장음표시 사용
201쪽
181 DE VITA CARTusIA Anentia ipsa quicquam suaptὶ natura veri starid ii parri. Qii igitur obloquuntur, vel affectio nis peruersitate, vel caeco liuore, vel superba alienae vitae carpendae auiditate, Vel ignorantia, vel demum linguae lubricitate concitari credu-tur, qui quanto morsu digni sint, nullus est, qui Presiis. nesciat. Ridentur a Persio Romulidae, qui inter crapulandum Poctarum dicta tractabat, quam
uis & ipsi probarent, si quid de Poetis ipsis tetricum afferretur in medium. Ecce inquit inter pocula quaerant Romulida saturi, quid dia poemata na rent.
Si risu digni erant, qui seria dicta inter epulas probabant: nonne quaeso) maxima derisionem
merentur, qui grauia facta inter conuiuandum taxare, & ventre carnibus reserto, abstinetiam
reprobare non verentur,cum facile sit, & pleno ventre de ieiunii; disputare,& id certe laudare,
quod imitari nolis Deniq; si huiusmodi oblo
cutores vere docti essent, doctissimos prob, rq tissimosq: viros imitarentur. Petrum dico CD
Ibis. ων meracensem Theologum clarissimum, Ioan- . nem Gerson eius alumnum, cuius laudes totus Armidin. personat orbis, Arnoldum de Vissa noua medi- cum insignem, Ioannem Andream Iurisperitueminentissimum. & demum alios periti sim os, qui abstinentiam huiusmodi plurimum comen dauerunt, eamque vel suis scriptis egregie tutati' sunt. Quamobrem non est, cur posthac sciolis. quibusdam ac praesumptoribus, Cariusianam abstinentiam vellicantibus, fides vlla tribui debeat. Hi etenim de illorum numero censentur, qui saepe tractant, quod detrectare prorsus d
herent, artes omnes, quas omnium censorcs es
202쪽
i Hre ardua periculosaque negotia, ac Theolo- Dca quae funditus ignorant) ita audenter dcsiniunt, ac si in eis detriti forent, eaque cum nutricis lacte suxissent. Sed haec missa faciamus, dicetes literarum ignaros ac plebeios abstinentiaetariusianae parum exulo moueri, ad sectandam viam arctam, quae ducit ad vitam. Utinam multi facerent, quod paucos facere Videmus. Vtinam multa huiusmodi tribuerentur exempla, quaeprofecto nec voto, nec iuramento si ipsum astringere, nec demum aliquid vel rationi, vel discretioni aduersum facere , quenquam impellerent. Suo fateor modo loquuntur, destituendam esse voluptatem, amplexandamq; vitae huius prudentia semper comite as. peritatem,quam, qui sapiunt, in primis colunt, Perseueranterq; sectantur. Caeterum ut finem huic articulo tribuamus dicimus , Cariusianos sine carnium esu suis negotijs satisfacere posse. Aut enim citissime,cursorum iustar,volandum eis est pro suis negotijs expediendis, aut mature eundum. Neutrum vero carnes, necessario
flagitat. Qui enim velocissime currere habent quod Cartulianis opus non est potius ouis sor
bilibus f & ijs quidem paucis) utuntur, quam
earnibus,ne scilicet tam subito, continuoq; cumsu gravetur stomachus. Ad iter vero moderate conficiendum carncs quidem aptae sunt, sed necessariae non sunt. Qyod & teporis diuturnitas probauit, & quotidiana experientia confirmat. Quaobrem no estin reta aperta diutius immorandu. Patiuntur fateor multam interdu mole. sua, qui carnibus in itinere constituti non utu-tur. non quidem carnium desectu, quo nemo
adhuc contabuisse legitur, verum quod alimeta
203쪽
184 VITA CARYvs IANA interdum apta satis non comperiantur. Sed de his hactenus. Ad quartam obiectionem, quae de carnium abstinentia in casu morbi agebat, eamque quadrifariam impugnabat, dicimus in primis, quantum ad morbum attin Ct, nullum esse languorem,qui suapte natura cannium esum ita necessario flagitet, quin alio modo curari, mortisque periculum vitari possit. Quae responsio cum sufficiat, ad aliam improbatione quae ex parte languentis erat accedamus, dicentes in primis quantum ad saporem attinet fieri no posse, ut languidus praesertim carnibus insuetus) omne detestetur sapore, praeter saporem carniu. Deinde si hoc contingeret, non ita curandum esse de sapore,cum panis & vinu,imo& alimenta omnia sint interdum languidis adeo ingrata,ut nihil in eis prorsus aut oblectationis, aut saporis percipiant: qui tamen pro Vita cono seruada,cibis penitus sibi insipidis sponte utuntur, vel ab eis, qui curam eorum gerunt, partim blanditiis,partim terroribus ad id impelluntur. Quod & in medicinis sumendis usu venire let. Itaq; propter saporem inspidum, non sunt alimenta, quae ἰicitHumi possunt ac retineri in stomacho, languidis Cariusianis deserenda, ut carnes insuetae cum probabili detrimento sumatur. Ad haec si nihil aliud obstet quὶm sapor, poterit languidis sine carnium esu satis consuli. Etenim sapor, qui solus in hoc casu gustui ingratus est, poterit a cibis, puta ovis, virtute manente,auferri. Possunt si quidem ita ova alter ri, ac misceri condimentaq; adiugi, ut gustus siue appetitus minime offendatur. Potest etiam ex vitellis ouo rom, carnibusq; piscium minutissime conscissis, adhibitis speciebus, alijsque
