장음표시 사용
331쪽
tio, commisimus, hasce Serenitati Vestrae literas cis. ferre & animi nostri sensa pluribus exponere: Quem ut benigne admittat, fraterne Serenitatem Vestram requirimus, atque hisce eandem divinae tutelae animitus commendamus. Dabantur C piae Uramannorum, i9. Decembris I639.
Serenissimae Regiae Majest. Sueetae
respecti e Tutores & Administra rores.
Thesaurarius. XCIII. Lisera CHRISTINAE, Suetorum Regina, ad ELLSABETAM, Friderici V. Electoris Palatinista duam, quibus se omni essecisse sudio refert, in Hectorμαι θαι, eustodia, cui Molini commissuι erat, quam primum emittatur, l0st.
SErenissima Princeps, consanguinea. & amica charissima. Literas Seren. Vestrae Hagae 2 Novembris praeteriti datas, hisce diebus recte accepi
332쪽
PROCERUM EUROPAE. 161mus : e quibus praeter opinionem intelleximus S xenissimum vestrum filium, Dominum Electorem Palatinum, Carolum Ludovicum cum ex Anglia per Gallias iter faceret, Rhenum versus, eo fine, cujus in literis vestris inentionem injecistis, Molini detentum, & quo minus iter susceptum maturaret, Perficeretque, remoram ipsi injectam fuisse, causae
communi multum ossicientem. Nosque amice requirere, ut operam Nostram contribuamus, imprimisque Nothro in Gallia Legato mandemus, omni ope & ossiciis ibi in id inniti, quo dicti Electoris relaxatio promoveri,& propositum iter citius ab eius dilectione ingredi atq; absolvi possit. Nos attendentes Dominum Electorem,Serenissimum Uestrum Filium iter illud, pro communi bono suscepisse, atque ut foederatorum exercitui ad Rhenusti agenti subsistentiam conciliet, statumque istum Conservet, Operam contribuere voluisse. Non Potuit non grave nobis accidere, quod a tam salutari proposito mentum eum fuisse comperiamus. Cumque nos huic intentioni effectui mandandae, occupatum eum pro mutua necessitudine secundare, alienae non suerimus, ansam nobis hoc interiecto impedimento praereptam, dolemus. Et .quamvis causa jam minus sit integra, tamen ad requisitionem Serenitatis Vestrae relaxationem Dilectionis suae, quam operosissime apud Christianissimum Regem sollicitabimus. Quod ossicium, cum serio peragere ordinario nostro inibi Legato mamdaverimus, non dubitamus, quin omnem eo Dp ram siti collaturus, quo & mandato Nostro, ut&
333쪽
LITER AE fatisfiat. Quo nomine & Dilectionem Serenisi Regis Galliae, studiose per literas compellavimus,
ita ut locum rogationi nostrae relictum iri.sper mus. Etsi praeterea affectum, quo Domini Electoris Dilectionem , adeoque totam ejus inclytam Domum, semper prosecutae fuimus, & etiamnum prosequimur, opere ipso etiam in aliis contestari poterimus, nihil reliqui faciemus, quo magis magisque demonstremus. Datae I Olmiae Iy. D cembr. I 609.
XCIV. Litera quibus Theologi Scotici, Reformatu per HELVETIAM Theologis Ecclesi Scoticana faciem
a primis ejus incunabulis ad sua usque tempora brevibus delineatam repraesentam, seque a Pe duellionis s seditionis crimine purgant, ἐά o.
