장음표시 사용
441쪽
I LIBER SECUNDUS. II quo e exemplo Sanctorum Patrum AEgyptis confirmatum est, apud quos non minor precantium,quam laborantiu merees fuit. Deniq; hoc ipsum authoritate falcitum est, inprimis Augustini,qui multis in locis attestatur, eos, qui Vitae contemplativae dediti sunt, non modicii Reipu. suis orationibus prodesse solere. Cui sitffragatur Dominus Ioannes Gcrson lib.3. de consolatio- Ges . ne Theologiae, hoc modo dicens. Vis scire quatum segregatus & orans si utilis Moysen oran orgtionistem in monte,du pugnaret Israel,aspicito.TolIe itaque orationes timentium Deum,quid pro Exod. i derit obsecro labor se fatigantium praedicando, vel monendo, vel corrigendo: quandoquidem
medicos etiam monet sapiens orare, ut operasua
Deus, & reliqua quae ibi sequuntur . Quibus animaduersis, palam est eos vel ignaros, vel liuidos esse, qui aliter sentiunt,ac homines contemplativos pro ali, iugiter orantes, rei Christianae inutiles esse putant. inod autem Hiei, ronymum citasti dicentem, Sanctam rusticit
tem solum sibi prodesset nihil ad rem. Si enim Hieronymus Sanctam simplicitatem ut verba sonant, & tu ineptὶ putas astrueret, duntaxat sibi prodesse, & rationi aduersaretur, & sibi- ipsi dissideret. Rationi, inquam, dissonaret, quae non sinit, ut quispiam sanctus sit, & sbi soli prost. Prosunt enim caeteris mirifice iusti ac sancti meritis, precibus, & exemplis. Sibi quoque dissentiret,utpoth qui multis alijs in i
cis asserat, rusticanos Reipublicae inprimis utules esse. Nam ut caetera taceam loquens in Vitis Patrum de illis rusticanis seu anachoretis,
quos in AEgypto ac. Thebaide, aliisque locis inuis viderat, dixit eorum meritis adhuc mundum stat.
442쪽
ix DE VITA CARYvs IANA nare. Quinetum praefatis in verbis per te addu--: lctis Hieronym. sibiipsi discordaret, cum dicat, sancta rusticitatem solum sibi prodesse, & eam Inihilominus vitae merito Ecclesiam aedificare. Qitomodo stare possut hic duo, sibi solum pro' desse,& Ecclesiam meritis aedificare, si verba vivis) crudὸ capiantur ' Itaque dicamus inprimis Hieronymum ipsum praefatis in verbis, vulgarε loquendi modum sectatum suisse. Solet enim dicere vulgus indoctum, e s qui otio sancto indulgent, tum sibi prodesie. Vulgi autem dicta non vulgariter secutus est, ut Lillo loquendi
modo omnes,etiam rusticanos, ad sacrarum luterarum studium vehemotius accenderet. Quod
eum facere voluisse, satis praecedentia indicant. Nam & huiusmodi studium Paulinum prouo-eans,Paulum, Timotheum & Titum adducit in lmedium.Itaque prudEter animaduertens, sacrae Scripturae peritiam inprimis utilem, ignorantia vero frequentissime vitiosam ac periculosam esse,illo modo loquendi usus est. Dici & aliter potest, Hieronymum non intellexisse uniuerinsaliter sancta rufficitatem sibi solum prodesse, sed duntaxat quoad aliquid: videlicet quo ad docendi,redarguendique officia, quod ipse sermonis cotextus satis ostendit. Voluit ergo Hi ronymus ipse dicere,sanctam rusticitatem, siue
simplicitatem, sibi quidem sussicere, & si quid
distortum in se viderit,redarguere: non tamen
aliis hoc praestare posse, quod reprehensibile eit in eis potissimum,qui possent commode ac vitiliter huiusmodi scientiam assequi, vel eam habentes,Ecclesiam defendere,nec tamen id facere curant, Verum haec omnia nihil contra Case itusianum statum militant,quippe qui non tantu
443쪽
Lra ERYS E C V N D V S. 633 sibi,sed alijs quoq; multiphariam prosit. Quod ex subiectis patebit. Itaque modos varios afferamus,quibus vita ipsa Cariusiana rei Christian et admodum prodesse solet.Enimuero prodest orationibus,prodest meritis, prodest exemplis, prodest scriptis, prodest consilijs,prodest denuque temporalibus adiumentis. Quae omnia breuiter prosequi cupientes, dicamus eam inprimis toti humano generi continuis orationibus prodesse.Non enim diebus solum dominicis quod plebei j facere solent pro Ecclesia tota varijsque gradibus ac statibus elus,preces faciunt, sed ungulis diebus, etiam festis, singulisque horis Canonicis pro sacerdotibus,regibus,populo, pace, defunctis,fratribus, benefactoribus, afflictis,&captiuis deuotissimas preces fundunt Cariusi ni. Taceo quantum sacrificijs Missarum 'quas
