장음표시 사용
131쪽
LIBER SECUNDUS DOCTRINA THEORICA
i De Pianomens variis, qua Secundorum Mobilium Theoriae occasionem fecerunt. T pars Astronomiae, de qua hactenus,. Sphaerica doctrina dicitur a Sphaera, cuius benescio Motus Primus explicatur: Sic ista, quam agpredimur , appellatur Theorica, quod per quasdam Machinulas, aut orbiculareis figuras, quas Theorias vocare solent forte , quod quadam scrupulosiore contemplatione indigeant in Secundi Motus decla-
Cum principio porro praenoscenda sint Phaenomena quaedam praecipua, quibus obseruatis homines
132쪽
cceperunt tum cogitare motus alios, praetex primum, tum excogitare Hypotheseis, iuxta quas ij heri intelligerentur; ideo adnotari haec possunt 'Primiliai uniuerse circa omneis Planetas; obse uarunt imprimis ipsos nunc istis nunc illis horizontis locis oriri, de occidere i & sub meridianum nunc altius in Boream,nunc humilius in Austrum attollit, ac utrumque quidem certas interanellis. II. incedere omneis nunc Ocyus, nunc segnitis. III. aliquando maiores, aliquando minores etiam citra negotium refractionum) apparere IV. configurari varie tum inter se, tum etiam cum Fixis: & donec quidem coim,unsuntur, interdum Fixas ab ij; tegi yinterdum ip- sos a se mutuo, siue alios ab aliis ζ, & non tamen paria
ter omneis respectu omnium Terrae incolarum.
Deinde speciatim circa ipsum Solem ; I. Vbi ocucasum subiit, habere ipsum stellas conspicuas post so
occasuras , iquae aliquot post dies ampl aon app teant; & oriturum habere ante se inconspicuas, quae aliquot post dies appareant, i & praeexoriantur. II. Tendentem Solem abaequinoctio Verno in Autumnale, insumere dies i87, 5 ab Autumnali in V ernum;
non-nisi i 78. adeo ut versetur totos nouem dies in si
gnis Boreis, plusquam in Austrinis: III. Pati Solem Eclipsin linterdum totalem,pl umqk partialem, & iri, Novilunio quidem dumtaxat , neque tamen Omnia IV. Visum esse maximam Solis Declinationem tam in Boream,quam in Austium decresceret neque enim tantam iam, quantam olim haberi .
Circa Lunam, L Ex quo noua apparet ipsam sic dic
133쪽
tim remoueti a Sole, ut magis, magisque versus stetulas orientaliores semper accedat, quovique circuitum perficiat. II. Iosem interim variis apparere in sibus, nempe in ci Medo corniculatam,semissectam,viri
que gibbosami 6 post plenum. orbem decrescendo,
iter; in gibbosam, bisectam, corniculatam euadere. III. Eclipsin interdum pali, nunc totalem, nunc partialem, plenilunio quidem dumtaxat , non omni, verum contingenti fere post sex menseis. IV. digredi aliquando tam in Austrum , quam in Boream, nunc non-nihil magiti nunc non nihil minus, quam
.Circa Mercurium, ac Venerem, I. Eiusmodi Planetas esse quasi asseclas Solis, nequeenim ab eo discedere procul; sed Venerem quidem vix quicquam amplius, quam sesquissigno: Mercurium ne tigno quidem integro. II. Iplos aliquando antecedete, aliquando subsequi Solem. IlI. Esse eos interdum Diarectos, hoc est moueri in consequentia, siue secum dum seriem, successionem-ve Signorum, ut ab V in b, ala in me interdum Retrogrados, hoc est move ri in Praecedentia, siue contra Signorum seriem , ut ab V in a in-: interdum Stationarios, hoc est apparere per aliquod tempus neque an antecedemtia, neque in consequentia moueri. IV. Ipsos quoque in Austrum, ac Boream digredi, nunc magi, nunc minusis quam Solem Cisca Martem, Iouem, Saturnum ; I. Non esse irsos perinde, ac reliquos duos alligatos Soli, sed ita ab eo digredi, ut interdum quoque oppositi sint
134쪽
ΑsTRONOMICAE Lib. II. 8; seu ab eo totis sex Signis distent. II. Fieri quidem ipsos quotannis promotiores versus stellas orientalio-a es;verum fieri quoque aliquando Directos,aliquando Retrogrados, aliquando Stationarios. III. Tum const nter Retrogrados esse, ac simul celerrimos, &adspectu maximos, cum ipsi Soli opponuntur , &spatium retrogradationis competere amplius Marti, quam Iovi, Iovi, quam Saturno i Tempusque econtra retrogradationis competere amplius Saturno, quam Iovi, Ioui ; quam Marti. IV. Et ipsos denique nunc magis, nunc mimis, quam Solem digredi in
Circa Fixas denique; Non tueri eas semper eandem a punctis AEquinoctialibus distantiam , sed tendere 'quoque lentissime in consequentia I & ut visum quidem aliquibus est j inaequaliter, hoc est nunc velocius, manc segnius. Nam Spicam 'ν, v. c. quam Timochar ris non longe ab obitu Alexandri ooseruauit praece- dere punctum PEquinoctij Autumnalis octo gradi bus , obseruatam esse ducentis post annis ab Hipparcho , praecedere tantum lex , & 2 6 o. poli a Ptolemaeo, non multb amplius gradibus tribus i neariiciam hoc tempore, seu annis iso o. piat, obseruari subsequi ipsum idem punctum gradibus prope 3s. Q o modo quoque Stella prima Arietis,quaeat mocharidis tempore distabat tolum ab AEquinoctiis Verno duobus gradibus, deprehenditur iam distare vltra gradus 28. &dictum antὸ obiter est stellam in .
