장음표시 사용
391쪽
348 Praxeos Icedieae Lib. V. in augumento addi poterit parum ainetiberis, salis gemmei , aut ammoniaci.
Collui etiam os poterit decocto origani, pyrethri, cum hydrometite. Zacuuis Lusitanus lib. I. historiae medicorum principum ob s. 7. in casa valde praecipiti,ubi linguae tumor
in molem ingentem excieuerat, ut inde suffocatio metuenda videretur, vacuantibus, ac Ieuellentibus remediis frustra tentatis. hirudines quatuor linguae assixit,&breui tempore copiosa languinis vacuatione sequuta, pia exilis, tenuisque facta est, & sic aeger a periculo
Idem Zacutus obs 8.eiusdem libri,decem annorum puero ex catarrhoia fluxione linguae tumore ingenti laboranti, ut ipsius ore contineri non polIet , post revulsioncs per venae sectionem, cucurbitulas scarificatas, & acres clysteres: cum linguae tumor mollis , laxusque esset, profundis linguae scarificat ion ibus usus 'est, moxque aqua salita linguam ablui iussit, unde tanta aquosi humoris vacuatio facta est, ut illico sanitatem aeger recuperauerit. Quam obseruationem a Ioachimo Camerario desumpsit, qui libro obseruationum suarum narrat, quemdam tumente lingua suffocatuo, ipsam sibi acuto cultello decussatim iacidisse,multoque Languine effluente fuisse persanatum. Denique tumor linguae carnosus . seu linguae incremenrum nimium, ex superflua ipsus carne proue- 'niens , licEt curationem suscipere non posse videatur ; Illa tamen a Claudino proponitur,loco citato, per operationem chirurgicam ; ut scilicet quidquid linguae superfluum est,cultello abscindatur,adhibitis prius praeparationibus necessariis, quae omnia dicto loco susE ab eo describuntur.
392쪽
OVamnis sueeriori capite varij linguae tumores 1
nobis cxpositi sint ; unus tamen adhuc explican- 'dus superest qui βα- ραου Graecis, Ranula Latinis nominaturicum enim ille naturam a praedictis maxime di uersam obtineat, ac diuersum plane curandi modum requirat , satius esse duximus peculiari capite illius descriptionem exponere. Est autem Ranula, tumor qui sub lingua colligitur, in ea parte , sua illa vinculo alligatur i, & tantus vl- plurimum apparet tumor, ut dentes inferiores superet ; rima autem media , dextram tumoris partem asinistra dirimentωranae posteriorem partem refert, Vnde affectui nomen. Alij verδ Batrachum inde dictum ex i stimant,quod eo affecti ,loquelae impedimentum patiantur , & non nisi coaxando loqui possint, ranarum instar. Ad cedematis , aut meliceridis naturam accedit , c quo aperto materia profluit oui candido, aut melli per similis. Et cum dicta materia in solliculo contineatur, ideδ inter Melicerides a nonnullis reponitur. In iis sollieulis interdum calculus inuentus est, ut pin-rimorum authorum obseruationibus constat, quas collegit Schenckius obf 88. lib. ro. Di agno sis huius affectus dissicilis non est,dum enim subleuatur lingua , quaedam veluti carnositas laxa& mollis sub ea continetur, & ab utraque parte ligamenti quaedam prominentia sphaerica, ciceris , vel fabae, vel interdum castaneae magnitudinem aequans con spicitur. . Pericula
393쪽
Periculo vacat viplurimum hic affectus.In pueris tamen aliquando suffocationis periculum intentat, propter asperae arteriae & laryngis viciniam. In adultis etiam sit dolor & febris adsit , vitae ' periculum .affert, quandoquidem in anginam degenerare potest. Periculosa etiam est Ranula, quae nigra,aut fusca , & dura est , ad cancri naturam accedens , & illa non est attin-' genda. Ad curationem huius affectus , primum causa antecedens auferenda est venae sectione,& purgatione aegrotantis naturae , & aetati accomodata. Et si affectus sit inueteratus, ad cauteria &decocta sudorifica veniendum est. Postmodum topicis medieamentis resolutio tumoris tentanda est in hunc modum. .
