De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

421쪽

LI B E R S A c v N D vs. ' siquidem Christus spiritaliter natus reponitur, quando in solitariae mentis praesepio collocatur, cui vix in seculi diuersorio locus esse potest.R . conditur & mortuus in sepulchro,dum cellic la mundo mortuus Dominum in suo pectore &suauiter & feliciter complectitur. ' Verum enimuero non solum praefatis rebus,

sed &praetantibus hominibus cella, vel potius

cellicola prsfiguratus est.E quibus ut primu eos afferamus,qui naturali lege vivebant) in mediuprodeat Enoch,qui cum Deo ambulans,non ain, Paret,quia tollit eum Dominus. Q ao sane figuratus cellicula suisse videtur,qui cum Deo spiruraliter ingrediens in medijs seculi turbis non comparet, quod eu Dominus in spiritalem paradisum transuexit. Noei quoq; iuxta sui nomi- - 'nis interpretatione requiem habere gemens, de propterea in archa se recipies, cellicolam referre videtur: qui nimiu diluuiales peccatorii aquas

super terram excrescere considerans, in ipsis

archae mysticae latebris se occulit. Abraha quo- . . 'ue de terra, cognationeq; sua egredi, & in mo- ,:te filium offerre iussus, cellicolam figurare putatur, qui charis parentibus, natalique solo reluctis,non filium, sed seipsum totum in monte sa- crificat.Cuius mystica Sara moritur,& in sepul- stadian chro duplici sepelitur, quando mens cellicolae

mundo per affectionem mortua,& interiori c5- temptu,& reali abiectione mundanarum oblectationum, quasi duplici monumento tumul tur. Qui nihilominus bifido exercitio, desce-- , tae scilicet contemplationi, & actioni egredi s , gregatim incumbens, vitam in Christo absco ditam habet. Porro Isaac iuxta puteum habitas, cuius nomen est Viventis & Videntis,in agrum

422쪽

ad ni editandum solus exire assuetus, cellicolam prs figurat, qui in loco viventili aquarum se con tinet, ubi & Deum videt pura contemplatione, μ& vivit perfectiori actione, qdibus san Egressibus ad aeternae festiuitatis risum properat. lacob quoq; fraterna iram sugiens, ad caput habens 1 f. liidem, in scalaq; coelestes nuncios puris intuitus ocellis,designat cesticola, qui persequentis mu di vesaniam perosus, asperamq;& pene lapidea..

vitam agens,puris limo spiritum coelestium in- ε .ueo. tuitu nonnunquam oblectatur.Denique Ioseph 'centum &decem annos natus, multisq; arom Itibus coditus, cellicolam prae se tui isse creditur, quippe qui centu,&dece, id eit,in factitatis peris

sectione decalogu obseruans numerus enim cε- tenarius persectione, denarius ve o lege innuit odoriseris virtutu aromatibus conditur: sicq; in cellae secreto velut in quoda loculo reconditus manet. Manet, inqua, corporaliter in huius si

culi AEgypto,& ita versatur in mundo,ut no sit o. a. . de mundo.Sed iam ad legis scriptae patres trans leamus, in quibus primus occurrit Moyses, qui de aquis extractus,& gregem in dc sertum duces pascensque,& magnam videns visione,cellicolet ligura esse censetur: quippe qui de aquis mun- dialibus abstractus,suum paruulum gregem, Virium scilicet & virtutu,ducit ad delerium. Que ibi sanetarum cogitationum gramine pascens magna pland sacramenta Incarnationis dominicae virginalisque foecunditatis intuetur. sed quideli iosue , terram promissionis de Iono .conspicatus, nisi cellicola coelestem terram in zdeserto contemplans fidelibus reprqmissam Quid,inqua, puer Samuel in tabernaculo solus

dormiens, nisi purus cellicola in cellulae habit

423쪽

LighR SscVNDVS. 393eulo solus degens I Q iid etiam Dauld columbae Ud.s pennas desiderans,& tandem elongans, manens. que insolitudine, nisi cellicola, qui mundanis primum tumultibus agitatus,ad volatum impetilitur,per quem sibi quies in solitudine cellae paratur Quid insuper Helias dimisso puero ad de serti festinans latibula, nisi cellicola, qui puerili sensu dimisso ad secretum cellae properat, Vbi

ab externis occupationibus immunis, internis meditationibus excitatur,excitatus reficitur,r

