장음표시 사용
181쪽
diutissis. Causi . Prognose. Curatis.
a o LIBER II. SECT. II. CAP. XII. bus , paucioribus rem perstringendo , dicendum potius existimabimus , non aliud esse lienteriam , quam alvi fluxum, quo alimenta, dentibus etiams confecta , adhuc tamen cruda, atque integra , ides planὸ indige-
prida ivsa sunt, ex also dejiciuntur .
Signa, tum ex recrementorum natura, quae
colore , Odore, taeterisque universis qualitatibus a cibis in ore consectis,discrepare non multum debent; tum a frequentia , qua per alvum dejiciuntur, desumenda sunt, Lienteriam produci, frequentius saltem , credimus , succorum Vitio, tum ventriculi, tum intestinorum , qui utpote glutinosi, crassi, & acres , neque subeunt cibos ingestos , quos digerere, concoquere ,& subigere deberent; & nonnili rudi ter, acriterque intestinorum tunicas pungunt. Hinc, eorum pressione , aeque ac motu peristastico concitato, efficiunt, ut alimenta crebro , atque indigesta , foras egerantur . De lienteria id prae caeteris ex Musitano habemus. Si sit diutina , & ab ulcere priecipue ventriculi, pa rietes interiores exedente , eam periculo maximo neutiquam Vacare; quoniam , quum universo corpori alimoniam subripiat, tabem percepe , cach ex iam, hy dropem , & maxime tympanitidem , inducit. Tum, quum morbis supervenerit acutis, lethalis ; multoque magis , quum chronicos insequuta fuerit: idque ob virium imbecillitatem , quae fieri haud potest , quom,
nus in lienteria magis adhuc in dies resolvantur . In diaeta eadem propemodum servari debent,quae ratione diarrhoeae superi us innuimus . In Pharmacia id enixe praestandum, ut humores glutinosi, & tenaces in cavo ventriculi resolvantur; utque eorum acrimo nia quodammodo cicuretur . Purgationes, si modo
182쪽
urgeat necessitas, lenes semper sint. Conveniunt igitur ex pulpa tamarindorum, ex insusione corticum myrobalanorum , ex rha barbaro, & maxime cum sero caprillo, quod sane mirifice semper profuisse , comperimus . Alvo , si opus fuerit, uti ante diximus , pu gata , transeundum ad alterantia, absorbentia , amaricantia , & aliquantulum roborantia , sive adstringentia . Commendamus itaque coralia , margaritas, te stacea praeparata, cornu cervi ustum , oculos caner
rum , crystallum montis in pollinem redactam, hisque similia . Commendamus itidem chalybeata, & praesertim adstringentia , theriacalia , myrrhata, aloetica,& reliqua, quae visceribus aliquid roboris impertiri valent. Fercula , item et potiones subacidas, eoquod acidum ventriculi deficiens lienteriam quandoque secerit , mirum in modum profuisse, non semel innotuit. Quo in casu et nitrum depuratum, dosi congrua in jure propinatum. lienteriam illico sustulisse , compertum habemus . Neque in curanda tali aegritudine plano spernendi sunt solus epigastrio admoti, ex decoetionibus corticum , baccarumque juniperi, soliorum salviae,
summitatum absynthii, rorismarini, cum vino myrrhato, aut aceto rosaceo, aut spiritu vini. cum aqua tamen bene dilutis; quae tametsi extrinsecus applicentur , Viscera fovendo, recreant, & labem intus contractam discutiunt. Haustu vini optimi, reliquis omnibus pretes diis tum intus , tum foris incassum pridem adhibitis, pervicacissimam in abstemiis interdum lienteriam curatam vidimus.
183쪽
teriae medendos praestare conasuevimus, historia declaram a
i a LIBER II. SECT. II. CAP. LII.