2C. Cortic. granat. hyssbpi sicci, salis commvn. anas. ij. Fiat puluis sub lingua detinendus , & frequenter
iterandus. Refert Forestus puellam I M annorum , intra biduum fuisse curatam hoc solo remedio , cuius auctor est Nicolaus Florentinus,qui in adultis loco salis communis utitur sale ammoniaco,quod magis penetrat , & potentius dissoluit. Forestus vero in studioso quodam praedictum puluerem cum sale communi Paratum usurpauit, tum etiam decoctum ex balaustiis, alumine, & gallis, aequis partibus . paratum I ac denique partem sale tosto & gemmae fricati iussit, & aeger curatus est sine operatione chirurgica , quod rarissim Esolet contingere; quia tumores isti ad naturam absce L. suum accedunt, & in quodam veluti solliculo continentur , itaut discussa quadantenus materia contenta, iterum repleatur.
Si discutientibus remediis tumor curari nequeat, ad illius apertionem veniendum est;quod uiplurimum s ciendum , rarissime enim per resolutionem. curatur.
394쪽
Apertio autem exiguo foramine facienda non est, quia materia in solliculo contenta,iterum colligitur,&folliculus impletur cui rei maxime conducit summa partis laxitas , & mollities recipiendis excrementis maxime idonea ): Sed per summum tumorem , longi iasima sectio facienda est in utraque eminentia , ut tota materia simul e filuat. Postea ulcus abluendum est, primum lenientibus,ut decocto maluae; poste1 verhi dete gentibus,ut vino albo cum melle rosaceo,aut diamorone; ac demum oxymel ite, donec purum appareat ulcus,& folliculo liberum. Ac denique ad cicatricem inducendam , vino nigro, in quo alumen dissolutum sit, os frequenter colluendum. Forestus similem abscessum curanit in quadam muliere rustica, sectione utrinque facta,& postmodum ore frequenter colluto posca, cui exiguum salis admixtum
Si affectus sit inueteratus,& ulcus praedictis remediis exsiccari nequeat, tangatur oleo sulphuris bis in die,
temperato tamen cum aqua rosacea,ita ut ad unam gut- eam olei,quinque vel sex guttae aquae rosaceae misceanister: ita enim intemperies corrigetur , & exsiccabitur pars, quae ad roborationem,Vino nigro, admixto alumine saepe abluenda est, Si post haec remedia debit hvsurpata morbus redeat , ad cauterium addiale veniendum est, cuius administrationem docet Paraeus lib.7. cap. s.
395쪽
GVstus quemadmodum reliqui sensus, omnesque
corporis actiones, tripliciter laeditur ι imminute abolite,&deprauate. Imminuitur cum sapores remitas vix percipit, intensos vero remisse. Aboletur,cum praedictos sapores, sue intensi sint, siue remissi, nullo modo sentit. Deprauatur denique,cum obiectum alieno sapore insectuin iudicat. Imminutionis & abolitionis gustus causae eaedem sunt, magnitudine tantum differentes ; si enim leuio
res sint , gustum imminuunt; si grauiores,abolent. Ee illae causae sunt, vel desectus spiritus animalis in ipsa parte vel nerui a tertio pari in linguam translati intemperies , vel lingua ipsa aliquo affectu praeternaturalia filicta. Spiritus deficiunt,vel propter ipsorum penuriam, ut in moribundis;vel propter obstructiones neruorum re iij paris, per quod deseruntur ἔ vel propter tumorem in ea cerebri parte genitum,a qua nerui oriuntur. Lingua vel humida & pituitosa materia obducitur , vel tumoribus, pustulis, aut ulceribus assicitur, &iis propria illius actio,seu gustatus imminui, et aboleri potest. Gustus deprauatur,quando lingua vitioso aliquo h more inscitur i, ut in febribus saepe contingit, cum bile insecta lingua,omnia quae gustantur,amara esse iudicat. Altas pituita salsa , vel humore melancholico imbuta, omnia salsa, vel acida ei videntur, obiecta enim externa linguae admota , vitiosum ipsius succum
396쪽
