장음표시 사용
251쪽
trati sunt.scit verius videtur conditionalem eam csse,quod γiam Duarenum kCuiacium ad hanc legcm nostram tradidis
se video. Quamvis n. ceritissimum sit, alterutrum casum exstiturum,tamen petitio ex tali stipulatione non datur,antequam
33 alter castu exstiterit.Neque t obstat,quodidem Iulianus,eode
Paeso teste nc Necessarios. f.Mita,riperis. ct commo rei venae putant seruo ita vendito: Esto seruus ille emtus, siue navis ex Asia venerit,sive non venerit,uenditionem perfectam esse, ideo periculum serui ad emtorem spectare. Nam persecta quidcinest venditio,non autem pura, sed conditionalis aliud enim est perfectum quid eise,aliud purum,ut recte quoque docuit Accutitus,m d. f.vita, eis. Uectam esse. Ideoque sicuti stipulatio ista,no pura, sed conditionalis ei ita quoque venditio addictum modum contracta. Hinc legatum, hoc modo. residium: Sive nauum, sis umerito uenon Milia actu M-rit me non, purum non est,scd Conditionale Idcirco ad here des legatarii non transit,nisi alteruter casias,uiuo legatario, e
stiterit. Q niam caussa, ex qua debeatur,praeceitcre semper debet nec,quia cerium est,alterutrum futurum omnino debebitur,itPomponius inquit= Lmi nodi 13. uando Hes legari reae Differt autem legatum ad cum modum relictum, stipulatio in eunde modum concepta. Quia stipulatio conditionalis,ad heredem stipulatoris transit,legatum vero ita relictu non aeque.Ratio diuetiitatis est,quia stipulatio ex praesenti tempore ire a mit,legatum ex tempore futuro α μιρο - θα δsquc e I si diuinam ve oblig.ν. condiris o Ins eo tu.Itemque conditio stipulationis, quae exstitit,rctrotrahitur a condicio legati,quae exstitit,non retrotrabitur, ae L cessario. S.I. st Potior Ir.f.videam- PNot.insigniab. Hinc etiam legatum sub condiuone relictum, pendente conditione δε- lutum,
252쪽
hilum tanquam indebitum repeti potest, propterea quod certum non cst,illud debitum iri. At pccunia sub conditione in stipaenione d ducta, pendentc conditione Voluta repeti nopotcst,propterca Φ corruist stipulatori siue cius heredi, ea d
Di tam iri,quod scilicet conditio omnino exuitura est, haec vclilla,niumpulationeaddictum modum concepta, siue nauis venerit cx Asia, siue non venerit.Legatum autem ad cum modum relictum,& solutum, repeti potcst. Fieri namque potest,ut
interim, moriciate lcgatario, nulli legatum dcbeatur. Sed deus,quae sub conditionc debentur,&concutione pendente soluuntur,pleraque diximus sepra capite secundo. stat autem ut postrema pars huius legis nostrae, quae illuc etiam referenda est. conditione namquc agit Variae autem eius sunt intemprCtationes,quas etiam verba legis obscura facile admittunt.
Pone)itius milii stipulanti,centum promisit pure, postea,vcvro nouandi animo ca mihi promissi sub conditione, & pendcte conditione soluit quaeritur an sbhita repetere possit Hic casus dubitabilis est,&interpretum nostrorum opiniones in di-- uersas partes traxit. Eo enimJohanncs, Accurtius, Barto citi
luS,&alii putarunt,rcpetitioni locutueste, idque Iurisconsultu Iulianum velle,dumna hac lcgo nostra inquit, plerosque ut re,pendente nouatione siue conditione,sblutum ropcti posic, eumq; rationem vobis hilae concipere quia ex qua obligat,one soluat, adhuc incertum sit vers. ubi autem h. l. n. Neque
ICtus expressis verbis, horum opinioncm improbare videtur. Praeterea nouatione interposita, priori purae obligationi r nuntiatum videtur, ut amplius cx priori obligatione nihil peti possit, sed tantum ex obligatione posteriori, mediante nouatione contracta. Alii ' vero contrarium existi 'marunt , repetitioni non ulla locum, quorum sententiae,
253쪽
ogo quoque Rabseribo. Moveor hac ratione, quia pro LQr,eam pecuniam soluit, quam omnimodo dcbiturus est ex stipulatione pura: Sin vero conditio exstiterit, quasi nouatione facta,eam debiturus est,cx conditionali stipulatione noua stipulatione facta textus in L 2uotirar .de Nouar.odelegar.Vbi Vlpian.expressis verbis tradita. Fries quodpure debetur,nouandieatissub condition romittitur ronflatimsi nouatio e tune demu eum condito exstiterit. Neque ' obstat,quod illi, qui pendente nouatione solutum repoti pone putarunt,in contrari adduxerint,cxvcrsIdemque esse hac D stra Si diuersae sint peribitae