iugiter, reuerenterque celebrare solent omnibus tum Viuis, tum mortuis opitulentur. Sed
nec de illis quoque commendationibus capitularibus,in quibus suos potissimum benefactores commendare assuerunt, quicquam dicere certum est. Venio igitur ad illas peculiares or tiones, quas probi Cariusiani sigillatim suis in cellulis facere, & omnia penὶ miseriarum, ubbulationum,necessitatumq; humanarum gen ra,quae sub sole sunt,& diligentius lustrare, &specialius diffusiusque orare soliti sunt. Quod etiam ut sui laici, quos Conuersos vocant,facere possint,eos materna lingua ad orationem pro Omni statu faciendam curant imbuedos, nequiopiam inter eos sit, qui toti Reipub.pijs orationi- , Dus suffragari diligenter non studeat. Sedula
444쪽
pompas Praelatorum, Clericorum ambitiones, regularium dissolutiones, studentium curiositat alteratorum elatinε, principum exactiones,litigantium dolos,adulationes curialiu, nobilium superb:a, militum concussiones, corruptiones iudicum,practicorum cautelas, infid litates mercatorum,artificum fraudes, cotinentium difficultatem, tribulationes coniugator' diuitum auaritia, pauperum indigentiam, languidorum dolores,compeditorum gemitus, anflicti5es viduarum,orphanorum oppressiones, peregrinantium discrimina,vulgi mobilitatem. raritatem bonorum, peccatorum multitudine, paucitatem sapientium, infinitum stultoru n merum, iustorum tribulationes, prosperitates iniquorum, obstinatorum duritiem,ccecitatem ignorantium, fallacia mundi, dsmonis insidias, petulantiam carnis, aduersariorum improbit tem, denique Vanitates, abusus, pericula, angustias, tormenta, clades, tamam, pestes, dissidia, bella,mortes, &caetera pene innumera, quibus malὶ afficitur, iugiterq; agitatur genus humanu. Qitae omnia Cariusiani voluentes,peculiares ad Dominum preces fundunt, tantisq; miseriis ac necessitatibus opem ferre suis pro viribus satagiant. Putas ne posse haec lustrantes ab oratione cessare iis enim adeo saxeus esset, quem ista diligentius considerata protinus ad compassi nem, rationemq; non mouerenti Orant igitur Cariusiani pro tot tantisque incommodis, sutuque precibus humanum genus fouere, proteg re,ac demum ei succurrere moliuntur. Verum enimuero non precibus tantum, sed & alijs quo
que meritis, Utpote ieiuniis, vigilijs, discipli- his, alijsque vitae asperitatibus, durisque exem
445쪽
citijs toti Reipublicae prosunt Cariusiani. ALhaec boni viis exemplis multum humano generi proficere creduntur.Si enim illi ipsi,qui diuinum verbum proponiit voceq; praedicant, multum frugis afferre crediitur,cum id decenter A.
citit,proculdubio Cartu stant,qui moribus predicant,docentq; operibus, di sanctae vitet exEplis populuinstituunt,plurisu Reipub. Christianae conserri cessendi sunt, cum longe melius sit prγdicare opere, quam sermone, plusque inmoralibus moueant exempla, quam verba. Partim enim verba sine operibus proficiunt, multu ve Praedictiro opera etia sine Verbis prosunt. & dιgeηνιε ipsa studiosa opera suam quandam voce & ener ' siam habent, qua intuentium pectora mirum 'in modum afficiunt. Enimuero seculares, qui Cartu sanos animaduertunt propterPccelestis patriae desiderium timoremque gehennae, m
dum fugisse, in abditum heremi recessum se
contuliste, loca plerumque mal E salubria colore, vana fugere solamina , fallaces delicias asperanari, poenitentiae lamentis incumbere, de domum multis durisque vitae asperitatibus se m cerare,cogitant qui sapiunt) c celorum aditum facilem non esse, sed angustam esse viam , quae ducit ad vitam, latam vero quae ducit ad perditionem. Itaq; tali exediplo commoniti timensi confunduntur, resipiscunt, & ad melioris vitae frugem seipsos conuertunt. Non igitur cassam liuidus dicat esse Cariusianorum vitam: quippe cuius reali praedicatione plus Ecclesia, qua vocali multorum sermone sdificari putetur. Quod enim verbalis praedicatio parum hoc tempore prosit, satis offendunt corrupti mores hominu.
