장음표시 사용
221쪽
quia natura omnes homines sunt aequales,nec seruos nouit,sed ius civile selum seruos a liberis disternit. In seruilem itaque personam cadit obligatio naturalis,non ciuilis. Quia vero ciuilis in eam cadere non potcst,domini fit propria, dominus ex
contra acri,cum extraneoinito,ciuiliter obligatur Econtra cum seruus alicri ex contractu obligatur, naturaliter tantum obligatur,dominus ciuilitor, hoccst, actione depeculio velde in rem,cris Recte auicni dominus ciuiliae ostigatur, eius enim contemplatione cum ferreo est contractum. Recte etiam,extrancum contralacntcm cum seruo ciuiliter obligat, quia eius voluntate&consensu contractus centcturinitus, in cum namque finem dominus peculium scrvo concestisse,&ineum tinem seruus peculium exercuit. Hinc etiam dominus, peculiotenus tan tum, & non riterius tonetur,qui duapoculium non consensit. Ex contractu autem mittamiliarinito cum extraneo,recte etiam pater ciuiliter obligatur. Consensus e. nim,voluntas, intcntio patris,hoc ipsum quoque operantur. ut hic patris consensius, voluntas, permittendo peculium fili, ut cum extraneo contrahat, bisse dicitur , ut ipsemet
cum flectu, hoc est,ciuiliser obligaretur Mobliget, L Si materra. 2Y instauaecreae Qua ita inter personas eiusdem potestati subiectas ocum sibi vindicare nequeunt hae enim iure ciuili, omnes pro una cademque persona habentur,ideoque ciuiliter sibi inuicem obligari nequeunt, ut era expositumeis. Apparctitaque iam liquido, quare perfidiuintantiliasti seruum patrivi
domino,ciuilis obligatio,ex contractu cum extranco coleb*to,acquiratur,&d. legem Nec m,depeculu, sintentitae H tomanni non patrocinari. AMonendi utemurmmian mgcns adhuc certamen intc Hotomannum uiacium ac
222쪽
bis discutiendum restat. Existimat enim Hotomannus in m. huius legis negationem apponendam, utilegendum cste: Respondit utique quidem pro ea parte,qua ipse patri heres exstitisset, non rcpctiturum.Haec negatiuae adiectio si recipiendaci et totilua explicationem nostram hactenus traditam, cuc torct Cctorum t recipiendam eam minime cilla pro certo sta tuendum arbitror.Nori tantum enim omnium exemplariurn 'auctoritas fides,& unanimi Doctorum voce recepta lectio,verum Etiam iuris rationcs vehcmenter cpugnant, ut hanc negativam non adinittendam censeamus. Hinc iac.&Robertus tuoquc in eo conueniunt,& lectionem illam Hotomani explodendam statuunt. Et Cinac.m noratisad animaduersiones Π.s.c. . pruribit,omlnes interpreto iuris,qui sunt vel fuerunt remota negativa legere,& Africanum rectissime in huc modum respondere, utique proca parte, qua ipse patrihercs exstitisset,repetiturum. Excepto,' inquit,Cuiaci 'no,quem sonemo habet, pro iuri crito intelligens Hotomannum, qui selus negatiuam approbandam putauit,quem tamen intcrhonoratos ICLOS,non pro postremo,cgo habendum, & a Cui
cio ex vehcmentia illud prolatum existimo Seripra cnim Hotomanni multiplici cruditionis laude,&eximia iuris cognitione plena testantur abundc.Neque vero ob id, quod in uno atquc altero,praesertim indissicilimis, intricatioribus iuris arataculis,lapsus deprchenditur,exICtorum ordine planc remouendus est,cum idipsumquoque in aliis,nemine excepto,quotidie animaducr amus, labi atque errare,ab homine Damperitissimo non sit alionumquod verum itaque est, apprchc-dendum,quo tali reiiciendum, hoc, sine cuiusque tituli aut honoris detra tioncsiae laesione. Non recipimus ergo hanc Hoto innuit sententiam, nouitur ab ipse introductam cu
223쪽