204쪽
LI E E R PR I N V S. I 8s rebus aptis,cibus fieri,qui carnium saporem reserat. Hoc enim modo solet aegrotis quibusda, carnes inepte desiderantibus, satisfieri. Quapropter non est cur propter saporem quisquam putare possit, carnes languidis Cariusianis necessarias esse. Quantum vero ad retentionem
cibi in stomacho, dicimus de communi lege fimri non posse, ut stomachus praesertim carnibus dissuetus nihil penitus cibi praeter carnes vel retinere, et digerere queat. Qiapropter si illi ipsi, qui aliter sentiunt, suis volunt dictis fidem adhiberi,vel unum in re huiusmodi exemis plum ab exordio mundi afferant. Afferant,&morbum , qui id efficiat. Si enim afferretur quod a nobis fieri naturaliter posse non putatur ille, i ita affectus esset: in eorum numeru, qui supremae necessitatis premuntur articulo ascribendus foret. De qua re iam satis supra meminimus. Quod autem ponis languidum & c5plexionis esse calidae, & seruenti quoque morbo laborare, eaque de re oda minime ipsi conducere: respondemus in eo casu pisces aptos dari posse, qui si ad instaurandas vires non sus ficuunt, adhiberi poterunt & oua debitὶ parata ubpoto in aqua,ut assolet decocta. Hoc enim modo plurimum nutriunt, parumq; vel nihil calefaciunt, adlucto praesertim acetosae succo: quod si calefacerent, temperate utendum eis foret. Sed & cuidam tum morbo, tiim tempore feruido languenti, qui cocta hoc modo oua Vtcunque fastidiebat, consuluerunt prudentes medici, ut vitella ovorum cum herbis aptis, urputa lactucis, acetosa, caeteriri; id genus, adhibito omphacio , quod Vertutum vocant, decoque. ret, qui libenter obtemperans, tali pulmento
205쪽
Ds VrTA CARTvs IANA vires supra modum debilitatas instaurauit. sutaurem & alia remediorum genera, quae pruden- η es expertique norunt, ad quos, ubi flagitauerit necessitas, propterea recurrendum erit. Deniq;
quod subiungis, in re huiusmodi languidi comscientia dictare posse, carniuesum sibi prorsus
necessarium esse, dicimus conscientiam illam esse erroneam, eaque de re penitus a languido deponendam. Qui si facere noluerit & stolidus erit, in perplexitatem non quidem veram, quae in lege Dei nulla est , sed aparentem , a que sophisticam incidere poterit. Sed iam Iiam obiectionem,quae de illis agebat, qui lamguentis curam gerunt, tangamus: dicentes, iulos conscientiam opinionemque huiusmodi deponere debere,quemadmodum de languente dricimus, maximὸ cum in alienum periculum vergat. Non enim digni sunt languidos vel curare, Vel custodire, qui huiusmodi scrupulis agitati, suadent eis quod noxium est. Sed peringis , &supponis medicos ibi adesse qui idem sentiant, hoc ell,languidum necessario carnibus indigere. Dicimus eos hallucinari, perperamque iudicare. Q aod quidem contingere potest vel per ignorantia huius negotii, quod ad amus sm compertum non habent. Fieri enim potest, vi quispiam sit alicuius artis egregie gnarus, 4n eaque detritus, qui tamen aliquam illius dictis
euitatem no nouit, quod scilicet neruos omnes in ea profundius scrutanda non intenderit. Potest etiam contingere huiusmodi celarae tem ritas per malam affectionem, quae rectum iudiacium corrumpere solet, utpote quia vel nimium carnibus affecti sunt,qui ita cessent,vel quod propria, aut forsan aliena malitia impulsi, dicunt
206쪽
cint quod solidisssimis medicinae sundamentis aduersum est. Non sunt igitur huiusmodi Physici in hac re ullo pacto audiendi, cum doctissumi viri, qui rem ipsam diligentisti me lustra umrun aliter sentiant. Nec eis demum fides adhibeda est, quippe qui in re huiusmodi experti non sint. Si enim diligenti velligatione materiam ipsam lustrassent, aliter sentirent, aliter. que loquerentur. Denique ad aliam improbationem, quae ex parte remedii seu alimenti fimibat, inter argumentandum satis responsum est, scilicet ad sanitatem reparandam, folsouendumq; languidum,& demitin ad euitandum mortis periculum, quod alimentorum defectu timetur, non esse carnibus opus cum haec ipsa possint per
alimenta alia , maxime oua tremula vel sorbi.
