Lazari Riuerii ... Praxis medica 1

발행: 1653년

분량: 788페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

621쪽

s8o Praxeos Medica Lib. IX,

idippocr. aph. 3. sin. . duo haec signa si vomitui superueniant in morbis acutis,& ad aliquod tempus perseuerent, ideo lethalia habenda sunt, quia inflammationem cerebri, aut ventriculi denuntiant ; quae inflammatio non modo ipsius singultus, ac ruboris ocularum causa sit; sed etiam vomitus. Si enim vomitus ditaretur ab acribus humoribus os ventriculi eiusque tunicas mordentibus ue excretis per vomitum illis humoribus , cessaret vomitus, & singultus i nec a vomitu ullus vapor acer ad oculos deferretur, qui oculos rubros efficeret: At cum vomitus non solum non profuerit, sed etiam post se singultum & oculorum ruborem inuexerit, certissimum est illa tria vomitum, singultum , & oculorum ruborem , ab inflammatione cerebri , aut ventriculi dependere. Cerebrum enim inflammatum sanguinem ad oculorum venulas exprimit prae copia, & in extimam oculi tunicam effundit, unde oculorum rubor , cui ventriculus consentiens per

neruos sextae coniugationis admodum insignes ; ab ea cerebri inflammatione facile in vomitum, ac singultum , impellitur. Ventriculus quoque inflammatus vomitum, & a vomitu singultum ,& una cum singultu cuborem oculorum inuehit, facto concursu sanguinis feruidioris ad oculos propter maximum consensum, qui inter istas partes intercedit e quem facile ostendunt suffusioniam initia , imaginumque ante oculos apparitiones, quae plerumque vitiato ventriculo contingunt ; unde metitis Hippocrates in libro de locis in homine , a vomitu oculos maximὸ laedi asia

'A iecoris inflammatione singultus, malum. Hippocr. Aph. II. sech. 7. singultus tum iecoris inflammationi superuenit, ut docet Galen. in comment.

622쪽

Cap. VI. De Singultu. 1 3 i

phorismi, quando inflammatio auctior , 8c de-: MasIt , tunc enim magna inflammatio in hepatea e aCCreuit, ut vehementer iuperiori ventriculob it , es singultum inducat : imo vero affluentea nonnunquam inflammario aut erysipelas gi- iri ipso ventriculo. Sin miniis ab ea ventriculi tu- obibita, morsus excitatur. ratio huius affectus ad illius causas dirigitur, quae ea dictum est, vel sympathice hunc affectum pro-1t vel idio pathice. Sympathich assicientes cautaliarum partium affectus, quibus curatis singultus aufertur, quamuis ea remedia quae symptomati lcendo idonea sunt, interim usurpari valeant,quaeus proponentur. iopathicus vero affectus fit , a pituita , flatibus, inlitive humore acri, aut malignae qualitatis par

ui fit ab humore pituitoso, tunicis ventriculi imbi- curatur remediis humorem illum incidentibus, de-:ntibus, expurgantibus, Rc Ventriculum roboranti; qualia in curatione in appetentiae a frigida cauandae fuerunt proposita. Quibus sequentia, velutitui magis appropriata, adiicienda sunt. c. Castorei 3. j. succi menthae iiij. Misce, capiatr cochl.j. vel ij. urgente singuli u. Eodenaque rem potest inungi ventriculus calide , bis aut ter in

cetum scillit. sumi potest frequenter, ad materiamicis ventriculi impactam incidendam & resolue a,v l illius loco oxymel scilliticum. aiyophylli in ore frequenter denti non parum

ant. . . ..

viile est etiam elixit proprietatis a Crollio de- '

o o 3 Seminis

623쪽

3 81 Praxeos tauedieae Lib. I X.

Seminis anellii 3. ij. vel in. decoquantur leuiter in vini generosi viij. de quibus 3. l. capiat aeger, man E& sero. Idem semen inclusum linteolo naribus frequenter obiiciatur. In a fictu contumaci pitulae sequentes erunt emcacissimae. V. Castorei& myrrhae, ana 3. iij. salis gemmae 5 .ss. diagryd.& mastiches, ana 3.j. agarici recenter trochisc. 5. ii l. aloes electae ad pondus omnium. Excipiantur succo ment hae, & fiat pilular. mail a , de cuius 3. j. formentur pilulae vj. deauratae. Capiat ij. vel i j. manct duabus horis ante cibum, bis in septiniana. Simpliciores pilulae, de non palum efficaces fieri possunt ex puluere hierae cum Oxymel ite, quarum S.j. Exhiberi poterit. Intermediis vero diebus utatur puluere sequenti. V. sem. anethi g. Zedoariae, ligni alo CS,nuc. m sebar. caryophyll. pulu. di ambrae , ana 3. j. Capiat mane 9. ij. cum pauco vino odorifero. Vel adde salis communis 5. iij. Vtatur pro condimento ciborum ordina

tiorum.

ventriculo admoueatur sequens cataplasma. V. Rad. aristoloch. longae. , ireos Florent. baccata lauri, fol. rutae & meiathae siccor. ana 3. iij. castorei, &myrrhae , ana 3. ij. caryothyll. & hypocist id ana 3. i.

