장음표시 사용
241쪽
do Terra erit Aphelia, maximeve distans a Sole; Pe gelum, cum Perihelia, proximeve circum ias Solem: Nam illud apparenter Soli, hoc reipsa Terrae
conueniet, quatenus eius orbita Eccentrica erit, seu
non tam circulus perfectiis, quam Ellipsis quaedam, in cuius focorum, seu centrorum altero sit Sol, ae Terra proinde ad ipsum nunc magis nunc minus
Scilicet viae Planetarum quas nempe corporibus sitis per aetherea spatia describunt, etiam dum vehi, . reuenique per Eccentricos, & Epicyclos supponunctur) obseruatae Ellipticae sunt, eo fere modo, quo ci in Lunam superiore libro insinuatum fuit: tametsi ita exigente facilitate calculi, intelligantur etiam Eblipses in Eccentricos, Epicyclosque reduci: Quod additur ae E Raeto, futurum , Ut neque ijdem Planetarum Adspectus sint, neque eorumdem Latitudinest neque speciatim Lunae Phases,ipsiusque, ac Solis Eclipses perinde appareant, Sc.
Respondent, ilia, & caetera perinde prorsus appari tura ; quando, licet ipsa sit Terra, quae reuera describat Eclipticam ; de Sol tamen est appariturus eam describere, & Planetae caeteri, dum percurrent Zodiacum , videndi sunt varie cum ipso, ac inter se cons
gurari, discedereque ab Ecliptica, seu latitudinem
Et quia Luna semper circa Toram seretur in ortabita propria , quae perinde Eclipticam in oppositis rQOdis secet , perinde prorsus Phaseis subibit, & Soli conjuncta, aut opposita perinde apparen&, perand
242쪽
Eclipsin patietur, aut non patietur, opposita tam eriti, ac perinde creabit, aut non creabit in Sole, cum erit
conjuncta , absque ullo discrimine. Quod subjicitur Qv ARTO , deridiculum esse;
Terram, Elementorum iacem, caeleste corpus existimari, ac Planetarum unum censeri: Respondent, Terram non esse magis reputandam Mundi iacem, quam Martem, aut alium Planeta me Nam & quamvis luce careat, carere tamen caeteros
quoque; &, si caeteri luce Solis splendeant, eadem pariter & ipsam splendere.
Non. esse eam minus globosam, quam illos; ut proinde per aetherea spatia circumduci perinde v leat. Non esse molis incongruae: cum, ut minor albquibus, ita maior caeteris iaci Et quamvis superficiem inaequabilem, asperatamque habeat; habere tamen & ipsam Lunam, Ut T lescopio conuincitur: & habere caeteros quoque non esse improbabile, vel ex eo , quod plusquam ex uno sui puncto lucem Solis ad nos restectant; ac aliunde obtuse luceant, neque Fixarum instar scintillent, tanquam maiore radiorum parte ob amfractus varios, alio, quam Versuro noS deflexa. i Imo & quamvis generationes, corruptionesque in Terra fiant: non posse probari, quin fiant similiter in caeteris, tametsi ipsas non magis videamus, quam videri possent ex Luna, & caeteris eae, quae in Terra sunt, Si fiant , non posse propterea issos reputari im
perfectos: Moniam imperfectio est quidem posse
243쪽
non autem manendo incolumem posse ex corrupti ne quorundam, alia, aliaque prosenerare. Esse sanὸ longe maiorem in ipsa Terra perrectionem parturire hanc tantam storum, aliarumque rerum elegantiam, cum id citra ullum molis suae detrimentum faciat Dquam si corruptione immunis, absque ulla prorsus tuae superficiei immutatione perseueraret Ad haec ,non modo Terram,& Lunam comm tare vices, dum sese vicissim obseurant,& illumi nant; sed etiam quicquid Venus, aut Mercurius apparent Terrae, apparere Terram Marti, Iovi, & Saturno. Et quicquid Mars, Iupiter, aut Saturnus Termapparent, Veneri,&Mercurio Terram apparere, hoc est, quod attinet ad motum , formamque ipsius, quod ad magnitudinis variationem , quod ad Phaseis, & caetera. Quod reputatur Qv I N Tis inconcinnum, immeniam adeo habere illam Fixarum a Terra distantiam, ut totus iste Magnus orbispuncti instarhabemdus sit: Respondeant; cum nulla sit ratio, nec sensu facta obseruatio, quae eata minorem esse conuincat i &ex ipsa aliunde supposita,Phaenomena omnia concinnius saluentur', quam dum minor, iuxta vulgarem opinionem, supponitur , ideo non videri eam iure