sectus denique in sortitudine cibi caelestis sacrς scilicet contemplationis ) tandem peruenit ad montem Dei Horeb φ Quid porro Helisaeus sepultus, suoque tactu mortuum vivificans, nisi cellicola,qui quasi in cella tumulatus, mortuos sensus vivificat, & ad vitam reparat salutarem Quid ultra religiosus Rex Ezechias qui conuer. tens faciem ad parietem, plorans orat, & orans plorat, qui etiam sicut pullus hirundinis sic clamat,meditatur ut columba ) nisi cellicolam d signat, qui corpus suum Velut quendam pari tem inter vitam & mortem considerans,quique malum suum quandoque assectum velut mace riam quandam inter Deum & sua facinora diuidentem, sedula mente volutans, iugiter deflet, clamatque instar pulli hirundinis,phy phy,mu-danas scilicet voluptates detestatus: demum instar columbae circunspectae in cauerna cellae se continet,ubi & oculis spiritalibus diligenter i strans,cauet ne ab infernali accipitre inuadatur. Caeterum quid aliud est Esaias Dominum vi--Kdens sedentem super Solium excelsum & eleu tum, quam cellicola in contemplationis purit te conditorem uniuersitatis intuens intelle Huae praesidere creature per unum sanὶ mediatorε

424쪽

sectos lugere cupiens in solitudine, praeterqu meellicola deflens in cella miseros peccatores gladio tortoris in sernalis iugulatos i Quid aliud vietechiel inter terram & cstu eleuatus,& de Chau daea in Hierusalem spiritu ductu ut videat abominationes, quae fiunt in Templo, praeter cellicolam,qul ardua contemplatione super terranti infra tamen coelum)hoc est, infra apertam Dei visionem sublimatus, videt, lugetque piae compassotiis oculo vitia nimium execrancia,quibus

Dei templa. scilicet Christiana nectora miserδpolluuntur' iid plura Nonne Daniel abstinct

ab eo,quod suave est ventri, ut assequatur quod menti gratum est,cellicolam exprimit: qui lautos cibos sugiens intelligentiam meretur visi UM 3ε--ρ-& super huius mundanae Babylonis flumina sedens, supernaeque Syon recordatus, incolatum suum deflens largissime,cordis sui fenestris ad Deu apertis ter orat, ut& pacem Hi rusalem ciuitatis supernae, & siimmae Trinitatis visionem consequatur. Sed iam ad tempus legis gratiae deueniamus, ubi legis iIlius author pra . hantissimus inpriniis adest,qui videns turbas ancendit in montem, aliaque ulce, conscendit in

montem solus orare. Quo nimirum exempla

'docebatur,&segregatim orandum,& solitudini incumbendum esse. Ipsius quoque praecursor Ioannes adhuc puer crescit & consortatur spiritu, manens in desertis usque ad ostensionis suaedlem ad Istael. Quo sanὶ exemplo putatur im ' hul cellicola, ut adhuc puer & recens crescat me. ritis utitutum,cosortetur spiritu, ne deficiat iii sis tentationum bellis, maneat perseverans,

quoad ostensionis suae dies in eoelelli Hierusali

425쪽

elueescat. Ipsius quoque Domini Apostolus Petrus ad superiora conscendens,esuriensque,prq- clara Cornelii fide mox sati adus, cellicolam d cuit per contemplationem sursum ascendere, incumbere orationi, alienamque salutem sitire, ut postmodii plenissima satietate potiatur. Denique ipsius Domini Euangelisti Ioannes rei gatus in insulam, ibique mira videns sacramenista,cellicola repraesentat, qui velut a mundo relegatus,secretas altasq; reuelationes meretur. Sed iam satis per sacrae Scripturae campum, ab exordio ferme auspicantes,ibique pulcherrimos flores carptim legentes decurrimus , figurales cellae, hoc est, Cariusianae Vitae laudes prosecuti sumus. Quamobrem opus iam Videtur per comis

Parationes siue similitudines aptas, cellae psius dignitatem praecon laquesuhnectere,&quantii ' binde cella sit efferenda, breuiter ostendere. '

Iitudines siue comparationes, quibus eiuι dignitas ostenditur.