PRiscus vir ingenuus, bene temperatus , gracilis tamen nonnihil , literis , aeque ac aliis pluribuslioeralibus artibus vacans, cuidam puellae, quam samando , multo ab illinc tempore se perditum iverat, tandem aliquando nuptus , Vino, venerique inter nuptias postquam plurimum indulserit, mense Octobrilientericus fit. Siticulosius propterea , languens , aenauseans, de ventriculi quodam pondere intimo, ae lassitudine conqueri cepit. Et flatibus in se per freque ter obnoxius permolestas patiebatur hypochondri Tum tensiones. obmurmurabant ei persaepe intestina, ac, alvi profluvio superveniente, faeces solutas, una et cibos paulo prius ingestos , non modo incoctos, quinimmo et, aut parum, aut nihil propemodum imm talos identidem in dies egerebat. optima iccirco in omnibus praescripta vivendi norma, per dies tres Pri Geum ita aegrotantem sola diaeta tractare curavimus. Verum, quum id eatenus incassum pene cessisset, potionem hanc A solventem, in sero caprillo diluculo sumendam , ei consecimus ὁ cui praeterea, ut primum alvum concitaverit, aquae nucerinae frigidiusculae pro Iubi tu hauriendae potestatem secimus. Periahit iterum , atque iterum, ut ei libitum fuit, & una pommodum cum aqua, tum per alvum , tum per urinam , seces quamplurimas istutas, inter colluviem quandam mucosiam , uberrime excrevit. Mox stomachum sibi, atque ac intestina, ut ipse ajebat, plurimum i vari sensi. Enimvero flatus, virium languor, sitis , praecordiorum anxietas, nausea, & reliqua omnia symptomata , longe mitiora subinde evaserant. Postridie alteram potionem B roborantem, una et nonnihil
184쪽
aperientem , antelucanis horis deinceps per dies aliquot sumendam in eodem sero caprillo, paravimus . Haec alvum leniter diebus singulis non procul a prandio semel, aut bis concitabat, & famem aliquantulum acuebat . Interim vini usium ad dies plures ei plane interdiximus . Loco vini, infusionem hanc C pro usu quotidiano potandam , ei propinavimus. Ex hoc fa-itum sui sis, opinor,ut Priscus noster,diebus quindecim vix exactis , alvi fluxu compresso, & cibos appetere , eosque in stomacho digerere, atque in intestinis per Cere , ut antea, eeperit. A Corrae. Orobalanon citri manes. , rho Bais. elect. scrvj., cinnamom. Ut. Ierussi. , seri co pril. librj. M.,s in f, or macer. S. A., eolre., ct ad de med. hisson. opt. unc.θ. CV. , ut m. in Auror. B Rhaharb. eleu, cinnam. ope. ano scrvd. s
IIbr iiij. M. ,s in s., or macer. S. A., or adde postular. major. mundat. g.f. ad gratum saporem. Dec quant. S. A., colet. pro sotu ordin rio, ut m.
ANIMADVERSIONES AD THERAPEUTICEN SPECTANTES.
ΜYrobalani fructus, sunt prunorum quasi species
quaedam exoticorum, nobis hodie admodum noti . ln quinque distribuuntur genera; alii quippe dicuntur chebuli, alii euriri , hedirui alii, alii indi, emblui alii; de quibus consule Schroderum , DOnetellium , Ett mulierum, aliosque, qui de iis exprofesso
185쪽
εν LIBER II. SECT. II. CAP. XII.
sesso verba fecerunt. omnes in usum medicum adhi-hentur ; qui, si dosi congrua propinentur, leniter purgant , una et nonnihil adstringunt. Idem propem dum praestant, quod priestare selent tamarindi, de quibus infra dicendum. Fluxibus alvi universis , vel dysentericis sedandis , apprime conducunt; effectum
perquam commode praestant, si sero, praesertim cum rhabarbaro, aliisque rebus amaricantibus , infundantur, colentur, & exprimantur . Blande si quidem , quum per infusionem ita cum sero hauriantur , alvum ciunt, sordes eluunt, & leniter postmodum ejusdem alvi laxitatem cohibent. Hinc alvi fluxu in provocant prius , quem subinde, humoribus peccantibus egestis, peropportune sistunt. Veruntamen si quis in Praximedica iis abutitur , adstringendo, viscerum Obstructiones parit. Quamobrem , corpore non nisi probe ante purgato, alteratoque, propinandi sunt; eosque
per infusionem potius, uti diximus, quam sub alia quavis forma, praescribere juvat. Quinimmo, et postquam alvum movere ceperint, ad eluendum quicquid intus ex myrobalanorum ingestione concrescere unquam potuit , potiones uberrimas, sive ex jure insulso, sive ex aqua chalybeata , si ve ex aqua simplici delacatissima, aut nuceriana, haurire expediet. Eligendi sunt, qui gummi plurimo scatent. Dosis eorum est ab uncia semis, ad drachmas sex circiter. Graecis Veteribus, uti creditur, plane fuerunt ignoti. Arobes eos primum protulerunt.
