장음표시 사용
381쪽
ribus proponuntur ; quorum praecipua & frequente v sucomprobata sunt, quae sequuntur. Succus urticae miris laudibus eiscrtur ad quemlibet sanguinis fluxum , ex quacumque parte prodeuntem, maxima esticacia cohibendum , & ideo tum per hos exhibetur ad j. iiij. semel atque iterum ι tum per nares attrahitur , tum fronti & temporibus admouetur , informam cataplasmatis cum farina subactus , vel tota urtica contusa dictis partibus admouetur.Nonnulli asserunt radicem urticae in ore detentam sanguinis fluxum statim constringere. Fimus porcinus inter praestantissima specifica etiam recensetur, si adhuc calens fronti & temporibus admoueatur I vel olfaciendus praebeatur ue vel siccus in nares immittatur , posterioris formula talis esse poterit.
. Stercoris porcini exsiccati 3.iij. pulueris rosari ad netorem auferendum s. g. excipiantur succo piaritag. Et in eo intingatur bombax in nares immi
Laudatur etiam ab autoribus stercus asininum eodem modo usurpatum,ut de porcino diximus. Et narrat Rodericus , Castro lib. . de morbis mulierum cap. 1. medicum quendam septuagenarium,haemorrhagiae maxime obnoxium , stercus asininum modice exsiccatum
in capsula semper gestare solitum ; cui medicamento nullum aliud simile se reperisse referebat, praesertim, si
succo urticae commixtum, si sccum ; aut recens per se naribus adhiberetur. Zacutus Lusitanus lib.vit. praxis Historiarum cap. a. stupendam narium haemorrhagiam , in septuagenario
excare i & debili, se hoc remedio curasse refert,cui reliqua remedia frustra administrata fuerant, & septemd cim sanguinis librae essiuxerant. Stercus itaque asini
382쪽
Cap. VIII. De Hemorrhagia. 339
num in exactissimum laeuorem redactum omni iuri.po- tuique permiscebat; ex eodem tabellas cum saccharo ei cinabat, aegroque edendas praebebat cum aqua cha.
lybeata ; quo auxilio solo, septem dierum spatio , aegera fluxu saluus euasit. Sanguis per nares effluens non solam apud vulgus commendatur, sed etiam a quibusdam medicis praestantissimis probatur, tanquam specifica vi haemorrhagiam cohibens, eumque frigunt in sartagine, aegroque inscio edenssum exhibent. Tum etiam olla figulina exustum,&in puluerem redactum,cataplasmatis adstringentibus supti propositis admiscent. Alii laudant puluerem limacum cum crusta combu
storum I alii pulverem ranarum etiam combustarum, in nares immissum.
Refert Pereda vetulam quandam Monspessulanam, sola mentha naribus imposita , sanguinis profluuium enaribus trium dierum curauisse. Inter caetera autem remedia praestantissimum est , &λ nobis friequenti usu expertum , spica nardi in tenui csimum puluerem redacta, & ad T. j. cum iusculo , aqua plantaginis,aut alio liquore exhibita; non solum enim speeifica vi, sed etiam hepar roborando, sanguinis fiu-Finhius testatur basonem exsiccatum , & puluerisa tum in syndone rabeo , axillis suppositum , vel manibus retentum , ut incalescat, sanguinem starim figere, eumque velut Gorgonis conspecto capite statim ri escere. Alij busonem sub dio suspendunt, donec caro vniuersa absumpta sit, os femoris denudatum seruanr, idque nari inditum , haemorrhagiam in instanti cohibere asserunt.
Dum remedia praedicta in usum reuocantur, de Om nimoda causae ablatione cogitandum est ; quae viplo i q. Y a naum
383쪽
3 4o Praxeos inedica Lib. I V.