ct una pure dcbcat,altcra sub conditione, a qua novandi animo sub conditione illud sibi stipulatus, quod prima debuit pure,& secunda illud soluatsoluti repetitioncmesses Illiis, in Mquam,non obstat: Nam ut Iurisconsulmsibidem tibiicit, ME Umile eis,velhic afusis dis imitis Iapriori,ideoque ab hoc adisium caseum firmum argumentummmduoluae Dissimiles autem hosce easus esse,ex eo liquido constat,quod in priore, unicus tantum est debitor,qui primum pure debuit&dcinde novandi animo sub conditione promisit, in posteriore vero duo sunt iusdem pecuniae debitores,quorum Vnus pure, alter sub coditionectipulation onditionali interposita, novandi animo promisit, Duar hoetis.nostro. σ.Et priori casu, lutum non repetitur, ob id,quod certumst,pro stare, vel ex pura,vel ex conditionali stipulatione,debiturum,m dictum in Posteriori vero casu blutum repetitur, propterea quod certum non sit,uter promitarum pecuniam sit debiturus Ratio autem, qua in fine huius legis nostrae adducitur, ad priorem casiam reterri debet. Q denim ICtus est,in stipulatione puravi condition li,eundem debiturum certum csse,non de alio casu,quam priori accipi potest cura in eo certum sit, tam ex conditionali,
254쪽
quam ex plura stipulatione eundem debiturum, in posteriori vcro incertum sit, num prior cipostcrior pronusior debiturus sit. cque ' obstat illa ratio,pro opinione eorum,qui r petitioni locum esse affirmarunt, circa priorem calum adducta,quod cx qua obligatione soluatur au huc incretum sit Li- ccccnim incertum sit cx qua obligatione bluatur, tamen hoe cortum est quod promuser omnino sit debiturus, idque in c5dietionibus attondimus Falsa itaque est 1cntcntia, quae in lege hac nostraiciertur,exis tamantium, petitioni locum esse, qua Iulianus etiam,& cum colaesus per rationcm,in fine huius IN
gis nostrae,appositam xciicit.Non obstat quoq;, editore, qui quod pure quis debit,sub condicione ab eo stipulatus est,su 'rae obligatio ni renuntialse videri. Fallii menim S hoc cst, cum credit mirae obligationinon renuntici, nisi sub conditione si cam postea accidere contigerit, ael. Ities denouat. θῶμgat. Atque ita Cinacius haec interpretatus cst,ad hanc legem nostram cum quo, quod mirum est, contuniit Anton. Fabcr, M. . coniectur.c.ao. circa . Idcmque tradidit ibide Costalius. Porro ca qua hactenus tradidimus ex caussa iudicati solutu repeti uo posse,c Iuliani sementia, a nobis iam exposita,procedunt,quido verus debitor pondente lite aluit,qui tempor obligatus mansit.Nunci sciendum est cxcauisa quoq; iudicati ib-lutu repeti no posse, quis do quis codemnatus no est, sed falsci
credens se condemnatuac conuentus petitum bluit. Nam hic quoq; ibi utam non repetita I. Ch.σ.n. Idque non propterea,Vt quida voltaerunt,quod ciuiliter obligatus sit, cu 1entctia nunci ut lata, ncc ex ea ciuilis obligationata, sed proptere . quod CX ea caussa soluit,quae inliciatione in duplum crcicit Actioncm aute ex caussa iudicati inficiationein duplum cro cerc, in iij,
quaecu a caussam secundam supra sunt dicta, pcnum elLE
255쪽
Quo pertinet,quod Cicero in oratione pro Tycco: Frare' in-opnt,mta proset qui teprudentia, decrevi , Issuescarum negaret, iret in duplum, dccomaentus cx hac caussa sciens, videtur indebitum soluisse, propior metum periculi, quod inficiationi, imminet non implenti conditionem suam,tino proiici videtur pecunia propter metum poenae, quam subeunt inficiatorcs, . Megariteras. 3. n. 'argumento .sinonsortem.a fg. Sinon false .h.t.n. ac notat Culac inparat. C.eod. Niatis sint C imputa- rems .fimi ercis. Quod 'si quis iniuste, neque rite condemnatus soluerit, solutum repetercncquit, quia res iudicata ciuilem obligationem parit. Hinc dicimus ex cavis male iudicati per errorem aut gratiam solutum, condici non posse, d. LI. Ch.e. z. C. de compensat. Cumputarem.33 Fam.ercis.l. Dideiussro. g.in omnibus, tracandati, I de qua rer . g. et istaeiudic.