commouent,qui tunc temporis linguam magis seriens. saporem suum in eam fortius imprimit: & ita , quae gustantur, tali sapore infecta videmur. Contingit tamen non rard , linguam succorum in se contentorum sapores percipere , etiamsi nullum obiectum externum ipsi admoueatur,ut docet Gai I. de sympl. causis cap. . Et quotidiana confirmatur experientia in febricitantibus,quorum lingua bile persunditur ἱ quae si valde amara sit,continuum amarorem in lingua persentiunt, IieEt nihil extrinsecum degustetur. Causarum praedictarum diuersitas ex saporum vari tate , & linguae ipsius dispositione cognoicitur ; dulcis enim sapor, & linguae rubedo sanguinem significat; amaror, & color flauus, bilem i, albedo cum dulcedine, pituitam;color fuscus & aciditas melancholiam. Sapor abominabilis, prauos humores in ventriculo contineri ostendit. Pustulae, tumores, dc ulcera oculis parent. Ac denique, si nulla in lingua permutatio appareat, & gustus imminuatur, aut aboleatur, in cerebro, vel neruis causam latere censendum est. Curatio admodum varia est,pro varietate causarum,
M ideo, si in cerebro, vel neruis affectus lateat,illi remedia aptanda sunt,praesertim ea,quae ad paralysis curatio nem praeseribi solent.Cum verδ a prauis humoribus gustus deprauatur , illud symptoma, ut plurimum ab aliis morbis dependet,praecipue verδ febribus,quibus curatis illa etiant symptomata tolluntur. Si , tumoribus laedatur gustus,illius curatio ex dictorum tumorum curatione dependet, quae suprὲ proposita est. Si denique3pustulis, aut ulceribus linguae, assectus oriatur,curatio horum affectuum institenda est per venae sectionem, & purgationem humorum acrium ; quibus accedent topica refrigerantia, astringentia,& exsicca tia, ad gargarismatis formam redacta ; & si ulcera sor Φ
397쪽
dida sint, abstergantur melle rosaceo , addito oleo sulphuris, aut vitrioli, ea quantitate, quae linguam moderate feriat: vel etiam ad potentius exsiccandum , oleis praedictis, puris, & impermixtis, pars a flecta, semel, atque iterum tangenda est. Sic enim aphthae, omniaque oris, & linguae ulcera citissime sanantur.
De Paral si lingua, eiusque motu o.
A Ctio linguae praecipua loquela est,eaque aboletur,aa. imminuitur & deprauatur a variis causis , quae ad morbos si lares,organicos, vel communes referuntur. Quod εd sunt lares attinet,humida intemperies cum materia corinincta, linguam molliorςm & laxiorem efficit, ut motus suos libere exerrere nequeat.Siccitas etiam nimia loquelam vitiat, ut in febribus contingit. Morbi vero organici sunt, magnitudo aucta, ut de tumoribus ante, dictum est,qui liberum linguae motum impediunt; figura vitiata,vi, si lingua breuior ex natiua conformatione, aut praecisione apicis illius, aut si fraeno,seu vinculo suo arctius alligetur , & obstructio neruorum s ptimi paris, qui ad musculos linguam mouentes des runtur. Morbi denique communes sunt solutiones comtinui, seu vulnera eiusdem partis. εNimia linguae humiditas balbutiem esscit,qua affectiliteram R. pronunciare nequeunt si eaque vel natiua est,
ut in pueris , qui ob nimiam humiditatem hoc affectu laborant,ab eoque liberantur, aetatis progressu, quo superflua illa humiditas absumitur. In quibusdam vero in- . temperies humida tota vita perseuerat, & illi perpetudbalbi remanent,de quibus agit Hipp. aph. a. sect. 6. his verbis:
398쪽
CV . IV. De Lingua parabsi , 3 3
verbis : Balbi ab alui profluuio diuturno maxime capiuntur. Galenus in comm . dicit eos qui natura balbi sunt, aut cerebrum habere humidum,aut linguam, aut utrumque : a cerebro humido multas profluere humiditates, quas in ventrem delabi par est,unde alui profluuia. Lingua veth admodum humida natura existente,& ventriculum talem esse par est, sut qui alteram tunicam communem habeat cum lingua ,) imbecillemque ex humiditate. Ventriculi autem humidi propria passio est diuturnum profluuium. Attamen Avicenna propositae doctrinae aduersari videtur,dicens Fen. I . lib. 3. tract. c. I 8. balbos esse maxime dispositos ad melanchol iam , cum tamen melancholia a sicciori cerebri intemperie procedat. Conciliatur tamen illa contrarietas , dicendo, per balbos, seu traulos Avicennam intelligere, non balbos proprie dictos, qui literam R,pronunciare nequeunt, sed eos qui linguae haesitantia laborant quive eandem s*llabam multoties repetunt, antequam dictionem proferant ei haec enim linguae haesitantia,ex calido & sicco c rebri temperamento oritur, in quo aded promptae fiunt cogitationes , ut linguam praecurrant, eiusque motum praecipitent, unde conturbatio ipsius , atque haesitantia' exoritur. Praedi cta autem balbuties a natiuitate contracta incurabilis est. Iu quibusdam verδ balbuties accidentaria contingit catarrho, & copioso humoris pituito si defluxu in
