장음표시 사용
211쪽
Ergo naurasis obligatis,seo naturali Hre dissolui debet, omi*2 HS
qui quae conclusionι de turegentium est ademtioneae translatione, eo iure introductorum ιntiserta. Maxime quiaseruus corum, quae iuris naturalis sunt,incapax non est,scd ea acquireres consequenter in dominium transferre potest. Neque id ipsum ciuilis illa consideratio,inter dominuma seruum,rcmouet, sicuti ctiam paulo ante indicatum confirmatum est, ea,quae iuris ciuilis lunt,non respuere aut prosternercya, quae sunt iuris naturalis, sed alterutrum tollerare alterum Simili ratione, licet inter dominumi seruum, sit vinculum iuro gentium ad inuontum,attamen hoc ipsum nihil impcdit,quo minuis illud. quod iuris naturalis Maseruo acquisitum est,in domitati tran1- fcratur. Verum enim non est,quod Robertus dicti flocis scriptumreliquit, iuris naturalis rationem immutari, si naturalis obligatio,vigore patriae potestatis, aut dominii,patri vel domino acquiratur Nam permanet &immutata iuris naturalis ratio relinquitur, eque dissoluitur, auitollitur obligatio naturalis, scd tantummodo eatam acquisita in alium transiuittitur, quod fieri posse iura voeunt & Communibus Interpretum nostrorum suifragii est comprobatum,&iccte.Nam ciuilis ratio& potcstas, medium cutem quoddam cst, quo naturalis obligatio iam acquisit transmittitur,neque pCrcam Immutatur, aut exstinguitur, scd potius conseruatur, cilicri acquiritur. 'si nto adfert Robertus in animaduersitanibus .cap.=textum
ex L quae ciuiliter.D.det Nuir. rer dom ex ea ita concludit:
aeuo in legibus nos oraditur,ea, qu.easEifamilias veseruis aequiruntu eodem momento his, in quorumpotestare δειnt, adquiri, adcivilem selum obligatronem referindum eis,perael. Ea qu. ciuiliteride acquis rer.domin. Ergo sis amilias, d eruum patri domino naturaum obluationem acquirere non posses . Sed
212쪽
respondenuis Iuta Eonsultum Modestinum in ael. Ea quae ciuiώ- re minam encgare,percos,qui inpotcitate aliena sunt, iis, in quorum potestate lunt,quae viris naturalis sunt, non acquiri. Imo contrarium potius ex illo textu colligitur. Cum enim in principio Modcstinus dixisset, ea, quae ciuillic acquirum turpercos,qui in potcstaic aliena sunt, parcntibus & dominis acquiri,statim subiicit, ea quoque,qtiae naturaliter acquirutur,
per quemlibet acquiri possc Ponderandum ibi rccle monet uiacius verbum, quemlibet. Si enim per quemlibet,
quae naturalis sunt iuris,alteri acquiruntur, etiam fili familias desseruum, eo comprehendi, whosce parcntibus ἰο- minis acquisere et certum, datis mam stum. Sic enim possessioncm, quae iuris naturalis est, ae L Ea quae ciuiliter, p,rcntibus&domunis, filiusfamilias&serius acquiri a Iurisconsulto Caio responsum cst, in L finirentur. Io. g. Nonsolum, de acquir.ππ.dom. At, linqllit Robcrtus Inn .aee. Crallaciam oei: cindictionibus, natui allicrS ciuiliter QModestinum dum agit, de his, quae ciuiliter acquiruntur, non loqui de ciuilibus,aut obligationibus aut iuribus, quae ipsa nobis acquiru-tur, nequc dum agit, de his, quae acquuuntur naturalitcr, eum loqui de naturalibus obligationibus aut iuribus, qua apta no bis acquiruntur, scd agere Iurisconsultum tantummodo, democus tam iure ciuili, qua naturali introductis. Idcmque argumendum a modo acquircndi adii quod agitur,non procedu-re. Negamus autem Modestinum tantummodo agere de modis,& node ciuilibus Mnaturalibus iurib., obligationibus,&vcrba Cti huic assertioni Roberti repugnant. Ait enim I Ctus CXpresse, ea,quae ciuiliter acquiruntur, c eos,qui in potcstate nostra sunt,acquirimus.Hisce satis indicat,eum de iuribus, nodo modis loqui, non agere, inquam, cum de modis saltem,
