장음표시 사용
61쪽
Vust qui nolebat illam coloniam de luel. Lxcis seruiliaet Q Seruilius Caepio consul, cum diluester ordo lege C. Gracchi sine senatu iudiearet, lassem tulit de iudiciis inter utrumque ordinem communi eandis. quamquam Plutarchus tulisse Gracchum ait, non ut soli ciruites, sed ut cum senatoribus, pari numero , iudicarint. Seruiliam uero legem cum suaderet L. Crassus , laudare senatum, & equites accusare est coactus. itaque in Bruto , Mihi quidem, ait Cicero, a pueritia quas magistra fuit illa Crasii in legem G pionis oratio, in qua auctoritas ornatur senatus, quo pro ordine illa dicuntur, re inuidia concitatur in iudicum, & acculatorum factionem, contra quorum potentiam populariter fuit dicendumHanc tamen ligem. ut antiquatam putem, ea ratione adducor, quod eundem Caepionem apud solos equites, contra Plutarchi testimonium, postea caussam diccre, scriptum uideo lib. i. de Orat. Animos, inquit, equitum Roman rum, apud quos tum iudico caussa agebatur, ad aepionis odium , a quo erant ipsi propter tutaria a alienati, reuocabam. Accedit illud, quod cum legem de communicandis inter tres ordines iudiciis L Ai filius Cotta praetor tulit, tum colos equites iudicasse satis c.nstat. Iam hic ipse locus, Quo animi illorum iudicum in Crassum incenderentur, selos equites iudicas lenon ostendit λ FI. Aci τ Aa AT: Craiasus a Bruto, qui eum post obitum patris nequitia consumpserat. EAs se tamen basi si diccbat Cras. sus, eas balneas a Bruto se requirere: cum significaret, balneas quoque ab co sumptibus immoderatis esse dissipatas. Ex tabulis, i domesticis, inquas omnia referebantur. CENS ut Bruti pater, cum profiteretur, balneas nominauit. MAGisi quam in meis, quae de rep. non sunt. Cura illa ι ari, contra Vorum. Nunc orationem suam agnoscit . Nexcusat quae tum dixit. p Acroe .
NV N e, quoniam ad Omia , quae abs ted iasiunt, T. . Dii, de Oppianici duum An res dii confiteare , necesse est , te opino: on multum fefellisse, quod exis uris me cauponis .ciuentis non secto eius,
sed legs exscnsiremm . nam hoc persaepe dixisti, tibi scinuntiari, me tabere in a imo curesitam hane praesidio tuis defendere , Itane est e M amitis nidelicet imprudentes prodimura o Mnesi quis dein, quos amicos nobis arbitramur , qui nostra tonsilia ad aduersarios d sierat . quioam tibi botremi auit e quis tam improbus fuistiui ego autem norari emoint opinor in culpa est:
Ita nimirum tibi istuc lex ipso untiatiis. sed num tibi ita d6endi' uideor, ut tota in causa mentionem ullam fecerim leguωπmmus hanc caussam defendo, o legenabitus teneretur e certe, ut hominem ivnfirmare oportet , nullus est Acus a me purgano istius inuidiosi et Lminispraeter spus. Quid ergo em quaeret fortasse quispiam . diis Neut venissilertim praesidio a cupit eper radumpropes nee mibi uero iudici non dispudet: Ad
utor instituto meom hinnanis Muresim ut . iudicio. non solum meo coUE uti consueui, sed mulitim etiam eius, queis defendo, o consilio o uoluntati obtempero. nam , ut haec adme caussa delatas, qui leges eas, ad quas adhibemur,stin quibus uris uti no se deberem, d ι Hubitosatori deeo, quicoisset, quo quis conti naretur, illum eo liberrem, teneriantem v - ora nem . ative ille me orare, O sis rare coepit , ut ne siset e defenderem, cum ego,quae mmi Addo tur licerem,rr Huxit Me ad fxam sententiam. assa abat enim lacrumans, ninsecutiorem es civitatis minendae, quam extimatio nu. morem homini seQtamen iccirco feci, cneque enimia smper facere cibo s) quod hia, b persti a caussara copiosi me sine lege possed
fendie videbam in hac defensione, qua iam sum avius, plus dignitatis, in Ela, qua mehic uti noluit, minus labo
ra uanum, quod sinibit aliud tactum. nisi is haec
caussam obtinerem : lege recitat peror dem ἰε neque mersia oratio commoueret, quia ait attias, indignum σὲ facinus, si ator iudicio quemquam circumrtexeris,l
gibus eum teucri ; seques hoc id feceris,non rex ri . Vt tibi concedam hoc indiguenm eo: Duod cuiusmodisiis , iam uidero tu mihi comedas nec Pes, hoes indipuus, in ea riuitate, quae legibus te arvis, discedi a legibus. hoc enim sino hst huius duratatis, quasi mimur in re hoc sumit moerum tabertatis, hic scias a qui iis . mens, tuus, tam, sint exitia tauituris p taesia legibus . vi corpora nostra sine mensete, sciauitas siue lege suis partibus, vi neruis , ac α- vine, o miseris, hii nonpotest. legum ministri, in Asinatus .leg inte: mes,indices : legum denique tutuo omnes; isumus, ut liberi sepo mas. Quid est, . β, eui tu in isto locostdeas c quaeris O, qua abs te
tam pauci de Hreisu bri is sententia 'tis' quo ιure tiam, quae uolait dixistim mih tamdiupotesas dicendi datarc quid bi autem illisionibae, quid fore quid ceter quos apparere huic quaestioni uideo, volante opinor,haec omnia lege fori, Ni q. hoc iudicium, ne antea dixi, 'qua mente qua re , o administrari. ad id ergo est ' hare quae fota itagubemature quid M. Plaetorq, e r C. Flamini inter carios' quid c. I chin 7 pexulatuιρ quid mea de pre js repetundi quid , apud quem nunc de ambitu causa dii ture quid retiquae quia tones e citiumspicite omao r. p. partes: omnia teram imperio, o praesi ino eri videbitis. si quis apud me te, T. Atti, rem helit acere, lames te lige pecuniarum repetundar non teneramque
haec tua recusatis cm lio sit captae caniae , sed laboris , periculi non legitimi declinatio . nunc quid QMur,edi quidasleis is coni uuia nide.
62쪽
Ιn Orationem pro A. Cluentio Habito. si
LE c a l qui soli s tores tenebantur. Habitus autem sectator non erat . hanc legem Sulla tulerat, Sede ueneficiis, & ne quis iudicio circumueniretur: quo de crimine propriam legem C. Gracchus antea tulerat. infra. ITA nees 1 luida irrisio. dequo loquendi genere hiura diximus in ea pro Quinctio. Lax i at pro se ip si loquens. C E R τ E, ad iudices orationem conuertit. sequiturenim,Hominnem dest accusatorem. IN friτvro meo P nam consueui non meo selum uti consilio, sed eius e iam, quem des do, parere uoluntati. HONEs Til qui suam existimationem minui non uult. nam si lege defendatur, ea edissidere uideretur. CIVITAT is retinentae,i exsulitim enim poena erat de uenescio damnatis. insta: Quid erat,quod Oppianicum, poena aflectum pro ueneficiis,eiectum e ciu tate, quisquam timeret Accusator autem, quo magis iudicum animos e superiore Cluentii uita ad damnandum impelleret, eorrupti quoque iudicii erimen in eum conferebat. N a Qv a enim id semper facere debemus, i non enim, quae Cluent ij, eadem omnium innocentia est. Quo D ait Attius, 1 cum uer retur, ne Cluentium Cicero lege, non facto, d cnderct. R NAso,t quaestio de ueneficiis Q. V conio Nasoni praetori obtigerat. M. P L A g ro R II ,er C. FImun miror unam quaestione u rum practorum esse. suspicari tamen licet, ita multos accusatos esse inter Sicarios , ut praetor unus non sufficeret. C. ORCHINII 1 quem supra nominauit. MEAl praetor igitur Cluentium defendit. DE pecuniis repetundis quo crimine damnauit C. Licinium Macrum, Calui oratoris patrem. U. 3. lib. r. ad Att.&Plutarchus. C. AM ILLII, i iurisconsulti clarissimi, de quo diximus in Quinctiana. De numero praetorum uide quae diximus in eadem: ne saepius eadem iterentur. MID reliquae qua Mones , ut de maiestate, de ui publica et de quibus crimini uus praetores quaerebant.