446쪽
DE VITA CARYvs IANA prudentiam, dissolutionemque praedicatorum, partim vero propter auditorii duritiem ac miseriam , ipsae publicae conciones parum proficiunt:.utpote quibushomines passim nec flectiutur,nec mouentur,nec deniq; ab errore ac pe uersitate viarum suarum reuertuntur. Sed reliqua prosequamur. Cariusiani insuper deuotis scriptis non parum Ecclesiae conserunt utilit, tis. Animaduertentes enim sibi non licere populum verbo docere, nec tamen sapientiae tale
tum sine fructu abscondi debere, tutiorem impertiendi eius modum eligunt, libros siue scripta conficiendo. ina in re animaduertendum est, duo inprimis esse genera scriptoru. Primum est eorum, qui inepti dici possunt. Hi sunt qui sutilia, vana, falsa, turpia ac noxia vel dictant, vel transcribunt: aut etiam bona si quae scribat
false ac mendose ita faciunt, Vt nec mens auth
ris,nec verus plerumq; sensus haberi possit, aut demum si bona verὸ scribunt, propter tamen imperitiam ita inepte punctuant,literasque ma-lὶ formant, ut eorum scripturae legi nequeant, quibus & illud Plautinarum literarum adaptari
potest:praeter Sybillam has leget nemo. De ijs
autem ineptis scriptoribus inpraesentiarum ver ba facere nobis certum non est et quippe qui lamdem nullam mereantur, sed contra potius Vit perio multo digni sint, 'praesertim vero impres.sores nonnulli,qui cupiditate ducti libros omnes quantumuis futiles, lasciuos, noxiosque pas
sim imprimunt, & si quos probos quandoque
imprimere curant,cum innumeris medis id faciunt.Sicque fit,ut vulgus indoctum pliis lecti ne talium obtenebretur, quam erudiatur. Sed quid Hac temporum sece,qua nimium Vitia ex
447쪽
i creuerunt,& futiles homines inanis gloriae auiditate perciti, nomen impressum quaerunt, di futiles quoq; impressores cupiditate lucri omnia quantumlibet inepta imprimunt, venaliam proponunt. Quae profecto non fierent, si & c piditatem honestatis amor superaret, & rei lit
rariae debite consultu esset.Verum cum haec mul nimE fiant, minimeq; futura sperentur, timem dum est, ne tandem diuino iudicio pereat impressio. Nimio enim ab usu coelestia s spe munera diuinitus abbia fuisse,memoriae proditu est. Sed iam de altero genere scriptorum, qui apti seu idonei vocari possunt,agamus. Hi sunt qui sufficientem habentes peritiam Vel componedi, vel transcribendi,utilibus libris praesertim sal Iutaribus debitὶ scribendis incumbunt. Et lim rum quidem quatuor gradus inueniri possunt. QMdam-scribendi peritiam habent, fid Iiterq; transcribere norunt, qui scilicet literam legibilem, satisque paratam faciunt, ben punctuan orthographiam obseruant, & demu nullas mendas admiscent. Uerum instar pictorum non intelligunt quae scribunt. Qua de re nullum
ex sua scriptura gustum spiritalem pene sentiui. Et hi quidem gradum infimum inter scriptores idon stenent. Alij vero sunt qui sensum eorum, quae transcribunt,literalem seu grammatucalem capiunt: quapropter rectius transcribere,& animum quoq; pascere, ac deniq; fructum ex suis scriptis referre plurimu possunt. De ijs i quitur Ioanes Gerson in Tractatu de laude scriptoru,duodecim considerationes ponens,quib scriptores huiusmodi duodecim laudum titulis prosequitur. Sed nos breuitati studentes, tetrade cotenti erimus,ssicetes scriptores huiusmodi
448쪽
prisertim qui vel iugiter,uel frequenter huic peri dat opera sibi plurimu proficere,proximos aedificare,posteritati costulere,& dem4m Ecclesiam ipsam iuuare. in primis enim sibi non paruproficiunt huiusmodi scriptores, quippὶ qui o-
pus suapte natura bonu atq; meritorium, si tamεa charitate proficiscatur,efficiunt. Ieiunant etiaquodammodo, videlicet corpus ipsum talit
bore spontaneo macerantes. Orant insuper cum
bess, deuotε scribunt, interdum psallentes Domino in cordibus suis, quod Apostolus monet, interdum etiam vocalem orationem suis squoad fieri potest scriptis miscentes. Dentque scripta deuota lectitantes,interdum compunguntur, pias que lachrymas ab imo pectore trahunt, sicque pro suis piaculis satisfaciunt, lapsum vitansi a. Igent virtutes,merita congerunt. Sed iam vide,
mus,quo pacto etiam proximos aedificent. Qui enim hoc modo scribunt, misericordiae opera largiuntur. Nam & de suo interdum lucro fratres nutriunt. Quod si nihil temporalis lucri ex suo labore aut nolint,aut nequeat recipere,ele mosynam certe spiritalem faciunt, utpote qui suis scriptis ignaros docent, errantes corrigunt, consulunt haesitantibus, compunctionis argumentu tribuunt, de demu praedicantibus utcunq;
similes sunt. Lingua quidem tacet, sed manus praedicat: verba n 6 sonant, at scripta ipsa loquutur. Si enim praedicare ille dicitur, qui aliena duntaxat scripta voce interdum proponit, ciui lnon etia ille, qui ea transcribendo publicat, db -cendus erit praedicatori Profecto eu praedicare fatendum est,cum pridicatio non solum verbo, sed & scripto, ac vitae exemplo impertiri postit.