186쪽
De Coeliaca. Coeliacam idem est dicere,prope,ae si ventralem,aut ventriosam ammonem diceres.Nihil aliud est,nisi ahi fluxus , quo unu cum secibus sistis et e Ius promiscvj egeritur. Enim vero, quum id morbi genus
Priscis describere placuit, celerem esse dixerunt exculentorum , potulentorumque exsomaeho transtum ad intesina , atque ex incesinis per anum , sub forma chru , aut cremoris , excreIionem . Ex hac duplici tum Veterum, tum Recentiorum edescriptione quum faci Ie depromantur coeliacae Indicia,
nihil est , quod in diagnos diutius immoremur . Ad causas igitur, unde exoriri potest, sine mori Causa. transire iuvabit. Eas imprimis sitas esse, opinor , &in sermentorum pravitate, & in obstruetionibus mesenterii . Ex fermentorum pravitate extitisse putamus coelicam, tum , quum eorum vitio , bilis potissimum, succique pancreatici, eveniat, ut ch3lus ab alimentis ingestis, licet quodammodo coctionis ope eliciatur, non omnino separetur . Ex obstructo mesenterio coeliaca procreari videtur, tum , quum , tubulis chyli seris aus obstructis , aut contractis, chylus , recte quamvis ab alimentis eliciatur , & segregetur , subire tamen nequeat laeteorum perquam exiles meatus. Hinc per anfractus intestinorum una cum lacibus vitiatus , intrinsece immutatus , & quasi corruptus, nil mirum si alvi fluxum provocet, & si per alvum, ita ut monuimus , inter iaces solutus, deiiciatur. Coeliaca, quae obstructo exoritur me senterio, Prognosis.
pervicacius uiplurimiim resistere solet, quam quae
187쪽
liacae medendos praestare consue vinius, historia deelaxamuss
LIBER II. SECT. II. C Λ P. XIII.
originem ducit sermentorum culpρ . Quum altas egerit radices , hoc est quum suerit inveterata , nullam propemodum curationem admittit. Quo chylus inter
seces uberior ex alvo egeritur , eo citius aegrotun extenuat, emaciatque.
Coeliacae curandae praesidia in rebus iis versari 21ent, quae, vel sermenta digestionis corrigunt , vel viscerum recludunt obstructiones . Constituta itaque optima victus ratione . item et in reliquis omnibus norma recte prie scripta, alvum blande , si opus fuerit, extergito; in quem finem clysteres simplices , aut lenia, purgantia,ex rhabarbaro praecipue, adhibeto, quoad alterantia commodius transire queas. Haec conscere poteris ex herbis, radicibus , soliis , floribus, fructibus, corticibusque a Marieantibus, & praesertim aromaticis: neque salia ejusdem generis semper improbabis . Conveniunt quoque theriacalia, aloetica , gummosa, myrrhata, & reliqua ejusnodi aperientia; quorum usus tum ventriculi, & intestinorum facultatem enervatam acuit, tum materiam concretam , quae
tubulos in farcit, resolvendo, viseerum distulit o structiones . Neqtre subacida omnino contemnenda veniunt, de quibus certiores non semel faeti, coeliacam sola non raro penitus eVicisse , proferre non dubitabim .