IV ηετ lex ea, qua lege haec quaestio conintuta est,
iudicem saaestionis, hoc es iaci Vocondum, cum 'stud ibus , quiei obuenerim , cus appellat, iudices quaerere de ueneno: in quem quaerere' infinitum est.
ius' qui coieristionuenerit 'non ita est. quid ergo em dic.
BLICO. CONDEMNARE TvR . Qui eorum equorum e uidelicet, qui supra siripti sunt. quid interes, utro modoscriptum sit e rastrist apertu tamen ipsa lex
docet: ubi enim omnes moirtales actuat, ita loquitur,
RIT. Omnes uari, mulieres, liberi, senui in iudicium nocantur. sit de coitioneuoluisset, adiunxisset Uiue eoierit: niine ita est e DE Ullius. CAPIT
IE RIT . umis est Cluentius e certe non est . quis ergo es cluensius y qui tamen defendi caussam suam te nolit: itaqueisi is legem: morem Cluentio m. tibi tamen, inti pauca, quae ab huius caussa seiuni sunt, Gondeιο. est enim quiddam in hac caussa, quod ciuentius adst; es aliquid, quod ego ad me putem per tinere. hies, putatisteresse,sere ipsa, gesto negotio, non lege, desenes: ego autem mea existimo interesse, me nulla in dis ratione ab intio uideri is superatum non enim mihi haec caussa sola dicendavi: omnibus hie .labor meus propositus est, quicumque hae facultare d sensionis contenti essepossunt. nolo quemquam eorum, qui adsunt, existimetu, me, quaedelege ab Attio ricta sunt, se reticuerim , comprobare. quamobrem, cluenti, de te tibi obsequor; neque ego legem recito ; neque hoc loco pro te duo: sed ea, quaea me desiderarrelinquam
IV Di c a M quaestionis, Meect Q. Votoniam , t praetor igitur, interdum uocabatur hi dex quaestionis:
interdum autem, atque adeo saepissime, iudex quacstionis non est praetor, ut in caussa Verris,&in eo iudicio, quo oppianicus damnatus est. O B v s N E R I N T,1 nam sorte ducebantur. NON ira est. Inam si ita esset, omnes mortales alligaret. ita Cluentius quoque comprebenderetur. sed eum hac lege non teneri ipsa legis uerba demonstrant. Lxcio Naavs quattuor primis,l ordinarijs. nam binas i mnes singuli consules habebant. Qv i eorum coit,l ipse se statim interpretatur, subiiciens: eorumequorumῖ uidelicet, qui supra scripti sunt .. Quo quis iudicio publico condemnaretur. 1 diuerside robiis una cadonq. lege caueri, mirum uidetur . nam qua lege Voconius quaerit, in de ueneficiis est: haec autem uerba, quo quia iudicio publico condemnaretur, ad legem de repetundis pertinent, quae corrupti iudicii crimen complectebatur. itaque tollenda suspicarer, nisi paullo post legerem, quaestionem de corruptis iu-
63쪽
diciis, quam C. Gracchus propria lege suixerat, a L. Sulla constitutam esse lege de uenesciis, qua Quei
lius reus factus erat. propterea clicitur insta: Habitus accusatur calege, quac tunc crat Sempronia, nunc est
Cornelia. DE . ra titiob vorii facto, non lege, defendi uis: in quo tibi obsequor, neque praesidio legis utor. HAc sicultate docisionisi eo, quod in patrocinijs praestare ipse possim. devabia tis Acta disii dixerat Attius, iniquum sibi uideri, non iisdem legibus omnes teneri .
IN i et v v v tibi uidetur, , non iisdem legiabita omnes teneri . Primum, ut id iniquissimum esse costram, huiusmodi est, ut commutatis eis opussit nibus, nam ut ijs, quaesunt, non parcamYs. deinde, quυ -- quam hocsenator accusauit,ut, cum altiorem gradum dixtitiis beneficio populi e ber consecutus, eostput. ret durioribus legum condicionibus uti non oportere equam multa sunt commoda,q'ibus taremus: τι- multu molem , ac diis lia, quae subimus. atque haec omnia tantum bonoris,o amplitudinis commodis compensantuτ. conuerte nunc ad equestrem ordinem que is ceteras ordines: easdem uitae condiciones non perferent: putarit enim minus multos sibi laqueos legum, condiacionum, ac iudiciorum propositos eo oportere, qui in summum locum riuitatis aut non potuerunt adscendere, aut non petiuerunt. Atque, ut omittam leges ali mnes, quibus nos rememur, ceteri autem funt ordinci liberati i hane inam legem, ne quis iudicio circumuenis tin, c. Gracibus tulite eam legemno ebenon inplebem tulit . postea L. Sulla, timo a pus uti ea se rem tisimus, tamen, eum eius rei qua uorem hac ipsa lex seonsitueret, qua uos hoc te ore lassicaris, pubem Ii. quem ab hoe genere liberum acceperat, alligare notio quavionisgenere ausius non est . quod siseriposie exi --asiet, pro illo odio,quod haluit in equestrem ordinem, nihil fuisset libentires, gream omnem illam acerbitarem Ueripti is sua . qiastus in veteres iudices, in hane unam quaesitionem coutulisset . nec nune id am niatur, mihi credite, iudices, e prosticiam, quod prouia eradam est, nisi κι H est ordo δε huiusce legis periis tum includatur . neque hoc agitur ab omnibus,seda paucis . nam is stetur rores, qui se facile tuentur integritate , lanocentia. Pales, ni uere dicam, s esis, O ceteri, qui sine is piditate uixerunt, equites ordinistratorio diannitate proximos, concordia coniunmis mos ese cupisti,d ij, qui se uolunt posse omnia, neque praeterea qui quin essὸ aut in homine ullo, aut in or e, hoc uno me inseputatu equites R. in pussarem suam redamoros, si constitutum est, ut de 's, qui rem iudicarret, huiusi modi iudicia seripvint. uident enim aucto ritate huius ordinis con ari: uident iudicia comprobari: hoe m tu proposito, euelle se aculere euerioris; rae posse confidunt. quis enim de homine audeas pacisso malis biti opibus praedito uere o fortiter induare, cum uia deat idem, quod coierit, aut GHarserit , causa esse dicendi eo uirofortes equites' qui hominiciari-simo, acpotenthmo M. Druso trib. restiterunt umii nihil aliud Vet, cumi cuncta, Quae tum erat, nobilitate, nisi via, qui rem iussicasset, huius ossi quaestionibus in iudicium uocarentur tunc C. Flamus τοιο, cn. Titimus, C. Maecenas, illa robora populi I , ceteriq. huiusniori ord ais ηο fuerunt idem, quia M
cluentius, ut aliquid culpae suscipere se putarera reti fando; sed apertissi e repugnarunt,cvm haec recusament, palam forti one atque honesisime dioerent: βρο- tui se iudicio populi on amplissimum locum pervenire, si suastudia ad honores petendos conberre uoluisienti Ast uidise, in ea uita qualis splendor inesset,quanta orati menta, quae diPitas: quae se non contem Uisie,m o dise suo patru q. suorum contentos fulse, uitam i
