장음표시 사용
471쪽
runt.Haec,inquam,omnia,qus diximus, pericula cauenda sunt, si & praedicatori, & populo utilis praedicatio esse debeat. Sed obsecro quis est, qui pericula haec omnia possit euadere Quis, inquam,ille tam delirus est, qui se illis exponere periculis audeat, quando tute ac libere fugere potest' Itaque ut ad institutum reuertamur, vir literatus potissimum qui necdum periculosa nimarum sarcina onustus est praefatas difficultates, ac pericula quae publicae praedicationi. inesse solent diligenter lustrans, poterit ea sane
vitare. Non quidem ut inerti otio indulgeat, sed ut sancto cotemplationis otio secure Vacet. Poterit,inqua,ut deuotioni aptius frequentiusque incumbere queat,solitariam vitas si ad eam . capacitate & affectionem habeat dubio pro- cu Isuscipere, ne tantis se discriminib' gratis exponens, praesumptuosus videatur. Enimuero cum passim nulli compertum sit, an tantam h beat aptitudinem ac persectionem, quanta m
nus illud quod proprie persectorum est flagitat,Vt salubriter decenterque impendi possit: prssumptionis suspicione immunis esse non po-
terit, quisquis se velut idoneum putabit. Non enim satis est quaedam apparens quo ad humanam aestimationem sufficientia,quae multos se- ρ. ἱληea fellit,inanesque fecit, ac demum in seculo pereuntes retinuit. Non sufficit,inquam,ad virum doctum in seculo retinendum. Verum in tanta iambiguitate constitutus, poterit securiorepa tem eligere: hoc est, gratia contemplationis si' litariae vitae securitatem adire. Adde quod tam parua ex praedicatione messis hoc tempore roferri solet,ut seclusa necessitate) longe melius esse videatur,silentio sanctoq; otio,ex quo mul E e c tus h
472쪽
r DE VITA CARYvs IANAtus haberi fructus possitiquam praedicationi pene inutili incumbere. Sed adhuc rationibus allit probemusmprobandum principio suscepimus. a Non est necessario deserenda vel differeda fruitio Dei jppter usu proximi,nisi cogat necessitas. sCum igitur per contemplatione Deo,per praediacationem aut proximo incumbatur, non erit citra necessitatem destituenda vel protelanda co- templatio,propter praedicatione populo impertiendam. Porro si cui seruo pater amilias aurum atq; argentum ad lucru faciendum crediderit,si seruus ille diligenter ac utiliter auro duntaxat utatur,suo domino satisfacit,praesertim quando utroq; uti securὶ ac c6 mode non potest. Igitur vir doctus,cui comisium est aurum contemplationis & prsdicationis argentu, piεtissimo Dno Christo facit satis, si auro seu gratia contemplationis utitur: quando ita comode ac securὸ argeto simul prsdicationis uti non potest.Qtia enim lege precor multas habens gratias tenetur omnibus uti,aut etiam prohibetur duntaxat uti ea,
quε melior est Interdum enim fieri non potest, ut quis sing ilis grati, simul viatur . Si dixeris, eum modo hac, modo illa vicissim uti debere, ostede quaeso quae lex ad id eum astringat, modo nulla assit urgens necessitas, cui aliter consuli non possit. Ottende inquam quo iure vetatur statum deligere, in quo iugiter meliori gratia uti positi Meliorem enim gratiam dicimus c5- templatione, quippe quae & optima pars a Christo esse dicatur,& proptyr se expetenda sit: cum tamen praedicationis actio propter aliud duntaxat, hoc est, proximoru necessitatem sit elige-
da. QDd autem absolute & propter se eligibulius est,melius est. Dehil eito, generali praec
473쪽
LisIR SECUNDUS. qq3pto talentum sit erogandum, nullus tamen nisi specialiter iussus, aut missus debet pridicationis talentum impertiri. Hoc enim usurpationis ac temeritatis esset. Ad haee si propter praedicationis talentu non posset is, qui religioni aptui eis, religionem solitaria profiteri ,eade ratione fit rati viri,qui monasticam vita professi sunt, deberent a suis claustris gratia predicationis exire. Eadem enim utrobiq; ratio es videtvr, scilicet abscodendi talenti periculu. Hoc aut est falsum, cum pro comunt sententia no teneantur egredi pro fraterna correctione facienda, de qua expressius praeceptum habetur. Insuper si hoc non liceret, nulli docti viri possent solitudinem adure. Itaque soli ignari essent in solitudine recipuendi. Hoc autem quam sit