213쪽
quibus nobis acinuritur,sed de rebus ipsis. Sic enim,inquit, ea quae acquiruntur,quo certe non modum, scd rem iptam ICtus denotat. Exemplum ctiam dcssapulatione adiectram parum pro asserenda Roberti sententia facit. Nam ut stip lationem, iura Sc res ipsas intelligamus,nilui nobis obstat. Dum enim Modestinus inquit, per eos, quos inpotesse habemus I uiationem nobis aequiri, tam ipsum ius stipulationis,quam rem ipsam ex stipulatione debitam,tanquam flachim stipulationis, sine quo stipulatio inanis foret,nobis acquiri cuidete indicat. Neque Ctus,ut modum denotet,pc stipulationem nobis acquiti est,sed stipulationem,ut ius ipsum significet&quae ex illo iure nata sunt&nobis debentur.Ideoque admodum illud minime est restringendum Sed&hoc it m cxiis, quae Modestinus, in L quae ciuiliter,subiicit, manifestius colligitur uerum,quod naturaliter acquiriturier quemlibet acquirimus. Et ut modum a Roberto fictum excludat, ac ius ipsum se intelligere declaret,exemplum de possessione adducit, hoc possessionis ius,&consequenter res ipsa nobis per quemlibet acquiritur si per quemlibet,ea, quae naturalia sunt,nobis possunt acquiri,ut ICtus inquit, consequens est, etiam fili familias, seruum, patri S domino naturalem obligationem acquirorc posse. Naparticula illa, mitin etiam uinfamilias, seruum comprehcndi, quis sanae mentis negabit cum Verosit Verius, per filiumfamilias&seruum, nobis quoque possessionem acquiri
posse,iextus expressus, in I. I. g. Item acquirimus, deaequis velamir.possesig nonsis Insister quaVerson- cuiqueacffurribus consumat Borcholdus, in comment. ad tu. de acquis vel amittetis .c. num a. Insiaper acquiri per filiumfamilias, seruum,patria domino obligationem naturalem,eo quoque co- firmatur,quod illa,quae iuris natumssunt,racilius acquirat tu quam
214쪽
mam quae suntluris ciuilis. Ius enim ciuile sua habet requisita. suasque bici unitates,quas semper adhibere necessum est, eas vero naturale ius non respicit,neque considerat, sed solum idipi um,quod natura siladeles natura aequum esse putatur, unde saepius naturalem obligationem Vtpote quae perie nascitur, ible habet,cua obligatio ciuilis denegatur.Ea itaque,quae iuris naturalis sunt, acquiri facilius, quam quae iuris ciuilis sunt,ratio ipsa dictitat Mnemo non intelligit, facilius ergo obligatio naturalis,quam ciuilis.Idque vere traditumest a Culacio innotu.aee Cibi,ab iis,quae naturastiter per omnes acquiruntur, insertad ea,quae acquirunturciuiliter, per patriae potestati subiectos. Noc quicquam impediunt,quae contra limi euiter adducit,du mquit,argumentum Culacu,quo ciuilem obligationem per filiumfamilia patri quam est. Ergo multo magis oblisationemna uralem,tanquam a maiorc ad minus desumtum, non procedere. Nam hax Culacii collectio ex ipsa et Ea quae ciuili-rer,depromtabest, neca maiore adminus cst doducta, quae regulariter inmati concellna non valet, ut tradit Euerhard. in Topi .loco amarori iam , sed potvisa toto ad partem, Vci,
ab univcrsaliad particulare,vis qualibet ea, quarturis naturalis sunt,alaeri acquirere possit,etiam filiumramilias seruum facere idipsum posse euidentersequatur,ri argumentatio a toto ad partem vel univcrtali ad particulare ducta,est necessaria, me dem Euerhar notatin Topic.Deo a toto adpartem num. I.in . Et uniuersalis locutio omnia complectitur, ut docet etiam Z . r. PLintest. p. f&qui omneuci quodlibet dicit, nihil, nec quicquam excludit .Res h theraef.depigmnos oth.LI. . si Pecunia.Depositi Postremo, adducit Robertiis, in libris animadueruonum,pro con manda sententia sua, I. Sedesquis,as.