iam tranquillam, o quietam, remotam a procellis isti diarum, o huiuscemodi iudiciorum anfractu. uin olui': aut sibi ad honores petendos aetatem integram estitui oportere; aut, quoniam id non posset, eam condicionem uitae, qui muti, petitionem reliqudsient, manere: iniquum es e, eos, qui honorum ornamenta n pterpericulorum multitudinem praetermissent, popinbenem s se privatos, iudiciorum nouorum periculis novi carere: Matorem hoc queri non posie ; propterea quod ea cδdicione proposit perere coepisset, quodq. ρομ Ita sent ornamenta,quiores eam musterre moles sposset, locus , auctoritas domi stlandor, apud exteras
variones nomen, Dratia o praetexta, a curulis, insiIlia, fasces, exercitus, imperia , prouisciae: quibus in rebus cum sium mum recte actu maiores nostri prae---, tvmplin peccatis pericula ropcstaesis uesu runt. Hi non hoc recusabant, ea ne lege accountur, qua nunc Habitus accusat 'quae tunc erat Sempronia, nunc G Cornelia i intestamant enim ea lege rixestrem ordinem non teneriem, ne nova lege alligarentur, tib rabant. Habitus ηehoc quidem umquam recusauit, Po. ninus uel ea texerationem vitae eredderet, qua non teneretur . quae se uobis conricio placet, omnes id agamus, ut haec quamprimum in omnes ordines quaesti' perferatur. interea quidem, per deos mini vatis , quoniam omnia commoda nostra, iura, libertarem , ululem denique legibus obtinemus, a legibus non rered uir sumul o illi id quam sit indignum cogismus, populum
aliud nunc agere uobis re . ODrtunas suas commisisse ipsium sine cura se, si metuere ne lege ea tuam num quam imi resperit, quaestione quast solatu liberumhesse arbitretur, perpaucos iudices ad rimatur . agit nis sic casisam T. Attius, adolescens bonus, dismus, omnesciue Vibra teneri omnibus: vos attenditis, o .iud silentis,sicutiacere deberis. A. Cluentlas,eques R. causam dicit ea lege, qua lege sinatores , ij, qui mino usum habrerax Alitenentur. mibiper eum re insare, in arce lem praesidia coistituo e deferusionis meae rum licet. satiauerit cures . claratius, sicut vestra aequitate nisi conmisuiu : si es existimabunt id, quod erit, obtinui propter innocentiam, quoniam ita des ussit; in lege autem, qream mi arre lucri
64쪽
In Orationem pro A. Cluentio Habitor 1 3
GM Grres aestionem hae ipse lene constitueret, qua uos hoc tempore iudistis, I cum praestione de eorruptisiudiciis in legem de ueneficiis includeret. I me' ον - , t Mnc equite ictor Sulla occidit, quia pro Cinnanis partibus steterant. id ex Appian i lib. r. notum est. Asconius autem: uester ordo pro Cinnanis partibus contra Sullam steterat, multasq. pecunias abstulinint: ex quo larii erant appellati: atque ob eius rei inuidiam post Sullanam uictoriam erant interrecti. Qv A n s et v shi ueteries iudices, i lego, dissentientibus antiquis libris: Rira est usus in ueteres iudices.atque hac ego eo iectura, nec a uetere scriptiira longius discedente,& sententiam illustrante,magnissere delector uia enim est Questus in ueteres iudices' quanto autem aptius, Acerbitatem proscriptio ' suae, qua est usus in uet res inaeesse ueteres enim iudices , idest mu tes Romanos, qui lege C. Gracchi per annos xc iudicia tenurrant, non modo iudicandi potestate uictor Sulla priuauit, uerum etiam prou ripsit. MIHI creat te, tu res,l ad eos iudices haec maxime spectant, qui erant ne equestri ordine: ad senatores autem, Quae subij-riuntur, Quales ut uos estis, & ecteri,qui sine cupiditate uixerunt. in I ' Qv A M se I aut honorem, aut potestatem ullam. Q i rem iudicarent, i Iudicarint, temporis ratio postulat.
TE R huius ordinis confirma, hi ordinis senatorii. confirmari autem cietate, di coniunctione equestris ordinis. IvDICI AI quae nune per senatores&equites administrantur. Eu E L L E R Eseueritatis uestraeposse confidunt. I sperant seri posse,ne seuere iudicetis. Haec autem ad equites dicuntur, qui lege non tenebantur. M. D Ruso tribuno pl. re litemni M. Drusi, qui senatus cessam contra C. Gracchum defendit, filio. pro Rabirio Post. Potentissimo, & nobilissimo tribuno pl. M. Drusio, unam in equestrem ordinem quaestionem serenti, ii quis ob rem iudicatam pecuniam cepisset, aperte uatest mani restiterunt. C. MARCav A si diphtongus in prima sillaba poniti ire, ex antiquis libris, e Graeca orthographia, ex uetere inscriptione,quae Romae jegitur in aedibus Fusconum his uerbis: L i as
tur Cilniae gentis fuisse, quantum ex antiquis monumentis, aliqua licet ex parte deprauatis, coniicere no diu ileest. nam Augustus in ep. apud Maerobium,elim appellauit Cilneorum smaragdum. Silius Italicus lib.v ii. Cilnius Arreti Tirrhenis ortus in oris, Clarum nomen erat. Ortum autem a Tirrhenis rinibus d cet Horatius Ode i. Et, Arretinum Risse, ex eadem Augusti ep. cognoscitur, in qua lasci Arretiis nus appellatur. R CusANDol ne lege alligarentur. Curi h crecusa it,l malim, Cum&. I v Di cro populi Romanii mandantis eos magistratiis, quiluis gestis, aditus incuriam, umimelccii ne censbris, patebat. ii qui essent, locus his ostendendi non est. Locrs, 1 honestas, de dignitas i setoria. quam rem sie attingit in ea pro Postumo: Desectat amplissimus ciuitatis gradus, scilla curulis,trire, imperia, prouinciae, sacerdotia, triumphi, denique imago ipsa ad posteritatis memoriam prodita: est u-mul etiam sellicitudo aliqua, de legum, di iudiciorum maior quidam metus. T o G A.pra exta, i magistratus, cuius erat inii ne toga praetexta. SELLA curulis, 1 curules magis uatus, aedilitas, practura, consulatus. INSIGNIA,l senatoria. nam toga praetexta, tala curulis, taces, magistratuum non si natorum, insignia sunt. insignia uero senatorum omnium fitere, latus clauus, calcei lunati. S E M P RO, Ni A,l C. Gracchi. CORNati : I L. Sullae . paucos iudices adurmatur .l peruos qui si hac lege Habitum teneri uultis, eandem uniuerseporulo Romano condicionem imponitis. ET . I x, P imagi Irtum habuerunt, i licet senatores non sint. senatores enim dicuntur, quos censor in Imatum I
cit. multi autem. nondum in senatum lecti, magistratum gerunt. propterea est in lege: Qui tribui iςgionibus quattuor primis, qui ue quaestor, tribunus pl. qui ue in senatu sententiam dixerit.Et: magistratum habuerit, qui ue in senatu sententiam dixerit. P a R eum i uult enim defendi a me tacto. non lege. IN m autem praesu 1 nihil fuisse. ita uidebuntur equites Romani hac lege omnes ten
ri, α, ii accusati fuerint, defendi eos oportebit non lege, sed o. quod ego ummittam,noo populoniano praestem id, quod debeo.