LIteras Vestras, fratres in Domino plurimum h
norandi, iO. Ian. datas, vertente Martio accepiamus, cum Apographo Epistolae mense ante Iunium exaratae: ex quibus curae esse Vobis & cordi Regni &Ecclesiae Nostrae pacem ae salutem perspicimus, quod non modo incolumitatis ergo , nos orare, hortari pergatis, sed & apud eos, qui gratia& autoritate apud Regem valent atque pollent, laborem, operam &studium ad Nos sublevandos interponere non gravemini. Debemus & hoe humanitati vestrae. quod adversariis temere fidem non adhibendam duxeritis, qui NOs etiamnum calumniis onerare, ac sinistris rumoribus diffamare ac deserre satagunt. Quibus arctissimis benevolentiae vinculis Nos ita obstrinxistis, ut tanti bene
334쪽
1icii memoriam nulla aetas, nulla oblivio delere possit. Quod vero Vos angi & cruciari scribitis, tristi accepto nuntio, Regem orthodoxum, in subditos orthodoxos eosque in sui defensionem
Parare arma , atque idcirco tantorum motuum totiusque Controversiae causas edoceri a Nobis
studiose exoptatis, quae quia in abdito non sunt reconditae, sed in aprico positae, sollicita investigatione non egent. Malorum etenim omnium Entes, in Regni hujus & Ecclesiae perniciem redundantes ex Episcoporum typho, tyrannide &hetero doXia certo certius promanare cernimus. Non
pigebit ergo in Vestri gratiam. fratres in Domino
Plurimum colendi rem altius repetere,atque a Christianae fidei initiis in hoc Regno exordium paucis arcessere. Tenete igitur: Depulsis Ethnicarum superstitionum tenebris, Scotia per Apostolos, aut Apostolorum Discipulos saltem anno a salutari partu, plus minusve CC. subditos publice cum Rege Christo nomen dedisse: Exinde per totos ducentos annos Genti Scoticanae, Episcoporum potestatem & Nomen non innotuisse, sed Presbyteros Ecesesiae gubernacula tenuisse, quo temporis spatio exacto, ad annum Christi usque M. quatuor titulo tenus Episcopos, nullis distinctis limitibus, nullis divisis Dioecesibus, non Imperio sed sanctimonia, in communi Eceses a rexisse tradit Boetius. Quantum vero a praesidentia Episcopali abhorruerit Nostra Ecclesia, testis locuples venerandus Beda, qui in insula illa, in qua septilius est Columbanus, presbyterorum dicto Episcopum esse audientem refert. Unde tria ista constant, existimasse majo-
335쪽
res Nostros, commodissime sine Episcopis admianistrari posse Ecclesiam, censuisse etiam jure diviano Episcopum Presbytero non superiorem fuisse, tantum itidem Dioecesium Divisionem illis dispi, tuisse, ut Diceceianis Episcopis ad annum Christi
M. Ecclesia nostra caruerit. Post quae temporae tenebrarum carcere vinculis exsolutus Satanas, Ecclesiam Christi majorem in modum infestare, turbare & tantum non pessundare occoepit, perse-citque suis artibus, ut perpetua errorum nox Eces siae huic incumberet totos quingentos, & quod e currit annos, donec misericordia summa comm tus Deus Religionis purioris vindices excitavit, qui ex Antichristi faucibus Ecdlesiam ereptam, nataliabus suis restituere. & Apostolicae simplicitati conformare enixe studentes, Episcopalis υπεροχης nubiam rationem habuerunt, sed eodem esse loco Presbyterum, quo Episcopum duxerunt. Poliatiam quoque Ecclesiae, verbo Dei consentaneam, ita descripserunt, ut retinendae puritati morum &Doctrinae, quatuor in eo consessus constitueren. tur, quorum infimus Parochianus ex unius Ecesesiae Pastore cum ejusdem Senioribus, cui proxumus . sed autoritate major, ex plurium Pastorum in vicinia degentium, conventus, quem Galli Hassem, Nos cum veneranda antiquitate, presbyter,um indigitamus, subjacet hoc Provinciali Synodo, atque ea generali: In quibiis ab inferiori ad stiportorem datur provocatio: Quamdiu stetit integra
haec rerum scena, nulla emersit corruptela, quae, si non in herba enecata, robur aut maturitatem aluquam non est assecuta. Sed ubi Reformatorum
336쪽