rationibus etiam iuris, superius a nobis adductis,repugnet laprincipio enim huius nostrae legis , indebiti condictio siue ru- petitio locum habet, ω lutum repeti polost, quia nullanic subest obligatio, quae soluti repctitioncminapcdire pollet. Sublata namque si, contusione siue acq sitione hereditatis kobligatio naturalis.Obligatio quide naturalis patri perfiliu acq sita est,sedca, rnorte patris percontusione siue acquisitionem hereditatis,rursus cst cxstincta,&sublata.Nautem; frater,patri hercs coistit pro parte limidia,& sic contusione obligatio, turalis exstincta est,sicuti expresse Africanusis h. l. -fra scriptum reli fuit. Vnde si fratcr,defuncto patre,partem di dia fratri per Oluerit,cam cpctere non prolubetur, propteruari, ut luce meridiana iam clarius cst nulla amplius subsit obligatio, quae repetitionem sive indebiti condictionem repellere F possiit.Neque obstat argiuuentum Hotomanesquod tale int'. terprofarte here aria,habe eculium. Ergostra parte ου -- tigatus Q muis enim concedatur,fratrem peculium pro paris heroditaria habere, tamen inde nonicquitur,sed perperam insertur,pro ea paue,tratrem obligatum esse. Nam conlauo& concursi debiti, crediti,in eandem personam, hoc non pinnirSi enim obligatus esset, pro ea parte, sibi ipsi obligatus esset quod iura non admittunt,quae volunt, neminem sibi ipsi i obligari Adsidebitor crediti dominus essc incipiar obligationem confundiri tolli. Deinde non obstat,quod Hotomann scribit,duo valde absurda consequia usitatam scripturam retineremus Primo eum qui aluit, seminus habere, quam quantum illi Qui bonique ratio permittit,secundo fieri quandoch, ut ille qui ioluit, nihil expeculio consequatur. Nam ex peruersa posita hypothesi, haec sequuntur, Saba causis coestitutio
ponenda est,quam qua ab Hotomanno fingitur , quod multis
224쪽
declarat Robertus aecus. arimaduersiuris en s.c. .Post cinor non obstat,quod idcm Hotomannus,absurdum quoque cola cotendit, naturalem filiorum familias obligationem, obp cullum,ab illis acquisitum,confundi,cum nccpeculiu nec ii reditatem acquirat, qui sies sunt hcrcdes,quia inter aditionem hereditatis,quae extraneorum,S hereditatis immixtione, luae suorum est, plurimum intersit,&consequenter inde peculium acquiri dici nequeat,ut quod in heressitate iit,sed recineri Napinguius hic peculii diuisionem Motomannus considerat, S accipit, ioca peculii comunicatione,quae fit per rerum peculiarium actualem vel rcalam diuisioncm, quasi nulla eorum comunicatio anica intcrucia ille intelligatur, quae actu diuisio facta sit, 'articipatio re ipsa secuta ad hunc modii pecusoaccepto,no posscnt sui ccultu retinere dici, sed acquirere essent dicendi. Aliter aute pec hialiuisio, accipienda hic est nimiruvi defuncto patre,statim commune utriusque sis pccultu realisue actuali diuisione, non interueniente, ita ut neutriuSPars
vlla,sinc suo onere tua causia,alterius fieri, ad cum peruenire dici possit peculio enim sua obligationumi a S incra instini,quae peculiurn augent S minuunt.lsquami.LDeposei.33. g. vlt.depecuLAd cundem etiam modum accipiendumst,quod de hereditatis acquisitione adductuna est,nimirum liuos statim defuncto patre heredes exsistere,, ita hereditatu, cui peculi-umia inest, acquirem absq; heressitatis aditionciquod potius extraneorum est. Ob id vero nefandum non csse, patris morte naturalem obligationem exstincta esse,csitusilan naquc ea periir,ideoq; repotitio dimidii bluti locu habet,& consoquenter, Asticano perperam negatio ab Hotomanno apponitur,d detract.i negatione, recte legitur, quod ipse in latius cxplicat Robertus. d. lib.I. anin aduers. cap. . lib. I. recept inis