TII c ninu es quinam, quod ad meperiiseat, dei a quo te dixi , populo R. praesare de
cam ; quoviam is meae uitaestatus es, ut omnis mihi citra, atque opera pinua sit, in omnium periculis L seudaeatis. Vino, quanta , o quam periculos , O quam in ita suaestio tentetur ab accastoribus, cum eum legem. quiar in nostrum ordinem scriptast, in ρ
sENfERIT. Hoc vera cum incertum, infinitum
tum obscurum, occultum est. FALSvΜ UE. TF
STIΜONIUM . DIx ERIT. aliis de plebe mana test nium dixit umquam, cui non hoc pericu iam, T . Attio auctore, paratum esse uideatis e nam dicturum quidem certe, si hoc iudiciam plebi I smaraeproposituUsit, nemincm umquam esse confirmo. ρι hoc polliceor omnibus, si cui sorte huc lege negotium facesse: κ'
qui lege non teneaturdi is titi me defensore uoluerit, medietas caussam legis praesidis Osra suram,quel his rudi
65쪽
emi similibus Hiae probaturi : O omninu de misiωre usuram esse seras.: ua nune ut utar, Geo,cuius uoluntati mihi obtemperandum es, non concoditur .non enim debeo dubitare, iudices, quin ,si qua adi 'i caussa huiusmodi delata sit eius , *ui lege non tene tur, tiam is inuidiosu , aut muliis ostrisius Oe uideatur,etiam eum oderitis, alam si inuiti obsuuturi sitis, ramo absiluatis t rel. ii potius uestrae, quam odio, pareatis . Geu sapientis iudicis , memin bom nem; cogitare, tantumsibi a populo Ilis esse peran sum, raritum com sum cir creabum sis; o. insolum sibi potestatem datam , uerum etiam fidem habitam esR-emit se;posse, quem odiri Abs ruere; quem no oderit,emdemnare; oesmper,non quid ipse uelis,m quid lex,
ore se cogat, cogitari; animaduert rei qua lege reus citetur, de quo reo cognostat, quae res hi quin stione uem fe*-. ιum haec sent uti. d tum uero uris es honumsa , cum illam iudita di
caussa tabellam sumpseris,non si putare esse solam, tenuem quo&νmque concupierit icer dbisne in eo uiote religionem, aequitatem, fidem; libidinem autem,
odium,inuidiam, metum, cupiditatesq. omnes amoueregmaximis ae nare cons entiam mentis suae, quam ab dijs immortalibus accepimus , quae a nobis diuelli non potest: quae si optimorum considiorum, atque facto rara testis in omni uita nobis erit, sine ullo metu, O summacti honestate uiuemus. haec se Tottius aut conumsisset aut cogitasset a profecto ne conatus quidem dis dicere id, quod multis uerbis egit; iudicem, quod ei uideatur, saluere, O non deuinctum largus esse oportere . quibus de rebus mihi pro Cluenti, voluntate nimium, pro resp.riptitate parum , pro uestraprutantia fatis dixisseti deor. Reliqua perpauca sunt, quae, quia uestrae qua si is erant, iccirco irristatuerunt sibi uenda esse , O proferenda, ne omnium turpissimi repotarentur . si in iudicium nihilo aeter inritia itulissent.
V A M late pareat, i alligat enim omnes mortales: si modo transfertur in populum Romanum. iINCLRτvM es.l non enim constat, ad quos proprie pertineat. OBSCURvΜ, Cr occul-' tam l obscurius mim,&occultius est,consta ure, quam coire,&conuenire. PER MI ssu M, b
permittitur potestati. COMMISSvΜl committitur fidei,&rcligioni. PRO Cluenti uo ualeniamium, I qui legis praesidium recusat, loqui me de facto, non delege, uult. PRO resp. dimitateparum, hiostulat enim rei p. dignitas, ut multi uerbis legis defendam. PRo uestra prudentia juris nam si pluraicerem, diuidere uiderer prudentiae uestrae. PRAETER inuidiam, i contra iudicium illud Iuni num excitatum. hac enim una opprimi Cluentium posse, uobis iudicibus, non sperarunt.
A T D τ, ut existariis necessario me de his r ari bus, de qηibus iam dixerim, pluribus egissetis bis, artendite reliqua e profecto intelligetis, ea, quae potis demons ri potuerunt , breuissime esse defensa. . Delio Samniti, ei, qui proscriptus es, iniuriam in calamitare eius ab huius fauilia sectam esse dixistis. amusso ille tib alius quam a Cluenti tractatus istumius
Humopes in rebus eius incommodis subleumrunt . atque hoc cum ipse, tum omnes eius amici, necessari s co verum . . caris ,σPacenipastoribus huius vibi. Osuim, Omous attulisse. Cum quaedam in collibus, ut
solati trouersia 'sorum esses orta; Habiti uillitarem domisi, o priuatampo 'sionem defenderunt. eum esset expost.latio facta ; cu se illis demonstra a ,sreeiussitio
tontrouersiaq. discessum est . P. Aeli, testamento pr pHquus exheredat res cum esset J enes hic alienior insitutos est . P. Aelius IIabiti meritoserit: neque id in t numento faciendo interfuit: i . tiarauentum ab huius inimico Oppianico en obsignatum . Morio legatum ex test nento, ikolauim esse. Non est ira: sed mm H Sx x x fripta essent , pro H-S C C C , neque ei satis cautum uideretur, nobιitem a quid acceptum referre liberalitati suae ; primo debere negauit , ponsime comtrouersia fluit. Coei' cuiusdam Samnitis uxorem ponbellum ab hoc esse repetitam. Mulierem cum emisset desectoribus; quo tempore eam primum liberam es auriuit, sitie ludisio reddidit Coelio. Ennim esse quendam, cuius bona teneat Habitus. Tu hic Ennius egens quidam ω D mnia timer nariumst auici, qui permultos annos
quieuit, deinde aliquando eum strvo Nabiti Iuni e Ginuper ab ipso Habiton erecoepit. hic illo priuato iu- . dicio , mihi credite, nobis ijsdem forta' patronis calumniam non effugiet. Atque etiam, ut nobis renu ciatur, hominem mustorum hospitum , M. Bimium
quendam, coponem deuia Latina, suboreatis, quisibi alcitientio, seruisq. eius is taberna sua manus allatas e dicas. quo de homine nihil etiam nunc dicerenobis eunecle. simultauerit, id quodsolet,sic hominem accipiemus, ut mone Ierat, deuia tices sie. Haletis i dices , quae in totam uream de moribus A. Cluenti, quem illi inuidissima reum uolunt esse , annos octo meditatibaccusatores collegerunt, quam levia genere ipso, quam falsa re,quam breuia restonsu. cognoscite nunc id, quod ad uestrum iusiuraxdum pertinet, quod umri' iudicis eri, quod vobis oneris imposuit ea lex, qua coacti huc conummis, se criminibus ueneni: ut omnes inte ligunt,quampaueis uerbis haec ca saperorari potucrito quam multa a me dicta sint, quae ad huius voluntatem maxime, ad uesilaum iudicium minime portGnecti. Obiectum est, .mbium Capacem ab hoc A. Lentio veneno esseseublatum. Opportuneades homosium 'maside, o omni virtate praeditus, I . Plaetorius senator, qui illius Capaeis hostes fuit, o miliaris. apud hunc illa I ρmaehabitauit, apud hunc aegrotauit,huiux domi est mortuus. haud heres est Citientius: intestatum idico e se mortuum, possionem. eius bonorum practo.