absurdum, quis non videt ' Si enim docti a solitaria vita excluderentur, quis simplices fratres doceret quis varias hostis insidias aperire quis visitationes faceret quis demum errores decenter castigare posset Adde conuentu unum tam dignum esse viri docti prρ- sentia ac industria, quam dignus putatur unius parcecis seu vilis popellus: cui cu vir doctus pri- est,caeci oblocutores tacent, factumq; probant. Cur etia non probant, cu vir doctus claustru solitari u cui utilis plurimum esse potest ingreditur φ Deniq; si vir doctus praedicationis talento passim uti deberet,no propterea Canusiana vitam suscipere prohiberetur. In ea siqvide sunt co ciones modo Latina, modo vernacula lingua. Fratres enim laicos seu conuersos habet ordo Cariusianus, quib' praedicationes necessarii sui. Habet & alios domesticos ac familiares,qui prPdicationi adesse possunt. Vir itaque d0ctus praedicationique aptus illic materiam inuenit sum-
474쪽
cientem.Taceo quod vir doctus sermones, aliis
que utilia scripta reponendo praedicat, securius quidem ac utilius quam hi,qui vocales prςdica-dtiones faciunt. Denique si praedicationi atquε regimini plane idoneus sit, non dimittetur sub modio,sed super eandelabrum ponetur, quado
opus erit. Curant enim Patres ordinis, quando huiusmodi viros habere possunt, tepore oportuno dominicarii ouiu Pastores efficere. Quod munus adepti, liberius possunt, imo tenentur praedicationi incumbere. Debent enim Praelati gregem sibi commissum praedicationis, exhortationisq alimento pascere. Siquidem communationes illae,quae sacris in literis ac Doctoribus sanctis contra mutos praedicatores comperium tur,ad Praelatos maxime jectant.Sed iam rati nibus breuiter exempla subnectamus, quib' l culenter constat, viris doctis etiam curam ali nam gerentibus licere solitariam vitam arrip
re. Legimus si quidem D. Hieronymum, etiam Papatu dignissimum, dimisso seculo heremum adluisse. Legimus Gregorium Nazianzenum ipsius Hieronymi Praeceptorem, dimissa Epist pali sarcina,lolitaritam vitam egisse. Legimus icBrunonem,Guigonem, Hugonem, Ludolphu, aliosque innumerabiles viros admodum lit er tos,misso secuto,in Cariusianam solitudinem se recepisse. Sed & quod forsan magis mirabere multi Regulares,dimisso praedicationis officio, traduntur Cariusianam vitam petiisse : non dubitantes viro docto licere , destituta praedicationis sarcina , Cariusianam vitam contemplationi peraptam eligere. Cesset igitur vanus oblocutor suis salsis insanisque verbis ignarum Vulgus cocitare,quod doctis vixis Cariusianum statum
475쪽
LIηER SECUNDUS. Fstatum petentibus detrahere solet. At quoniam obiectiones quaedam contra factae sunt, tandem eas dissoluere opus est,ut plenius nostris lingu cibus pessulum obdamus.
C A PVT IV. Dissoluuntur obiectiones, qua superiori capite prob
re videbantur, viro docto non licere Cartu.sianam viram suscipere. IGitur ad authoritatem primam, qua maled, cimus,qui abscondit frumentum in populis, respodemus primum, eum esse maledictum, qui materiale frumentum tempore necessitatis extremae prorsus indigentibus abscondit. Non nou. It enim habet ille viscera pietatis.Deinde dicimus eum maledictum,qui frumentum spiritale, hoc est, gratiam doctrinae sibi datam, proximis a scon dit,quando salubriter ac commodὸ impe tiri potet , certaq; necesilas,cui nullo alio m do consuli potest, hoc ipsum fiagitat. His enim simul coeuntibus, tenetur vir doctus doctrina impendere, si maledictionem euadere cupit. Verum ex hoe nihil conficitur,virum praedic tioni aptum debere passim cpiamum est ex pariste doctrinae populo praedicare. Non conficitur, inq'am, quin possit liber E Cariusianam asperutatem subire. inandoquidem mundus praediis catoribus plenus est, fuitque penὶ semper:eaque
de re non videntur illa omnia, quae diximus,regulariter concurrere posse, quae virum literatum,cui animarum cura peculiariter credita noest, ad praedicandum altringant: maxime cum nemo se ingerere teneatur, nisi superioris aliculus,scilicet Dei,vel hominis iussu, id faciat. Ad alteram quoque authoritate respondemus, eam
accipi debere,non de semine prolis, sed spirit
476쪽