Cum melle ani holito fiat cataplasma. Tandem in affectu contumaci ad decoctnm gua iaci,& rhermar. sulphurearum usum, tanquam remedia generosissima,confugiendum erir. Qui a statibus producitur, iisdem remediis curatura quibus addunt ut flatus discutientia. Ad moueantur etiam et cur b tulae regioni ventriculi, quae instar miraculi , flatulentos infimi ventris affectus repente mitiagant,& tollunt.

624쪽

mi ab humore acri, de bilioso oritur , praeter eae mediat, quae pro inappetentia a calida intemperie ge- ita fuerunt proposita , huic etiam affectui conuenien-ssima , curari debet phlebotomia si plethora adfue-it vomitione, aut purgatione blanda , tertio quoque lie repetita, in hunc modum. Rmb. elect. puluerat. & aqua endiuiae donec nollescat irrorati 5. g. pulpae tamarind. 3.ij. sem. en-iuiae, portulac. & spodij,ana 3.j. fantali citri ni,& dia- tydij ana 3 sue. Cum strup. de limo n. fiat massia pilular. te cuius 5. g. formentur pilulae iiij. vel v. quae dentur

Nane, ut dictum est. 1

Aliis vero diebus sumat conserv. rosar. 8'orrag. auco puluere trians antali aspersiam,vel optatain in prae- icta in appetentiae curatione descriptam. Em ultiones frequentes ex seminibus frigidis parata icti humoris acrimoniam potentet demulcent, vel intactu minus calido lac amygdal. dulcium Syrupus de pomis,cum syrupo cydonior. mixtus, ex Mochi. exhibendus. . Iustulum affatim, & saepe propinandum. Aqua frigida,vel calida,aut ptisana copiose bibenda Oleum amygdal.dulcium humorum acrimoniamsi

undit. ε

Foueatur regio stomachi cum spongia in aceto ro-

V. Cerati iantalini, & unguenti rosac. ana 3. i. maiiches,ss. cortic. citri , & carnis cydonior, ana a. i. um succo semperuiui, & pauca terebinthina, fiant an plastra duo, quorum unum anterius, aliud posterius tomachi sedi applicetur. Inungatur regio hepatis unguentis refrigerantibus. auia ab ea parte humores in stomachum confluere so-iti sunt. ιγ ι .i

625쪽

384 Praxeos Medicae Lib. IX.

Si vero malignae cuiusdam qualitatis suspicio sit, . theriaca , aliaque alexipharmaca erunt praescribenda,& regio Fentriculi ol. scorpion. Matthioli inungenda. A quacunque vero causa oriatur singultus, sequentia utiliter usurpari poterunt. Primo humoris peccantis euacuatio per vomitum, si aeger facile ferat.& reiteranda vomitio, si affoum imminuat , non autem prorsus auferat ἱ etiam fortioribus exhibitis , si necessitas exigat ; quemadmodum docet Platerus in sua pia xi. Cuius rei experimentum proponit in obseruationibus , his verbis. Chirurgus ager factm mox sngultire coepit , adeo continuam vicibus dies , a. tesque , m. nec dormire , nec recte loqui , aut cibum capere posset. Ad extremum hoc pacto debιlita- rus , cum nihil iuvisset, ct iam in agone esset , dediiamus illi non sine metu, ipso tamen summopere rogante, v mitorium satis: validum c0misticum , quod Medicus ad manum habebat. Vnde immensam bilis aeruginose ct nigra copiam euomuit aliquoties, cessauitque singultus, i equa sensim conualuit. Si aeger vomitum auersestir, per inferiora expurgandus est. Praeparandus humor ante vacuationem , aut ipsus it ationem , incidentibus , & abstergentibus. Postea

sequentia conueniunt.

Cucurbitula admora dorso in regione ventriculi,vel etiam parti anteriori eiusdem. ventriculi per fasciam constrictio, quo minus dilatari queat. Extremorum ligaturae.