ris edicto huic, illius sororis filio , adoles enti pudentio mo. inprimis honeso, equiti R. datis, ta Merio cive
66쪽
In Orationem pro A. Cluentio Habito. s s
uidetis. Alieri uor cir crimo, in , t m autem datum' multasunt, quae dici possist : itanico huic adolescenti, cum eius in nupisse more Larina non committam, ut uidear non dicendo uolata dicerertium multitudo hominum pranderet, uenenum Habiti res enim iam seipsa defendat. 2 ego illum adessentem, consilio paratum: id cum daretur in mussio, Barbutium quem latim , sito poculo, mortuum esse dixistis, o quendam, Has familiarem, intercepisse ibisse,statimq. nino illo die esse mortuum . magnum, impudens me semortuum. Haec Mosesica rem, tamquam mihi cri ductum. si te cetera. Dico illum,cum ad illudna, men est dilaendum hare pluribus uerbis escere uae dium crudior tiost, ct, ut aetas illa fert, sibi tum non nunc paucis pocurrito tis mea. Quid umquam Habia peperisset, aliquot dies a rotat, O ita es mortuum. rus infe admisit, ut hoc tantum ab eo scinus non abhor quis huic Minis est ἰ idem, qui sui luctus, parer, pater, rore uideature quid autem magnopere Oppianicum me inquami litisadolescentis: quem propter anisi dolorem rectate cum He uerbum omnino in hac ipsa caussa nul pertenuisse picis potuissit ex illo locotesem in A. Cla Ium facere potuerit, huic autem accusatores, matre uia entium constitueros hune se o testimonio subleuat.quod ua, d mmmmoni et quod iam intelligetis. an, ut de recita. tu autem risi molesum est, uilis erea surge, casa eius periculi nihili decederet,ad cosm nouum perfer hunc dolorem re emorationis nec riae: in crimen accederet e Quod autem tempus ueneni daritim quae diutius non morabor, quoniam, quod suis utrito disybi illa frequentia e per quem porro datum 'unde optimi, ferini , ut ne cui innocentime r tuus cata V sumptume quae deinde intercuriis pocul cur non de in taetemersalsa in crimen asserret.
IN τε Li. rc Eris,l ex iis, line se Fentiir, intelli elis, me pluribus necessario uerbis ille, quae iam dixerim: agam enim ea breuissime, quae paucis demostrari pol crunt. CALvMNIA ut e lumniae accusabantur, qui , contra quem agere ius non erat, cum in iudicium uocabant. Horai NEM multorum h tum , t facete dictum ambiguo sensiti. nam ho item multorum este, laus est in nobilibus uiris: in caupone, litaestus eis, itaque laudo caret. AN Nos octoi ab Oppianici iudicio ad hoc tempus, idest a L. Lucullo, M. Cotta, ad M. Lepidum, L. Tullum constites. AD huius uoluntarem maxime, lut obiecta refellerem. id enim laborabat Cluentius, etiam si adiudicium, quod erat de criminibus ueneni, minime pertinerent. TAM MFAM mihi crimen est diluendis at quod dilui non oportet: quia nihil probat accusator. D magnome Oppianichmmethebas/I non in metuebat. ne accusaretur ab eo, cuius infantiam uidetis, cum in Kae ipsa caussa uerbum nullum facere potuerit. Eundem, tamquam nulla praeditum dicendi ficultate, supra csit his uerbis: Te appello. Oppianice, te, T. Atti: quorum alter et quentia damnationem illam, alter tacita pietate deplorat. Clivisio Ri pridiana ccna non concocta. Stai tum nonrip Al plus con isset, quam dcbebat. .
VNVM eri mihi reliquum eiusmodi crimensim Ges,ex quo illudperspicerepostis, quod a me iniri irationismeae dictam bi; quidquid mali per hosa os . cluentius uiderit , qui huid hoc tem ore haberisoli tu ianis, ac negoti d omne a matre confla tum. Oppianicum ueneno necatum et, quod ei datum sit in pane per M. o Elium quenda familiarem illius,
id . Habiti consili mo ise, dicisis. in quo primum
illud quaero, qua et ussa Habito fuerit, cur interficere Oppianicum uta animicitias enim ister i offui confiteor: Aed homines Mimii ructuos morte asci uolunt,uel quod metuunt, uel quod Merunt. quo t em igitur Hubitus metu adductus tantum in s acinus fasipere conatus est quid erat, quod iam Oppianicum poena ctum pro maleficiis, eiectam e ciuitat , τὸ quam timeret equid metuebare ut oppugnarer. 'dito anne accis
ararer a condemnato, an ne ea in Manio laeder
Fui notaur adeo ne erat stultus , At ei tum i leuiuebat, uitam eo arbitraretur, damnati exsulis,d siertiab omnibus, quem propter anisi i portunitatem
nem recipere tecto, nemoadire, nemo a Ioqui remo re
sp.cere nesset e huius igitur uitae Hubisai i id vi e
hunc si acerbe, petulus oderat,non eum quamdiungume uiuereuelle Metate huic mortem maturabat inimicus, quod illaunum in malis perfugium erat calamis
iis e qui si quid avis ni ac uisistis habuisset, ut musti a pesones nisi in eis odi dolore, mortem sibii e conscisset. huic quam rem id uesset in Micus serre, quod i semi optare deberet nam nunc quidem quid tandem illi maii mors attulit e nisi sorte ineptiis ae fabulis taciamur, ut exi is nemus illum apud inferos impiorum sudiplicia perferre, ac plures illic innuisse inimicos, quam hic reliquo; asocrus, ab uxorum, a fratris, a liberum poenis actum es praecipitem in si irrator sitim, a que regionem, quae si sil usum, id quod omnes intesti-gunt i quid ei tantire aliud mors eripuit, praeterpsum doloriae Age uero, venenum per qum datum e per M. Asellium . quid huic cum Habito e nihil; atque adeo, quod illa Oppianico familiari me est usuri potius rei contra simultas, ei melimr,quem sibi qsensiorem, o
scelus, committebat e cur deinde tu , qui picta e duco' ndum excitatus es, hunc ARI ,- cs ivulium iuni diu labe cur non Habiti exemplo hoses, ut per illum, qui attulist uenenum, de hoc praeiudicaretur e Iam uero illud quam nonprobabile, quam in Marum, iudices, quam nouum tia pane Gom venenu. i
67쪽
o illas heptunis, Him in poculo' tit metitu potuit ab iditum aliqua inpirrepanis, quam si totum collisu secturum psione os te celerio potvit comesum, sua epotum, in uem , atque ιι omnes partes corporis per-
mirare e scilius D ere in paue, si esset animaduersum: ornam in poculo, cum ita confusum esset, uisecemi nullo . modo posset ἰ At repentina morte persti. quod si esset irascitum, tamen ea res, propter multorum ei modi mortem, fatis firmam ueneui 1 picionem non habereti si esset fustriciosum, tamen ad alios potius, quam ad Ha
