장음표시 사용
631쪽
LITE R Ag , qamice commendamus. Dabamur in Regia nostra stoetaolmensi, die i. Iunii, Anno Io I.
Bonin Consanguinein s amictu, Carolus Gustavus. idiscriptio. Illustrissimo Principi, Consanguineo & Amico Nostro Charissimo, Domino Iacobo, in Livonia, Curiandiae, & Semi-Galliae Duci &αCC Lisera O LIVE RII CRO MVE L LII, Prat mris Reipublicae Anglia, ad CONSULES SENATORES UE CIVITATIS GGNEUENSIS, quibus, ut transmissa a se duo librarum Λnglicanarum mugia in exules Valgenses distribuere haud graventur, obnixe conrendit, seque cosiectum pro eis per Angliam as proxime missurum asserit, ἰθT.
Oliverius, Protector Rei publieae Angliae
Λmplissimis Consulibus & Senatoribus Civistatis Genevensis Salutem, Summum dolorem Nosstrum. quem ex maximis& inauditis Protestantium calamitatibus Valles quasdam Pedemontanas incolentium percepimus, quos Allobrogum Dux tanta crudelitate persecutus est, jampridem vobis exposuissemus, nisi id magis operam dedissemus, ut eodem tempore in te, ligeretis, tantis corum miseriis non assici Nos si
632쪽
lum, verum etiam de sublevandis iis atque setandis, quantum in nobis est, prospicere. Quapropter eleemosynas per hanc totam Rempublicam colligendas curavimus: quas ejusmodi fore haud immerito expectamus, quae nationis hujus affectum erga fratres suos tam immania perpessos demonstrare possint, & quemadmodum Religionis e dem utrinque communio est, i ta sensum quoque eundem calamitatum Christianus amor postulat; interea dum pecuniae collectio maturatur, quod sine spatio temporis fieri nequit, & miserorum istorum egestas atque inopia pati moram non pO est, necessarium duximus duo millia librarum Anglicarum, quanta fieri potuit celeritate, praemittere inter eos distribuenda, qui praesentissima ope a que solatio indigere maxime videbuntur. Cum autem nescii non simus, innocentissimorum hominum miseriae atque injuriae quantopere vol af. fecerint, nec Vobis quicquam labori aut molestiae fote, quod illis adjumento atque auxilio esse possit, praedictam pecuniae summam illis calamitosis cui
randam ac numerandam ad Vos transferre, noα
dubitavimus; idque Vobis negotii dare, ut pro Vestra pietate ac prudentia providere velitis, qua ratione aequissima quamprimum illa pecunia egentissimis quibusque distribui queat, ut quamvis summa sane exigua sit, aliquid tamen sit saltem,
quo illi inopes recreari ac refici in praesens aliquantum possint, donec uberiorem iis copiam suppeditare poterimus: Vos hanc Vobis datam motalestiam aequi bonique consulturos esse cum non dubitemus, tum etiam Deum optimum maximum
633쪽
oramus, uti populo suo Religionem orthodoxam profitenti det animum sui in commune defendendi, sibique mutuo opem ferendi contra hostes suos immanissimos ; qua in re nostram quoque operam ecclesae utcumque usui fore laetatemur. Valete. es monasterio, 8. Iunii, i6 3.
Mille quingentae librae de praedictis
bis millibus a Gerardo Henscii Parisiis, quingentae reliquae per literas a Domino Stoupio curabuntur.
Liura CAROLI GUSTAVI, Saecorum Regis ad ORDINANDUM III. Rom. Nemtorem , de causis re occasionibus besii Polonia inferendi , ae constanti Pacis Mesphal ιa ex fide s religione pactorum servanda, amicitiaque i orum continuanda proposito agentes,
Serenis sime & Potentissime Imperator, Domine Frater, Consanguinee & Α- mice Charissime.