PROCERUM EUROPAE. 169antesignani, praecipue Ioan Knoxus, in omni laude cumulatissimus. & Prophetico plane spiritu praeditus, ubi sinquimus) confectis vitae stipendiis, ad co testem Patriam migrasset, pro Regis auspiciis, quitum rerum potiebatur , atque aulicorum artibus di cupiditate, qui suis commodis velificabantur, procuratum est, ut in Episcopos legerentur , qui maxima redituum parte illis cederent, sed factum hoc fuit reclamante Ecclesia, quae generali Synodo sancivit, ut unus uni tantum parochiae Episcopus non pluribus praeficeretur, Sympresbyteris non se anteferrent, magnatum titulis abstinerent, nec se seculi negotiis miscerent, reditus haberent, non ad pompam & luxum, sed ad honestatem tuendam idoneos. Verum mox has lineas transilientes, Cum neque modum neque modestiam servassent, publicis indictis Comitiis in jus vocavit Ecclesia multorum criminum postulatos, ad unum omnes damnavit, gradu Episcopali dejecit, gravioribus fi gitiis coopertos, anathematum vinculis innodavit sEpiscopatum denique omnem tollendum decrevit. Eodem, quo haec gesta sunt, Anno, edita est brevis fidei confessio, in qua cum Pontificiae doctrinae coris ruptelis, Antichristiana omnis Hierarchia in perpetuum damnata est. Ad quam confessionem saris tam tectam tuendam, qua doctrinae, qua Regiminis. forma ante memorata, Rex Serenissimus Iacobus,
cum Augusta familia & Regni omnes Ordines, sanctioris Senatus edicto, fidem jurejurando, additis chirographis obstrinxerunt. Hinc aurea insecuta sunt tempora, in quibus pax & concordia maxima inter fratres vigebat, thodoxia norebat, pietati magis
337쪽
magis ac magis invalescebat. Sed istis Alcyoniis diu non frui tulit Ecclesiam Nostram reciprocans adversiae sortis aestus. Nam vix emenso integri de cennii cursu per clandestinas artes & cuniculos Episcopatus instaurari coeptus est. Ad perjurii autem maculam incrustandam, verius quam abste gendam, fucus hic est factus, ut crearentur ex Pastorum Albo, non qui Episcopi,sed commissionarii dicerentur, quibus in publicis Regni comitiis sententiae dictio daretur Ecclesiae nomine, ne quid ea detrimenti caperet. Huic cum a sagacioribus restitum Lisset, ista est excogitata ratio, ut quibus mu- . nus hoc demandarum , certis finibus & cancellis circumscriberentur, extra quos si pedem efferrent, sibi & ossicio fraudi futurum. In hos tamen post quam Serenissimus Rex Iacobus, titulos, reditus &honores Episcopales contulisset, tum procerum titulis compellari, in foro se jactare, in sanctiori S natu sedere, exosi vulgo & Ecclesiae Hrmidabiles eL se coeperunt. Nec tamen ulla lege, vel legis colore, dominandi aliquam potestatem in Ecclesiam habuere , donec reparatae salutis Anno 16io. in Glascuensi conciliabulo, conductis sufiagatoribus, divenditis sententiis,potestatem ordinandi, excommunicandi, &praesidendi in Comitiis Ecclesiasticis surripuerunt potius quam acceperunt. Ad hanc προσασIαν ubi per gradus istos ascendissent, ne quid Pontificiarum ceremoniarum deesset, Presbyterorum ordinationi Episcopalem consecrationem
superadjici voluerunt. Quam quia in Ecclesiis Nostris consequi non poterant, Londini, non sine patria; dc Ecclesiae Libertatis diminutione, ab Epu scopo
338쪽
scopo Cantuariensi obtinuerunt, tum succum, sanguinem, & colorem pristinae Ecclesiae amisimus. Hinc omnia in pejus ruere, & retro sublapsa referri coeperunt, adeo ut Antichristiana Hierarchia ante ejecta, bonorum summo cum gemitu & moerore, ab inferis in lucem revocaretur. Non enim Vos fugit, Viri doctissimi & fiatres venerandi, quatuor istis, ordinationis nempe, Iurisdictionis, Confirmationis, & Locorum sanctorum consecrationis Potestate, Hierarchiae illius munia perfici Sc absolvi, quae omnia sacrae paginae largitioni, non humanis institutis accepta serunt Pseudo. Hierarchiae illius Patroni, quod quam putidum sit commentum, refellendi Nobis nec locus, nec animus. Ut ut est, haec sibi ut propria vendicarunt, licenter, an crudeli ter potius in fidos Dei administros exercuerunt,
