/Mι. Doetillimus tamen maxima fulor Iupiter, Arcadii quas miserescisa regis .ivir maluit, motus au titiιonam animis. Salinetius. Propeti. 2 In r parra1J Ita Mercerus, & recte: non pari V nisi fotis, s quos habes artor amores res. senatum nempe intellegit discordem, ut an- gus o Artamo pinus amata Deo. te Ostendit. Lθμι.

Salinerius. Nihil hie moror emendationem 3c ex- Discordia inter partes J Scribo , pas ιι. Nam de plieationem doctiss. Lipsit. Magistrum se serebatisenatorum dissensonibus sentit. Mis otia. Vulgo, amicitiae Celer, quia Philosophus & quidem Stoi iηtar part/s. nam ubi partes, ibi consequenter di iacus. Sie locutus Laetantius lib. s. Quorum altericordia. quid ergo oeus diecte. discordiam fuisse

avii,sitim se philosethia profitebatur. τι um ita vitio linter partes Sed nullae lare paries jam erant, eum fas, tir conιinensia magistιν. non minus avarisia , quami mnia in victorem Vespasanum cessissent. itaque illa illus antires. Coleius. corre i. inter paιres. hoc est. Senatores, quod exr p..iumu, dis 4 Quo res eiusmodi disceptaren .iantecedentibus satis liquet. id Mercerus et:am antiatur. neque enim aut proxime secutus dies erat, ne-imadvertit. Athena. que simplicuer prox mus Patrum conventus. Sa 3 Non lues, non Dintos melotii. cf. J ita F otivntitis. Vulgo, non principes. salsum. Unus enim Princeps, i Moli ad utilanm animisJ Corruptissimus antea Imperatori lilii vero: Caesares appellati. Immo Doloeus, quem rellituimus ab ingenior eum libris e imitianus ipse in urbe erat. Id m. set, motis a rationibus animis: aut, ut Vatici notis 4 Varii rue Arrii priori J Tanium habet liber re- adulationi. Sententia est: Non tam minuti illi Nigius, Amiqua porrimis. Rhenanus. Fuit cum seri- plebeii delatores expectabantur . aut expeteban.lprum esset rariqua Arrii potensia, ut adiectione no tur: quam . eiectis semel cupidine ulciscendi ani minis Arritis hie ab Alfeno varo discerneretur. domis; illi Senatorii & illustres Pliseus & Marcellus. quo secuturus est sermo. Corvinianus libet habet. Lysiαι. AHiqua porreιiae & melius. Vos unius. Exciderat Moris ad uti dia lunibus arae alanitiae . Italin Iuualis cognomen , Arrii, quod ex Plor. ae Faemus iampridem emendavit, pro . maiis adciti. ven. reiiiiiii. Aia M. rionibus animi, experiabantur. Ut unus. Musonius s Unus am/iri, DISJ De hae flagranti ambitione Patres in Celerent accendebat , laudans eos tui reor Muciani, locus incent scriptoris apud suidam, in quod semper a delationibus abstinuissent & semper voce Ἀνδε ιν. ait: 'Om Μου e,ecam, is aedusatores aversari essent. Idque ei processit, nam i σ34M Ρων- ώπie πα-τας κ-i , και : s. e. ii stritieet eo cadente Priscus & Marcellus expediaren- --: . . bia, aυαὼ, ῶλλ' :ri ι . . μιγήλ,

o. a Mi

293쪽

29o C. CORNELII ΤACITI

famam circumdarent. Jussis Muciani custodia militari cinctus, ne in ipsa urbe eo spectior mors soret , ad quadragesimum ab urbe lapidem, via Appia, fuso per venas sanguine exstinguitur. Julius Pri lcus praetoriarum sub Vitellio cohortium prae sectus, se ipse interfecit, pudore magis quam necet state. Alphenus Uarus ignaviae infamiaeque suae superfuit. Asiaticus cnim is libertus 3 malam potentiam serisi ivili supplicio expiavit. Iisdem diebus cicbrescentem cladis Germanicae famam, nequaquam maella civitas cxcipiebat. casos exercitus, ' capta legionum hiberna, defcιυι se Gallias, non ut mala loquebantur. Id bellum quibus caussis ortum, quanto externarum sociarumque gentium motu flagravcrit, altius expediam. Batavi donec trans Rhenum agcbant pars Cattorum, seditione domestica pulsi, extrema Gallicae orae vacua cultoribus, si si inuique insulam inter vada sitam occupavere, quam mare oce

num I Sa iam interscis J Notaveram in paucis illis ad rq, s 3. ubi locutio eadem . Oxonteusem MS. clare nune habere δε irari Gratum fuit deinde ,

quod per negligentiam aliorum perditum erat, viis de re in membrana Medie. ite quoque fetibi. Ad. vertit utraque sinceritatis antiquae nota quoque Rychium: sed an non miraris illic ita agi, ut codex MEUS habeat partes nullas λ Nempe ab eo ab. sunt genuina . Ac interpolatis splendet. Id nunc patet. N patuit ex libri 14 simili loco. Interim se. det adhuc cap. o. Luton ι se ipsas in verba νυ si . ni ad Itini. Jae. Gro novius. et Asiatitus εnim is iis/nti,4 Libertus hie suit tra. tiri inus Vitellio. Tranquillo & Cornelio auctatibus. Ferratius. Neque Taciti neque ejus aeti mos est .nim praeponere. deinde sensus in his verbis nul-Ius. Leeo: A lictis namini, tiberius. acute admo. dum. Fuerat libertus Vitellii: eo mortuo mane.