bitum, pertineret. verum in eo ipso homines imputa tis e mentiuntur. id ut latessiuatis, mortem eius, quemadmodum post mortem in Habitum sit crimen aniatre quaesitum,coguosicite. Cum uagra, exsiui ere rere, atque undique exclusus Oppianicus in Falamum seae c. Quinctilium contulisset. ibi primum in morbum incidit, acsatis vehementer, diuq. aegrotavit. cum es fit una salsa; Statio Albio q'o lini colono, homine ita lente, uisi ut esse solebat similiariusint retur, qua' u
lud in imoni , casum,atque legitimum , d natione uisi sabla um arbitramur: Nicostrarus quidam, selis oppianicisci ustius, percurio tu, minime menda x, multa dicitur renunciave domino solitus esse. interea Oppianicus exm iam conualisceret,neque in Falamo improbitatem coloni diutius serre posset, o huc ad urbem profectus esset, siolabat enisu extra portam aliquid habete conductio cecidisse ex equo dicitur, O homo i n=ma ualetudine litus offendisse vehementer, O, posteaquam ad urbem custari uenerit, paucis diebus esse momrnus. mortis ratio, iudices, eiusmodi es, uia nihil habeat si bicionis , aut, siquid habet , id intra parietes indones oscelere uersetis. post mortem tires Sas Ita tim molimi moria nullar coepis insidias lila: quaesi nem habere de uiri morte constituit: emit de M. R upilio, qno erat usus Oppianictis medico, traton qu dam, qiosi ut idem faceret,quod Habiti s in erilendo Diorene secerat . de hoc Stratone , e ' de assecla quodam, seruo suo , qua situram ese dixit. praeterea struum illum Hic Datum , quem nimium loquace husse, ac nimium domino fidelem arbitrabatur, ab hoc adole- ,
siente Oppianico in quaestionem postulauit. hic cum se stillo tempore puer, o illa quaesto de patris sui mre constitui diceretur; et si illam seruum o sibi beneuo i m esse, patrifuisse arbitrabatur, nihil tamen e --s s recusere . aduocantur amici, o holi ires Oppianici,et ipsius mulieri multi homines honesti, at q. omnibus rebus ornati: tormeutis omnibus uehementissimis quatria inr. cu essent anislseruorum o metu tentari,ut aliquid in quaestione dicerent, timen, ut arbitror, octori a te aduocatorum, vi tormentorum adducti , In v inate manserunt, neque se quidquam scire dixerunt. 'aestio illo dis de amicorum sententia dimisi es. satis longo interuallo post iterum aduocantur habetur de in-ies quaestio : nulla νυ DAmentorum acerrimorum praetermittitur: auersari aduocati, iam ut erre posse: furore crudelis, atque importuna multae, bi nequaquam, ut si crassiet, ea, quae cris iam tortor, atque essent tormenta ue t men illa nem facere vellet: quidam ex iuri alis,homoer hinsi ibas populi ornatres, C summa uiriliae praedissus, in lila re edixi non id agi, ut uerum murturetur,
Ad dit alluid sis dicere cogerentur. hocpostquam ut ri comprobarunt, ex omnium sententia constituti H is aris uideri esse quaest . redditur Oppianico Vis , si tus i Larinum ipsa proficisci: mr cum suis, maerens , iquod iam certe incolumem filium fore putabar, ad quem, non modo uerum cris ,sed ne ficta quidem usticis se.
ueniret, ct cui non modo aperta inimicoram oppug tis, sed ne occultae quidὸ matris insesae nocere pomif- sext. Larinumpostquam uenit, cinae, a Stratone illo v inenum antea utro suo datum, sabi porsuaserem esse serum lassit, instructam ei continuo, o ornatam Larini med cinae exercendae caussa tabemam dedit. tim, alte rum, tertium annum Salia quiescebat, ut ncire, atque. optare aliquid calamitati silio potius, quam id, more, o moliri uideretur. cum isterim, Παrtenso , Metaeo. s. ut hanc Oppianicum, aliud agentem, ac ni bir em . modi colit tem, ad hanc accUrtionem detraheret , in ihilo de Ondis ei filiam suam, illa , qua n ea genero su-ἰ sceperat; ut cum, missi s alligarum, simul ct testimo i iste devinctum, po et habere in potestate . hoc ipso fere tepores aro in metatius domi furtum Iccit, ct ca
dem eiusmodi. cum esset in aedibus ammarium, in osciret cycnuit morum uuluant vis, Oa9ei, noctu digis conseruos dormientes occidis, in pis n. q. deicitis: . sta mari si dum exsicuit, Ps-S ', auri qhi, que: pondo abstulit, uno exseruis, puero non granis , con iis Q surto post iidie cognito, omni fustulo in eo cruos , vi
non comparebant, commouebatur . Gem Ofectio illa. sundi in anmario animaduert cretur, qzaerebant Lo: - ines,quonam modo fieri potuisset. qt idam ex amicis Sasime recordatus est,sie nuper is auctione quadam nidis
in rebus minulis aduncam ex om is parte dimidim, , tortuosim henireserrula, Da iiDdpotuisse ita cuc ni cari ut re . ne multa, prequiritura coactori ius. imio
nitur eastrinia ad tra quem per oti e . hoc icitiis iis spicionis orto, O aperte insimulato si tritione, ' illa
conseius pertimuit, rem omini dominaei dicauit: ho mines in se si ina canti sunt si raro in vix di a cor ctus est: atque etiam in taberna eius ni ram , ncq quam omnes, Wperii ci V .constitui rar quae is de sui
dicitis, armario expilato, pecunia ablata, Lon omni re-
cape ruta, occisis hominibus aestitutam esse quaest temde morte pianici cui robatis quid est,q: ceminus tueris ilepro erre potui j iis deinde, ut omittam iurea, . triennio post mortem Oppi icide etas morte quaerta turi atque etiam inccnoo piri silao Nicostratum eumdem illum tum sne cadit a m qua sumem posvlauit Oppianicus primo recusauit εἰ tinea quam illa Adtia ram se liunt, mutaturam sere ammtrem minaretur, mulieri crudeli me resum Melis mi non is qua si em tulit, sed a read impliciunt dedit. pul tri nitim igit stragua ad bi te q'aesio de viri morteba&batur quo scisis habebatur ei orta, credo, res obiecta, noris Hambo et ines mstipi ocati sum vde Strat Go de to rato. qui ii Ron aeqvatsi tum de isti homini b c non erat ἰ ita ne tax mi mulier, uiunon morbo,hil Gro iosi, crem quaesionem habiti FIet Ibinae, cum de T. Otiit , L. Rat: Γν , σι et ero uino ni honoram uiroruin, ita tentia constitutum et, satis quae tum ruderi: eadem de re, trici iopsi, Guem de hominibus, nulla adhibito, non dicam uiso, ne colonum fori eansuisse dicatis ,sed bono viro, in iis captu quaesto habere conata est. an hoc diciti ;r . seni l i
68쪽
In Orationem I pro lege Agraria. sp