Nam quod vastitas quidem tanta reputetur sv pe stua; videri illos, qui ita sentiunt, esse simiani opificiso Tuficentiae inaura dum non capientes, quo sitire
244쪽
λs fit o u o M I C ae Lib. m. nim Deus tam amplum Mundum fecerit; eius potentiam, sapientiamque ad sui captus, , Ut sic dicam; ad suae parsimoniae angustias deducunt. Quod DEMvM, fore ergo Solem quavis stellas
Pixa conso ua minorem, quando, si totus Magnus orbis conspici a Fixis, ob lui exilitatem non possit; longe fuerit minus conspiciundus Sol, habitus dum taxat quasi eius centrum :Respondent, posse tamen Solem minorem none se ; & minorem licet', posse tamen adhuc ex ipsa FNxarum regione videri'; quod, ut lucernae flammula procul e tenebris conspecta in amplissimam speciem dilatatur; ita per tenebras nocturnas dilatentur diu li stellarum, qui absque tali dilatatione essent pura ctula mere inconspicua. Quare & futurum, ut Sol perinde amplificareturi spectatus e teliebris, emcererurque stellia instar comspicuus , utcumque absque amplificatione huiusce modi, euasurus esset punctulum plane incospicuum
CVid ad ea, quae ex Phasica: IA M ex .Physicis illud p R I M v M est, quod i rsimus locus, quale Mundi centrum, siue medium est, corpori onanium grauissimo; qualis est globu,
Terrae, debeatur. . Sed respondent; Prinalim, ex niente Platonis; da ri quidem in Mundo extremum, & medium ' -
245쪽
ios IssTITUTIO Nisium non idcirco extremum Supremum; neque ilium Infimum censeri. Quippe supremum, & infimum dici dumtaxat comparatu, siue respectu habito ad situm partium animalis, hominis vero maxime;
eui, ubicum quet in Mundo sit, illud est superius, sursumve, quod est ultra caput λ dc illud inferius, deor sumve, quod est ultra pedes. Deinde, Terrae quidem parteis esse , dicive posse. graueis, quatenus ari Terram, Ut ad totum, cuius in columitas exv mode partium dependet, feruntur , at totam Terram secundum se neque grauem esse, neque leuem magis, quam Lunam, Venerem, aut
quςmlibet alium caelestium si oborum, quorum par-ms similiter, si quapiam vi distractae fuerint, suum. quaeque globum pari iure repetent, & poterunt gra-μes perinde censeri Ad-haec, dari quidem inTerra centrum, siue medium, Versus quod ex accidenti grauia ferantur ex accidenti, inquam, nam per se feruntur dumtaxat ruersus Teme corpus, cui uniri appetunt faciuntque interim id per breuissimam lineam,quam finitii contatingit respectare centrum)at non idcirco Terrae centrum idem esse cum centro Mundi , posseque adeo grauia, ubivis in Mundo Terra fuerit, tendere verius eius centrum.
SECv NDo illud, quod simplici corpori, cuiuς
modi est Terra, 'nicus simplex motus conueniat; Quare cum Terrae competat rectus, ipseque deoω ut motus partium indicat in non competere cir
246쪽
Asino MICAE Lib. III. 1 dis sed respondent ; falsum imprimis id esse, ut Terra simplex corpus sit, quod experientia docet potius esse
ex rebus adeo heterogeneis varie commistum.