bat libellinae conditionis sed sine patrono. itaque pro ingenuo agebat. Gretius. Locus in reget. iiste di itinguas: Asiariιus anam sis i. bersus) malam .&c. Sic enim τῶ enim uri solent eleganii is aius o. res: ubi. nempe plurium mentio eii .es de postremo singulare quid exponatur. Neque lum ea par. ticula Mus quod praecesEt, Oulam indicat. sed quod sequii ut diversialem. posset tamen defendi redi: vulgara illis Livii lab. 7. M. V erius ser ati quearum in annum prorogatum im ινιum esti clasim, qua

2. H:st. Sumpitim vi eo supplicitam θνυ Lm m in aum. llib. 4. Hul. statio fiatι servus V Ginai Ca uenis, &c. tarabulo a saeus. ειν iid. AIlisium crux vel paribulum. Vulcatius in Avidio Casio cap. a. Capito tr. nus in Macrino cap. 11. Hi inius de heli. His p. cap. 1. In eundem sensum Livius lib. 3 . Da captivis, tir qtii qua ι ιεν auι servus, sua for/una vi quo P a Ium titi vi supplicium Ur, id est, servi cruce . seeuri Ii. lheri murrali. idem l b. 33. cap. 36. lib. 29. cap. I 8. M lib. 24. 14. & 22. 32. Et quis non Non negandum tamen , ptanter servos 5e aliquando libe- rLI, si mraosque viros cruce peremptos: uri Poly-c alus Samidoum tyrannus te te tac. lib. de inni. bus, Helo d. in Thalia. & Eusebio lib. 8. de praeis

par. Euang. I . & Hamilcar Poenorum dux tradente Jussino. Ac Annibal eorundem dux , si epit. Livianae credimus lib. II. & Gavius civis Rom. de quo Cie in Verr. act. s. Mago Suffetes Masistratum Insulae Cimbis eruci affgi jussit ex Livio lib. 18. praeter alios plurimos, quos enumerare nimis longum esset. Erat namque crucis mors caeteris acerbior . scribente D. Augustino in Joan. tta eL 36.

ignominiosissimum . tradente eodem Augustino inflatth. Ser m. t 8 Verum post salvatoris nostri Christi Jesu mortem. adeo venerandum. tantaeque ma jestaris fuit erucis nomen , ut Constantinus Mais gnus lege ina sanxerit, ne quis amplius crucis supplicio. quod tum frequentis mum erat, puniretur. tradente Casiiodoro lib. I. hist. Trip. cap. ro. 8e Soromeno lib. r. hist. Eccles cap. 8. & Nicephoro lib. 7. 46. Nec illud praetermittendum, erucem ab antiqu's ea iam Gabaliam vocatum. Varro: Nos saris hari . ovi a innocentes in salarum si Limus hamines. Marcellus Donatus. Capta tuisnum sibona ' Nos . eapsa Iulo meastra hi rea Rhenanus. Inseruit Rhenanus v cem casea, quae cum neque in Flor. neque in aliis meliori b. libris inveniatur, jure a nobis exturbata

est. He ena.

t s II LIIum J Quod breviter describit Josephus

γων. I. II. attigit Frontinus Strateg. lib. e. 3.& Satisburientis in Polycratico. Salatius. 6 disium inrιν iam 4 Valde tui hani libri. Quidam, insulam voratam stam : alia. mulam Vata Liam Budens s. in utim jti ta piam. Et certe inter vada aut vad'sa loca. proprie sua non est haec

nobilis insula. quippe inter Rhenum Mosamque. alia de pto funga plane flumina. sed Vad rum scilieet voce paullo laxius & latius Tacitus iuus, pro aquis. Quomodo Catullus pro mari, Vada salsa cha d. inrisa puppi et Virgilius. Ovidiua . aliique. Eis revera vada &brevia multa olim ut opinor in illis fluminibu,

294쪽

num ὀ fronte, Rhenus amnis tergum ac latera circumluit: nm opibus Romanis, societate validiorum attriti, viros tantum armaque imperio ministrant, diu Germanicis bellis exerciti: a mox aucta per Britanniam gloria, transmissis illuc cohortibus, quas v tete instituto nobilissimi popularium regebant. 3 Erat & domi delectus eques, primcipuo nandi studio, ε arma equosque retinens, integris turmis, ν Rhenum perrumia

ideoque late diffundebantur. An alicui placeat,

Simul vi instilam iniis mari sitam J Exemplar Natthiae Corvini habet, Sima. qua institim ju ιasiam. Quid si legas , sub vada sitam. Si e lib. seq.

dixit, Iisdat μι usos mviros struxera aciem. Rhenanus. Magna hic librorum varietas. Dici ipsam in .sulam Batavam vocat. Ego quoque erediderim illa verba. anur mada seram este glossarium additamen. tum . aut certe excidisse vocem Batavam : ae proinde legendum este r simu Me insulam Bara Lam oecupatera. Porro Baraiam significasse, locum inter vada silum . arguat veri verbium Germanicum. Hodieque pars huius insulae veterem nomenclaturam retinet B. suis. Colerus. Libri veteres in ciliam V ea

sitam oeevasere. unde seceram insulam Vaeantem ociscvn-ra, id est . . ἰσου. et M. ut bona vacantia dici.