fauces & linguam , quae euacuatione , reuulsione , &deriuatione humoris influentis, tum etiam capitis roboratione & exsiccatione curatur. Cum autem remedia propositas indicationes adimplentia , paralysi linguae iam describendae conueniant , ex illius curatione
Ad linguam deseruntur duo neruorum paria, re tium
videlicet ad gustandi & sentiendi actionem exercen Z a dam;
399쪽
dam ; & septimum ad loquelam, & linguam variis modis commouendam. Ex horum igitur neruorum , qui septimo pari oriuntur,obstructione,& relaxatione para
lysis linguae producitur,quae est priuatio,aut imminutio motus illius partis. Eaque succedere consueuit frequen. ter apoplexiae, cerebro ipso secundum posteriorem partem humore pituitoso imbibito ; & tunc aliae quoque partes,& plerumque dimidia corporis pars,paralysi tentantur. Interdum tamen solitaria est, neruis tantiim aut
musculis linguam mouentibus, humore pituitoso imbibitis & repletis. Ex praecisione etiam eorum neruorum linguae paralysis generari potest,cuius rei exemplum habetur apud Auic. Fen.6.lib. y tract. I cap. I 2. his verbis: uidam homo iam ventosaim fuit , ct percussu est cum scalpello villus nerui m 6ubstantia panniculi coniuncti eum lingua, quare mol cata est lingua. Has autem cucurbitulas, in ceruice & iuxta occiput admotas fuisse conii-eiendum est;cum enim nerui linguam mouen res a principio spinalis medullae oriantur,quae est in occipitio, ex profundiori scarificatione cuiusdam illius rami praeciasionem contigisse certissimum est. Quamuis autem materia hunc affectum producens pituitosa sit ue interdum tamen crassior & frigidior,interiadum tenuior & calidior es. consueuit; pro ratione humorum in corpore praedominantium quorum diagnosis proponitur ab Avicenna Pen.6. lib. 3. tract. I .cap.f. his
verbis: Et quandoque significat quod materia sit sanguianea, rubedo lingua, ct caliditas eius. Et quandoque signi cat quod materia si subtilu,ct aquosa multitudo cursus saliua aquosa, ct paucitas iuvamenti ex resolutivis, ct suu mentum ab eo, in quo est spite ita . Affectus iste,si a cerebri vitio dependeat, & a popi xiae sit consectarius , itavi aliae quoque partes affician- ur , rard curationem recipit, praesertim si aeger aetate proue
400쪽
Cap. IV. De Linguae paralysi. 3ἴγ
prouectior fuerit 1, si vetδ simplex de ilitarius fuerit.
curationem recipit,idque multo facilius,si aeger in aetate florente constitutus fuerit. Curatio Paralysis linguae perficitur, sublatione cauissae antecedentis, humoris scilicet in cerebro redundari iis ; & discussione , ac rasolutione causae coniunctae, humoris scilicet neruis linguam mouentibus impacti
Causa antecedens eliminabitur iis remediis, quae in frigide cerebri intemperiei curatione proposita sunt. Ac primum purgatio instituetur potione, aut pitulis dicto loco propositis. Mox si sanguis redundare & affectus causa principalis, vel adiuuans esse videatur, detrahendus est ea quantitate , quae viribus & aetati Conueniat, postmodum apo Zema cephalicum exhibendum,& si affectus contumax esse videatur, ad diaetam sudorificam transeundum est ἱ quorum omnium formulae dicto loco propositae sunt. Post uniuersales evacuationes,ad materiae morbificarderiuationem deueniendum est, per cucurbitulas & vescatoria posteriori parti admota ; tum etiam cauterium
occipiti mustum. Avicenna cucuibitulam sub mento assigit quod etiam I recentioribus probatur. Vena etiam sub lingua utiliter aperitur , praemissis euacuationibus uniuersalibus ad derivationem humoris musculis linguae imbibiti. Ad discutiendum verδ & extrahendum eundem h morem, gargarisma sequens frequenter usurpabitur. Rad. ireos fior. g. g. sol origani salutae, stoecad.rrurismar. ana M. ss.cubebarum 3 iij. liqui ritiae j.j. coquantur in aequis partibus aquae & vini albi sub finem additi ad la .j. In colatura ditatue Oxymelicis scillitici g. io. Fiat gargarisma , quod si non satis emcaciter operetur, addi Poterit decocto radix pyrethri ad 3. ij. vel iij. vel etiam