장음표시 사용
461쪽
Agamus igitur deliteratis ab animarum solicitudine liberis , qui tam actioni praedicationis,
qua contemplationis gratiae apti videntur,an videlicet solitarium statum qualis est Cariusi nus no obstalepraedicationis, doctrinaeq; talem
to sibi cre lio, tutὶ suscipere possint. Ga in re
dicimus, praedicationis seu dc ctrinae latcntu nihil impedire,quin vir doctus modo alias id neus sit citra periculum queat solitariam vitam cuiusmodi eli Cariusiana profiteri. Quod quidem ne gratis dicere videamur, idipsum conficiamus authoritatibus, rationibus, de exemplis. Authoritate inprimis D.Augustini i9. de ciuita. te Dei ita dicentis. A studio cognoscendae veritatis nemo prohibetur,quod ad laudabile peritinet otium. Quod autem aliquis super candelabrum ponatur,no pertinet ad ipsum. Et subdit. Quae sarcina si non imponatur, contemplandae veritati vacandum est. Vides ut Augustinus asse rat, neminem a studio cognoscendae veritatis esise prohibitum,imo contemplationi vacandues se,si per facultatem liceat. Cum igitur in solitudine Cariusiana &veritatis cognitioni,& conita plationi iugiter Vacetur, poterit literat' si nihil
aliud obitet,si literatura vel pridicadi gratia insolitudine Cariusianam salubriter se recipere. Huic rei astipulatur D.Gerson, qui nonnullis Theologos taxantibus atq; improperantibus, Pt non praedicent,sed scientiae talentum sibi coli
l tum retineant,in hunc modum respondet: Accipiant sic loquentes,vel a hanc pro multis responsionem. Nemo nos conduxit. Neque enim licentia magistratis in Theologia dat obligationem l praedicandi,sed ostendit idoneitatem,qua exedit cere non tenentur, nisi velint, Vel aliundὰ mit-
462쪽
DE VITA CARTvs IANA tantur cum mercede sua. Cernis pro doctoris huius sentetia literatum virum, quantum est ex
parte doctrinae, ad praedicationem populo impertiendam non astringi, eaq; de re liberam solitudinis petendae facultatem si ad eam afficiatur,idoneusque videatuo sibi adesse. Quod rationibus ostendere quoque valemus. inprimis nullus quantumuis literatus, cui proximorum onus creditum non est,prohibetur contemplationi vacare, solitariamque vitam suscipere, nisi forsan ex susceptae gratiae beneficio, ne s. donis diuinis ingratus, seu piger esse videatur. Alia enim ratio non solet passim afferri. At vero h iusmodi beneficium diuinum n6 ita virum d ctum astringit,quin possit solitariam vitam gratia contemplationis eligere. Quod ut probe mus,supponamus, trifariam in genere aliquem O te'. doctrinam populo impertiendam obligari, scilicet aut ex officio suscepto, aut ex susi. ceptae gratiae beneficio, aut denique superioris imperio. His enim tribus modis quorum
duos primos in Dialogo Guillelmus Oham posuit, quibus tertium non iniuria adijciendum putauimus quispiam astringitur. Nam& Pr phetas a Deo speciali reuelatione missos legimus, & Praelatos praesertim religiosos vid mus interdum suis subditis, qui commode facere possunt,praedicadi onus iniungere. Hoc suae posito pergamus probare quod coepimus. Vir luteratus,quantuni ad praedicandi aptitudine prγcise spectat,non tenetur modo primo. Quippe qui nullam animarum curam habet sui supponitur) nec secundo quoque,nec tertio. Dicis eum secundo modo, hoc est, ratione gratiae susceptae
astringi alioqui diuinis beneficijs ingratus esset.