225쪽
ei Gψωo.Quibus tamen in locisnotandum, ab eoque diligenter cauendum cst,quod Roberius scribit,morte patrisin acquisitionc poculii, licroditatis , non exstingui naturalem obligationem,sed naturalis obligationis vim Leffectum.Propterea enim a Roberto hoc traditur,quod ipsemet putauit, &defendere aduersus Culacium conatus ruit,naturalem obligationem patri non acquiri, sed tantum cius emolumentum Commoduin,idcirco non obligationem naturalem, sed cius vim & effectum exstingui, tolli ut diceretur, ipsi visum suit. Sicuti autem prius accipiendum non esse supra ostendimus, ita etiata posterius minime recipimus. Et qucmadmodum obligationcm naturalem,non eius saltem vim&effectrum siue commodum patri acquisitum obtinuimus Ita quoquc non eius vim Metaeclum,scd plam obligationem naturalcm,mor te patius&acquisitione peculii exstinctam, sublatam esse a scrinius.Et sane quod de vi, ciscini, naturalis obligationis, Robertus scribit, non parum sententiam a sc traditam infringit& prosternit. Si enim cssectus obligationis exstinguitur, obligationem ipsam patri acquisitam dici dicendum est effectus enim sine cauua,Logicorum iudicio,esse non votest,unduetactu impedito,&sublato,cauillam quoque eius sublata: Mprius acquisitam cue,dictante ration firmiter est conclude II dum. Atque haec deprima huiusl.nostrae parte. NuncadeswxnΓεωios ram pergamus, quae nillil difficultatis habet,&proponitur, in s..i,.. Titio filiosamilias, hoc est,quem in potestate adhuc habebat, decem aureos dedit murum,&deinde eum emancipauit. Titius autem filius iam emancipatus patri eos reddidit, quaesti ni est,an per condictionem indebiti eosdem a patre reperere
possiUDucisio huius quaestimus ex eo pendet, an quadam obti-
226쪽
gasio, ex hoe onerari se, myriianc ad ciuilem obligationenti quod artinet, hic Conrracta non eat, idque propter patriam
potestatcm,quae iuris ciuilis est,quod patrem atque filium, una esse perlisnam fingit Naturalis autem obligatio, hic cst contracta: de iure enim naturali dilaeant persenae, filius,quod accepit naturaliter patri debet. Ex quo confestim sequitur tim debiti condictionem si repetitionem hic cellare. Naturalis enim obligatio eam inlassici,& quod natura saltem debetur, non repetitur,idque ex hoc g. manifestum est. Dum enim Α- fricanus inquiti Sinistis ecia apud aerem remoserit, indicat,
pater peculium perceperit,filius,quod siluit,repetit.Hic enim confusa& exstincta est naturalis obligatio, perceptione pec lii,&nulla amplius obligatio sibest, quae repetitioncm cohibere queat. Si nihil ad patrcm expeculio peruenerit, obligarbonem manere Atricanus cx et tectis comprobat, loc argumento demonstrat naturalem obluationem inter patrem dc filium contrahi : Si pater post emancipationem filii, actione dc peculio convcniatur, Mactorpeream totum peculium sit
ablaturus,pater illud deducere potest, quod filio antea credidit. Ergo Iurat restas atriae uti. Estque hic notandum, quod actio depeculio, proprie actur aduersus Patrem vel dominum,quatenus est in peculio filiifamilias velacrin, hoc est, quandiu durat peculium Hii vel serues at postquam emancipatus est filius,aut mortuus, vel seruus est alienatus, quia desinit peculium eue,secundum subtilitarem iuris non competit actio de peculio,ex aequitate vero datur haec actio a praci ore intra annum,&sipatervcl dominus hac annali actione conueniatur,
