Institutio astronomica iuxta hypotheseis tam veterum, quam Copernici, et Tychonis. Dictata à Petro Gassendo regio matheseos professore. Eiusdem oratio inauguralis iteratò edita

발행: 1647년

분량: 314페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

161쪽

Et conueniunt quidem narsus cum Iuperioribus vi insuperiore Epicycli pane, secundum i in inserio 're, contra successionem Sisnoriam moueantur: Acmrsus ut habeant in ipso spicyclo Apogaeum tam te sitim citram Verum, a quo ad ipsorum usque corpora accipiaturi numereturVe Argumentum tam medium, quam verum i pari proinde ratione Prosl phaeresis, aequatiove tam centri, quam Argumenti , adhibitis, uoque minutis proportionalibus usurpe tur: Verum differunt , quod donec versantur non

modo in Apogaeo, sed etiam in Perigaeo , sint cum ipso Sole coniuncti x uti vel ex eadem figura mox adhibita intelligitur. Quod superest autem, Veneris Theoria non alia est a Theoria trium Superiorum ; Quippe ex iisdem, orbibus constat, Eccentrico nempe, ac Fpicyclo, & Equante. Quare & eadem Vti Figura, quae pro illis est usurpata licet ; Si modo lineam Medii motus Solis, una transferri, & transire semper per Epicycli

Mercurii vero Theoria eo sollim differt, quod in-ter duos orbeis crassos, Eccentricosue secundum quid, concipiant alios duos itidem maequaleis; & inter duos , illos collocent AEquantem, inter duos istos Deferen-lcm Epicyclum, seu Eccentriticum proprie appellatum, cuius centrum mobile sit in superscie circelli attingentis Diametro sua centrum AEquantas, & centrum Mundi, eo pene modo, quo de Centro Eccentrici Lunae in superficie circelli circumducto declar tum est , unde neque noua Figura heic videtur opus

162쪽

As TR ONO MICAE Lib. II in P etereo porro motum Veneris in Epicyclo esse dietim grad. α miti. 3 6. ac totam proinde ipsius Perio ' dum absolui intra dies Iroxime αὶ s. seu menseis T. cum semisse: utcumque Is Solem interim progressum, non appareat nobis conjuncta iterato in Apogaeo, aut iterato in Perigaeo, nisi post 19 mens eis. Mercurij autem motum in Epicyclo esse dictim

grad. q. min. s.' ac Periodum ipsius absolui intra dies proxime 88, seu treis prope mens eis utcumque ab una conjunctione Apogaeacum Sole ad Alogaeam aliam, aut a Perigaea ad Perigaeam, non-nisi post 4. fere mens eis redeata Quod ad Latitudinis motum spectat t, oritur is etiam partim ex obliquitate Eccentrici, partim ex inmclinatione Epicycli , & ea quidem utriuique contemperatione, ut in Venere maior sit Latitudo ad Boream, in Mercurio maior ad Austrum , & in Venere quidem Latitudo interdum ad s.'gradus perueniat, in Mercurio autem non amplius, quam ad quinque.

CAPUT VIII. ..

mento attingamus, ac simul quae allata deipso Phaenomena sunt, explicentur, Sciendum est imprimis,quandius nullus fuit circa Stellas Fixas,praeter diurnuin, obseruatuo motus, tandiu Firmamentum,

163쪽

cui ill ae inhaerent, fuisse habitum pro extimo caelo seu Mobili primo ; vii Aristotelis aevo, & sequentiu. bus iaculis, ad Hipparchum, & Ptolentaeum usque. Ex quo autem ipta quoque Fixae depresens, simi in

conlequentia promoueritum Nonum caelum c

pisse addi, quod esset Primum mobile, cuiusve diur

mis motus esset proprius ; & Firmamentum habitum pro Secundo mobili, cuius motus ille in consequeta tia specialis foret. Nimirum, quod duo per se motus uni mobili non competere crederentur , veluti supra attigImUS. Porro quia hic motus adnotatus fuit inaequabili ter peragi, ac etiam, iuxta aliquos, interdum retro gradus esse, ac obseruatum aliunde est, Eclipticam una cum Fixis sic mutare situm, ut illius Obliquitas, atque adeo Declinatio Solis maxima ,euaderet nunc maior, nunc minor quippe quae tempore Ptolemaei aut paullo ante, fuit maxima, utputa grad. 23. minut.1α. Ea deinceps ita decreuit, ut superiore laculo credita minima, exstiterit grad. 23. min. 28 Idcirco coepit superaddi caelum Decimum, quod esset Primum mobile, ac retineri simul caelum Nonum, lictum piae- iisque Crystallinum, cubille in longum , seu in consequentia motus tribueretur, ipsi autem Firmamento amgnatus est motus, quem Accessus, & Recessus, ac

T repidationis, Alphonsilii praesertim dixerunt. Nempe assigηata ut mobili Primo, ita Nonae spharuiae Ecliptica immobili , secere ipsam Firmamenti Eclipticam variabilem, seu ita luxatam in superficie duo in circelloru ni circa puncta H quinoctialia deq

164쪽

AsTRONOMI CAE ZRII. iii scriptorum, ut exinde duplex huiusmodi irregulari

ras crearetur. I es operose declaratur , sed ne tot implicemur talicis, ac in re praesertim, quae forte non ad- , modum firmo fundamento innitaturi conemur dumtaxat eam percipere ex translatis circellis , facilitatis gratia, circa ipla Solstitialia puncta.