463쪽
LI AER SECUNDUS. 63 Sed probemus eum nec hoc quidem modo in quo versatur huius negotii dissicultas altringi, quin possit, si velit, solitariam vitam, cui aptus est,suscipere. Probemus inquam supponentes virum sacris litteris eruditum, praedication que idoneu, tribus in casib' generaliter ratione gratiae sbi col latae duntaxat, ad praedicandum obligari. Primus est, si adsit necessitas docendi populi,cui aliter consuli no possit: utpotὶ si adsi it quibus necessaria doctrina opus sit cuiusmodi
sunt ignorantes atque errantes in i, , quae sunt ad salutem necessaria nec alius apparet modun quo tali ignoratiae consuli possit. His enim duobus concurrentibus,viro apto incumbit docendi necessitas. Alter casus est, quando haeresium propellendarum necessitas imminet. Non enim satis est gregem dominicum verbo pascere, nisi & contra lupos insidiantes defendatur. Itaque vir doctus videns haereticos grassari, nullumque defensorem adesse, qui se murum pro domo Israel obiicere aut velit, aut possit, huic tantae calamitati pro viribus succurrere debet.Te
tius casus est, quando periculum ingratitudinis imminet. 4od quidem positis conditionibus nonnullis contingit, cum scilicet vir praedic tioni idoneus, nullis occupationibus implic tur, sed otio vacat, si ei gratis materia offeratur,& quantum opusest de sussicienti sultentatione prouideatur,tenetur squando commode sacere potest praedicationi incumbere: utpote si ab ordinario peculiariter ad populum docendu mi
titur, facta sibi inprimis de honesta sufficientis
sustentationis prouisione . In hoc enim casu co-
trahitur ut Gerson ait in tali Doctore quasi pa-ι storalis obligatio. Quod mihi verum videtur,
464쪽
3 DE VITA CARYvs IANA politis circumstantiis quas diximus. Adde quod positis huiusmodi circumstantijs, lex charitatis
eum astringere videtur, ut suppleat vices Past ris, qui vel propter defectum doctrinae, vel lingus ineptitudinem,uel debilitatem,vel senium, vel morbum vel absentiam,vel aliam huiusmodi causam praedicationi incumbere non potest: Vel si potest, non tamen omnibus sibi commissis
propter ingentem ut a let) copiam sufficere
valet, eaque de re adiutores cum iusta mercede quaerit. In hoc casu tenetur vir Literatus iubenti Praelato obedire. Sed & si ab alio gratis osse tur materia,seu populus,que sine ullo detrimento imo & cum multo spiritali commodo erudire iacile poteli, idem iudicium videtur. Nam ad vitandam ingratitudinem atque pigritiam,ten tur qui diu tali otio fruitur positis conditionibus, quas diximus, taleium sibi creditum proximis impertiri: cum unicuique mandauerit Deus de proximo suo, ut Gregorius in Pastorali innuere visus est, cum dixit: Caveat ne pecuniam in sudario ligans,de eius occultatione iudicetur. Pecuniam quippe in sudario ligare est, percepta dona sub otio lenti corporis abscondere.His e
go casibus suppositis, facile probare est, quod
probandum iusceperamus. Siquidem nullus horum castium impedit virum litteratum,quin solitariam vitam ut securius,pleniusq; valeat con- teplationi vacare profiteri queat.Non enim primus,ut supponitur,& satis costat: cum nulla hoc tempore huiuscemodi necessitas immineat, cui aliter succurri non possit. Imo vero temerarius
praesumptuosusq; foret, qui se ita necessariti, ut sine eo populus doceri non posset, arbitraretur: maxime cum Ecclesia sit praedicatoribus rese tisii
465쪽
LIBER SECUNDUS. 63stissima,tot fiant praedicationes, ut multis prud tibus viris nimiae este videatur. Nec tertius quoque casus ullo est impedimento. Esto enim vir praedicationi aptus quadiu otio potitur debeat concurrentibus alijs circunstantijs interdia pro dicare,ne s.torporis atq; ingratitudinis damn
turmon tamen ex hoc conficitur,eum pericul
sum seculum,diffficilemque praedicationis sircinam deserere non posse. Non enim ingratus est, qui iugiter Deo vacare, melioremq; partem eligere, &statum securiorem arripere cupit. Ille denique nullo modo putandus es: accepta dona sub otio lenti corporis . rbscondere, qui fugiens otium,laborem sulcipit auiduum. Confirmari potest ratio hqc in hunc modum:Nullus tenetur praedicare, nisi mittatur. Quomodo, inquit Apostolus,pradicabunt, nisimittantur' Quali diceret, non possunt digne praedicare, nisi mittantur. Alioqui de numero illoru forent, de quibus Hieremiae 23.dicitur: Non mittebam illos, ct ipsi currebant, quod profecto praesumptionis est. Sed vir doctus quantum ellex parte doctrinae, praecise non mittitur. Non enim , Deo immediath perfnternam linspirationem vel iussionem, nec ab nomine quoque authoritatem habente . QIandoquidem nullus hominum authoritatem habet mittendi virum inuitum, aut retinendi in si
culo, & prohibendi ne religiosam vitam suscipiat. Hoc enim esset usurpare potestate non sibi creditam.Igitur vir literatus quantu est ex parte doctrinae praecise ad praedicationem astringitur.