quorum alios exauctorarunt, alios silentio damnarunt, carceri non paucos manciparunt, patrium solum nonnullos vertere compulerunt, quin & eo superbiae pervenerunt, ut in compitis & plateis, magno stipante clientium numero, holosericis amicti se jactarent. Si quae sacra domi obeunda squae perrara Sacellanis suis ea demandarunt, jus utriusioue gladii sibi arrogarunt, in sanctioris Consilii Senatu dominabantur, jus in foro dicebant, vectigalibus & Fisco Regio praesidebant. Generalis Sy- nodi indictioni, ne male administratae Ecclesiae postularentur totos XX. annos intercesserunt. Ad Cancellariatus fastigia, ubi tandem pervenissent,ut ne mutire aut hiscere contra, quempiam existimarent, Canonum libellum in lucem ediderunt, quovis omnς Ecclςsiae in se transcripserunt, ad eorum
339쪽
L I TER Enutum & renutum omnia geri imperantes, Presbyteros κωψα προσωπα esse jusserunt, ac praeter Verbi de Sacramentorum adminiitrationem quae
moralis tantum, ut loquuntur in scholis, potestas iis nihil reliqui secerunt. Atque haec hactenus de τύφω, & Tyrannide Episcoporum pauca deliabavimus. Restat heterodoxia, quae vel hinc Coninstat, quod ingrati ingratiam Dei Λrminianismum, hoc est Pelagianismum recoctum ex ambone Promulgare. & populo ingerere non sint veriti, manubriisque Dei gratiae voluntatem humanam exo nare non perhorruerunt. De Statuis in templis reponendis , ambigue pro eoncione disserebanti
Pontificem Romanum esse illum Antichristum &purpuratam meretricem asseverare nefas ducebant; Praesentiam in sacra coena, non objectivam tantum,ge fide contrectandam, sed subjectivam in terris &loco certo circumscriptam asserebant, & quod ho ret animus meminisse, Christi justitiae imputationem, in quo salutis cardo vertitur, ex eorum num
ro non postremi, pro somnio & figmento habu runt. Nihil crebrius, nihil frequentius in omni coetu & congressu, quam concordiam inter o thodoxos, & Romanam Ecclesiam iniri facile posse, quod in articulis fidei palmariis, & fundamentaliabus nullum esset dissidium. Adde quod mensam Domini in Aram transformatim, quam ad oriemtem sisti, cancellis circumdari praeceperint: illam flexis genibus, quoties praeterirent, venetrabantur, solis ortum adorabundi spectabant ac Liturgiam idololatricis resertam ritibus Ecclesiae nostrae, pro
norma cultus divini, obtruserunt, quam si ample
340쪽
va esset, actum de cultu Dei fuisset, tantum enim aberat, ut Anglicanis, a quibus scatet, foecibus reis, purgarem , ut contaminatiorem multo Nobis exis hiberent, sanioribus expunctis, nequiora inserue runt, quaeque vero Stylo D. Bucerus, eximiae pietatis & reconditae eruditionis Theologus, olim delerat, ea reposuerunt, adeo, ut nullus sit in farragine & pontificiorum errorum mole error, cuius in ea fere non maturam messem , aut sementem saltem oculatus & judiciosus Lector deprehendat.
Hinc novorum motuum cla tot malorum origo, quae exterorum aures atque animos implevit.
Nam cum Regio Diplomate in eas angustias Pastores & populos conjecti essent, ut vel perduellionis crimen subire, aut illam liturgiam, contra jusjurandum, fidem Ecclesiae ac Patriae instituta amis plecti cogerentur, effectum est, ut Regni omnes Ordines, quorum jam dudum in tolerandis Episcopis patientia obmutuit, hujus liturgiae experrecti nuntio, de profligandis corruptelis & primaeva puritate restauranda consilium iniverint. Regem itaque Serenissimum cum primis supplicibus verbis & libellis. & sanctiorem ejus Senatum rogare, Orare, hortari non destiterunt, ut affictae Ecclesiae succurrerent, in Episcopos vero tantorum malorum Auctores serio animadverterent, dum tardius auxilium parari, supplicibus non responderi, postulata sua nihil pensi haberi cernerent, in se altius descendunt, mentis latebras penitius exincutiunt, violati foederis memoria conscientias pungit, laniat, perfodit: quare seria poenitentia ducti, Foedus cum fidei confessione renovare statuerunt,