mum esse solet, humor tenuis , serosus. aut biliosus in sanguine redundans , eique motum praeposterum conis cilians , naturamque ad illius excretionem irritans uevnde fit ut humore illo euacuato , & sanguine repurgato , natura eum tanquam amicissimum , & fantiliarissimum , ac v4ae thesaurum retineat, neque amplius excernat. Ideo purgatio instituenda est, bis terve iterata , si opus fuerit, ex purgantibus adstrictione praeditis , & refrigerantibus composita, in hunc, aut similem modum. Tamarindor. J. g. l.plantag. M.j. coquantur ad g. iiij. Incolat. insunde rhabarbari electi 5. l. myrobalan .citrin. 5. g. spicae nardi g.vij. In exprest . dissi. syrupi risiacet j. i. rhabarb.pulu. B. i. Fiaz potio. In assectu inveterato & frequenter recurrente , talis
purgatio semel in septimana repetita erit efficacissima;& interim tulepi adstringentes post singulas purgationes , vel optatae per aliquot dies exhiberi poterunt. Opiata supra descripta huic usui inseruiet. Iulepi vero in
hunc modum concinnari poterunt. Radicum bistortae & consolidae maioris ana l. plantag. centinodiae, herniariae, fumariae ana M.j. sem. . frigid. maior. ana 3. j. coquantur ad la. j. Incolat. disi sacchari albi J. iij. Fiat tulep. pro iij. dos bus
Loco tuleporum vel optatae , aut post eorum usum per aliquot dies continuatum , strupus usurpari pol rit ex succo Φrticae cum saccharo partibus aequalibus compositus, & ad cochlearia duo,singulis diebus mane, exhibitus. Neque suffcit causam haemorrhagiae praesentem au serre, scilicet peccantem humorem euacuare; sed etiam noua illius generatio impedienda est , viscera roboranda, eorumque intemperies corrigenda, praecipue hep tiSa
384쪽
- - Cap. VI II. De memorrhagm. 34I tis, in qno humores illi generari consueuerunt. Atqui ita inlepi refrigerantes supra praescripti , huic usui inseruienti tum etiam tinctura rosarum , ad hepar resti gerandum , & maxime roborandum essicacissma est: exterius vero epithemata eidem parti admoueri pos sunt, in hunc modum composita. . N. Aquae rosar. plantag. portulacae , acetosae , ci chor. ana et . iiij. sem. portulacae aceto, , cichor. anas. l. trochilcor. de caphura & iantali citrini ana 3. ij. aceti f. ij. Fiat epithema. His etiam addi poterunt omnia remedia , quae pro calida hepatis intemperie curanda, descripta sunt. Interdum etiam calida lienis , aut renum intemperies, huic affectui praebet Oliginem, & tunc refrigerantia medicamenta, his etiam partibus admouenda
His omnibus accedere debet idonea victus ratio,quae ab ipso curationis principio seduld instituenda ; atque ita primum aer in quo decumbit aeger frigidus sit, & si tempus sit aestiuum , alteretur, irrorando pauimentum aceto & aqua rosacea, tum sternendo solia vitis, salicis, Nymphaeat, & simila. Cibi sint incrastin tes & pauci nutrimenti, ut pedes
vitul arietis, tardi,& aliorum animalium, oryza, caseus recens & pinguis , oua indurata, & similia. Fructus acerbiores, astringemes , aut aciduli ex usu essi: pol Tunt,ut pyra,cydonia,mespila, sorba, & condimenta ex succis granatorum , limonum , arantiorum , aceIO . Quidam laudant usum lentium in aceto decoctarum, quia astringendi, & incrassandi sanguinis, eiusque acrimoniam retundendi vim obtinent. Abstineat aeger, saltem in principio morbi, dum vires adlinc non sunt debiles , a vino carnibus , & ovis sorbilibus, Si tremotis, quae copiosiorem & liquidiorem sanguinem genersnt.
385쪽
i3 42 Praxeos Medicae Lib.I V. Alimenta autem liquida praesente sanguinis fluxu , &sorbilia,quantum fieri potest,exhibenda sunt, ut justula
refrigerantia, hordeata, auenata, & orizata, cum aqua, non iusculo parata. Masticatio enim haemorrhagiam promouet. Si vires sint debiles, iustula carnium, & pa- ' natellas exhibere oportet, in quibus amylum sine calce paratum,aut gummi arabicum dissoluantur. Potus sit aqua chalybeata, & omnes cibi in ea decoquantur , quae quidem ut illoc erit, si radices urticae prius in ea incocta fuerint. Quies totius corporis imperetur,ita ut aeger nec ambulet,nec tussiat, nec voci seretur, nec loquatur; motus enim linguae, & maxillarum , sanguinis si uxum com
Teneat caput detectum, & oculos clausos, ne sanguinem fluentem videat, quoniam illius conspectus, mota imaginatione sanguinem commouet. Vigiliae immodicat maxime vitentur,quia sanguinem actiorem, biliosiorem, ac fluidiorem esticiunt. Somnus
contra humores contemperat eorumque motum cois hiber.