ETsi non dubitamus, quin Majestas: Vestra jam Ddiu ex Residente suo in aula Nostra hactenus
Commorante, cognoverit, cui fini apparatum a morum in Regno & Provinciis Nostris ultra solis tum proxime praeteritis mensibus institutum destinaverimus, suadent tamen amicitiae & vicinitatis leges, ut Majestati Vestrae occasionem, & causas actionis, quam nunc contra Regem POIoniae aggre- . dimur,
634쪽
dimur, etiam literis aperiamus. Intercessit jam diu inter Antecesibres nostros Reges Sueciae ex una &Poloniae Reges ex altera parte controversia: quae
quia in herba non potuit sopiri, bellis satis diuturanis isc gravibus utramque gentem implicuit,& tandem una cum Sueciae sceptro, ad Nos est devoluta et sed tamen cum quadam armorum cessatione, ita, ut cum gubernacula Regni susciperemus, ex induciis anni circiter sex restarent. Λ nobis itaq; rerum in Suecia potitis, muneris nostri ratio exigebae pervidere, quid hactenus durantibus induciis inter utraque regna actum, & quo loco res utrinque tum essent: Ne dum & animi nostri inclinatione, & ex lege Conventionis Stumsdorffensis com servationi induciarum, pacique perpetuae faciendae religiose consuluerimus, praeter spem tricis inevitabilibus, & bello exitiali involveremur. ut autem tota haec res eo melius intelligatur, considerandum venit, quod inter alia dictis induciarum pactis conventum sit , primo ut ex Regno Polq-niae, Magno Ducatu Lithuaniae, dccaeteris ditionis bus POlonicis, nullae molitiones, nedum hostiles actiones tentarentur adversus Regem & Regnum
Sueciae: Deinde,ut Rex & Respublica Poloniae,adversus Regem & Regnum Sueciae nulla classe ut tur , vel aliis quibuscunque auxilio submittat:
Tertio ut currentibus induciis agatur de pace pe Petua, ita tamen, ut si tractatus ejusmodi semel aut iterum non successerit, firmae nihilominus& inviolabiles manerent induciae. Quod contra expressas hasce pactionum conditiones, Poloniae
Rex Uladislaus nunc hostilem irruetionem in Livo-
635쪽
niam: Sive conniventia, sive auxilio promoverit: Nunc alibi aliorum nobis tum infesta arma adjuverit: nunc Sueciae a Dania cessam, & debitam Insulam Oseliam subtrahere, & quocunque ali modo ex amicis inimicos, & hostes Succiae re dere, imo subditos ad defectionem sollicitare a nisus sit: ita omnibus vicinis tam ex renim noto-rietate, quam publicis scriptis nota sunt, ut uberiori deductione non egeant. Nos nostris Temporibus propiora partim ludibria, partim damna, ct quidem Nobis ipsis & Regno Nostro a mode no Poloniae Rege, sub specioso pacis simulacro
praeparata, & jamjam imminentia exitiosa contalia paucis commemorabimus. Cum honoratisin
sima Nostra Mater & Consanguinea, Serenissima& Potentissima Sueciae Regina Christina, post mo . tem Regis Poloniae, Uladistat rogaretur, ut fiatres ejusdem Principes superstites, Iohannem Casmurum, & Carolum Ferdinandum commendaret Senatui , & Ordinibus Poloniae Magnique Ducatus Lithuaniae, quo eorum cumprimis ratio in Electione novi Regis haberetur: id equidem pro ambobus singulari cura fecit, & eumprimis Principis Iohannis Casimiri, ut aetate provectioris, promotioni omnem suam operam & studium ae- commodavit : hoc sibi emolumenti exinde expectans, ut vel ipse Princeps Iohannes Casimirus, ad Regiam dignitatem evectus, tanto sincerius ad Perpetuam pacem aequis conditionibus faciendam excitaretur ' vel si eam negligeret, orbi tamen constaret, quantum Heroica mens propinquo sibi sanguini tribuisset. Verum enim vero, quam Iohannes
636쪽