mus. Gratias. Quam imbecilla haec tentationuna vatietas quabus primatiam nascendi causam prae. buit Lipsius, dum vocat tu ibantes libros, quos ne. mo potest adsequi aut distinguere. Voraium si am& vaca tam , paulo minus quam salsa & nuperri. me interpolata haberi oportet; unde vitiose Grotius oculum illi V.ιasi iam adjecit. Ex Budensi iavara Dam vetum inediae antiquitatis specimen ju

dicati ea aequum. Et quate 8 quoniam ea lectio incedit proxime ad sdem codicis Medicet, prout ipse subininistra, i Rychio. flagitiose negligente Pictena in loco tanti momenti. sed Ryckius errare typos passus suit, dum edit inuata, quum plane instedis meis sit i uasa. Hoe ut scias quanti lit . in .spice Cluveriana scripta : quoties citant illa hane insulam inire madu sfam . plane ad nugas scriptorem deducturam. Quod si quid petis absurdius, narrabit Rychius ex Mess. videri , non cdstorum ingenio τ. in M. N se Ven. & reliquas editiones insedisse: unde plena ibi errorum atria. Haec hactenus : nain aliud latet, quod instruetius prope.

quam Romanas socii & scederati Batavi, quae societas apud potentiores plerumque in servitutem transit: tamen non ita eis iactum. libertatem tenuere , nec tribula iis imposita aut servilii alii no. tae Vaticanus liber . stietate alio m a se iniquod minus placet. Lipsius. Nos opibus Romani, series ara milliorum aff=iii J De his lib. s. hist. Rri creem Rhaies, Noricvitie o rara

xiros indi. i. Ergo sensus est, nec a Ro inanis alia triti opibus, quod validioribus sociis evenit: viros tantum, &c. Ferretim. Lego, nιc vi Ma a Roma. pere. . ut si sensus. nee opibus a Romanis attriti Batavi. qui socii validiores essent. De his L s. hiit.

Rr Iria natis. Mendosa haec . neque Flor. juvat aut

variat. Testatur Lipsus in Vat. legi : scis ara is

abortim amictio unde legendum putavi: nec epitas. Romanoram foeterare mel nitarum attriri. nam fortasse scriptum erat Rom. quod interpretatum fuit Romanis. Sed nunc secundum Vaticanam lectionem potius interpretor, eos neque ab opibus potentiaque

Romanorum, neque ab aliis sociis attrictos. id est.

severe habitos, sed tanquam liberos, arma tantum 5e milites ministra se. Eadem sere de iisdem Batavis in lib. de moribus Germ. Piciana. Vox Romanis in Vat. deest. Atque ita bene habet. Nam ut Romana societas intellegeretur . satis erat dixisse. Dietatem validio m. Tac. l b. s. ubi iidem Batavi caussantur: s si non triἱ ta, seu Urturem e viros in d ei. ut rediisti me in Florentino scriptum. Calistis.1 Mox a uera per BHIanniam gloriaJ Hactentas defuit hic participium a ela . quod nos addidimus. Manus. Claud:o Principe. xi fallor, ita dubis e Germania Batavis a Vespasano. Eximia Batavo rum in B litannia facinora multi, narrat D o lib. 6o. sed Celtas ibi vocat more Gr eorum. Ipse adeo

Tacitus noster paulo infer. Batavorum cohortes Brialannua auxilia appellat. Puto eram a Claudii tempore ibi relli risse illas cohortes . donee postea in

Germaniam revocarentur. Cole/M.

3 Erar domi Ariaria, ciues J Sine ulla haesita iione exstat in MS. Me dic. Erans. utrum spreverunt. ut Pichena in hoe . se at i in suis, ita ut vel noluerint videre, vel indignum annoratu iudicaverint. Vide tamen ad χ. hui 33. Ias. Grono: ius. 4 Arma Nuosue νιιPens J Romanus codex, arisma ruο M. νιι nos. quod haut spreverim. uti non

tam ipti tranarare , quam equis tramisisse intelle gantur. Cei te amb:guum mihi, Batavorum ne haeears & opera suerit, ita ut ipsi nantes. equos a maque tenu rint: an potius equi insi doeii se &facti. E Tactro aut priscis scriptoribus litem hane 'raua nesse decida, . Nosser in Agricola, viris ipsis tribuere iterum videtur: ide Baravis enim illa ca.

295쪽

1 pere. Iulius Paulus, & Claudius Civilis, regia istirpe, multo ceteros anteibant. Paulum Fonteius Capito, salio rebellionis crimine interiecit. Injectae Civili catenae, missusque ad Neronem, & a Galba absolutus, sub Vitellio rursus discrimen adiit, si usitante supplicium ejus exercitu. Inde Caus Isu irarum, spesque ex malis nostris. Sed Civilis, 3 ultra quam barbaris selitum , ingenio sollere, di Serioraum se aut Hannibalem serens, simili oris dehonestamento, nc ut holii obviam irctur, si a populo Romano palam deicivisset, Vespasiani amicitiam, studiuinque partium praetendit.