Cui rei astipulatur noster Guigo in cosuetudi-
449쪽
LrBER SECvNDVs. 6I9nibus Cariusianis pulchre in hunc modum di- ci. at. cens. Libros tanquam sempiternum animarum nostrarum cibum cautissim E cultodiri, & st diosissim h volumus fieri,ut quia ore non possumus,verbu Dei manib' prsdicemus. Quot enim libros scribimus, tot nobis veritatis praecones
facere videmur,siperantes aDomino mercedem
pro omnibus, qui per eos vel ab errore correcti fuerint, vel in Catholica veritate profecerint, pro cunctis etia, qui vel de suis peccatis & vitiis compuncti,Vel ad desideriu fuerint patriae c*l Ris accensi. Haec ille. Iam Vero agamus, quo pacto huiusmodi scriptores posteritati consulant. Enimuero posteris sal tribuunt sapientiae, sonistem aquae vivae aperiunt,lumenque diffundunt:
quippe qui suis scriptis tu diuinae sapientiae,tum charitatis quae fons est aquae salientis invitam aeternam tum fidei ac cognitionis quae lux quet. dam est ) materiam posteris relinquant. Deniq;
ut quartum tangamus fructu, totam Ecclesiam huiusmodi scriptores iuuant,sanis eam libris dblando, protegendo quoq; contra haereticos, I daeos,caeterosq; infideles, custodiendo insuper
aduersus mundanos,protervosque,ac caeteros id
genus, qui perditis moribus Ecclesiam Dei conis .cutiunt atque labefactant, & assiciendo demum
piam matre cum suis veris alumnis multo hon re.Clim enim probatoru doctorum libros tranis
scribunt, dubio procul honore eis non paruum impendunt. Q si non ingrati multa eis beneficia L 'largiri solent,potissimu illi, qui perpetuam scolicitate iam assecuti sunt.Orant enim pro huius modi scriptoribus,quoru & cura gerunt, protegunt,opitulantur, de dem si ad suum prouehere consortia satagunt. Qiibus animaduersis,miru
450쪽
ro DE VITA CARYvs IANA est, hoc tempore tam paucos, vel penὶ nullos utilium librorum transcriptores, praesertim iii Ireligionibus inueniri, maxime cum huiusmovi
opus tam utile, tam pium tamq; religiosum p . itetur, quod & tanta mercede promeretur, quantam nec verbis consequi possemus. Quapropter
non inepte olim Cariusiani Patres, penό omnes quos suscipiebant scribere docebant, qui si scrubere noluissent,poenam dabant. O utinam hoc apud regulares oes nostra tepestate prorsus o a
seruaretur. Sed mihi desides, qui vel scribendi i peritia assequi nolunt, vel industriam habentes lscribere detrectant, obijcient ac dicent. id i lud est, quod hoc tempore transcribi possit,cum qitui omnes iam impressi sint ibus respondemus, adhuc multos superesse libros satis ine- 14, pte scriptos,nondum impressioni creditos, sed: in obscuro versatos, multu situm hactenus obduxisse, quos melius scribere possent. Deinde ilaliquos doctos inueniri, qui noua opera elab rantes, sed puram literam sormare nescientes
bono scriptore ad suas ut ita dixerim minutas ira transcribendas indigent. diem si haberent,&: graui fasce levarentur, & alijs quoq; scriptis c6- siciendis uberius incubere possent. Deniq; sunt Ecclesiastici libri multa vetustate consumpti, L adeoq; antiquati, Ut in eis legi non possit, qui ab ihuiusmodi scriptoribus non sine laude instaura. ri vel transcribi possent. Verum plerique tanta
sunt desidia, ut malint libroru huiuscemodi pe- 1 lnuriam pati,quam scribendo parum laboris ad- rmodum utilis atque laudabilis sumere. Sed iam ad tertium Scriptorum modum accedamus, qui
scilicet aliena dicta colligunt. Quod fit interdit nihil de suo addendo, sed duntaxat aliena conflin geren-o