hannes Casimirus Princeps commendationis causa. Venerabatur, eandem postea Corona Poloniae insignitus, contra pactorum praescriptum, debito Coronae honore assicere detrectabat. In ipsis induciarum pactis expressa est mutuae titulaturae ratio, quae, ceu fundamentum, cessationi armorum substructa, utrique postea erat observanda : idque in Tractatu Stumsdorffensi ratione Poloniae, ejusdem primarius Commissarius; datis literis ad Sumeiae partis primarium Commissarium, testatum secit, confirmantibus insuper id ipsum, non modo Regis Angliae, deordinum uniti Belgii Legatis, sed ipso etiam usu. Hanc mutuae eorrespondentiae basin subruturus hodiernus Rex Poloniae, vel non dedit altememoratae Reginae titulos, stylo pactorum congruentes, usus Gallico sermone, a titulorum congerie alienor Vel in Latinis literis, &gcriptis titulum quidem Regni Sueciae ei attribuit, sed sibi & titulos & insignia Regni Sueciae rese vando, idque nunc in literarum & procuratoriorum scriptura, nunc in Sigillorum partim integra structura, partim eorundem sive inerustationibus. sive involucris. Cum Mediatorum interventu Lubecenses, bini congressus ad pacem perpetuam constituendam effent decreti institutique: primum & praecipuum obstaculum tam salutari proposito objecit Rex Poloniae , indebita sibi titulorum Sueciae usurpatione. Nam praeterquam,
quod Polonici Commissarii ibi producebant plenipotentias variis vitiis refertas, etiam Rex Poloianiae in iiisdem ipsis pleni potentiis sibi titulum Regis Sueciae retinuit. Et cum inculcatum satis es- Nn set,
637쪽
set, talia praeiudicium afferre conventioni, usitatostylo, & tractatus tum praesentis initio progressu que, Commissarii Polonici, agnoscentes errorem, fidem dant Regis Christianissimi Legato, intra treri vel ad minimum quatuor hebdomadas, Suectae Commissariis iri satisfactum. Verum tantum ab est, ut ex condicto emendatas retulerint plenip tentias, ut post longi temporis jacturam, tandem sint causati, se non filisse ausos compellare Regem suum super tituli Sueciei omissione. Huic irrito congressui successit alter ejqsdem modi & eventus. Nam tum quidem Rex Poloniae in Proc ratoris scriptura titulis Sueciae abstinebat: Uerum retinuit eosdem, & Regni Sueciae insignia in ipso sigillo, plenipotentiae adnexo. Paratis Sueciae Commissariis expectare,emendutionem sigilli, ut ita integris Procuratoriis rem sibi propositam aggrederentur : Tandem aliquando respondetur,
Regem Poloniae, Cosahis debellandis occupatum, vix admissurum hanc sigilli mutationem: Et si iulud induci posset, non habiturum illic Ioeorum artificem, novo sigillo conficiendo idoneum: M-
eo ut ob hanc tergiversationem alter congressus
sit abruptus, & honoratissimae Nostrae Matri &Consanguineae, tum Sueciae imperanti satis supe que patuerit, Regem Poloniae, mutatis tantum ludificationibus,tempus trahere, &insidiari ejusmodi occasioni, qua rebus domi compositis, Sueciae possit imminere. Cum alte memorata, & honoratissima Nostra Mater superiori anno rerum in Suecia adhuc potiretur, & missus tum illuc nomine Regis Poloniae internuncius Canasiles conta-
638쪽
staretur, Regem suum, & Rempublicam Poloniae .velle Legatos suos plena cum potestate Stockhoumiam ablegare, de toto negotio transacturos:
eidem Polonico Delegato, nos illico post siust pium Regni sceptrum, per nostrum Regnique Nostri Cancellarium fecimus signibari: Nos equis dem teneri singulari desiderio componendi hare diuturna & eruenta dissidia, sed anteeedentium
tractatuum vestigiis admonitos, vereri vel ingesta hactenus ludibria & injurias, vel rerum inanes &elusorias procrastinationes; a parte Sueciae abu .de esse satisfactum pactis induciarum, quod semelatuue iterum in primo Lubecensi congressu ludibria Regis Poloniae tolerata sint: Quod vero tam solenniter per primi congressus acta admonitus idem Rex, sustinuerit tamen in altero repetitis vi cibus in ejus usque finem priori ludificationi insistere, id vel patientissimi Principis animum laederet. Si Regi Poloniae cordi esset solida & duratura po, missis non necessariis & praejudiciosis missitationibus, cito & sine ambagibus per suos de Reipublicae pleni potentiarios in rem praesentem