Semen anisi assumptum , quod peculiariter singultum sedare creditur. Clysteres frequentes, qui humores noxios a ventriculo Icucllant.

Animalia

626쪽

Cap. VI. De Singultu. 38 s

Animal in iuniora ventriculo admota. Acetum scilliticum ex cochleari usurpatum. Sternutatio materiam in ventriculi tunicis impactam excutit. Quemadmodum Chrysimachus Medicus apud Platonem , Aristophanem singultientem, qui spiritus cohibitione , & aqua frigida gargarisata curari non potuerat , sternusam Ento excitato cu rauit. Galen. 8. de com p. medic. secundum loe. proponit medicamentum Asclepiadis. Cuius sngula examinat simplicia, idque probat, quasi omnes habeat faculi tes ad hanc intentionem idoneas ; scilicet discutiendi& euacuandi materiam noxiam per aluum & lotium, roborandi ventriculum, & postremd mitigandi acrimoniam humorum. Compositio est talis , quae recipit costi, vel illius loco galangae, croci, spicae nardi,rosata recent. mastiches , an a B. iiij. azari, aloes , ana B. ii.

opii B.j.Cum succo psyllij fiant pastilli,de quibus detur

B.j. singulo mane. Ad huius imitationem breuius parari possunt pilulae pro una dosi , ex aloes 5.j. laudant optati g. ij. vel iij. Si animus sit magis purgare, addi possunt diagrydii

g. aii. Vel vij. Quim insignes vires habeant in hoc affectu medi- Camenta ex aloe parata , testatur Duretus his verbis.

Permulti cum singultiendo frangerentur, ducta aluo per quinque dies hiera picta , glutinosis ct nigris humoribus eiectis, singultiendi sinem fecerunt.

Platerus in obseruationibus refert, se puerum decem annorum per octi suum dies , noctόsque singultientem curasse aqua nucum viridium , cum raphano prias in aceto maceratarum, destillata, quam vomitionis excitandae gratia propinare solebat. Verum etsi minime Vomuerit, tamen statim singultum desii isse , & cum sub Go s noctem

Di iligo: by Corale

627쪽

18s Praxeos Medica Lib. I Xa . :noctem denuo haustum bibisset, ab hoc symptomate penitus suisse liberatum.

Forestus narrat se hominem , graui singultu labo rantem , curasse. unico haustu decocti seminum anethi, carui, portulacae , & papau. albi in cereui si a tenuiori. Claudinus valde commendat diaphoenicum cum philonio romano , ubi causa & symptoma valde vr

gent.

Narcotica denique sola pertinacem singultum, &aliis remediis minime cedentem , facile compescunta sensum partis obtundendo nimis exquisitum.

De Nausea o vomitu.

NAusea & vomitus differunt tantum per magis &minus, & uterque affectus est motus ventriculi, quo res in cauitate sua contentas expellit, vel expellere nititur. Est igitur nausea inane vomendi deiiderium cum anxietate , & tenuis , ac pellucidi humoris per simplicem saliuationem , excretione. Eam eXcitare solet, quidquid ventriculo quantitate , vel qualitatena olestiam infert ; nec 'tamen propter ventriculi imbecillitatem ; aut orificij eiusdem superioris robur; vel materiae crassitiem , Sc visciditatem excludi po

test. - . '

Vomitus vero qui Graecis εια ς, vel ἐνσόα nominatur , est motus ventriculi deprauatus, & concussivus, quo vis expultrix irritata , contractis fibris partis inserioris , laxatisquesuperioris, materiam in capacitato conten

628쪽

Cap. VII. De Vomitu. 387 contentam sibi molestam , sensibiliter per superiora,

violento impetu reiicit. Dicitur motus deprauatus,tum catione obiecti molestantis Itum ratione motus ipsius,

qui fit a fundo versus orificium , quasi per subuersionem I cum motus ventriculo naturalis, versus intestina& pylorum compulsivus fiat.

Vomitus differentiae a causis desumuntur, quae vel internae sunt , vel externae , id ed vomitus primum diuiditur in naturalem , & artificialem. Naturalis rursum , vel extra constitutionem morbosam accidit, vel in ipso morbo praesente ; unde triplex exurgit illius differentia, ut alius sit periodicus, alius criticus, alius symptomaticus. Periodicus est qui extra morbosiam constitutionem,& velut natura assueta exercetur praecantionis gratia,S certis temporum spatiis repetita, unde apud Hippocratem legimus antiquos bis in mense, continuis , aut interiectis diebus, vomere solitos. Et nostris etiam temporibus, multi reperiuntur, qui per quaedam interualla, alij singulis mensibus, alis singulis septimanis, alij singulis diebus humorum biliosorum, & frequentius pituitosorum copiam , vomitu reiicere consueuerunt , quibus euacuationibus tanquam prophylacticis a multis morbis praeseruantur. Et hic vomitus vere symptoma non est , quia sine ullo morbo praesente excitatur, sed potius motus naturae nominandus. Criticut vomitus non raro contingit in morbis, eoque materia morbifica. prius coctione praeparata, salutariter euacnatur, vel tota I unde per tecta moibi solutio; vel maiori parte , unde magna illius imminutio succedit. Symplomaticus vomitus fit, a natura irritata, & debilitata, & sine aegri alleuatione contingit, quia vel