stibi enim xeni in inretem, quid dici posit: tamets ti inuenituis . non uenit in mentem, primam orationem actuc non esset dictumo iam Lateretur de furto quas Stratonis conscribere de furto, post libquid adiungere distri Stratonem aliquid de ueneuo esse confessum 'hoc κ- ctum de ueneno, quod non percunctatione quΘt- , no modo, iudices saepe muliorum improbitate depresia sed dolore expressum videmur . quaestio de uno est,u Deritas emergit , ct innocentiae defensio interci a re- notiamsus istimesupe re quaestionesublata: quod ips irat; quod aut , qui ad raudem callidi sunt, non tan- sum haec eadem mulier indicarat, quae ut Iomae de se .lum audent, quantum excogitant; aut illi quorum misorum'tentiamtuerat satis se quaesitum, postearet audacia, atqueproiecta est , a consiti's malitiae δε- per triennium maxime ex omnibus firmis Stratonem δε- serant r. quodsi aut confidens astutia, aut callida esset Irim dilexerat, inhonore habrerat, commodis omnsus audacia; uix ullo obsi ii modo pset . Vtrum, furtum asecrevit . cremimur de reo Patereretur eo furto, Iuni non 'at nihil clarius Iarini fuit. ania Stra- quodi siue controuersia fecerat: tum ille de eo, quod ion sugurio non pertinuit at is ct exserenti insit - quaerebatur, uerbuin nullum fecit, de uenenostati,n dia latus, o a puero consito si indicitius. an id actum non. xit: defurto, si non eo loco, quo debuit, ne in extrema est in q'aerendo e quaesiuit alia igitur cano quaerendie quidim, aut media, aut in aliqua denique parte quaestio an id, quod dicendum uobis est,o quod tum Salsa dictia vis verbum fecit ullum' Iam uideris illam neoriam mutabat ; ci f rto qIaereretur, tum Strato iisdem in iterem, iudices, eadem manu, qua, si detur poterias, m- tormenus dixit de ueneno en hoc Hud est, quod ante terficere filium inpiat, hanc fictam quae nem conscrt-Axi: mulier es undas audacia, consilio, o rarisaee desi- nisse . . opste istam ipsam quaestionem, dicite, quis ob citis: nam tabellae quaestioni plurestrosor tuis,quae prauit ἰ unum aliquem nominate. neminem reperiens , recitatae, uobis' editae sunt , illaeipso, quas tum ob- nisi Hrte eiusmodi hominem, quem ego proferri malim, potarus esse dixi: in quibus tabellis de furto littera nur quam neminem nominari .
AB ua Omm,l quas occidit. Magiam, Dineae filiam, & Cluentiam, Habiti amitam, significat. C v R
deinde tu, i Oppianice adolescens. HAniri exemplo i qui Fabricios accusiuit, ut percos de Oppianico praesudicaretur. STAYio, Albio , t Oppianici liberto: ciim eius aprelictur&pra omine e nomine. VALENTE, bonorum laterum: ut mulieri libidinossimae satisfacere posset. INCOLvΜIjori a I sit quii incolumi fortuna esset, quamuis ita dissolutus, ut omnia negligeret, ferre tamen eam finiiliaritatem non posset. Oppianicus, di afflicta fortuna, de aeger aliquamdiu ferre coactus est. AD urbemi intra portam. IN emcndo Diogenei:superioratterare non es h necesse. SPE, i libertatis. Marula mentorum. V t ri Πneruorum i quae vcritatrem exprimunt. AvRI,l non pecuniae, sed uasb-xum,&similium. H-S ' I argenti non multum significari oportet, cum dixerit, Nummorum aliqua eum: numerum autem sestertiis addi necesse est: itaque, x. millia, qui scutati trecenti sunt, legi fortasse poDiat. constat enim exemplis,ad par tu sestertiorii, numeru,sbitentiae, si nihil addatur, repugnantem, subau- hendum millia. 1 N inih pondo 1 scutatos quingentos: si aurum illud, quod pecunia non erat, in pecuniam redigeretur. A. COACTO Rivus I ijs, qui cogunt& cxigunt pecunias de bonis, quae in auctione vcnierunt. Da furto: non de morte Oppianici, ut accusator dicebat. MORBO,l animi, ut antea. SCELERE, quo praeceps agebatu si filio pcrniciem struens, quern superiore quaestione innocentem esse cognota isset. AFFvis S EI si dicam, nullum adhibitum esse uirum: uos contra, uirum cius quem illa secum habere libidinis caussae n esses, affuisse dicetis.Iocus est ex amphibolia. s si irpi nullum enim, cum de Stratone loqueretur, assuisse bonum uirum, supra dixit. MEM egorros rimarimi ut, ci credendum non esse, ines is argumcntis Ost dam.
OV i Diau, T. Ates' tu periculum capitis, tu i dicium sceleris, tu fori raras sterius, litteris con scriptas, in iugumm a reas; neque earum a mi Ettrearum neci re obsignitorem reque testemul' Ixm nomῖ .rbis' id piam tu pestem miscentis Misex nutrisIi ut deprom eris, hanc hi tales uiri compro-b.1bunte Hlo: λ t. ibisti nihil est auectoritatis : quidei a quaesiis iuditibus, quidle amicis hsitibusq. Oppiani , quos adhibxerat ante.r,quide bule tandem ipsit tem brico non re eruata est e q'id istis hominibus Lactum . . vir conri isostra ο ρ quaero abs te, oppianice, ' fio IcitUrato q'id satam est dico e quem tu,
e vilio ebrei itempore accusaturas esses ηρ - δει ce o aere epotestatem indicandi, incolumem deni Pe
Aritior Pactoni, struare bis iudicibus, soruab huic tempori debuisti . nam Stra irem quidem, iustes, in
crucem actum es exactascitote lingua: quod, nemo en Larinatium,qui nesciat . t uis mutier amens non suam consilentiam, non odium municipum, non feturam omnium, stri quas non omnes eius sieleris te las essent f
turi sic metuit, ne condemnaretur extrema seruuli uoce
morientis . quod hoc portentum, dis immortales e quod tantum monstram in ullis locise quod tam infestumst ius, o immane, aut unde natum esse dicamus e ta nim uidetisprofecto, iudices, non sine neces artis me ac maximis caus, pris: cipio orationis meae de matre dias β. nihil es enim mali, nihil siceleris, quod illa non ab iniatio filio uoluerit, optauerit, cogitauerit, essecerit. Mitto illam primam libitaris iniuriam: mitto ne arias generi nuptias: mitto cupiditatematris pubam ex mare, H monio
69쪽
Breuci filiam: quuenondum ad huiusce uitaeperitissum, sed ad commune familiae dedecus pertinebant: nilii de alteris Oppianici nuptijs quaeror; quarum illa Gmio sides Eos ab eo mortuos accepisset , tum deuique in st- Iiae luctum, atquein priuigrum Iunium sit : praetereo, quod quarium Mianam, cuius illa quondam so crus, paullo ante uxor fuisset, cum Oppianici es opera prosiriptum, occisumq. conroferet, ea bi domum I
de . coniugis sest, in qua quotidie superioris uini
mortis indicia, O spolia fortunarum videret. illud priamum queror, de illos Here, quod nunc denique par misectum est, Fabriciani ueneni, quod iam tum recens suspiacissim ceteris, huic incredibile, mmc vero apertum iam
omnibus, ac manife tum videtur . non est Arinem de trulo ueneno celata marer; nihil est EA O proico sine eo scio mulieris cogitatum . quod nisi esses; certe postea, prehen arcnsin illa ut ab improbo viso disiessisset,sed ut a crudelissimo hostes isset , domum. illum in perpetuum,scelere omnias entem, reliqui et . non modo id non feci ed ab illo temporen Eum Acumpraetermia sit, tu quo non instrueret insilias ad uas, acdies omnes, at noctes tota mente mater de pernicie stis cogitaret. quae primum ut sum confirmaret Oppianicum accus torem lio suo, donis, muneribus, collocatione Eae,st ehereditatibus obstrinxit . itaque apud ceteros, nouis m-