Mia praeliari. Quod testantur Medici, peculiariter vero Arnoldus de Villa noua, qui & asi rit, languido deficienti propter alimenti penuriam , deberi alimentum velocissime & abundanter reparans virtutem deficientem, cuiusmodi sunt vinum, & vitella ovorum sorbilia. Quod in hunc modum probat. Nihil ita abundanter, inquit, velocissimὸ potest viri tem reparare in corde, & per consequens in arteriis cunctorum membrorum, nisi potens su rit velocistime generare spiritus copiosos in membris praedietis. Tale vero alimentum est, quoc in laudabilem, & multum sanguinem V locissima digestione conuertitur, quale est illud quod habet qualitates naturaliter confor mes sanguini,& in sua substantia paucissimas gerit foetes, imo habet substantiam adeo puram, Vt quasi tota mutetur in sanguinem. Prae cunctis vero nutrientibus, habent in his praerogatiuam
207쪽
188 DA VITA CARYvs IANA haec duo, videlicet mediocre vinum maxime 3
aromaticum,& Vitella ovorum: caeteris Vero, laliqua praedictarum conditionum deest.Nam si generativa multi sanguinis fuerint,aut non ita cito in sanguine conuertetur, vel non ita puru, aut h conuerso.Si vero adeo celeriter in sanguinem conuertantur, Vt ista, non tantus erit, vel
non tam purus Ius quidem carnium quod bro-dium vulgus appellat) & earum succi vel latenter,vel apparenter abundat in unctuositate superflua, quae est potius pabulum caloris extra Dei, quam materia sanguinis puri, &spirituum laudabilium. Ex his ergo manifestum est,quod languentibus,in quibus defectus virtutis vitalis causatus ob alimenti penuriam, mortis pericvitum ingerit, citius ac securius succurritur per exhibitionem ovorum,& vini, quam carnium. Vnde patet, quod non est necessarium carnes administiare languentibus, ad euitandum sciliaeet mortis periculum. Quapropter oppositu asserens,prophanam inuenit nouitatem. Haec Arisnoldus. Cuius cx Verbis vides,languidis per ova consuli posse, & quidem celerius, copiosius,p riusque quam per carnium esum. Quod autem
pro re contendis, quod non celerius, id per oua fiat, cum in habentibus symbolum faci- Iior sit transitus, dicimus illud philosophicum dictum nihil propositae obiectioni conferre.Ιntelligitur enim de elementis symbolum habentibus, hoc est in eadem qualitate prima conuenientibus . In quibus facilius quidem ac velocius fieri transitus conceditur, quod perpauciorum fiat corruptionem. Vna enim qualitate corrupta, mutuo transmutantur . Facilius a tem est unum,quam plura transmutare. Impro-
208쪽
tamen hoc dicitur. Itaq; si proprio loquendi genere utendum suerit, saepe facilior somnubus consideratis) transitus reperitur in non habentibus symbolum,cum interea facilior sit Metio, quae ratione dissimilitudinis ac contrari tatis exoritur. Hinc usu venit, ut inter ea quas prorsus similia sunt, utputa inter ignem &ignem, nullus sit transitus , quod nulla sit contrarietas. Deinde dicimus, mixta symboliZantia difficilius transmutari, quam ea quae non symboli Zant. Qitapropter illa sententia philosophia captus aduersario nostro officit quam prodest.