215쪽
Litare homony in . de veri.obligat quibus,hanc regulam tradi, it,quod quis ab alio stipulando mihi acquirit, id a meimpii
lando, nihil agerc. IEroo naturalem obligationem ire vel domino non acquiri. Ex 1uperius autem adducta distria monc,vobis adhuc constare puto, ex contractu inter patrem dc filium inito, nasci obligationem naturalem,ac patrem filio, acccontra filiaum patri, naturaliter obligari,&obligationem naturalem, tiμter patrcnari filium consistore,sccus autem cite, quando inter filiostamilias vel cruos contractus est celebratus Hoc enim calli obligationaturalis patri ipse iure quidem acquiritur, scd quia patcruci dominus, a acquisitione non utitur, interpa trem S filium,vel dominum, ieruum obligationem non c&sistcrescensetur. indu textus modo adducti confirmant, upianum Δί Papinianum loqui de cruo fructuario uci seruo a-' cno,aut libero homine, qui nobis bona fide seruit, &de eo quod acquirit, ex re nostra veI ex oporis suis. Hoc quidem inscitum de falsum ne Robertus in notis e .imiuir,at verum hoc sic utroque in loco,Iurisconrultorum verba expressissime indicant. Et aisterentia constituenda cst, inter seruu tructu, rium, ci seruum alienum, aut liberum hominem, qui nobis bona fide seruit, hi contrahendo cum alio nobis acquirunt, nobiscum,cro contrahendo nihil agunt. Sccus est in seruo proprio, vel filiosamilias qui nobis acquirunt,ex omni CausIa,& quod ab aliis nobis acquirerent,id non prolubentur, sibi a nobis acquirere naturaliteride quo iura apud Culac in com- 1 nuntaria ad iis de reb.Abg.in aeuiore homo,inr. Porrotada Mai. aν Hotomanni sententiam, superius relatamquod attici e tbe xi trumantis,patri vel domino, naturalem obligationem vere non acquiri, ac ne ciuilem quidem proprie verum abusive, in pro
216쪽
proprie ut non rcipsa domino debeantur, sed vi ac potestate,
terri quoquc ea non potcst.Nam hactenus dcmonstratum est, obligationcm naturalem pertili tamilias ac scrvum, in patrem yci dominum transtcrri polle, ideoque ad ciuilem obligationem,quod ab Africano traditur, nO cilci ercndu.Nam obligatios lanaturalis pc filiumfamilias S scruum quaesita, attenditur,caque pariter domino acquiritur Civilis lane obli gatio patri vel domino acquiri,hoc casti no potest,cum enim ex huiusinodi contractu,obligatio saltem naturalis oriatur,aliud fieri non potcst, quam ut patri naturalis hax obligatio acquiratur, minimc Ver obligatio ciuilis,utpotc quae hic nunquai uir nata. Multo minus autem serendum est quod idem H tomannus existimat,cilitam hanc obligationem, saltem abusue 1 improprie patri acquiri. Nam aut ciuilem, aut naturaia obligationem, in patrem Ar minumiranSaem, ut aflirmemus iuris ratio postulat Civilis aulcm obligatio, ut inpurciri
vel dominum hic transeat plane impostibile est, ea namque, ut modo est dictum, ex hoc contractu, non est orta, non est ipsi incindiosamilias vel eruo, obligatio ciuilis acquisita, acquircrc itaque domino vel patri vel in patrem aut dominum'ranu recam filiusfamilias vel seruus non potest. Et quomodo quaeso, hanc nunquam natam, nunquam Xortam
ciuilem obligationem,iuris' da fictione, abutive vel improprie, alicri acquisitam ccnaeri,ialua ratione asstrinaripotest Fictio enim illa S improprictas adducta, ut in cocle hindet, quod natum dccxoreum cst,ratio naturalis 1 det. Nam fingi certe,vc improprieaut a uuc acquis kuS translatu, dici iac-quit,quod nunquam exstitat,& nunquam fuit. Relinquitur c
go,ut naturalcm saltem obligationcm luc ortam 5 naturalem tantum obligationem, ipse iure, a filiosamilias vel scruci