Sunto in sequente Figura ABCD Coturus Solsti-riorum in Nona Sphaera; A, & C Initia re, & x in eadem; EFGH, & IK LM circelli ipsis circumducti , E,& I, Initia is & ω in Octaua sphaera, dum Ecliptica utriusque Sphaerae coincidit, & obli

165쪽

quitas minima est. Intelligatur punetia in E proce

dere versus p, ad Boleamici: punc in I verius M, ad Avitium ; tum & cresciri obliquitas , quousque sit ma ima ad F ac M pde Eclipti socia e sphaerae si ista promotior versas intum vadar FM. Intelliga tur eadem puncta procedere ab F in G, ab M in L; . tum & decrestet obliquitas , quousque sit minima, &Eclipticaoetiuae iaci a adhiis promoties in ortum, . coeat cum Ecliptica Mnae. Ihtolli antiis eademse gere a G in N, ab L in C , tum & crescet iterum odibquitas, quousque fiat maxima in H, & Κ, & Eclipti

ca Octauae in occasum regressa euadat HK. Intelligantur denique eadem pergere ex H in V, ex K in I , tum & decrescet iterum obliquitas , quousque fiat minima, & Ecliptica Octauae adhuc magis in occa stim regressa corat iterum cum Ecliptica Nohae. Atque haec omnia quidem ea ratione, ut cum Nona sphaera moueat Eclipticam octauae continenter,& aequabiliter versus ortum kr ipsa tamen Ecliptica Octavae luxatione hac sua huiusmodi motum irregu-

--larem reddat, ac velociorem faciat cum Uterquomotus conspirat in ortum λ memoraris nimirum punctis ,

procedentibus per medietates circellorum E F G, &IM L: segniorem autem, cum alter motuum in O

casum est , iisdem videlicet punctis procedentibus per medietates oppositas GHE, & L LI. Denique autem visum est ex Nono illo caelo duos secere, & ipsum Primum mobile in Undecimum locum relegare , ac ipsi quidem Fir mento in . tum Longitudiora ,tanquam ipsi proprium restitue-

166쪽

tiones, quaru ma ab occasu in ortum , ab ortu in ' occasum attribueretur. Nonae sphaerae ii altera a Borea in Austrum, ab Austro in Boream attribueretur

Decimae , Sicque prior faceret illum Longitudii is

motum nunc velociorem, nunc tardiorem. & posterior nunc maiorem, nunc minorem obliquitatem. .l Itaque solet iam Firmamento motus ille in conssquentia, Longitudinisve attribui, qMi ab usque Co- pernico Praecessio, seu Anticipatio AEquinoctiorum appellatur; quod ille, ob Motum Terrae attributum, existimarit non tam stellas Aquinoctia immota praetergredi, tendendo versus consequentia; quam ipsia Equinoctia stellas immotas deserere, tendεdo verius. praecedentia. Solet & Nonae sphaerae tribui illa Libratatio, quae ideo vocatur Anomalia Praecessionis AEqui noctiorum, quod motum Proessionis AEquinoctio rum inaequalem faciat; ac solet demum Decimae attribui Libratio, quae Anomalia obliquitatis Eclipticae ideo dicitur, quod obliquitatem Eclipticae non semper eandem esse patiatur. lEt Motus quidem Firmamenti, seu Octauae sphae se peragitur lentissime super Polis Eclipticae; liquiadem iuxta Ptolemaeum, circuitum. Vnum non per git, nisi intra annorum 3 6. millia: ut puta unum tam tum gradum intra annos centum conficiens; tametsi successio temporis nos docuit peragere potius intra annorum proxime as. millia r ut puta unum intra

annos 7 o. gradum absoluen. , ytcumque aliunde

167쪽

ita ius et I Turiosis Alphons ni statuerint circuitum non peragere, nisintra mille Ilibit ea, seu millia annorum 49. Motus vero Nonae sphaerae fit quidem seper iisdem Polis, at non circuitum perficiendo, sed leuiter soathm librando. Nam postquam Sphaera progressa est versus ortum per duos gradus, cum triente ; hoc est

gradum I. min. Io. citra,&grad. I. min. Io. Ultra

quinoctialia puncta , reditus ab ortu in occasum fit atque id quidem etiam perquam lente , i Nam unae Libratio eundo, redeundoque peragitur solum intra

Motus denique Sphaerae Decimae habens pro stas quas polis ipsa AEquinoctialia puncta , secundum'

colurum Soulmorum peragitur, libratione adliuo minore i nempC per minuta non plura, quam 24. quorum sint i a. citra , ia vltra Solstitialia puncta, habita quas fixa in ipso primo mobili ; ac praeterea d plo lentiore , cum una Libratio percurratur solui intra ter mille, & OO. annos. Ac circelli quidem heic etiam describuntur, ad

explicandum quomodo Librationes sub medium. celeriores, sub principium, ac finem lentiores appareanti sed, ut tunc adnotabitur , cum quemadmodum rem Copernicus declarauerit, attingetur; videtur res esse magis' commentitia, quam ut scrupulo- sius illam prolequamur.