missis sane ad eum 1 Primi Antonii litteris, ' quibus avertere accιιa a Vitellio auxilia, O itimulius Germanici specie, retentare ἰτιρπυ jubebatur. Eade in Hordeonius Flaccus praesens monuerat, inclinato in Vespatianum animo, dc ici publiczu cura, cui excidium adventabat, si I redintegratum bellum, & tot armatorum millia Italiam irru , .pissent. igitur Civilis desciscendi certus, Occultato interim altiore consilio, cete .ra ex eventu udicaturus, novare rcs hoc modo coepit. Jussu Vitellii, Batavorum juventus ad ' delectum vocabatur , quem suapte natura gravem, onerabant ministri avaritia

gendum ire iam m. aut interpretandum , terrum- Annibal sere creditur ab omnibus & duees praete 3. ., quili ad perrumpendum puώι . Excidit ea bellicosissimi Antigonus. Philippus. Sertorius.

ideo addit hue miratos barbaros immensum crepisse timere. Correus. Nihil temere murarem in

t Clutidiis, cisis, J Ipse Tae. I. hist. Plutarch.

pellant. Sed quicquid tandem de eo sit. Tactio

ulti, o Ciii ιι stat res suisse videntur. Satiani. a Dioximo ad ιJ Nos, ad is. Rhenanus. Lib. I. viii. I rem. 3 trira quam barbari, sellium intenis soci , J Vix postum mihi persuadere ita relictuin ab audio teno fio : ego sane potius dixissem, ultra barόa iam iar. Vos υνι. G tulerus. a Simisi . A d. his stam/ηιoJ Livius de Annibale.

pitur , ut Otulum amiserit Annibal. t deoque Juven. φονι νει bellua lusitim. Caeterum Probus auctor non spernendus: Hoc hiarea adeo gνata me loasti scir oculorum. ωι postea nunquam dextra lena Via bi . Dicitur autem Cottis ottilis, ut Capsus mente, 5e qui mente caret ac oculis: & qui mente oculis que non belle utitur. Unu tamen caruisse oculo

s Axsonii mimii Quae hie designat audior sacile perluadeant rebellionem Germanicam incidisse inhiem: s principium. Tacitus enim . me judare, nec temporis nec loci notandi satis obtervans est.

296쪽

varitia ac luxu, senes aut invalidos conquirendo, quos pretio dimitterent. rursus

impubes, sed forma conspicui s& est Ilerisque procera pueritia) ad stuprum trahebantur. Hinc invidia, & compositi seditionis auctores, perpulere ut uelinum abnuerent Civilis primores gentis, promptissimos vulgi, specie epularum, sacrum in nemus vocatos, ubi nocte ac laetitia incaluisse videt, a laude gloriaque gentis orsus,

injurias, di raptus, & cetera servitii mala enumerat. Neque exam soci/rvie,n uaolim , sed tamquam mancipia haber3. 3 Quando legatum, graυι quidem comisaria, o superbo cum amperιο, venire' ι 43 se prafectis centurionibusque , quos tibi spoliis s sum suine expl/υeνιnt , mutari, exquirι que no Vos sinus, s varia pradandi voeabula. Astar. HI I.M. quo liberi a parentibus, fratres a fratrιbus, velut s premum disidantur. N .nia tiam mviis ossa iam rem Romanam, nec aliud ιn hibernis quum praedam ct senes. mioli rent ranium oculos, Cr 3 annnia legionum nomina ne pavescerens. si esse spi robur sediι mequιιώmqtie, confunguineos Germanor, Gallias idem οἱ enie , 7 ne Romanis quidem in

itii mala anum. I. Rhenanus. spania. Est enim in vulgatis Taciti exemplaribus. 3 etiandis i statim J Nota in errogandi haec scilliolia ae trima ex Hispania aetita , ut nulla Graia pselim . atque interpreter: En, usque eo viles Ro- metit in Hispania & Hispanicam se iam hisce teia manis sumus, ut non legati aut praeti ies saltem bus intersuiae narrat hillor. s. Verum quidem. nos diripiani: id est, honestiorum manibus perei. quod aliqua prima a lutrix in Hispania fuerit , sed mus: sed latrunculi aliquot minuti. praefecti & cum l:b. s. bis me notetur Loima leg1o Hispanica. centuriones. L ni uti dicendum. aut omnes legiones ex Hispania accitas 4 vadi se prasusis, ramurionibu M' Est in cod. contra omnem probabilitatem . aut pro prima leo Bud. arassi se μὰ sesis, cinιtiri nisas. Sine que. Rhe-s gendum esse derima. Ut ex emendatione . in fine Danus. i huius advelsus Gallos & Germanos belli, suerint itis Inania Monum nam nai H e tempore sex sue- Rom. exercitu undecim legiones. Superioris Getarunt legiones non integrar, aut potius tigionum no-lman ae r Qualia Macedonica: Oetiva decima, mina. ut hie vocantur. In superiori Germania ad alias duo Ae vicesima: Didius Vocula legatus. In Nagontiacum duae a quaν a Maced nua, es oriam serioris Germ. prima . Herennius Gallus legatus rritima. alias duo o mi osma. praeter odio Batavo Sexta deeima. Numisius Rufus legatust ut opinor.