Deinde, ne corpori quidem simplici repugnare varietatem motuum, modo ij non sint in parteis si mul oppositas; verum sint ex iis, qui in eandem partem, regionemve conspirent , quemadmodum di ni iam est de globo supra planum voluto. Ad-haec, non idcirco competere toti, quod eiuς parti competit, si ut pars est, competar ipsi ; alioquin enim totus homo deberet esse orbicularis, quod eius caput tale sit: quare &, non ex eo, quod partes Terrae
recta feruntur, oportere recta ferri totam Terram, quando motus rectus partibus eius competit, ut cum ea unianturi Terra autem tota Vnionem cum alia re
Postremd, tametsi partium refrae motu ectus stproprius; ipsis tamen simul competere morum totius, hoc est circularem, quatenus dum cadant, una interim transferuntur S eo modo,quo manui,praeter motus proprios, sursum, deorsum, prorsum, retro stim, in gyrum, &c. competit simul motus corporis totius, cum quo incedente interim transfertur.
T Estrio illud, quod Terra motu adeo dissiparetur ; nosque ipsi adeὀ rapidetranslati, aerema nobis proscissiim , estectumque quiali ventum mi
lerabilem, non serremus. mi. . . ilu-Sed respondent; P nurn , Te ram mai netica Vi,qua terrena omnia remnes coliti eat ei ilicet unodo, quo Magnes magnetica omnia, VU
247쪽
tus a s T I r v TI O vssi iusta magnetis, ac ferri ' & terrena eo modo attracta dici grauia, non tam insita qualitate, quam im pressa a Terra virtute i leuia autem censeri ea, quae minus sunt gravia, minusve etrabuntur, ac cedunt lo cum grauioribus, non, ut omnino distrahantur, sed sold m, ut sint remotiora, siue exteriora , & cum propinquioribuso interiuribusve, per intermedia cohae
Deinde, non ideo dissipari Terram, quod que admodum parteis sui omneis ab intimis, ad extimas usque magnetica vi continetinta moueat sese,& con-uebat ipsis, veloci quidem, sed uniserini tamen, ocaequabilis placidoque motu, non aptem ita, ut vasubsultet, vel impingatur in aliquid , a quo succussa parti exturbe pellat-Ye a se, alioque , citius, quam quo ipsa tendit, praejiciat. Adbbaec, quod Aue quo JRe sit, etc -nte- dictis, ter renae materiae, &sili item psum globum, lanugiaris instar circumvestiat, ideo ipsum una cum Terraua cir inferii, ut nos intra iptrumdegentes, Vnaque translati, eum noli proscii alibi , que quasi velim cum factum persentix nu.
Et denique tatuere, quoniam Aer suxibilioris est substantiae, nequo in velocitur abripitur, ac solidus interior globus, heinc esse vi exi, cur sub AEquatore,
ci circitar ipsum, qua motub Terrae in ortum velo cissimus est, aer sic resistat, inque occasum veluti eat, Nautae illum quasi yenrum S indesinentem, M. qu bilem experiantur.