168쪽

cuare Planetae nunc Majores, nunc Minores appareant

Nus c quemadmodum ea Pliae nomena, quae

sunt initio commemorata, quaequz magna ex parte Passiones Planetarum vulgo dicuntur . ex Hypothes, Theoriisque iam recentitis explicent ur , difficile dictu admodum non est.- Ac illa quidem primum praetereo, quae ex deductis superiore linro abunde fatis intelliguntur; cuiusta di sunt Obseruari Solem , aliosque Planetas nunc heic, nund illeic oriri, & occidere , nunc altius, nunc humilius in meridianum euehi, caeteros a Solis splendore nunc occultari ; nunc reuelari, aliaque similia. Cςtera ut attingam , videtur imprimis nihil esse mirum, si Planetae interdum Maiores, interdum Minores appareant: Siquidem, esim in Apogaeis sint longe a terra, quam in Perigaris distantiores ; necesse est illeic sub minore specie, heic sub maiore reprae

sententur

Nihil necesse est admonere, non esse heic quaestionem de specie, quae propter vapores iuxta horizon rem increscit, quaeque decrescit, prout Sidera subl1 me attolluntur , quippe heic agimus d specie, quae in eadem planetae supra horizontem altitudine, etiam meridiana, apparet . Ac in superioribus quidem Planetis res est facilis Obseruatu, manifestaque admodum. Nam quoties. S oli opponuntur,idcirco maximi apparent, quod i

169쪽

ιIssTIT V TIO NisPerigaeis sint Epicyclorum: ne memorent tesorum speciem tanto adhuc magis increscere, quanto magis Epicyclus ad Eccentrici Perigaeum accedit. Mars certe speciatini qui alias Vix stellae secundae magnitudinis exaequatur, in Oppositione tamet siue duin Acr nychus est, ac utroque potissimum Perigaeo concumrente , ea evadit specie, ut Iopis, atque Veneris ny gnitudinem aemuletur. Facilis oro otiam est in duobus inferioribus, V nere puta, ac Mercurio : sed Venere potissimum, quippe.quae versus Perig. xum, etiam interdiu, ac siil, ipsum meridiem facile videatur. Quamobrem autem non perinide Videatur, cum versus Apogaeum est, etsi eius species per noctem non esse minor appareat, intelligendum est ex infra dicendis, ubi de eius m

ἐn Lunares est paullo dissiciliori obseruauimus ipsi tamen eius diametrum, dum est tam in Eccentrico, quam in Epicyclo Perigaea, esse minutorum 3 i. se

cundorum 6. Et cum Apogaea, minutorum 26. ac 36. secundorum e utcumque alij ipsam ad tantam exili ratem non deducant.

In Sole dissicillima , sed ipsi tamen illius quoque diametrum obseruauimus, dum Perigeius quidem

est, minutor. 3 i. secund. 6. quantam nenate Uinu Lib- inae, Et cum Apogaeus, minut. 3 o. secun l. ra , plane ut non integrum omnino minutum intersit.

170쪽

PA R i ratione mirum non est, si Planetae incede

re nunc Ocyus, nuc segnius appareant. Videlicet tametsi ipsi suis in Eccentricis, & Epicyclis aequabili motu incedant, uti & incedere nobis apparerent , si quemadmodum dichium est, in eorum centris exsisteremus ; necesse est tamen observemus ipsos ferri inmodabiliter, quod ipsorum motum ex centro alieno spectemus. Heinc in Sole, exempli gratia, cum linea Mediarum longitudinum Eclipticam nobis in duas aequa-leis partess diuidens, sic Eccentricum dirimat, ut quae eius portio versus A pogaeum est, maior ea sit,quae Versus Perigaeum , idcirco necesse est Sol appareat nobis percurrere alterum Signotum dimidium temporc prolixiore, quam alterum , atque ea de cauia uno rempore incedere lentius, qui in alio ; sicque inaequabiliter ferri ti & tardissime quidem in Apogaeo, Velo rissime in Perigaeo. . Et Solis Apogaeum subest hisce temporibus, ivt iam ante attigimus, initio gradus septimi cancri: ac Perigaeum adeo initio gradus Septimi Capricor ni, heinc apparet causa, cur ea anni portio, quae est .ab Equinoctio verno in Autumnales transeundo per aestatem, sit nouem diebus longior illa, quae ab Autumnali in vernum, transeundo per hyemem. Niti

SEARCH

MENU NAVIGATION