Quod si non teneatur, quid est obsecro quod eum solitariam vitam adire veteti Nihil sane, modo alias,idoneus sit. Forth dicis, eum mitti
Praecepto generali, quo iubetur quisque diuinis Ee a gratib
466쪽
. 36 DB VITA CARYvs IANA gratijs donatis salubriter uti, ne ingratus vide tur. Iam respondirnus, eum nullo modo ingratum esse, qui periculosum praedicationis onus fugiens, ad heremiticam vitam probE obstru tam se transfert. Ibi enim otiose non vivitur, nec talenta dominica in terra fodiutur. Deinde si propter scientiae talentum, non posset quispia solitariam vitam suscipere, quod I. se talentum auferret, quo tamen operari in seculo potuisset, eadem ratione nullus habens possessiones posset eas deserere, solitariumque statum eligere,qu niam a se reijceret talentum, quo proximis prodesse posset.Sed hoc est prorsus absurdum: ergo di alterum.Insuper probemus adhuc,quod probare coepimus, ex parte dissicultatis ac pericul rum , quae in publica praedicatione comperiuntur , adeo quidem Vt non sane mentis esse videatur , qui nisi astrictus specialiter ) tantam molem, tantaque pericula subire non trepidat: m xime quando ad Cariusiana vitam, cui afficitur,ri.klinis idoneus est.Enimuero ut pro dicationis difficultates inprimis tangamus )st
tus ille arduus innumeras pene conditiones exubo, git, ut Superis mortalibusque simul gratus eua- ηορται --. Postulat enim virii sacris literis eruditum, feruidum charitate,Zelo animarum succensum, syncerum intentione, couersatione honestum,
compositum gestu, expressionis gratia praeditu, dictis prudentem, & demum verbis aptis ac d
.centibus utentem, hoc est,ueris,grauibus,hon
. stis,sonoris, auditorioque sufficientibus, & donique per omnia moderatis & libratis. O quis haec omnia pridicatoris perfecti instrumenta,in eodem inuenturiis est'E diuerso innumera sunt Pericula, quae &praedicatoribus contingere s lenta
467쪽
LrRER SECUNDUS. 637lent,&cauenda sunt inprimis, antequa fructuo- ρεμ asa praedicatio esse queat. Pellenda inprimis est praeric
coecitas ignorantiae,nec cus coecum ducat, amboque in foveam cadant.Sunt enim qui fabricatis sermonibus duntaxat Utuntur, quippe qui edio. proprio marte conficere non possint: quos si en sit sturare coligerit,nil mirum est. Pellenda, inquam, eth intentionis corruptio, ne vel inanis gloriae quae praedicatoribus familiaris est vel sacerdo- iij consequedi,vel conciliandi fauoris humani, vel demum habendi lucri aviditate, praedicatio impendatur. Pellenda quoque est affectus tepuditas. Quomodo enim frigidus poterit frigiducalefaceret Cauenda etiam admodum est vitae ditatuito,quae inanem praedicationem reddere solet.Utinam inquit Lactantius tam multib nefacerent, quam multi bene loquuntur. Sed qui praecipiunt,nec faciunt; abest ab eis fides,&soluta praecepta sunt. Cui Gregorius astipula- ἔ.Gregoritur,cum inquit: Cuius vita despicitur,restat ut eius praedicatio contemnatur. Cauendum igutur summopere est, ne dictis vita cissentiat. Cauenda insuper est gestuum ineptitudo. Quidam enim,instar saxi, per totam concionem immo biles perseuerant. Alij contra praesertim state culi) usque adeo incompositi sunt, ut simiarum gestus imitari videantur. Vitanda quoque est in risu, fabulis, verbisque otiosis leuitas. Non enim praedicatoris est, homines ad risum, sed ad luctum prouocare. Nec etiam eius quoque est inanes fabulas, sed res utiles ac necessarias asse re. Non denique otioss verbis,sed aptis, atq; ad rem pertinctibus uti. Vitanda etia est in verbis multifaria imprudentia.Inprimis salsitas est sugienda in dictis, in allegationibus,in expositi
468쪽
38 DE VITA CARYvs IANAnibus. Quidam enim errores spargunt in vulgus. Alij Doctores citant, quorum nec libros, nec li brorum quidem tegmina viderunt. Alii distor- '
te Scripturam vel repugnantem interpretantur, feamq;, velut certa esset, in quam partem Volusi inepte torquent. Haec autem totis ut aiunt pedi' 'bus fugienda sunt. Fugienda quoque prorsus
adulatio, qua passim mercenarij praedicatores V- . tuntur, loquentes placentia, verbisque vanis au res populi demulcentes. Quin etiam interdum
laudant aut mala, aut vana, quae acriter improbare debuerant. Fugienda est insuper iactantia, . ne spraedicator vel de suis moribus, vel doctriana, vel operibus, vel statu iactanter loquatur. Jomodo enim superbia improbabit, qui tu gida utitur iactantia i Fugiendum quoque scandalum eli, ne maledictionem euangelicam prinae sti-ta. dicator incurrat. Sunt enim nonnulli, qui prin-L..b praelatos absentes mordere,ac surdona ledicere non verentur. Alii vero clericis detra- here non cessant, quod videat illud popello gra-. tisimum esse. Clericis enim laicos infestos op- risil.ι- pido tradit iniquitas, cum tamen dicat Hieron.