rum cohortes. In Germania inferiori ad HonnamlSexta victrix e Syriacis: Octava Augusta e Moest- nimis liflio, de intra Bonnam ad Novesium sextari cis: Una Ac vicesima Rapax e Vitellianis: secvn.eim. 8e paulo versus illam partem longius ad Ve da Flavia ἡ recens conscriptis: Quartadecima Ge. tera. Cuimaqquini ad cima, utriusque duce Mum- l mina e Britannicis: sexta Ferrata Zc Decima Gemio Lupereo ultimns duas hoc bellum pensius con .l mina ex Hispanicis. Sa rivis. Sie Annal lib. 6. --

sumpserat. castris solo aequatis. Taeit. Sextadecima qu. ριπιι Ar tishm imperium, sed inamo nomon apud ην prima post Hordeonii mortem isonte hostili se imbu .m /xι.rnu ma G. . Senec. de clem. 9. tantam sacramento Obstrinxit . atque ex illorum arbitrio 'armen mιιisum. non inania nomina praseremiam. P, Treveros submota. unde sua sponte Mediomatii- cnena. cos petierunt. atque inde acciti a Cereale in gra- 6 Esa mi robur νῶιum equitumque . eo amulistiam tedierunt. Eodem tempore. quae ΝIagontia- πιοι Gιν--οι J Liher regius. sibι robur φιλιι

tes antea inimicas. Ae neque murare locum iussae subauditur. & in accusativo cosa vireres, subaudi sunt, sed quae post Cerealis adventum ad Roma. tur G manes. Rhenanus.

Ros redierunt. Tae Ceto Batavorum cohortes ini J m Romanis quidam intra um H LII- J Hietio belli in seditiones actae ad Civilem deiecerunt. pro Romanis intelligendi iunt Vitellianorum mili-Iam verti supplendis de in integrum rei iuuendis tum in Germania duces. quos ait, amhiguam belliquo, aut sed iio aut caedes abitulerat . ali gnatae sortunam vespatiano imputaturos, hoe est . sim v. erant sub Petilio Cereale senem legiones, teste Ta- laturos se in eius gratiam , vitellii vires dehilitaste.

enim nominis nulla inter Victrices fviij una o v i mnium Romanorum, quos erat credibile vespasia-Oo 3 num

297쪽

294. . C. CORNELII TACITI

gratum M bellum. cujus ambiguam fortunam 'sposiano imputaturos : victoria ration is is non reddi. Magno cum assensu auditus, bar oritu, & patriis exsecrationibus , universos adigit, a Missi ad Caninefates, qui consilia sociarent. Ea gens partem insulae colit. origine, lingua, virtute, mi Batavis: numero superantur. Mox oceuliatis nuntiis, pellexit Britannica auXilia, 3 Batavorum cohortes, missas in Germaniam. ut supra rct tulimus, ac tum Magontiaci agentes. Erat in Caninefatibus, 1 stolide audaciae Brinno, claritate natalium insigni. pater ejus multa hostilia ausus, Cajan rum expeditionum ludibrium impune spreverat. Igitur ipso rebellis familiae . nomine placuit, impositusque scuto, more gentis, dc sustinentium humeris vibratus, dux deligitur. Statimque 7 accitis Frisiis c transrhenana gens est duarum cohortium hisberna, ' proxima occupatu, oceano irrumpit. Nec praeviderant impetum hollium milites ἔnum Vitellio praelaturos . R ideo hos . qui limitem obsidebant. tanquam portionem Vitellianae sa- Hionis impediri proprio negotio, ne ereato Eclisb. ornato ah ibis imperatori, si necessum foret. auxilio venire possent, vitulos haud invitos. bic Ni viris iam prosecto Batavos . non Vitellianorum

x Musi ad Caninefat s J Diximus supra. Canna. nefares ex antiqua inscriptione legendum esse ubique apud Tacitum. Ursses. 3 Bata tortim cohoνιNJ De quibus adium r. & a. his . Sisiilias. Ipsas Batavorum cohortes Brisanniea xilia vocat. quod diu in Britannia suerint eum

quem hodie ArianoMm dicimus. R Manus. Curili, 6. s.f. Ia auaucia frax. Hic autem Brinis, a Flor. appellatur Aranno, a Veneto. Aranna. Pi.

ignotus Romanis. eo quidem aevo. Nam posse a irrepsi, sed non nis cum Barbatis. Galli, Gothi, Franci hune in cooptando principe titum habile. yunt i di notavit . atque exemplis firmavit P. Py. Dceus. illum vide lib. si . Subsecivor cap. vi. Sed addo . etiam Graeci levationem hane in scutum usurpatam . inter sollennia principatus. Zonaras de Hypatio . qua seditiose contra Jussanianum ele.

quid illi imposuerit . qui vethum pia is hie in fuisti

Rh/aantis. Non male etiam Venetus, & alii, amina. tamen vulgatam lectionem , nomin. . antes ro. Piciana. Ex hoc more nata illa loquendi r tio, quae in Fallis Germanorum & Annalibus meiadio aevo scriptis, toties offertur : Latiastis est Primcos . Comes. Imperator. Idem est, quod creatus.