extrema cauda Cynosurae,Polarem vocata iri, distare
solum iam α Polo duobus gradibus, cum paullo a nam
135쪽
oliti emisse, qine tempore tamen Hipparchi distiabat ultra o. atque ita de caeteri
huiusmodi PDnomenu. IE ciuitur funt, aliaque id genus, quae qua seri possent, apparerentve, ut explicaretur, va os varia commenti sunt. Universe suppositerunt omnes Pythagoras vero.'ac Plato imprimis in tametsi nobis caelestes motus imaequabiles, irregularesque appareant, debere tamen. aequabileis regulareisque secundum se esse neque enim difformitatem aliquam competere posse CO poribus caelestibus,immortalibus, ac diuinis. in Quare quaesiere quomodo per motus circulareis , aequa
bileisque saluari apparentia possent. Et quia generale fuit, ut id conarentur vel exsu' posita quiete,.vel exsupposito motu Terrari, sicque haberi potest: duplex uniuerse Hypothesi&: idcircoiscum sequente libro de posteriore seu iuxta quanti Terra mouetur in dicendum si cognoscendum pamaeis heic est, quam multiplex facta ut prior. Supposita ergo Telluris quiete, Hypothesis prima fuit Anaxagorae, Democriti, quorumdam aliorum, qui censuerunt Astra moueri liberrimis spatiis, ac nullas *roinde esse Sphaeras solidas - quibus allugentum, nullum Primum Mobile, a quo abripiantur nullum Motum secundum, quo reipsa ferantur o
136쪽
Asrsto uou rex Lib. II ortum; sed competere solum ipsis motum simplicem
si occasum; ac illa apparere moueri in ortum . quae seruntur segni in occasum Psicque cum Stellae Fixae ferantur omnium velocissime in occasum, circuitur, que absoluant intra hora; 2 4. Lunam V. c. ferri omnium segnissime, non absoluentem puta circuitum. nisi intra horas proxime as. Atque adeo non ipsam proprio motu moveri versus stellas orientaliores, sed deseri potius a Stellis magis occidentalibus: Neque rein carere exemplo, in ijs, qui ad eandem metam inaequat ursii contendunt. Hisce adstipulati sunt reeentiorum quidam, qui Maddiderunt fieri motus Siderum , ac Errantium praesertim , non directe, seu per circulos parallelos versus occasum, sed oblique, siue per Spiras , & ex hoc esse, cur ex Austrocin Boream, ex Borea in Austrum semsim promoueantur. Debuerunt autem etiam addere Planetas cum m trogradi, V. c. apparent , debere cursum intendere, mouerive celerius, quam FixM. i. & tunc apparere maiores, quod cursum demittant, siue propius Terram ferantur: aliaque id genus similia. Altera Hypothesis eorum fuit, qui censuere Astra illigata, seu quascimplantata esse Sphaeris solidis, ad 'uarum motum circumserrentur, & una cum ipsis abrieerentur si in inferioribus quidem forent alis Bilii premo, seu primo. .sia, o Atque hi quidem propries iere, qui inuexere Se Lundos motus , supposientes nempe non posse viii,
eidem mobili duos per se motus competere , ses
137쪽
ex accidenti, sue ab extrinseco ut dum Nauta a printa in puppim, idque,' in ax strum mouetur per , se: nam interim ex accidenti, seu ad motum nauis mouetur inpartem contrariam, videlicet in septen--
Cum ipsi porro Sphaeras totaleis singularum Pla- netarum in plureis Sphaeras, orbeisve partialeis su distinxerint aliqui tamen secere omneis illos orbeis ,
- .c. Wr ως. Concentricus, hoc est idem cum ipsa Terra, siue Mundo centrum habenteis , aliqui veroqui ex toto, aut ex parte Eccentricos, hoc est centrum clextra, seu aliud habenteis, quam Terram, aut Mum
Hypothesis Concentricorum inductantit ab Eudoxo a Calippo autem, & Aristotele amplificata. Nam Eudoxus primum, praeter Speseram Inerraniatium singularem , attribuit Soli Sphaeras partialeis treis, Lunae totidem , singulis aliorum Planetarum quatuor, Et ea quidem lege, Ut suprema quaeque in omnibus Planctis sequeretur motum Sphaerae Incr-' .rantium, siue primi Mobilis s neque enim aliud ab eaagnoscebat luccedens serretur in ortum secundum longitudinem; tertia faceret varietatem latitudinis quarta, quibus adesser, faceret libratione quadam di rectionem, &retrogradationem. Ille proinde Sphae-
ras Planetarum 2 numero. statuit.