IGitur Cellae comparationes ac similitudines

breuiter tangamus,dicamusque inprimis,cellam tranquillo portui rectὶ comparari posse. Vt enim in portu, ita & in cella tranquilla pen Esunt omnia,nec adeo, ut in periculosis seculi tuse . binibus timentur sentiunturque fluctuantis vite procellae. Deinde comparatur cella munitioni seu asylo tuto.Sicuti enim tutiores esse c5sueu runt,qui se in asylum recipiunt: ita securiorem agere Vitam putantur qui in cella, velut refugio quodam, se iugiter continent. Porro Oella confertur lauacro nitido. Quemadmodum enim in

426쪽

3ος DE VITA CARYvs IANA puro balneo sordes abluuntur corporum : sciri cella, mentium colluuies abiterguntur, ibique lpulchram candoris speciem suscipiunt. Insuper

cella mutatorio assini utatur. Sicut enim in m latorio solent aves mutari: ita&mundiales h mines abiectis secularibus plumis, hoc est, leuitatibus quibus ad inania volare solebant, murum in modum commutantur. Mutantur cin- quam Verba, mutantur gestus, mutanturmum cum exterioribus & interiores habitus,vsque adeo ut quem in cella videas, vix putes eum esse, quem in seculari conuersatione nou

ras. Ad haec, cella similis est herbae sullonum. Vt enim asperitate herbae illius superflua rese- . cantur: ita & austeritate cellae, quae in moribus superuacanea sunt, prorsus euelluntur. es hie oi tu si forsan durior prima fronte putetur, leuior s futuro nὶ videbitur, si consideretur diligentius, aut in hoc, aut futuro seculo superflua quaeque sun dutus eradenda fore. Non enim vitia tantum, sed malae quoque consuetudines, pronitatesque,& caetera quaevis superflua prius extirpanda sunt, quam coelestis candoris decor spiritibus tribu tur. Postmodum cella comparatur speculae seu cauernae. Qui enim in specula sunt, lustrant oculis omnia, ne forte hostes latenter irrumpant i ita qui in cella sunt constituti, speculantur subti- Iliis callidas vaserrimi hostis insidias, insultus- . que varios, & velut columbae in cauerna mac xlae circumspiciunt, ne ab accipitre infernali capiantur incautae, dirisque gryphis lacerentur. Amplius religiosa cella confertur cellae medicunali. Ut enim in hac, varia medicaminum genera reperire est, quae diuersis morbis opitulari

possunt: sic in cella religiosa, varia spiritalium

mediis

427쪽

medicinarum antidota comperiuntur, quaes, nandis animae languoribus creduntur aptissima. Postea cella militari palestrae videtur assimilis esse . In militari siquidem agone exercentur Neoptolemi, grauibusque laboribLs contenisdunt coronam tibi comparare triumphalem. In cellae quoque conflictu multis tentationum uctibus pulsantur athletae Chri iri, quos & fidei,& patientiae clypeo iugiter reij cientes, anhelano ad gloriam, in qua sperant & immarcessibilem

coronam, & perpetuos honores tandem se duris pro laboribus habituros. Adde cellam sch Iae docti in ali persimilem esse. In scholis enim pueri solent erudiri, Ut literas humanas quae vutae putantur antidota adipisci queant. Et in ceu

Ia quoque quae Discipulorum christi schola est) sancti imbuuntur pueri, quo caelestes discuplinas quibus ad Sanctorum de scientiam Zegloriam tandem peruenitur capere possint, Cella quoque nitido speculo similis esse put tur. In ea si quidem mens humana suam speciem limpidius intuetur, intuendo seipsam cognoscit intimius, cognoscendo denique videtinaculosa si qua adsunt) videt & multa sibi deesse bona,quae adesse queunt. Hinc felix sui conmtemptus nascitur, hinc prouocatur luctus, hine demum ad meliora mens ipsa excitatur. Cella etiam nuptiali thalamo recte consertur, quandoquidem in eo scelix anima casio commercio suo Sponso foederatur, & futurae gloriae pignus ad spem magis ac magis roborandam, ei dulcia ter tribuitur. Cella insuper scalae comparatur. Vt enim per scalam itur in solium, ita per cel- Iam itur ad coelum. ae san Eres in veteri Teis