Idque propter auctoritatem res iudicatae, cui scilicet stari quiue ita fixam esse,ut conuelli non possit publice interest,quia rebus iudicatis status Reipubl.continetur. I. Seruo. o. f. cuprisor ad SC. AHZ6cob id cxceptio quoque rei iudicata est introducta. Res iudicatacior cribi Dae deReg. Iur Duaren.MID.hunc nostrum,cap. C. ton. ber M.7.coniect cap.IC Huc t etiamiae referri posse arbitror,quandoquis in iudicio iusiurandum aduersario detulerit,&iudex idipsum cntentia comprobaueridet Maduersarius iurauerit Licet enimfalso idipsim fecerit, ω, ctor quod petiit,consecutus sit,sblutum aduersa pars non repe Ii quia iusiurandum quoque pro veritate habetur, g. Item si quisposulante Uu.deaetion Sed etsi actor sine iudice, as
uersario postulante,iurauerit, &petitum consecutus sit, sol tum non repetitur: cum enim quis desertius andum adue sario,tacitevidetur pacisci cum eo, ut si iurauerit, nihil amplius ab coperat, Mini eiurando semper inest aliqua conuen
256쪽
tio, Duar adtis. hunc nostrum, d. e. M unde non tantum actio factum ex iureiurando praestito oritur, aeg. Ite quispo fore, sed etiam exceptio iurisiurandi,quae naturalem obligationem prorsus tollit. l. .de iureiur.L Stychvmys. g. tural2s, e stat or
. num. D. Et ad religionem Iurisiurandi accedit deserena tis conuentio&consen1us,dum is hoc dicere videtur, si actor
iuraucri e paratum iureiurando stare, id cst praestare quod petitur. Hinc Iuri1consultus Paulus expressis verbis inquit, Iusiurandum ex conuentione proficisci, ui iurassetassis. θ.
de iureiur. Sempcrautem aequum est, inter litigatores con- uelitionem seruari, LI.ῶροι F. Hinc si tutus cxceptione iurisiuitanda,per errorem soluit, repetitio soluti est l. Si qui iurasset, tit. N.ubi Iurisconsultus in squis iurassis dare non oporter ab omni contenuone disedatur, atque itas utam pecuniam repet posse dicendum eis, ex quo textu Interpretes modo adducti colligunt, iureiurando obligationem naturalcm tolli,ideoque condictionem indebiti hic posse intentari. Hinc si actor, quo lutum repetitur,dicat, eum, qui repetit, falso iurastic, S par turnillud probare, non est audiendus. Huic enim obstat exceptio rurisiurandi,in qua solum quaeritur, an iuratum sit, omissa qua mone,Vtrum iure vel iniuria hoc fecerit. Sane 'sper do- Ilum sciens falso aliquid aduertarius allegauit, hoc modo co- secutum,cum sententia praetoris liquido fuerit approbatum, non obstante sententia,condictionem quoque dari nostri volunt, peri praetor Is β Drcesius.de Iudiciu GDesus de saeua-ctib.rit.de condicI.mdu.eolumna de causiis, faciunt cessare condictionem indeliri. m.sSed coina istud,*aod paulo ante traditum eri iuramento praestito condictioni locum non csse dispu
257쪽
raudi m Manum, permitti constitutionibusprincipum, marte rocatisian geri Ergo praessito eriam turciurando,caussam super conditionc ex integro cise agendam. Dicimus autem Caiuna in principio allogatae lcgis de iureiurado iudicati agere q.iopia probationis iudice,rcquisiti, inibus conlideratis, parti
quando defertur&praestito turciurando pronuntiatur. Haec sciuentia,repertis pos adc nouo instruinc HS CXamnatur, gaconititutioni b.principucaussam cx integro agi permittitur.In iudicatis itaque iureiurado idipui micedit. Secus esse ide Caius ibide in n.docet in iuresurado voluntario, eo liquide caussas mcl peremta, eandψrcpetere non perinittitur. ΙntCrd cirgo, iuramcntorii gClacra ICt. Catus,notanter distinguit, Ind.L-- monend de iureiurώ5tobst acetia,naturali vel ciuili iure dcbitu solutu Cpcta non polle, Naturaliter.IP.LIudex a J. Iulian. a.