deducere id potes quod filius,cl seruus naturaliter ipsi debuit Naturalis enim obligatio, parit ius deductionis &ictentio-
227쪽
nis,atque ita prodest ad elidendam exceptione actionem, sicuti ex ae*.a .m tum,colligit Anton. Fabor, δελι.coniect. p. I. 17 pshinc Idctquoque,casuconuersis,diccndu est,si filius patri crediderit,& pater emancipato filio soluerit: lutum enim norepetit,quia naturalis obligatio mansit, idque eodem argumeto comprobatur.Nam si extrancus intra annum emancipationis filii,iuxta praetoris edictu,ageret aduorsiis patre,imputaretur in peculiu filii,quod pater deberct,& mai di auctius neret peculium,ex eo quod Sio debet pater.Si igitur in ea aetion habeatur ratio debiti naturalis,consequens cst,si pater perciperet fi lii peculium,sbblatam est e naturalem obligationem c impe- , dire repetitionem, ut recte adaeg. situm, monuit Duar. Id- ν' ipsemi quoque obtinet si extraneus patriulieres institutus, &nlius ivlta ex caulla exheredatus sit Si enim institutus heres. filio exheredato,pecuruam quam ipsi pater debuit, luerit,repetere eam non poterit ObEgatio enim naturalis mansit, α eadem caussa est neredis, quae defuncti,, sicuti desumstus, turaliter tabuit, ita etiam eius heres. Recte antem Astic mu scribit,heredeminstitutum, filio exheredates luisse Nasinuo coherevi luisse*pro parte dimidia lutum repeteret: pro ea enim parie obligatio per contusionem esset exstincta. filio creditore patri debitori succedcnte, ut bene ad hunc f. nostrum monuit Culac tracae ad orie--δ. Et haec adesteram legis nostrae partem paucis notasse, cum verse sit plara, uisiciant. Super est: pars huius legis ultima quatu hic quoque icet ad praescris caput proprie non portineat, ut integra sit legis nostrae tractatio,eaque uno contextu omnibus sit obvia, sebiicere placet.Finge legatum Titio esse relictum, litem auteinter hercdemd Titium legatarium superco exortam,ideoq; heredem cautionem legati nomine, datorumstu fideius re, praest,
228쪽
praemiis c,5 fideiussorem legatario egatum btuusse, idquefacta
iamdolutione indebitum apparuit. Quaestio inde oritutiquia in debitum selutum euh cuinam repetitu siue condictio cGpe. tat,hesiuisori an vero heredit ricanus hic existimauit, eum qui Lut hoc est,fiddiufforem legatum indebire lutum com dicere siue repetere posse. n. H. l. n. Fideiusser enim sito, minc,hoc est,propter suam obligationem,legarari. luit, id- in que condiam liue repetitio recte illi competit. QDd si heredis nominelegatum soluisset,non fideiussbri, sed heredit dictio competeret, vino at iacioemino. L ., Eb.L obser cf. in .ctis Ly. o CCI.Ln.ῶου--T- Θία-dehis d ramissi loco conueniensi Illud ' adhuc circa g. nostrum fi 6onalem notandum est. Quamuis ibidem curcvcria legati, tradat,lcgati in chem vel sub conditione relicti nomine, caut onem acceptamesse Tamen idemquoque obtinere,quando legatum pure sit relictium Nam si res legatum inficietur, ac contendendum cum Iegatario existimet, &adiudicium prouocet,legatum quod purum esse dicitur, siauere non tenetur, sed fideiustatem legati nomine darecompellitur, I. Etiam de praesenti.Isaurinis M.flue deleom. nom.eau ubi Iurisconsillius Paullas expresse inquit etiam depraesenti legato locum habetha agi Misac Iuristonsu topraesenslegatum nihil aliud est', quam legatum purum Idcirco non tantum legati in diem velsub conditione relicti, verum ctiam praesentis vel puri nomine satisdatio, stari solet, debet. Hac putatio.I .ivr a legar. deleom. mae Ita hisce exposita sit difficilis, celebris no cistra, L Fratera Ire, decondis.indu qua eum in finem hic adduxim ac explicandam suscepimus,quod ex ea appareat, O dictioneinde titio competere,quando stiperest naturalis O lisatio, ideoq; loco coronidishic obseruaduri perpetu mete