ΗΥspulla virgo Superis in coenobio sacra, ann
rum aetatis triginta circiter, optime temperata, ad calidum quippe, & humidum vergebat . Fortis erat plethorica , servens, ac forens . Corpore in summa , aeque ac mente egregie constabat . Ex gravi moerore mense Novembri fluxus consueti per pu
188쪽
denda compressionem passa, conqueri cepit de virium extrema imbecillitate , gravedine, aliisque pluribus
incommodis, quibus nunquam prius obnoxiam se se serat . Pulsus interim celer fit, ac praetermodum languens. Urinae, quas emittit, perexiguae, atque in coctae sunt. Intumuit alvus. Calor supervenit, &praecipue sub vesperam, quasi sebrilis . Cibos non appetit , & quos invite , & pene coacte ingerit, perquam regre concoquit. Quinimmo et non procul a pastu per alimentorum , ut inquit, indigessionem, viscerum ardor ei suscitatur, quem paulo post, leve quoddam insequitur animi deliquium . obmurmurat exinde venter , solvitur , & una cum is cibus incoctis , chyli copiam uberrimam quotidie dejicit immixtam . Mox sitit, ac aqua simplici abunde epota , aliquantisper re citur. Atque in dies adeo contabescit, ut macie pene consecta , ac viribus plane fractis, nec stare , nec
surgere ab ipso cubiculo amplius possit. Diem prope trigesimum in eo deplorabili statu diutinae coeliacae jam
exegerat, & praesidia uni Versa eatenus incassum experta , propediem se decessuram , opinabatur . Remedia , quae ei propinare consueverat Clinicus ille , qui talem Coeliacam ad id temporis tractaverat, ex rebus calidis excerpserat, & neglecta sanguinis missione, pulveres varios stomachicos , varia salia ejusdem generis , necnon item jusculum , modo ex pullis tum gallinaceis ,
tum columbinis , modo tum vervecinum , tum vitulinum , plurimum tamen semper coactum .pe pius in die in alimoniam suppeditaverat. Quibus Omnibus examinatis , clystere ex aqua chalybeata mellita prius indito , ac saphena inde soluta , sanguinem ad aliquot
tantum unctas , eoquod vires plurimum essent fraeis, extraximus . Decoctionem hanc A aperientem nonnihil , una et roborantem , in sero caprino quotidie di- Tom. II. Z lu-
189쪽
UI LIBER II. SECT. II. CAP. XIII.
Iuculo sumendam diebus sequentibus , ei consecimus. Semicupia interim , & pediluvia bis in die tepentia, ac resolventia ad viscerum reserandas obstructiones, ex lixivio cinerum sarmentorum, ac ligni juniperi, praescripsimus . Post dies ab ejusmodi balineorum usu
circiter sex, permultam urinae copiam excernere cepit , item et detumescere abdomen , noctuque placide conquiescere, neque adeo , ut antea , a cibis abhorrere; quos insuper sine gravi sui incommodo postmodum in stomacho conficiebat. Quod sane effecit, & ad vires restaurandas, & ad tantam maciem eximendam , Iac caprinum chalybeatum , & una cum casse, qua insequitur ratione B , paratum, sub vesperam diebus singulis , ut ei propinaverimus. Id vero, quia plurimum in dies profecisse, videbatur, bis postmodum int die propinavimus: nimirum , & sub vesperam , ut antea , & loco decoctionis praescriptae antelucanis horis. Ab usu vini , dum lac sumebat, sese prorsus abstinuit. Pro vino , infusionem hanc D , utut ei liberet, hauriebat. Pro victu , nonnisi borragine , endi via, & cichoreo cum pane triticeo in jure vitulino elixatis , ad. dito lacte cum ovi recentis vitello quassato, & modice cocto, vescebatur; qua simplici methodo ita serme servata, intra paucos menses , excretionibus per pudea da de more refluentibus , Hyspulla convaluit. A P. Folior. cichor. ,simpineII., eapitur. vener. , Dr. periri, borragis. sina. ρvj. eri caprari libr., M., I. lev. insuis, in qua subinde ter, vel quater ex linguatur ferrum candem S. A., colet. , or adde co-sau. moni. praeparat. drach.jῬοΘ. elees. gr. iij. Bras. de cichor. cum rhaboris. uncj. Cas. ut m.
190쪽
De Dasenuria. I Dem apud Griecos insenteria, quod apud Latinos,
intesmorum di eulias indicat, sonare propem cium consuevit. Affectionem hanc, quasi ab intestinis exulceratis unice existeret, intesinorum exuiseratio nem appellavit Galenus; quam subinde a torquendo rormina passim cum aliis dicere placuit Celso . Prox ma his inser intesinorum mala tormina esse consueve- ρου , d enteria graecὸ zocatur. Intus intestina exu cerantur , ex Φis eruor mansi, i sique modὸ cum se
core aliquo semper liquido, mori cum quibusdam quas Hucosa excernitur. Interdum simul quaedam earnosa escendum. Frequens deferendi cupiditas, duorque in uno es. Celsus a . Ex quo factum fuisse vide tur, dysenteriam a quibusdam proprie dici quoque diarrhoeam cruentam; quum nihil aliud revera, sit, quam alvi fluxus , quo faeces cruentiaι ejicimus, vel pro fetibus, aut Dnguinem purum, fur sanguinem μ-nDyum,aut sero dilutum earnis adinsar loturae. Vel, ut Veteres protulerunt , quum nihil aliud sit, prieterquam risi dejectio frequens, eruenta , cum dolore Pe reis , atque intesinornm ulcerctus, ob materiam acrem,