ἐDιο α non esse humilitatis suae, de ministris Eccles Eeseruis. sinistrum quicquam dicere. Alij vero sprqsertim fraterculi quida alios regulares suis in claustris
latitantes,palam insectantur. Q od maxime usu. . Venit, quando monasterium inunt, in quoia turati non fuerunt ad votum. Mox enim statum monasticum deturpare, & publicis eos cotum liis afficere non trepidant, eos s. vel porcos, Vel ingratos, vel otiosos, vel inutiles vocitantes. Pro qua temeritate nefaria durissimas eos poenas da- ituros esse,nena o doctus non nouit. Quado enim
huiusmodi praedicaterculi famae restitutionem q
469쪽
LiggR sECUN DV s. 639 esse siciendam persuaderent, qui alienam publuce deturpanti Cessent igituri scandalis regularium, praesertim. eorum, qui & antiquiores &meliores esse comprobantur. Alios demum inuenire eit,qui veterem comoediam imitati, homines in praedicatione nominati carpunt. Quod si facere non audeant, quibusdam circunstantijs
Vtuntur,quibus potest quisque facillimὶ intellugere,de qua persona loquantur. O viri Satyrici,
quis vos Satyram facere, apertaque inuectiva
ti docuit praedicando Nunquid dom sanctique viri hoc secisse legunturi Minime quidem. Sed arrogates seu ambitiosi, qui ampliorem se fama
consecuturos arbitrati,si id auderet, quod cael ri attentare non praesumerent,hanc loquendi lucentiam excogitarur. Sed reliqua prosequamur. Fugienda insuper est cum aliis concionatoribus, contentio atque depressio. Nonnulli enim statum suum caeteris praeserre eupletes, alios deprimunt,eorumque dicta eoram popello contentionibus assueto proponere ac deprauare non formidant. Fugienda quoqlle est pertinacia, nimiaque affectior qua nonnulli vel suas, vel doctorusuorum opiniones supra modum fouent. Sunt enim ita eis addicti,ut potius doctores Ecclesiae, quam eos qui suae professionis suerui, relinquere non erubescant. Fugienda insuper est nimia verborum praecipitatio,nimiao; prolixitas.Sunt enim qui ita praecipitanter loquuntur,ut intellisi verba eorum non possint. Sunt e diuerso alij, qui testudineo gressu incedentes, vel nimiam rerum copiam proponere gestientes, nimia prolixitate ae taedio populum adire compellur. Fingienda quoq; est nimia superil uitas,omni rod que allegationum vacuitas. Sut enim qui super-
470쪽
Ds V1TA CARTVsIANA fluitate gaudentes,in re non necessaria innume ras allegationes proserunt. Sunt qui E diuermnulla prorsus testimonia citant, sed instar vel Iarum fabulam narrare videntur. Fugienda etiaest in verbis inhonestas. Non enim proserenda sunt inhonesta verba: sed curandum sollicithut cum de peccatis praesertim carnalib' agitur, casta diligenterque examinata verba depromam tur . Sunt enim qui inhonestis verbis utentes, probis auditoribus horrorem atque pudore incutiunt,interdumque ad discessum compellunt.
In quibus nuper unus suit quod mihi fideliter relatum est qui in poenitentium filiarum conis
uentu sermonem faciens, nimia verborum inhonestate ac insolentia ad discedendum eas imispulit. Fugienda est igitur inhonestas, sugienda quoque est in sermone quaestuosa nimiaque petitio. Sunt enim potissimum mendicantes qui nihil aliud populum docent, quam largas et e
mosynas facere oportere. Totus eorum sermo
in suarum necessitatum, vel potius petitionum ac desideriorum declaratione ita versatur, Ut
iam ad praedicationes huiusmodi vulgus ridere, discedereq; soleat. Fugienda deniq; est in omnibus imprudelia,ne s.cora simplici populo subiblia,curiosaq; dicantur; ne in cltu viroru doctorum nugae, aliaq; anilia referantur. Ne dimissa festi alicuius,de quo agitur, materia, totus de Mliena materia sermo efficiatur. Quam imprudelia ille incidit, qui die Natalis Dni totuserm nem de peccato Sodomitico fecit. Ne denique fraudes ac vitia, quae a plerisq; ignorantur, aperte dicantur. Multi enim sermonem audientes, fraudes ac piacula, praesertim venerea, didicerunt,posteaque pi 6 dolor cxperiri non timue