s.h.ι.n. At quod praeitito turciurando intutu est,civiliter adhuc deberi,propicrca', iuuiirandum ciuile obligatione non tollo. re pleriq; vclint, sicuti dociuilem obligatione & quae inde pri vcnit,actione non parere .Ergo praestito quoq; iureiurando lo- Iuturion repeti Rcspondcmucauici primum, non esse perpetuum,ciuile debitum solutum repeti non posse. Sic, num seluti, qui spe tuturae numerationis saltem tuerunt promis,si,possunt rcpcti, ut supradictu apparet, est paulo infra monebitur. Deinde ciuilem quoq; obligatione iureiurando tolli tradui
multi, utpou alios quos docet Borcho de Iurejur.c.I.n.I .cu qq.per LAPpraetor 7. ivr.e99.I. l. mposeaquamst.in'.de Iureiur. Qua sentcntia retenta, nihil impcvit,quod dictu est,iusiurandu non inducere actione. Ergo nec tollere. Illudn. in iureiurando i
dicati non procodit,ox quo ad oritur,ael. mposeasdebur iur. Et alias promora solent esse iura ad uberandum,quam ad obligandum ha ---7.de g. ct ac . l. Fauoratisiores, O M
258쪽
Similiter ' non obstat,quod diximus, exceptionem Iurisiu itorandi hic copetere. Ergo actione non ellic sublatam,cum exceptio sit actionis cxclusio, actionemq;praesupponat. Sed cu VLpiano videtur responderi posse cxceptioni huic esse locu,qua-do controuersia in&ambigitur,an iusiurandamdatum sit,d. Namposeas npr.Vel dici actionem tolli,non ipso iure, sed ope exceptionis, ut i scursibidem raditum retiquit. Undessistinctione adrerunt,interius naturale&ciuile Etture naturali obligationem naturalcm iureiurando, pacto iusto tolli ipso iure, I StychumautHamphilumys. . turas, estur. Oliberat. Iure
autem ciuili ope exceptionis,dINamposeaquase se ibi Accus Sed de eo diximus supra. Postremo scirca hanc caussam no ita tandum siummoperemst,obligationem quoque ciuilem, indebiti condictionem impedire.Ideoque sicuti in principio huius
capitis confirmauimus,obligationem naturalem indebiti condictioncm non admittere: Italam concIudimus obligationem ciuilemaiusdem esse effectus.Constat illud liquido ex iis, quae de sententia pcrperam lata,ia diximus. ea cnim obligatione Nuilem parit&consequenter actionem iudicati, idcoque cx ea solutum iure ciuili debitum ei nec repetitur,licet iure natura
supra capite secundo dictum est, cum,qui spe tuturae numerationis chirographum dedit,&pecuniam se accepisse confessus est, quam nunquam accepit,ciuiliter quidem obligati, soluti autem repetitioncm habere. Illud enim obtinet, quando quis probat,se indebitum bt Te, idque post biennium actor probare potest, ut notanterrire Gomes variar restat Tom. a. 4e--, m. . I. Regula itaque memoriarmandanda
259쪽
Iam depersonis, quibus hae indebiti condictio detur, agendum, σprimo erranti Insacro eam dariprobatur. ergo etiam dubitanti' insulatum de hoc inter veteres mus, sed sustinianus isi a consitutione condictionem eone P. Ratio huius constitutioni m. Prima quodin iure dubitans est
Secunda,quodniati hic donationupra tio. Tertia quod in re obscurapotius indebitum repetenti lege auram, quam accipienti. Nolia igitur in hoc caserea actiosi II: cum nultas indubio Lmo constenμεμ. Nisaduersapari eamprobarepsit: Tunc enim condictio cessas. Se qui e renuntiante duendum'medi inguendum interg-ralem renuntiationem era ecialem. Generalem non impedire condictionemhanceolligitur ex L θ. f. irem quaesiit Jh.r.n. Io In quo Scaeuoia loco recte torpaniti nonpactio,is quidam v
radianquesperialem condimioni obstare mustilae asserunt.
260쪽
Titi de sondita indebiti. I p. . I
I mertium exaecvir. . idemquaesiit. Is Sed contrarium eis verim. . I Primoeorum argumento respondetum. I Secundoetiamstis L. I Neque, qua vitimo loco adducebarum Liar quisuam adre serere ostendisur. .
Is enim huiusratio inmanissem, quod petariis quam proxime accedam ad veritatemgorealia autem est obscuritatem est in
a Gidautem de eae tituendumquiprimoqperialiter quibussam 'beneficis posti omnibuVeneraburrenuntiait an ecthuic, nuntiasse videturp
as Dequo exstati interdum a .h.t.n. a Vn hac, quodUlpianu docet,an de vero indebito, an debit Zacci. piendumaei uratur, dein accipit Duarenus. asau tamen visa istipolin. . unius Faber huic e diametro aduersam opinionem adfer qua etiam reiicienda a metrus bereissima visium his emerindebitumsoluisse, seiduissimper am condictionem incere. at Mesus,quemdorcholaeusquitur,voluis putam humiis caussissoluisse,ex qui satiasture iliconiuctisnondamur ast Iraque harumposteriorum tentiarum juri eo inane emsi Ethuc'ramertext.in quod putas. Iss. h.t quem emorer uesiui disputationibus obsurum reddiaerunt. si Sententia ullinasseror.