629쪽

188 Praxeos Medica Lib. IX.

non satis copiose, aut confertim fit, vel continuo ma tetiae morbificae affluxu fovetur, & perseuerat. Aliae vomitus differentiae petuntur ab excretis.Quandoque eniin materia quae excernitur alibilis est,alias exiscremetitia. Alibilis materia est cibus aut chylus,aut sanguis purus,vel permixtus. Excrementitia materia est pituita, bilis, melancholia, serum,pus, lumbrici, & similia. Vomitus artificialis generali vocabulo a nobis arpellatur quicumque a causis exaernis inducitur. Illae autem causae externae , quae vomitum excitare valent, sunt praecipue ictus, vel casus , compressio circὲ epigastrium , acr austrinus , vel contagiosus, aura venenata, foetidus odor, exercitationes violentae, aut molestae, ut succussatio equi in Geta, nauigatio in mari, potissimum flante austro , aspectus vel imaginatio rei foedae, & exosae, & similes causae externae, quae

naturam irritando vel humores commouendo vomitum excitare solent. Ac prae caeteris assumpta maximam vim habent, ad vomitum excitandum , non solum medicamenta , emetica ideb nominata .& venena toto genere nobis infesta ; sed etiam alimenta, vel sua natura noxia, vel alicui peculiariter exosa ; ut est apud Hippocr. de illo qui ab esu fungorum vomitu vehementi excitato interiit. Idem contigit aulico Antonim imperatoris ex caleo putrI magna copia comesto. Idem praestat alimentorum qualitas , pinguis,& oleo sa, tum etiam ordo assumendi praeposterus, quando humectantia, & relaxantia post asti ingentia sumuntur , denique alimenta, nimia quantitate ingesta, quantumuis euchyma, & laudabilia, vomitum excitare possiant , ut crapulae deditis saepe contingit. Tunc enim natura nimia mole grauata, inutile pondus , cuius coctioni par este non potest, excludere tentat ; ad quam etiam exclusionem caecitatur mala qualitate:

630쪽

Cap. VIL De Vomitu. 3 8 9

e, quae illis alimentis per corruptionem, ob prauamstionem, inducitur. Causae internae sunt antecedentes vel coniunctae. Antecedentes vel a corpore uniuerso ; vel a peculiari pia parte in vent iculum confluunt. A toto corporeuntur in plethora, cachexia, febribus , aliisque asse-aus totum corpus Occupantibus. A parte aliqua petati derivantur saepe humores in ventriculum , in balis inflammatione , lienis, aut mesenter ij obstru- ne, suppressis menstruis, aut haemorrhoidibus , cathoia constitutione , & similibus. His addenda ethua pori cholidochi conformatio, quado scilicet non tuo denum intestinum, sed in ipsum ventriculum im-ntatur, unde picrocholi αυω nominantur qui vomituosio , propter prauam hanc conformationem , frenter diuexantur. Fit etiam vomitus interdum in pe- allico intestinorum motu , quando obstructa inteisa , in colico , vel iliaco affectu, humores libe-i exitum non inuenientes, ad superiora propellunt. tibiici etiam non rarδ in ventriculum ascendentes intestinis eiusque tunicam interiorem vellicantes nil tim efficiunt. Ac denique abscessus disruptus inie , mesenterio aliisque abdominis partibus, vomii purulentum & saniosum excitare solet. ausae vomitus coniunctae sunt eaedem causae supr noratae,quando ad ventriculum fluxerunt; qnandium in aliis partibus continebantur, erant causae anteis intes , postquam verb ad Ventriculum transsatae

, in eoque commorantur, causae coniunctae ra-

.em ab tinerit. Tales causae sunt praecipue humores j , quorum etiam nonnulli in ipso ventriculo gener, pituita potissimum,cuius maximus prouentus non fit iri ventriculo,per cruditates,& apepsias,quando iachus debilis alimeta probe non cocoquit,eique in . Q pituito

SEARCH

MENU NAVIGATION