6 DE VITA CARYvs IANA Mlis operis, & quidem generaliter, ut sit sensus, Quisquis bona opera quae miritales proles sun
non fecerit,maledictioni obnoxius erit. Itaqu non tangit solum doctos viros haec authoritas sed generaliter omnes desides, qui inerti otio vacare malunt, quam spiritalia opera vel sibi,ves aliis profutura, efficere. Non igitur proposito inostro aduersatur. Ad aliam vero authoritatem de Ecclesiastico sumptam, respondemus inprumis de thesauro pecuniario, si ita inuisus sit, ut nulli prorsus mortalium compertus habeatur, nihil utilitatis afferre. At vero si prudenter reconditus sit ab ijs, quibus thesaurizare conces sum est,ut apto tempore proferatur in luce, in tilem non esse.Bona enim in suturos usus non auarὸ,superflue,aut dissidenter recondita, sed fideliter reseruata, no debent inutilia censeri. De thesauro autem sapientie non prorsus simile eri Habenti enim prodest, etiam si caeteris abscondatur. Cur enim vera sapientia quaeritur ab homine,nisi ut Deum noscat,noscendo timeat, timendo amet,amando colat, Venereturq; Vt tan-. 'dem eo perfruatur. Hic est enim proprius ver sapientiae finisataq; suapte natura ut uno verbo consequar habenti prodest sapientia, quantum adactus vitae conleptatiuae. Quod ergo innuitur sapientiam absconditam utilem non est intelligendum est, eam proximis quo ad exteriora vitae activae opera,non prodesse. Ita enim interprotatur Lyritanus. Sed quaeras, an sit habe i noxia, qui eam caeteris abscondit Dicimus, sapientiam nunquam per se ut scholasticis verbis utar) sed interdum per accidens noxiam esse: quando sc
licet manifestanda est. Manifestari autem p teli verbis scriptis,ac operibus ipsis.Carpitur e gon'n
477쪽
LIER Ri SECUN DV s. 6 7 iniuria, qui sapientiam abscondit, quando eam
docere tenetur. Verum ex hoe nullo pactos quitur,doctos viros taxados esse, si claustralem . solitudine adeant, quippe qui sapientia vera v- tantur, eamq; proximis exemplo declarent. Ad aliam quoque aut horitatem dicitur, per eam ra-xari eos,qui tenentur paruulos hoc es , limpi, ces, ac ignaros docere, nec tamen docent. Cuiusmodi sunt, qui alienam curam susceperunt, rare. cui respondere vel nequeunt propter ignorantiam,vel nolunt propter desidiam, vel non satagunt propter aliam,quae non excusat,occupatimnem Sunt enim quidam Velut canes muti atrare UM.1
non valentes. Sunt alij, qui turpi otio indulgere malunt, quam necessarium laborem subire.Sunt denique multi, qui mundialibus negotiis ita se prorsus implicant, tamq; avide tractant, ut nul- 'Iam de spiritalibus curam habere Videantur. Hos ergo praecipuὶ taxat praefata aut horitas. Nonegauerim tamen etiam reprehendi eos, qui nullo urgenti negotio occupati, nulloque rati nabili impedimento deuincti, possent salubruter ac commodesine ullo discrimine, paruulos doctrinam ab eis expetentes erudire: quod nihilominus,inerti otio.delectati, laboremq; facilem pertaesa, facere prorsias negligunt. Quales Inma, sunt Doctores nonnulli contemplationis subli res oti mitati inepti, qui suis in cameris semper latitati sequos si rogaueris, cur interdum non concionen. Ltur,mox tibi dicent, se vel otio literario incumbere, vel se praedicationi satis idoneos non esse. Sed cur obsecro tanto tempore studio non n
cessario,nulliq; profuturo incubum t Cur, in si, neruos no intedunt ad illa aptitudine habenda, cum excusanir Noui doctissimos Theologos,
478쪽
qui principio parum apti videbantur, per diutinum usum tandem famosissimos Praedicatores euasisse. An pudet paucos inprimis auditore habere' Christum duodecim tantum sequeban-itur,cum omnis populus doctrinae Pharissorum applauderet. Haec dixerim in eos potissimum, qui quoddam aptitudinis specimen a natura videntur habere,nec tamen sui periculum sacere, seipsosque exercere curant. De his autem, qui non propter otium, fugam que laboris, sed iusta de causa a praedicatione abstinent,secus sentiendum est, ut satis iam diximus. Iam vero ad a thoritates noui testamenti respondeamus,dicotes inprimis,ad eam, quae de lucerna metionem facit,de Praelatis intelligi eam debere.Loquebatur enim ibi Christus Apostolis, eorumq; su cessoribus,quos sali,lucique comparat. Vt enim