Calippus autem nullam quidem Sphaeram adjun-uit in Saturno, ac Iove; sed in ipsis Marte, Venerciae Mercurio singulas, inSolebatqi Luna binas. Quo
138쪽
Asr Rouo Mica Lib. II. a consilio reticent omnes. Se proinde Sphaeras Planetarum 33. numero secit.
Aristoteles denique singulis Planetarum Sphaeris,
quae non sequerentur motum inerrantium , adjecit alias totidem, quas & Reuoluenteis vocavit quod caeteras reuoluerent, easque Inerrantium motui conformarent inisi quod Lunae, ut infimae nullos Reuot uenteis necessarios censuit.) Quare & Calippicis sit- perinddens 22. constituit Planetarum Sphaeras numero 11. & uniuerse caelesteis Sphaeras adiuncto primo Mobili, seu Sphaera Inerrantium) numero F c. Cum dici inter caetera ex hac impothesi non posset,
quorsum Planetae nunc maiores, nunc minores coimspicerentur neque enim motu ipsorum exsistente concentrico explicari res potuit per minorem, maioremque a Terra distantiam in censuit, qui superiore
saeculo reuocauit Concentricos , ipsosque Circumducenteis, Circitores, Anticircitores, Contravectos appellitauit Fracastorius , censuit, inquam, pos. id. saluari dicendo Planetas maiores, minoresque apparere pro conditione partium caeli, quas pervadunt, . . quaeque res actionem, instar vitroru m varie figurat rum, sic variant, ut talem magnitudinis apparentis varietatem inducant. Omitto autem ipsum multiplicasse Sphaeras Plan tarum ad Vsque. 63, attribuentem nempe soli 4. IIb nae T. Marti V. Saturno io. Mercurio, Veneri, ac Io- ui, ingulis ij. & praeter sphaeram Inerrantium, ad-
jecisse s ad variandum ipti motus , ac insuper Mo-
139쪽
Splurae numero TO. Hypothesis Excentricorum videretur quidem referenda esse ad Pythagoreos , sed quia illi ea usi sunt ad motum Terrae .explicandum idcirco quod spe- ctat ad communem sententiam, videtur omnino at inores habere tum Hipparchum, quatenusillam Homocentricorum farraginem ferre non potuit , tum Ptolemaeum maxime, quatenus Planetarum Theoriam per Eccentricos declarauit. .
H pothesis Ptolemaica, seu communis, qtia est per 'Eccentricos, in Epic clos. A C fuit quidem Ptolemaeus ea moderatione; νά , ut contentus fuerit deseraberePlanetarum viaSper circulos Eccentricos , at quia inuales ccnte opinio ne de soliditateSp rarum cae estium, requirebatur
sollicite, qui stare earum soliditas cum ccccntricitato possc , ideo a 2oo. iam annis coepit Georgius Peum 'bachius taleis Sphaeras excogitare. Esto heic Sphaera quaepiam totalis, . c. ipsius SQ lis, quae centro .Mundi , Terrae e. sistente A, Concentrica sit tam secundum extimam , conuexamVosuperficiem B, C, D, E, quae inmbitur a Splura Maria .ris, quam secundum intimam, siue concauam F, G, H, I, quae ambit Sploram Veneris. Assumatur punctum K, dccxipso, ut centro, conceptoque aliunde Sole
140쪽
le sive extimam superficiem in L , ducantur duo circuli, qui eum complectantur, costat prosecto orbem totalem sic discretum iri in partialeis treis, ut extimus, & intimus futuri sint crastitudinis inaequalis; & medius ille inter ipsos quasi e cauMus aequa
Et quia iste medius est descriptus totus hoe est
eam secundum conuexam, quam secundum conc
inam sui superficiem in ex centro alio , quam ipuus Mundi ; idcirco ipse est, qui proprie, ac simpliciter appellatur Eccentricus , cateri autem duo appet M