217쪽
patri vel domino, acquisitam concludamus Nec impedit, quod Hotomam ex L Non fatims.depcces adducit, ubi ICtus M in fine estoreulpecubum, mulatque dominus nolu, peculiu erui esse,desinere rubumesse. Ergo peculium tomini, nutu propcmodum exstingiu, Iconsequenter, quae feruo a conscruodebentur non re ipsa domino deberi,sedri ac potestate Vitiosa enim omnino est haec collectio,nec quicquam ad praesentem insputationem facit.Nam etiamsi verum sit, serui,cculium exstingui, quando dominiis illud amplius peculium serui sic nolit tamen nemo non videt S intelligit, ic admodum indoinferri,quae scrucia conseruo debentur,domino non proprie dcbcri, pcius naturalem obligationem domino non acquiri, pcisime vero ciuilem obligationem in eum non trans. ferti,sedimproprie&abusive translatam vel ci acquisitam intelligi.Reuocatio enim peculii,quaedomino est permissa, nec naturalcm,nc ciuilem obligationcm parit,siCuti econtra, tam hanc, quam illarunon impedit,ideoqueplane alienum a prinsentadisputatione est, quod depeculii reuocatione hic adis tur Deinde Hotomanni sentcntiam non confirmat, quod in renovata aduersus Culacium disputatione se hucit differentiam esse inter peculium filutamilias, serui. I. Seruit . Illi familiasty.de ob αι. est III., vir demison n. ann. Idque quod depeculio serui in libris nostris traditur ad peculium n-llifamilias non pertinere. Quamuis enim inter Quinamilias& seruum ratione obligationum,quae ex desaetis,ex contractibus oriuntur, di teretiam esse constet, uti ex Iegibusmodo adductis est manifestum,quibus adiicienda etiam est l. Obligara I.eo icde Obluat.θAct tamen quoad peculium a patre vel domino filiosamilias vel seruo concessum,& inde natam inter construosti fratres obligatione nulla est differentia consti
218쪽
tura.Sicuti enim frater fratri, eius nomine, quod ex peculio alter alteri concessit,naturaliter obligatur,ita quoquc seruus seruo Et quemadmodum naturalis haec obligatio fratris, ipso iu- reacquiriturpatri,ita ctiam obligatio naturalis serui acquiritur domino.Illud autem interest, quod filiusfamilias fratri,qui in catam potestate est,obligatur naturaliter tantum, extran Οvero ciuiliter, cepta caussa mutui&caussavoties seruus co- serui filio dorvini&extraneo cuilibet obligatis naturalis ter tantum nonciuiliter. .LSerui. LEOMgari.infinia de Egar. Fin propterea quodierinis,lure nostro ciuili pro nullo computatur.L dat necn.or Reg.Iur Tertio ' Hotomannus adferi. r.g.ει ---ΑFf.S IMMde Staiulu.ubi dicitur,mortuo filis,ereditorestastis, patrem eiusquastaeredem esse. Si quas heres eae ater Hereditoris, mortuo demum is ater ereditor esse incipit, se visent Eo creditor nonsuit. Ex quo videtur colligedum bligationemnaruralem pamperfluum ramilias non esse acquisitam, alias enim pater, vivo quoque filio creditor diceretur. Sed respondeandum est, obligarionem naturalem,ipse quidem iure patri per filiums limias acquiri, quia vero pater filio peculii administrationem permittit,S illa acquisitione non utitur,obligatio pro non acquisitaliabetur. Mortuo autem filiosamilia peculium exstinguitur, plane adpatrem reuertitur, ac quasi heres fili squodammodo esse dicitur,no quod eius res, cuius antea est, dominus exsi stat, sed quod i roprie Mabumie heres esse censea tur,ut paniculaimproprictatis,quaili,manifeste indicat.Quinimo textum inris. g Pompisius ton esseaccipiendum de peculio prosemtio vel aduentitio, sed ratiocinationem ibidcm proponi,affirmat Culac inim Flum. OLde inime .restitui obi quod ni familias in prosectitio re
219쪽