secundum Chrysostomum,Praelati propter bonam conuersationem sunt sal, quo populus conditur: ita propter verbum doctrinae sunt lux, qua ignorantes illuminantur. Quod si de aliis quoque literatis praedicationi aptis intellige
dam illam similitudinem contenderis, respondemus eos taxari, qui propter temporalia commoda,seu causam aliam non satis iustam publicet doctrinae non incumbunt.Vt enim ait August, nus: Sub modio lucernam ponit,quisquis lucem doctrinae bonς commodis temporalibus obscurat&tegit. Cui astipulatur Cnrysostomus svi
s ex Μ ribarum dicens: Masi modius verbum
ei tenet absconditu,quando propter aliquam causam terrenam,verbum Dei non est ausus palam proloqui, nec fidei veritatem. Verum ex his nihil conficitur cotra eos, quibus proximinrum cura imposita non est,& iusta de causa prγ
479쪽
LIBER SECUNDUS. qq9 i dicationi non intendunt.Elto enim,sint Luceris i ha lumine doctrinae accensa, non tamen adhuc. supra candelabrum positi sunt, eaque de re pos sunt ad melioris vitae frugem se conuertere. Adaliam vero authoritatem squar de talento agit
respondemus, eam generatim loqui de omni- Mut.rsibus his,qui diuina beneficia seu gratias accepe- . Tunt,nec eis quoad proximos utuntur, quando: tenentur. Talenti enim nomine ut Hierony-ὶ mus & Gregorius innuunt) gratia omnis, quae vel habenti, vel alijs utilis esse potest, accipitur. Ipse si quidem Gregorius homilia'. ita inquiri Gregor. Sciendum vero est, quod nullus piger ab hac talenti acceptione securus est. Nullus namque est, qui veraciter dicat,talentum minime accepi, noest unde rationes ponere cogar. Talenti enim N ιnomine cuilibet pauperi etiam hoc ipsum repta ηοmi intabitur,quod vel minimum accepit. Alius nam-- que accepit intelligentiam praedicationis, mini sterium debet ex talento. Alius terrenam subin, stantiam accepit, erogationem talenti debet ex rebus. Alius nec intervorum intelligentia, nec li, rerum affluentiam accepit, sed tamen didicit artem qua pascitur,ipsa ars ei tali acceptione reputatur. Alius nihil horum assecutus est, sed tamen fortasse familiaritatis locum apud diuitem me- ruit,rulentum profecto familiaritatis accepit. Si ergo nihil ei pro indigentibus loquitur, pro talenti retentione damnatur. Habens ergo intel lectum,curet omnino ne taceat. Habens rerum affluenti m vigilet ne a misericordiae largitate torpescat. Habens artem qua regitur, magnopere studeat, ut utilitatem illius cum proximo partiatur. Habens alloquendi locum apud diut-tem,damnationem pro rete ro talento time
480쪽
si uni valet)n6 apud eum pro pauperibus pr-
cibus intercedat.Tantum quippό ab unoquoque nostrum venturus iudex exiget, quantum dedit. si Haec Gregorius. Q'em vidcs per talentum, scia entiam,opes, artem, familiaritatem, & denique omnem gratiam generatim intelligere. Cui , iis cocordat glosi a, dices parabolam hanc induci contra eos, qui non solum pecuniis, sed nec verbo,neς alio modo prodesse proximis volui, sed omnia occultant. itaq; sentelia huiuscem
di oes desides malosq; seruos respicit, qui gratijs
a Domino datis non utuntur,quando ten*ntur.
Non tangit aute eum, qui vult contemplationi vacare.Alias ita faciliter diceretur, eu, qui componendis libris operam non darer, carpendum esse,quippe qui gratia huiusmodi non uteretur. Sed quoniam parabola huiusmodi carpit viros doctos & indoctos,passim quae allegari solet comtra eos,qui praedicationis gratiam,vel ingenium quod unius talenti nomine pro sententia Hieronymi &Gregorijsignatur) acceperunt, nec praedicationi incumbunt idcirco aliter respondemus dicentes, eos talentum abscondere, qui
lucrum animarum non quaerunt, nec publicae doctrinae inseruiunt, quando tenentur. Teneri
enim ad praedicatione prςceptum affirmativum est,quod licet semper,no tamen pro semper ut scholasticis verbis vianastringit. Et ita intelligendae sunt authoritates de hac re loquentes,ut pote illa Apostoli:semibi,si non Euangelizavero. Et illa Origenis: Si videris aliquem, qui virtutEhabet docendi, & animabus proficiendi,& hanc virtutem occultat, quamuis habeat quandam religionem conuersationis, non dubites dicere, italem esse,qui accepit unum talentum,&absc5-