Aratii, F, ha De moribus Germ. Sax Lus. 8 D-νω- eoρινιι- Libe a J Nullis enim legi num praes diis occupata erat insula . sed quasdam

tantum acceperat cohortes. Sami s. 9 Proximo sectipara oerano I Legam, proxima o lupam. oceano irremis. hac mente : ut Brinio du rum cohortium castra quae finitima Canine laribus. per oceanum irruperit. Et accedit, quod in Hor.eil. Proxιma occupata. Lipsus. Proxima occulatu . oceano ιν iam ι J Ita Lipsius

coii exit, & distinxiti Vere, nam Flor. sere com gruit , qui habet . proxima oratipata. Confuse in

na. Non invitus cum Lipsio legerim. kιίerna μν xιma ocerastaria. otiano irrωmptio sed aliquanto libeniatius, addita particula: ε δεν . qua proxima occupasM. otiano νrrumpis. a priore sentcntia. Qua proxime Occupari poterant . per iaceanum irrumpit.

Sed de verbum accitis malii tui pectum. impetiosum enim illud. aec Obnoxii credo Frisii Caninentibus

298쪽

milites, nec si previdissent, fatis virium ad arcendum erat. Capta igitur & direpta

castra; dein vagos & pacis modo effusos lixas, negotiatoresque Romanos, invadunt. Simul excidiis castellorum imminebant: quae a praesectis cohortium incensa sunt.

quia defendi nequibant. Signa vexillaque, & quod militum, in superiorem insulae

partem congregantur, duce Aquilio primipilari, nomen magis exercitus, quam robur. Quippe viribus cohortium abductis, Vitellius e proximis Nerviorum Germanorumque pagis, segnem numerum armis oneraverat. Civilis dolo gratiandum is

ratus, incusavit ultro praesectos, quod castella deseruisent. Se cum cohorte cui praeerat , Caninefatem 3 tumultum compressurum: illi sua quisque hiberna repeterent. Subesse fra

dem consilio, & dispersas cohortes facilius opprimi, nec Brinnonem ducem ejus belli, sed Civilem esse patuit; erumpentibus paulatim indiciis, quae Germani, laeta bello gcias, non diu occultaverant. Ubi insidiae parum cessere, ad vim transgressus, Caninefates, Frisios, Batavos propriis cuneis componit. ν directa ex diverso acies, haud procul a flumine Rheno, dc obvcrsis in hostem navibus, si quas incensis castellis illuc appulerant. nec diu certato, Tungrorum cohors signa ad Civilem transistulit: perculsique milites improvisa proditione, a sectis hostibusque caedebantur. Eadem etiam navibus perfidia. Pars remigum e Batavis, tamquam imperitia, ossicia nautarum propugnatorumque impediebant. mox contra tendere, & puppes hol fili

ripae objicere. aci postremum gubernatores centurioncsque, nisi eadem volciatis, truincidant, donec universa quatuor & viginti navium classis, transfugeret, aut caperetur. Clara ea victoria in praesens, in posterum usui: armaque ic naves, quibus in-IT digebant, adepti, magna per Germanias Gallias lue fama, Iibertam auditores celebrabantur. Germaniae statim misere legatos, auxilia os rentes. Galliarum societateni Civilis arte donisque asscctabat, captos cohortium praesectos suas in civitates remitis tendo : cohortibus abire an manere mallent data potestate. manentibus, honorata

militia; digredientibus, spolia Romanorum osterebantur. Simul, secretis scrinoniis

bus. admonebat malorum, qua tot annis perpessi, inferam semirutem falso pacem --

carent. Eatavos, quamquam tributorum expertes 7 arma contra communes dominos c pise

ad elii, substituetim : ut adjunctos & sociatos dicat. . nerua duarum a obserentium nondum adulia austiritata εριιιιιι. eomprimi queat. Item lib. seq. Sub eo bellum rerum ,r In superiorem insula partem J Ita nos; alii m su-im cem' era capianιιis Gesi ιum Galtam 1γνιa lega-nriora iv. parte. Rhenanus. Propius Vetera, duabus tum 8ce. Id m. insessa legion:bus, quinta se quintadroma. favilius. 4 N.e BrennonimJ In Corvini regis libro . M χ Viribus ιν ritum abdu Iu J Bona de fida lectioimumm. Ideuiae libras. Frultra Rhenanus e Budensi admutilato s Di usa - διὸ si aciei Legendum puto, alia. codice turbat, miscet. Vitellius quidem non co-lNam sequitur, o obversis natatus. Pictona.

hones ipsas aut legiones omnes e Germania abdu- 6 'uai intrensi, cassior il O:ligi vi, quas insensiuxit I sed illis manentibus nomine se specie. valen 'dee. Rhenan M. Danelius legebat: fuasi incensis. UDtissimum quemque aniΗ -- . usu siniani cohortaum abduxit . ut hie ait. DUur. 7 Arma contra communes demi ast Id est . Ro-mippe virisui coho tis adductisJ Dux Vozes. Dup l manos. Eadem loquendi forma Modestinus in Pan-μ .i Hus, non sunt in libro Corvini regis, ubi δn' l deelarum tractatu, Romam communem patriam dixit. tum legitur, nomen ma ιι exertitus quam robur, c inam Antoninus lege lata sanxerat . ut qui imperio humirum abductis VisArius. Unde erui lectionem, no- Romano subditi ellent, cives Romani serent: quae men maeis exercitias quam robur . cohortibus aba MD,scausa fuit, ut Romani cives facti. Romam com- mi uius . proximis Nervierum dee. Rhenanui. munem omnium patriam agnoscerent. Quare 3 Tumultum oppressurum' In Corvini lib. estm JPlin. 3. s. Italiam unam cun tarum gentium an lato ν urum. nec semper obscoenam significationem orbe pareiam appellat. itaque Tacit. communes Z hoe vectum habet, quae res eastigatorem movit, minoi Romanos voeat. quod Frisiis, Balavis. Cain ut mutaret. Sic lib. Ana. I. Distinat interim miter,Inmeiatibus, Gallis do Germanorum nonnullis im

putarent.