Denique animi pathemata vitentur , quae sanguinem sirium impellunt, ut ira, risus, & gaudium.
386쪽
De Affectibin lingua. PRAEFATI O.
IN G v A tum di in um loquela instrumentum est. Vtraque actio Led tur per tumores varios , quι tingua
. EUC si consueuerunt. Deciatim
vero unaquaque actio a peculiar ιm eausis imminuitur , aboletur. CT depraua tur. αua omnia ut sigillarim describantur, quintus hic liber in quatuor capita atriinguendus est, quorum primum erit de inflammatione, aliisque linguae tumoribuου. Secundum erri de ra
nula sub lingua ue qua licet ad rumorum genus pertineat , seorsm tamen tractanda es , quod' . Y diuer
387쪽
344 Praxeos Medica Lib. V. diuersissimam is reliquis tumoribus curati'nem desideret. Tertium erit de gustu Leso. euartum denique de paralysi linguae , adiisque motus illius iasionibus.
De lingua inflammatione, alii que eiusdem
tumoribus. QVemadmodum omnes corporis partes , praecipuὸ carnosae, inflammatione affici consueuerunt ; sie etiam lingua eadem aliquando tematur, ex sanguinis in eam a filuxu; qui prout vel purus ac syncerus, bilio-siis, pituitosus, ac melancholicus est, phlegmonem veram , aut eandem erysipelatosam , cedemarosam, aut scirrhosam producit ; quae interdum etiam ad suppurationem desinit, cuius rei exemplum habetur apud Foreitum obc 1 I. I . cuiusdam cereuisiar ij, qui ingentem linguae inflammationem patiebatur,quae in suppuratum
abiit. Patitur etiam lingua , idque multo frequentius, tumorem mollem & laxum , ac pure cedemato sum , ex pituitae a cerebro in eam assiuxu , cuius exemplum proponit Gal. bib. i q. meth. cap.8. in quodam homine, cini lingua ita tumefacta erat, ut ore contineri non posset. Interdum etiam lingua in magnitudinem exceden-reri excrescit,quae tamen neque sub cedematis,aut scir-ihi , aut alterius cuiusuis tumoris genere collocari po- res ; vi docci Gal. lib. de dist. morb. cap. 9. se cuiusdam .inguam vid ille, quae, ita ingentem molem excreuerat
388쪽
Cap. I. De linguae insummatione. 3 4. y
absque ullo doloris sensu, neque enim prementi manui cedebat, neque dolore infestabatur, sed nudum linguae incrementum erat, ipsius substantia,nullo modo vitiata; quod cx nimia copia utilis alimenti in eius substantiam conuersi acciderat. Eiusque rei exemplum proponit
Claudinus consult. 9. puellae I a. annos natae , cuiuS lingua in tumorem excreuerat, qui neque ad Cedema,
neque ad scyrrhuin referri poterat , quoniam indolens erat, nec prementi manui chdebat, ut fouea remaneret , nec seia tu naturali carebat ; cuius prima ori-gta fuerat ex violenta fraenuli linguae disruptione, . cuius dolore sanguis ad partem attractus fuit, & continua postmodum eiusdem transmissione tale increment tam productum. In hoc autem casu peculiariter notat Claudinus,tumorem illum in vespera decrescere, mane vero augeri , & semper liuescere. Quorum euen- tuum rationcm reddit, quoniam in coctione & assimi
latione sanguinis illius , alioquin pituito si qualis in
pueris ob aetatem humidissimam & ingluuiem genera tur in multi flatus, potissimum autem per noctem,retracto & coacto calore concitantur, qui linguae tumorem augent , per diem vero ob motum linguae,& ambientis calorem dissipantur,unde tumor parum decrescit. Liuiditatem resert ad acrem ambientem, in quo lingua contin- versatur, ab illius enim frigiditate sanguis ad superficiem linguae affluxus, antequam assimiletur , concrescit aliquo modo,& sic liuiditate corrahit; frigore enim sanguinem nigrescere scribit Gal. 3. de sympi .causas cap. 2. quod tamen in aliis corporis partibus non contingit, quoniam ad illas, ea sanguinis tantum mor