peculio nihil iuris habuit, sed illud pcrpetuo in patris rurer mansit,ideoque mortuo filio,patrem quasi hercdem non sec- ccdere,quod latius apud Culac loco ia allegato videre est. Ad
stat liquido Vlpianum loqui de co casu, quo filiustamdicres institutus,&statu liber filio dare iussus est,ut liber fieret. Hic si post morte filii statu liber patri, quasilicredis heredi, dcderit, nihilominus statu liber erat. Et sanctolcrari posse videtur, si hoc casu, patrem defuncti filii, quati: hcreta dicamus, cum ades hereditas filiosamiliastestamcnto relicta, peruenerit, quasi heredi filii solutum sit, sic quasi heresi filii exstiterit: Idque iure
nouo sine dubio obtinet,quo peculii aduentitisumfructus tantum patri est concessus, proprietate apud illuremanente, ideoq; u hodie parent verum filii herede,in aduetitio, castresip bubo,qui nominauerit,iuris nostri regulas haud violabit. Ex quibus constat, Patre in profectitio peculio, heredem filii non esse,& proprietatua iuris ratione,hcrede eius dici non posse: Idcirco Hotomanni argumentum inde exstructum debile, 46 infirmu essedllud' autem potius contra Hotomannu pugnat, quod circa hoc fundamentum tradit, obliSationes, cum nat rates sint, naturaliter aestimandas esse Nas1idipsum verum est, uti certe veriusimum,nullatine ratione,nec mode affirmari potest,ciuilem obligationem in patrem translatam censeri, &quidem non proprie, verum abusive obligatio namque naturalis hic contracta est, eaque naturaliter,ipibium Hot manno teste,aestimanda. Vnde cum ciuili obdigatione, aqua longe abcst,minime confundenda, ncque quod de illa tradia 6 tur, ad hanc inconcinne extendendum uti irio fhagulario bis seruatione dignum ille Hotomannus inqtiit. Quianuis naturalis obluatio nilii velisae
220쪽
acquiratur,tameni illinarurali obligatione, ciuilam illis obligationem,cum extraneis utraq; cx parte acquiri. Nam vide peculio in ipibs agitur, ira aduersus extraneos ciuilite agunt, L Ufrum. I.ῶ'cul. In dc Hotonrannus colligi posse existimat, mors senti quoque nostra disputatione, ciuilem obligarionem note vel abusive patri acquiri posse etiamsi naturalis sal tum obligatio sit contracta. Respondemus autem, distingvcndum hic cith,ut supra quoque monuimus, quando filiustamilias vel etiam scrvus cum fratre, vel comeruo ex poculioco cerib contraxerunt, &quando contraXerunt cum extranciS.
Priori casu naturalis tantum obligatio inter contrahentes est orta,quae lacundum nostram hactenus traditam, delamam, accommuni Doctorum calculo approbatam opinione, pisiure patri acquiritur, sed quia canon utitur, prononacquisita habetum Posteriori vero casu noli tantum naturalis, verum ci iam ciuilis obugatio contrahitur ωhaec patri vel domino acquiritur. Estque hic rursiis distinctio adhibenda. Nam im Catinis uir illiusfamiliasmomnibus caullis tanquan paterfa-mlias obligatur,hoc est,ex omnibus contra milvis, delictis. Et ob id agi cum eo, tanquam cum patresamilia polin. l. FD fami aesy.de obluat. aes condemnato autem filio, pater tenetur de peculio,vel destrem,c , Tam excontractibω.17. de rudis. Seruus vero ex delictis ciuiliter de naturaliter oblia gatur,&manumitus obligatus pcrmanethlbcundum iuris r gulam 2 Maca squitur Ex contractibus vero naturaliter tantum obligatur, obligasino etiam ciuiliter, aeLobogari, de Obbrat. ct D ubi quod deseruo simpliciter traditur, cum non obligare, de ciuili obligatione accliendum est, non donaturali,n ciuiliter seruus no obligetur,sed naturaliter, inquusnodu idipsum declarat Vlpianus in aed. Serui.I . de obe dracn