299쪽

a96 C. CORNELII TACITI

se. prima acie, fusum victumque Romanu ne quid si Gallia jugum exuant ' quaretum A Ba.

Ita reliquum ' pro Pinciarum fanguine, moVinctus vinc . ne I iudicis aciem cogitaremo B tavo equite protritos in duos A vernosque. f isse in cr Verginii ouxilia Belgas: vere M is putantibus, Galliam suismet viribus concι isse. muc easdem omnium partes, addito siquid milit is disciplinae in castris Romanorum Uiguerit. esse secum veteranas cohor es, qui bus nuper Othonis Iegiones procubuerint. SerVirem Syria, AFuque, ct furius regibus Or, ns: 1 multos adhue in Gallia vivere ante tributa genitos. Nuper certe, cas Quintilio Varopulsam e Ge maria servitutem. Nec Vitellium frincssem, sed Caesarem Augustom tilio provocatum. Libertatem natura, et ιum VM:is animalibu/ , dolum. Virtutem proprium 4 hominum bonum. Deos fortioritus adesse. Proinde arriperent vacui occupatos; integri fef-UM. dim alii Vespasianum, alii Vitellium DVeavi, fatere locum adversus utrumque. Sie

in Gallias Germaniasque intentus , si dcstinata provenissent, validissimarum ditissi

marumque reationum regno imminebat. At Flaccus Hordeonius primos Civilis co natus per dissimulationem aluit: ubi expugnata cusera, deletas cohorter, pulsem Bria. viorum insula Romanum nomen, trepidi nuntii asscrcbant; si Mumium Lupercum lesta.

tum sis duarum legionum hibernis praeerat egredi adversus hostem jubet. Lupercus 7 legionarios e privsentibus; Ubios e proximis , Treverorum equites, haud longe agentes, raptim transini sit: addita Batavorum ala, quae jam pridem corrupta, fidem simulabat, ut proditis in ipsa acie Romanis, majore ' pretio fuge t. Civilis ea tarum cohortium signis circumdatus, ut suo militi recens gloria ante oculos, & h stes memoria cladis terrerentur ι matrem suam ibi oresque, simul omnium conjugea

perarent. Sie Iust. lib. ait Lysiam syracusanum quingentos milites suis stipendiis in auxilium patriae

communis eloquentiae misisse. Lupanus.

x Multos anue in GalliaJ Caute vide legas. Si enim de prima servitute di stipendio quod Caesar imposuit, capis: capieris. quomodo enim vera haec adlertio. cum ab eo tempore ad hunc diem. anni sat inter fere exx nec tam vitales, ut Opinor, tune nostri Gilli. Sed ad Augustum ejusque aevum id referri verius erit: qui censum tributumque in. nituit. 'uod penderent Galli. idque in consulatu suo septimo. Ad quam rationem nihil absurdi aut vani in hie oratione Civilis. Litavi. et Genitas ante tribulaJ Tributis origo annis sere centum viginti ante, ut Ga ia tum aruisse videatur homines senii provectissimi. Sacilius. 3 Mutis animalibus J Non muto vocem, musis: sed suspicione umili, in libris scriptis fuit, eo iacio, unde mutis exscriptum . cum debuerit torte brutis. Acidalius. Quasi non mala cadem . quae bruta. & quidem clegantius. Vide ad Senecam epist. m. Gronodius. 4 Hominis bonum in libro Corvini regis, humi. num. Rhenanus. Vade ad 3. II.s CastraJ l. legionum. Savatus. 6 Mummium Lupinum i Non sine veri specie ducere liceat, Virellium legiones admodum rel:quisse imminutas. fere dimid a parte detracta diroque enim haec legio vix quinque armatorum millia com .pleetitur sed de ducibus destitutas, uno legatopa qui duabus praeesset legionibus, relicto: & tamen

quasi te corrigeret . alium lectori tanquam ex machina obtrudit , scit. Numisium Rufum. Quem ut Vetera venisse nulla nobis ratione constat, ita longe ablurdius alio extra Vetera loco constitui. tur. Si ab initio ibi constitit, cur Tacitus scribit, I upercus solus duarum legionum hiberno pra rati Sinon, cur bc quando eo se recepit & praesertim

cur de quando discessit 8 Sed haee Germanici belli descriptio in paucis quibusdam negligentiae notanda est. si quid video) sparsim indicandae, ubi seres dabit. Maximam partem explent & explanant cap tum argumenta, di in textu Anglico quando que a me recepta vocula una de altera. ut instituta librorum collatio docebit. Savinus.7 Legionarios e prastrui J Militia in prasini, &milites prasentes dicebantur, qui in comitatu principis agebant. Unde Magistri inilaum in prasin ivel prasentato. Quod explicat Guidus Panciroilus in Notitia Imperii Orientalis cap. 3t. At quodi ple autumat. apud Tacitum , lationarios e Da mi- ι, ad hunc militiae riiurn referri, alii judicent. Ego crediderim, simpliciter intelligendum de militibus, qui aderant, ad differentiam Ubiorum . qui in proximo . & Treverorum , qui longius dege bant. Sic hist. 1. Missisi es in D m 6us Vinius B tanus e praesentibus. Sc Salluit. in Jug. Marius eum

Ligura promissa ejus cognitum, ex trasemisus mst Pi cliena.