tio , quae pro nutritione sufficit , sed non superfluit Ae-
Horum tumorum diagno sis difficilis non est , quandoquidem magnitudo aucta praeter naturam, visui sub
389쪽
iicitur. Tumorum autem differentiae ita distinguntur, quod si fuerit inflammatio , adest dolor & caliditas in lingua, tum etiam rubedo, qua etiam facies aliquantulum inficitur.Si vero a pituita tumor duxerit originem, lingua albicat, multumque pituitae effluit, cuius sapor dulcis aut inii pidus e ih.Si nudum sit linguae incrementum, aliorum tumorum,ac vitiosorum humorum signa non adsunt. Quod ad progno sim attinet,tumores linguae viplurimum vitae periculum non afferunt, nisi in tantam molem excreuerint, ut inde suffocatio metuenda sit, aut ex humore quodam maligno atque atrabitario ortum duxerint; unde cancrosus tumor generari potest ; quod duritie, liuiditate, ac dolore pungitiuo internoscitur. Curatici inflammationis linguae reuellentibus , aerepellentibus remediis inchoanda est,atque ita primum praemilio clystere laxante,venae sectio celebranda est,&sanguis satis magna quantitate detrahendus , pro virium modulo.
Mox cucurbitulae cum scarificatione scapulis admo
Postmodum gargarismata refrigerantia, ac repellentia usurpanda; Sc inter caetera commendatur a Gal. I meth. cap 8.succus lactucae , quo lingua frequenter abluenda est. Vel magis compositum garga)tisma parari poterit ex decocto plantaginis , solani, lentis decorticatae,& cortic granatorum, addendo strupum de rosis,sccis, vel di amorum. Post venae sectionem, purgatio etiam instituenda est medicamento ex cholagogis & phlegmagogis compo sto, quandoquidem pituitae capite defluens,ad horum tumorum productionem particulariter saltem con-
Sedata fluxione, euacuantibus, reuellentibus, ac re
390쪽
Cap. I. De Lingua flammatione. 347
pellentibus remediis, humoris palati impacti derivatio molienda eth, & in hunc finem venae sub lingua aperiendae , quod si fieri non possit, propter linguae ma-' gnitudinem, cucurbitula sub mento cum scarificatione
Si tumor ad suppurationem desinat, promouenda erit ficu per medium secta, frequenter admora;vel gargatismate ex decocto hordei, maluae,V iolar. ficuum, pas.sularum, seminum cydoniorum,& fmnugraeci composito addendo Hrupum violacenm dc tu iubmum. Facha suppuratione, si abscessus sponte non aperiatur , scalpello aperiendus est. Mox Vlcus deterge dum decocto hordei, agri mouij , plantag. cum melle
Tumor vero mollis & laxus a pituitae influxu oriundus , curatur primum revulsione facta per phlebotomiam , si aeger sanguine abundet: deinde purgans me- dicamentum satis vehemens est exhibendum , quales sunt pilulae cochiae minores ex aloe,scammonio.& colocynthide paratae , quae a Gal. eliciter usurpatae sunt in quodam sexagenario i .meth. supra citato. Quod si aeger pitulas delgutire nequear, medicamentu componi poterit ex senna, agarico, diaphoenicone, & similibus. Post huiusimodi euacuationes,refrigerantia,& repellentia in principio admouenda sunt , quemadmodum in inflammatione dictum est. Et Galenus loco citato,' dietum sexagenarium oris collutione ex solo lactucae succo post purgationem usurpata sanouri. Potest etiam utiliter tinguae collutio fieri ex succo . limonum,granatorum, acet sar, & plantaginis quandoquidem praedicti succi non solum frigiditate Gua repellunt, sed etiam acetostate humiditatem linguae impactam educunt.