id- quidpiam dicatur de Mari,quod ob sui 2 que
248쪽
fluxibilitatem non- nihil retardatum fluat, ci ex sui xumulatione, objectuve littorum refluat, ut paullo
QvAR T o illud, qu6d nullum corpus aut sui sum emissum , aut superne dimisium, ad perpendia xulum caderet, si dum esset peracrem, locus Terrae, cui immineret, perinde subduceretur,ac emissae su sum sagittae, dum nauis. transfertur, subducitur puppis e qua emissa fuerit. : Sed respondent, Primum, falsum esse sagittam sursum directe e puppi emissam, in puppim non recidere3 utcumque id hactenus fuerit, sed ab inexpe tis scilicet, objectum. Nempe causam esse, quod n
uis motum suum imprimat rebus omnibus, quae ipsa vehuntur, ac ipsarum interuentu mobilibus omni bus, quae mittunt, aut dimittunt ipse. Et ex hoc fieri , ut dum arcus motum sagittae imprimit sursum, imprimat .simul motum prorsum, quem ipse litterima naui, aut ab homine, ab eadem naui transvecto habet; sicque sagitta,dum est per aerem, immineat se
per puppi, &in eam tandem red dat, propter huius
Simile porro esse, non modo, dum quis esterna seu pede mali,lapidem projicit in carchelauma verun etiam, dum lapidem e carchesio dimittit m ptemam. Is enim lapis neque dimissus ex parte puppis a malo deseritur, neque dimissus ex parte prorae, a malo a tingitur; sed perinde in pternam, ac si nauis quiesce, xet, cadit. .Nimirum, quia licet dimittent nullum
otum sibi propitum adhibeat, imprimit xamen gla
249쪽
idis INSTITVTIONI sineralem, quem habet a naui, malo intercedente, impressum, ex eoque fit, ut dimittens ex parte puppis lapidem , tantumdem ipsum versus malum interim
aufugientem retrahat , quantus cst motus ipsius mali ; de dimittens ex parte protae, tantumdem ante malum interim prosequentem conjiciat, quantus est motus eius dein mali.
Itaque exemplum objectum ita posse retorqueri, .ut pari modo Terra motum suum imprimat rebus omnibus a se vectis': ac lapidem emtisum sursum , idcirco in eundem Terrae locum recidere, quod proiiciens ipsi non tantum propriam imprimat vim, . qua adigit sursum, verum etiam vim, quam habet a Terra, & propter quam lapis tantumdem, quantum ipsa Terra, transferatur prorsum , sicque dum est in aere, eundem semper locum respectet, & in eundem.
Quo eodem modo, e Turri dimissus, in locuta cui imminet, cadit, quod licet di mittens motum sui
proprium non adhibeat, motum Eusen imprimita,
qui sibi sit a Terra, turri intercedente, impressus. Deinde, ut motus sagittae, Iapidisve e naui emissi,
iue dii ilai, non est reipsa rectus, sed inflexus, &seeundum lineam, quam dicunt Parabolicam; ac apparet tamen iis omnibus, qui in naui sitiat, reehus, seu perpendicularis , quoniam oculus non percipit motum , quo vehitur osse, quique est communis sagittae,ac lapidi ; sed illum dumtaxati qui praeterea δε- primitur; Sic motum lapidis e Terra sursum missi,
ut e turri dimissi, non esse quidem reuera rectum,
250쪽
AsTRONOMICAE Iib. III. sed esse per spatia Mundana admodum inflexum, &Paraboles apertissimae; ac apparere tamen rectum,' siue perpendicularem omnibus a Terra conuectis; '.quoniam pari modo oculus non percipiat motum, quo ipse interim a Terra transfertur , quique communis lapidi etiam est, sed alium solum, qui prieterea lapidi, aut a projectore, aut a grauitate, attractione-ve fuerit impressus.
Id solum discriminis esse, quod aliqui possint extra
navim consistere, qui motum nautis perpendicularem visum, observent inflexum , at nemo extra Terram figere pedem valeat, ut instexum deprehendat illum, qui videtur ipsis Terricolis perpendicularis. Qv I N T o illud, quod globus bombardicus in
occasum explosus longius tenderet, tanquam machina in ortum simul consequente: ac rursus explosus in austrum, vel boream, tantumdem semper aberrais rei ascopo, quantum scopus, dum globus esset per
Sed respondent primum , ut duo Pila colludentes supra nauis transtra parem quidem vim, quantum est ex se, pilae imprimunt; unde & habito respectia partium nauis, tantum spatij peragit pila versus proram, quantum Versus puppim : verum qui est ex parte puppis, adijcit proprio motum nauis; & qui eidei parte prorae, subducit; ac fit exinde, ut mitia pila in proram, tantum praeterea spatij aerei conficiat, quantum collusor a prora interim abducitur , dum pila est per aerem; & missa in puppim tanto minus coα- sciat. quanto, dumida est per aerem, collusor a pup-