Denique si considerentur carnium, Ouorumque conditiones, ac mutuo conserantur, quantum ad fouendi virtutem, proculdubio inu nietur, oua facilius ac melius in ededis substantiam, quam carnes mutari. Facilius enim digeruntur,ut ostensum est. Quapropter haec obi ctio nullius est momenti. Quod autem postea
contendis, oua non abundantius, quam carnes
alere, sed E diuerso potius, clim ex animali fiat, genereturque animat: Respondemus, hanc propositionem nihil ad propositum conferre, cumnac de nutrione,non autem de generatione agatur. An Vero carnes quae seminarium sunt lubidinis aptiores sint ad generationem, nihil
mca interest, cum satis sit dicere, oua caeteris paribus) languidum plus quam carnes reficere posse. Ipsa enim vel in praua quantitate sumpta multi sunt nutrimenti, quippὶ quae tota in sanguinem vertantur. Quod insuper ais, ova no p rius nutrire quam carnes, hoc inficiamur peni.
tus. Tametii carnes ipsae, in quibus iam sorma corruptionis inducta est, & calore,& sapore maiore forte similitudine cum humanis corporibus
209쪽
. t o DA VITA CARTVsIANA ribus habent, non tamen propterea consequens est,eas purius meliusq; nutrirer plures enim ia,ces habent,qua oua,ut monstratu est. Deniq; si ' non possunt P negamus oua celerius, Vberius, puritis,ideoq; laudabilius humanam fouere na-i turam nihil tamen conficitur, quod Cariusiano
proposito aduersum sit: cum satis sit ostendere, oua ipsa ad fouendu instaurandum m languidu sufficere posse,quod iam satis Arnoldi putamus
authoritate probatum.Verum ne duntaxat comtemplatione Cariusianorum , hoc eum dixisse quispiam putet, terat quae scripsit in commen-- lariss Salernitani Regiminis, in quibus nulla de
Cariusianis mentio tit. ibi enim secutus Αuucennam, refert oua recentia de his esse, quae in parua quantitate multum nutriunt. Posteaque
iubdit,oua tremula & sorbilia multi esse nutri. γ menti, & sicilis bonaeque digestionis, sanguinemqricordi maximὶ proportionabilem Uynerer eamq; ob rem coualescentibus, senibus ac debilibus plurimum conuenire. Qeri & forte .h- timens nesta parvipenderentur dicta, Avicen- . , nae roborat authoritate,qui in tractatu de viru, pus cordis asserit,oua cor ipsum cosortare, cito in sanguinem verti,post conuersionem paruam habere superfluitatem,& demum clarum,subti-
. lemq; sanguinem gignere. QRibus luculenteris confirmantur quae diximus. Astipulatur&Μa slius Ficinus, qui in libro de vita longa senes
admonet, ut eum omnino victum seruent, ex
quo sanguinem plurimum sperent spiritumque quam plurimum, ex Vitellis videlicet ovorum ' recentibus: Quibus animaduersis, videre est, quemadmodu oua sint optima ad fouendas, i siaurandasque Vires humanas. Adhuc more im-
210쪽
serenda, esto celerius, copiosius ac purius nutrirent, quandoquidem ut ais no semper opus est ciciori digestione, nec generatione sanguinis uberioris, nec subtilioribus quoque ali- inimis. Respondemus, quando superata morbi vehementia sanitas incipit reuerti, aptiora esse
.limenta,quae celerius, Vberius ac purius, nutrire qaeant. Huiusmodi autem sunt otia, ut iam
supra satis ac satis tetigimus. Deinde dicimus, bi non esse Opus generatione vel 1 anguin is vel
nutrimenti uberioris, tunc parciuS ouis utendum esse. In summa, si forte copia quicquam grauis afferret detrime ti. obseruandum illud esset: Ne quid nimis. Quo prudenter obseru tu, nihὐ tuae ratiuncula loci haberent. Denuque ad Cariusiani propositi defensionem , opus son est plenius disputare, qui cibi sint alijs pra serendi: sed satis est modum docuisse, quo languidi Cariusiani sufficienter foueri ac iuuari queant. Esto igitur ova quod semper negamus ad ea,quae dicta sunt, meliora praestanti
raq; non essent: ea tamen quod nobis satis est ad languidos nutriendos instaurandosque, omportuna sunt,pleneq; sussciunt. At vero praedictis non contentus,pergis improbare, non semper ac uniuersaliter in omni morbo, omnique languente oua suaptὸ natura sufficere , eaque de re interdum carnibus opus esse. Respo demus ad primam in huiusmodi controuersia improbationem, carnes per modum alimenti, Bon autem medicinae , propriὶ sumi solere. Vt enim ait Arnoldus, carnes ad edendum non propinantur, nisi pro alimento. Quod si conituderis,carnes nonullas comestas vim habere