stamento per figuram oste'sa legitur, quando Iacob

428쪽

398 DE UITA CARTvs IANA Iacob scalam coelo tenens erectam in somnis vudit,& tremens ac stupens dixit: Non est hic aliud, nisi domus Dei oporta caeli. Ad haec cella terrestri paradisb recte comparatur. Vt enim fluuius inde proflues paradisum irrigat, qui & in quatuor capita diuisus terras multas lustrati sic in cella ubiae quidam cursus est,qui actione,lectione, or tione, & meditatione, seu contemplatione, V Iut quatuor capitibus diuisus totam cellicolae terram irrigat foecundatque . Denique cella ca, letti quoque paradiso apte conferri posse vid tur,cum nihil aliud sit cella, quam iuxta nomen suum, coeli aula. Habent enim inter se multam similitudinem atque germanitatem coelum & cella: quod ex epistola ad fratres de Monte Dei luculenter ostenditur , in qua sic dicitur. Cellae jsiquidem & coeli habitationes cognatae sunt.Sicinui enim coelum &cella ad inuicem videntur aliquam habere cognationem nominis, sic & pi tatis. A celando enim coelum & cella nomen habere videntur,& quod celatur in coelis,hoc & in lcellis: quod geritur in cς iis, hoc & in cellis. Quidnam est hoc vacare Deo, frui Deo. Quod cum secundum ordinem plξ & fideliter celebratur in cellis, audeo dicere, Sancti Angeli Dei cellas habent pro coelis, & aeque delectantur in cellis, ac in coelis.Et subditur. A cella enim saepe in coetu ascenditur, vix aut unquam a cella in infernudescenditur,nisi sicut dicit Psalmista,dsendent in infernum ne descedant morientes.Et est pauca. Moriens autem ViX aut nunquam Miquis a cella in infernum descedit, quia vix unquam aliquis,nis coelo praedestinatus, in ea usq; sad mortem persistit. Filium enim gratiae fructu

429쪽

LIBER SECUN DV s. 39' plenitudine persinionis perducit, & colloquio Dei dignum efficit. Haec ibi. Non inepte igitur dictum est,cellam caelesti paradiso siue coelo roconferri posse. Sed de ijs comparationibus ac similitudinibus iam satis superq; dictum est, praesertim cum de huiusmodi negotio plenius

discutiendum sit, cum de cellae commoditatibus agetur. Caeterum hoc forsan loco queraturaliquis,& dicat, me non debuisse, vel figurales, vel similitudinarias seu comparativas laudes quod partim superiori,partim vero hoc capite factum est Cariusianae vitae peculiariter tribuisse, qui ρὰ quae sint aliis religionibus etiam communes. Cui respondemus primum, viros & doctos,&probos interdum ea, quae communia erant, suae sectae peculiariter tribuisse. Deinde dicimus,ea quae tacta sunt, Cariusiano proposito rith obse uato rectius atque aptius, quam caeteris applicari posse,utpote in quo maior Vitae sectaritas,asperitas, puritas, persi ctioque, ac dcmum caetera id genus, quae per similitudines prafatas designanis tur, inueniri queant. Eaque de re per quandam antonomasiam ipsi Cariusians virae tribui debere,nobis visum est. Sed his iam satis discussis, ad ipsius vitae Cariusianae commoditates si ita tibi videtur transeundum est. TRACTATUS SECUNDUS SECvNDI

libri, in quo de commoditatibus vitae Cartu-sianae agitur.

De commoditatibus vita Cariusiana quantum est ex parte ipsius cellicola. Qua generatim duplices sunrscilicet cεrporales, Ostiritales. De primispatrum,de ρ-cundis

430쪽

oo VITA CARTvssIANA candis verὸ mustum astitur,qua ct ad numerum sinis . . denarium sub nomine celleproteu-duntur. Oa LOCUTOR.

Placet Cariusianet celis commoditates quas

tu inepthac salse commoditates nuncupasti palam afferre,& quam inutilis,nulliusq; frugis sit ipsa cella hoc est, vita Cariusiana paucis

aperire. Inprimis nullam suis cultoribus affert commoditatem. Quid enim boni cauernae illae, quae feris quam viris aptiores sunt, suis habit toribus afferre possvoti Deinde vita cellicolae caeteris hominibus prorsus inutilis est. Nihil eb. enim commodi vel patriae,vel parentibus,vel Mmicis,vel citeris proximis adfert huiusmodi ubia: quippe quae ita latenter ac singulariter agitur,. via nemine propemodum videatur. Itaque tota sibi soli vacat, solaq; ei cura esse videtur de otio sectando,Venireque replendo, eaque de re non iniuria tui Cariusiani pauim solent Porci Delvocitari.Denique viris,saltem literatis,omnino noxia est atque infructuosa, quippe quae non sinat scientiae talentum proximis impertiri, sed cogat pecuniam dominicam in terra fodere, seu in sudario ligare, quod periculum quὶm graue

sit,satis literae sacrae testantur. PE T. Vitam Caristusianam & suis cultoribus, & alijs quoque ii minibus, etiam literatis utilem admodum esse, i cupientes ostendere, agendum inprimis censomus sub nomine cellae de commoditatibus quas vita Cariusiana suis cultoribus adfert. De illis autem,quas caeteris confert,postea dicetur.Ita .. hoc loco de commoditatibus, quas suis cellico- ιοῦ ἡ confert Cariusiana cella, dicturi, Daemitta ..ila. mus,ea. in genere bipertitas esse. Quaedam enim