229쪽
tenendum,condictioncm indebiti locum sibi non vindieare, quando obligatio naturalis est contracta,ea namque condictionem indebiti non admittit. Nunc quod inccpimus perte- xendum,&quibus ex caussis condictio indebiti non competat ulterius declarandum est:Ideoquc voacilius haec percipiantur&memoria teneantur,speciatim caussas quasdam iam ordine explicabimus, quibus indebiti luti condictio non procedit. Ac primum indebitum lutum non repetitur, quando sciens quis illud bivit l,1.LIauo uis.1.1h,r.n. Nam qui indebitum scienter Gluit,donasse potius,quam indobitum seluisle,intelli
ea mi Hinc si quis stim proprietatem rei suae comparauit, pretium solutum non repetit, quasi hoc donasse videatur. I. uiexceptionem. o. f., .nae pertinet huc vulgata iuris regula, Cuius per errorem dati repetitio est, eius obnitilio dati donatioc est L inpererrorem. 1s ctibi''-Faber.deI I.Nequet obstat,in donationivus utrumque animum concurrere oportere. Vnde a nostris traulitum est,ignoranti, libertatem non a ciuiri La.ν.a.L senti.Io,de donarari indebito autem animum soluentis non concurrere, Vel tum maxime, si non ea mente
soluerit,ut postea repeteret. Ergo donavionem non esse Respondendum enim est,non veram quidem donationem esse, sed quasi donationem,quae effectrum donationis habeat, milis donationi sit, L ui ex donatione.ra de donat. d. LIPHf---7.f.Serm mea n pro emure. Idemque Impp. Dio-Heciano, Maximiano rcstrietum est,m l. Indebitum'. in . C. As.n. Inde bitum inquiunt,sblutum sciens n--erepetit.
230쪽
habet,quiasilens indebitu oluit. Adeo ' autem repetitio hic
locum non habet, vilicet ea mente soluatur,quod repetere velit,tamen condictio non procedat. . l. diuo qui . h. t. n. ubi Pomponius notanter scribit diuo quisbiens indebitum dedit, hac mense, utpoma repeteret,repeteresnpotest, propositum cnim in mente retentum, nihil operatur, si repetenta. . C. de condict. ob cassi dinota Cephaccon or.n. a . Imo etiamsi is,qui naturaliter aut ciuiliter indebitum sciens,ubluit, dicat soluo non dono,tamen repetitio locum non obtinet in tradit iacim expositi iam l. Frater a farre.g. Nuasitum, circa h.r. πω parra C. eodem. Sicuti enim ille,qua dicit dono, non donat temper,ita quoquc is,qi licit Oluo, non semper soluit. I. conducto.G. g. Pa manus . Locari. Sanet si hac condicione adiecta, quis set uerit,ut si deinde appareat, non deberi vclindebitum btutum esse, petatur,locum haber tepetitioncm, recte norant Du
remn. v. de Reg. Iurferrexim,elegantem in Lass.f. t.ubi Vlpianus rationem subiicit, quia negotium contractum est, intercos,
ideoque cx hoc cotractu poterit agi praescriptis in factum verbiLEst enim contractus initus,qui propriam appcllationem no
habet, Duar h.σ.n. cap. vlt.circa nem. Ex quibus apparet, chram a inpr.er legem. Puod quis h. tu.n sibi inuiccm non aduersari. Videndum enim hic est utrum id expresse actiam tuerit, ut si constiteritisse indebitum,repetatur an vero is,qui dedit, habuit animum repetendi,sed eum non expressit,uel animo non serio se solucre, non donare affirmauit:priori namque casu datur repetitio, postcriori denegatur,ut monuit etiam Pacius, 'cent.I. ανlιοφανων quaes.sy Casus autem hic notandus venit, quo
ego qui indebitum promisi 5 Elui,per condictionem indebici solutum vvetere possum, si viaelicet alterius rei nomine,