veniret, experturus in omnibus aequanimitatem
nostram: sin pergeret in proposito suo, mittendis scilicet ad decipiendum Nos, orbemque unive sum internunciis, literisque juribus & dignitati nostrae Regiae derogantibus; non posse nos, tot doc mentis edoctos, aliud de illius actionibus judicium fiere, quam Regem Poloniae susque deque habere sacrosianctam pactorum fidem. Hisce tamen spr tis venit praeterita hyeme in Sueciam, non Legatio aliqua Polonica cum plena potestate, sed, m
639쪽
ipse prae se ferebat praeliminaria, ratione loci &temporis ad ssiturum congressiim eomplanaturus, Regius Cubicularius Morsteinius. Apographum literarum fidei, a Rege Poloniae ad nos directarum eontinebat equidem titutds utrique nostrum conis venientes: sed Rex Poloniae, ut imaginarium illud Ius, quod in Regnum nostrum praetendit, aliqua ratione expunctis jam titulis Sueciae, reservaretur,
in fine literarum adscripsit sibi plura Regna, quum
tamen uno tantum gaudeat: ut nihil nunc addamus de intermissa una ex pactorum praescripto &'lo inserenda eteaeteratione, quo etiam desedita Regum aequalitati derogatum ibat. Non potuimus non aegre ferre, nobis post sincera illa moni- ea, quibus Cana siles dimittebatur, ita adhuc illudi. Qui sine praejudieio rem considerat, deprehendet, non levam & minutulam interpungendi rationem hie verti: sed injusta plurium Regnorum vendie tione, quasi gravi ictu, concuti ,& Regiam n stam Coronam & fundamentum pactorum, pra cisa plane spe futurae transactionis. Passi itaque sumus, ut Nostri, Regnique Nostri senatores apud Senatum Poloniae super hac indignitate quererentur. Interea & dum haec agitantur, ex variis locis certiores reddimur, eundem Regem Poloniae non modo superius indigitatae Sueticorum subditorum defectioni in Livonia magno studio insudasse: sed paeandis otiam Cosahis Livoniam praedam & sedem jam diu ofierre. Et quod nos, Regnum, Pro vincias & subditos nostros quam maxime assicit, eo ipso tempore,quoRex Poloniae apud nos videri vult sirio agere de pace,vicinos & Λmicos nostros, pra
640쪽
sertim mare Balthicum vel accolentes vel frequentantes, ad communem Societatem, Nobis exclusis, pollicere, & concepta jam foederis sermula peregrinam classem dicto mari, in manifestum&irreparabile juris & rationum nostrarum praejudicium , inferre satagit. Qui vel non satis consideratis partium rationibus & rerum circumstantiis, vel P - .loniae addictiores de supra dictis ultimis incidentibus judicium ferre deprehenduntur: ingerunt, tam graves querelas vigore pactorum, & induciis selvis, ab utriusque partis Commissariis, loco aliquo ad Livoniae fines, debuisse ventilari, decidi & sopiri. Niteretur haec eorum objectio aliqua juris specie, si
Polonia tum, cum vel Senatores Sueciae, vel armorum Sue cicorum ductores . aliique Ministri fie- pius questi sunt de Poloniae Regum molitionibus,& hostilibus attentatis adversus Sueciam , Commissionem talem, medendis justis Sueciae queri- moniis, vel semel serio procurasset. An Rex eeis laverit Senatum , & ordines querelas Sueciae, vel ipsa Respublica se talium consiliorum participem fecerit, nunc non inquirimus. Hoc tamen ceris' tum est, Sueciae querelis quandoque responsem esse, vel facti extenuatione, Vel ejusdem ignorantia, quandoque nihil responsi relatum est. Nemo a partium studio alienus judicaverit, consiliis ani misque Polonorum ita comparatis, esse e re dc decore Regum Sueciae commissiones a Regibus P Ioniae emendicare. Et quis commissionum, ad Livoniae fines instituendarum, alium sibi eventum, quam habuere binae illae Lubecenses, praefiguraret Nam in ejusmodi Commissionibus nihil, quod