300쪽

HISTORIAR. LIB. IV. 297

parvosque liberos, consistere a tergo jubet: hortamenta victoriae, vel pulsis pudorem Ut virorum cantu, feminarum ululatu , sonuit acies nequaquam par a legioni bus , cohortibusque redditur clamor. Nudaverat sinistrum cornu Batavorum ala transfugiens, statimque in nos veria. sed legionarius miles, quamquam rebus trepidis , arma ordinesque retinebat. Ubiorum Treverorumque auxilia , foeda suga diu speria , totis campis palantur. Illuc incubuere Germani. Et fuit interim effugium legionibus in cultra, quibus Veterum nomen est. Praefectus alae Batavorum, Claudius Labeo, oppidano certamine aemulus Civili, ne interfectus invidiam apud populares, vel si retineretur, semina discordiae pnaeberet, in Frisios avehitur. Iisdem is diebus 3 Batavorum & Caninefatium cohortes, cxim jussu Vitellii in urbem pergerent, misitis a Civile nuntius assequitur. Intumuere statim superbia ferociaque, &pretium itineris, donati v m, dulex stipendium, sugeri equitum numerum , promissa sane a Vitcilio, postulabant, non ut assequerentur , sed caussam seditioni. Et Flaccus multa concedendo, nihil aliud effecerat, quam ut acrius exposcerent, qtuu scicbant negaturum. Spreto Flacco, inferiorem Germaniam petivere, ut Civili jungerentur. Hordeonius, adhibitis tribunis centurionibusque, Consultavit, num obsequium abnuen res vi coerceret. MOX insita ignavia , & trepidis ministris , quos ambiguus auxiliorum animus, & ε subito dclcctu suppletae legiones angebant, statuit continere intra castra militem. Dein poenitentia, di arguentibus ipsis qui Baserant, tamquam secuturus, scripsit Herennio Gallo, legionis prima: legato, qui Bonnam obtinebat, ut

arceret transitu Batavos e se eum exercitu, tergis eorum haesurum. Et opprimi poterant .

si hinc Hordeonius, inde Gallus, motis utrimque Copiis medios clausisient. Flaccus omisit inceptum, aliisque litteris Gallum monuit, ne terreret abeuntes. Unde suspicio, sponte legatorum si excitari bellum: Cunctaque quae acciderant, aut metuebantur, non inertia militis, neque hostium vi , 7 sed fraude ducum evenire. Batavi ,rocum caltris Bonnensibus propinquarent, praemisere qui Herennio Gallo mandata

vabant, & velut Omen habebant eventus. Appi a.dius in Parthicis: Crassis usi eos elamorem toltira in quo maxime mili iam massilia deprehensa 63 . axitimo dissonum ela direm edimitim. Confra , a Barbaris claras moriis est rataisa,. Lipsius.1 In prisos a mehι,νJ Nos, adis hum Rhena

vus.

3 Baladiorum o Canin sartim ephorist, J Hae sunt illae oria e harus Batumrum qua/ιa decima laesonis auxilia , toties primo di secundo Hist. lib. obviae,& nune ad Magoni iacum relietae qtio Civilis elam submissis nuntiis ad defectionem eas sollicitabat . ut ex hoc li ro cognoscimus. it quanouam nulla ante expressum Caninefatum nomen est . probat hic locus. ex mixtis illas octo cohortes duabus genii,

hus coiisse. sumpto a Batavis nomine. velut pane principaliori quos N potentia atque exinde celebri.tas reddiderat notissimos. Sane Caninefates Batavorum pars erant, juncti insula . lingua 8e origi. ne , ut paulo ante ollendit. Atque hire lanassi,

causa est, cur in lib. de niorib. Germ. solos nominet Batavos, aut ouod caeteros commune nomendes et, aut quo g propria appellatione indigni es

seni. Saviuus. 4 Subito δὶ,cta Antila lutona, J Magontiaci tum duas habuit legiones Hordeonius, quartam & duodevicesimam, alias duo & vicesimam. Salutas.s Ne irernet Meum/ι' Ita Flor. N Ven. Vulgo , ne ιικerat. Pichena. Mihi potior lectio . na 1 nὸν e

l 6 Excitari ιιllum a svin tunna qua attideram JCod. ni id Qtii eianira qua aeclareant. Castigavi . Quin evincta qώa &e. Rhenantis. Flor. & Ven. exciarari riviam, eunctaque qua aecideram. Sed nihil mutavi. pithena. Atqui non potest oedi Tacitum se- eurius mutari ex codice Budensi corrupto , quam ex stitegerrimo fetustatis documento & lectione politissima eodicis Medicet. Unde hunc omnibus praeponens etiam loquelam auctoris inde restitui. sequutus Beroaldum, unde per vanitatem discessit

Rhenanus. Iae. Grano s.

I Fratida ricam etenis. J Voeem sussuli, merum ιanIur . auctore Vaticano. quae perperam hie in- serra, & de priore linea repetita. Lissus. Sed David. dueum eveniret Addidi verbum, meis

SEARCH

MENU NAVIGATION