te propinquos fuseptis inimi rijs, saepefieri diuortia, atque assinitatum disidiauidimus: haec mulier satissimmum accusatorem filio fio Hre nemiuem putavit , nisi
qui in matrimonium furorem eius ante duxisset. ceteri, uir Uinitatibus adducti, ueteres inimicitias saepe δε-
pdinant : illa Mad consi, mandas inimicitias, assinitaris coniunctionem pignori fore putauit. neque in eo solum diligent fuit, ut arcasatorem filio suo compararet: sed e
iam cogitauit, quitas eum rebus armarer . hinc enim itilae sobritationes seruorum oe minis, e promissi hinc
illae tu drae, crudelissisaeq. de morte Oppianici qua si es; quibus finem aliquando non mulieris modus Uamicoram auctoritas fecit: ab eodem scelere esiae trie nio post habitae Laries quaesiones, eiusdem amentiae fit ieconscriptiones quaestionum: ex eodem furore e iam illa e selerata exsectio linguae: totius tantque huius ab illa H o inuent i adornata comparatio crimianis. atque his rebus cum infructu M accusatorem filio suo Aymam ipsa misisset,pat Edbee. conquirendorum,. I conducendorum testum caussa , Larini est commorata: poneri autem, cum appropinquare huius tutatim ei nuntiatum est, confestim huc aduolauit; ne aut accus toribus diligentia, aut pecunia testibus de get; aut ne
fortemater hoc sibi optatismum s inarata huius P,
dium, atque luctus , O tanti squaloris atritteret . iam vero, quod iter I smam eius mulieris fuisse exis aris equod ego, propter uisiuitatem Aquinatium, est Ven stanorum, ex multis audiui, o comperi: quos concusesus in se vidis ' quantos uirorum, O mulierum I mittis enefactos e mulierem quandam Loerino , atque illum usiquea marisupcro, Asmamproficisci, cum magno comitatu, O pecunia, quo facilius incinuenise iuditio
capitis, atque opprimeresilium posset. nemo erat id rum, paene dicam, quin explantam illam locum es aer-bitraretur, quacumque illa iter fecisset : nemo, quin te ram ipsam uiolari,prae mater est ommum,uesie s co sceleratae matris putaret. itaque nullo in cpido cosi e
di potestas ei fuit. nemo ex tot hospitistis inuentus eri , qui non contagionem ad pectus fugeret. nocti se potius resolitudisi, quam ulli aut rerbi, aut hospiti, oh mat bat. Fune tiero quid agat, qaid moliatur, quid denique
quotidie cogite qaem ignorare nosseum putat quos V pellarit, quibus pecuniam promiserit, quorsem fidem pretio labefactare conata sit, tenemus. quin etiam n sacrificia, q e putat occultiora esse, sceleratasset prece , ct nefaria uota cog rouamus, quibus illa emiam deor immortales de suo scriere tenarur ; neque m. telligit, pietate, O religione, si iustis precibus deorum mentes, non contaminato perstitione, neque ad scelus
prociendum caesis bonjs, pineplacavi: cuius ero su
rorem, atque crudelitatem deos ima tortales afuis aris
atque templis seraratos σὲ confido.
i Moi et v M sceleris , t quod Cluciatiocommissum dicitis. Libri ueterest, Iudicium : sed, nisi fallor
eae, Indicium, sententia melior elicitur. nam illae tabellae quaestionis , indicium sceleris erant. I v D i- clavso cur non reseruata est' Axii Cis hospiti sq. Oppianici, F. Annio, Rutilio, Saturio,qui superiore quaestione assuerant. FAETvM Uel accidit Θ supra: Nubit genero socrus, nullis auspicibus, nullis auctoribiis, funestis ominibus omnium. O mulieris scelus incredibile, &, praetcr hanc unam,in omni uita inauditum. Quo D nunc denique patefactum est, ii quid patefactum sceleris eius consciam iuisis: matrem. quo modo nunc dinique patefactumλ quia, cum appropinquare filii iudicium ei nunciatu est,
Larino Romam consestim aduolauit: ne aut accusatoribus diligentia, aut pecunia testibus deesset. Id vi CIHabito. INcREDini Lε,l paratum enim sibi esse umcnum matre conscia, credere non poterat. Dotiis, miseribM.t ostendi iam, quo disti ant a muneribus dona. Ex SECri O linguae et Stratonis.
alios deos ad omne uitae tempus forturui es u Lit bicius importunitatem manis af* capite depcllite. multi saepe in iudicando peccata liberum parentum m sericordiae coim serunt: nos ne huius honesti me actam uitam matris ude tui Gdonetis, rogamusseraesertim eum ex altera parte totum municipium uidere posuis. Omnes scitote , iudues , cnured bile dicta es; sed a me ueri me dicet. omnes Larinates , qui ualu runt, venisse I mam, ut huncstudio , sequentiaq. sua, quia ιumpostem, hi tanto eius mulosublevarem. pueris illud hoc cempore , mμ rabus opidum satote eo
70쪽
In Orationem pro A . Cluentio Habito. 19
nladitum , t .m praesentia in eo mi Italiae pace lare feret videtis: cuius cypiditatem nulla timquam turdomesticis copiis tutum. ρη tameni os aeque pitudo retardavit: quaeristis animi in dero rimas D . eos , quos praesiones videtis, huius exspectatio iudi res iura hominum tonuertit omnia: cuius ea frititia dies noctes . folicitat . non issi vos de unitis mhnicipis est, ut ea n Ohominion; nis,ut nemo feminam ; ea Iortunis arbitrantur, fled de totius municipq Liam, dia crudelitas, ut nemo matre apyeg:reposter. atque etiam gestate , comunodisq. omnibus sintentias e P laturos. nomina nectitudinum, nonsuum naturae nomen, ct summa est enim, iudices, hιminis in communem munia iura mutauit, uxor I cri, nouerca risi, Fur pellex: ea
ripq rem diligentia , in singulos municipes benigmtas, iam denique adduBa est, ut sibi, praeter Iormam, nihil in omnes homines is sitia, o fides : praeterea nobiι- ad similitudixem hominis reseruaris. sthine, iudices, si
ratem illam intersuos octimq. amatioribus tradishm sic scelus od sis , probissiete aditum matris a si sunmerivetur, ut maioram grauitarem, cons tiau,gratiam, date parenti hunc incressibilem dolorem ea ostite, exuiliberalitaremassequiuis . haque s eum verbiis pullite ctoria liberum: patiamini matrem, ne orbata filiolam laudunt, ut non Dium re noniumsuam, iudicis q. ietur, victam potius uestra aequitate dipedere . sinsignificent, uerum etiam curam anta ac dolorem . quae autem, id quod vestra natura postulat, pudorem, b dum laudatio recisatur, uos, quae , qui eam detulistis, nitatem, uirtutem. diligitis e lauare hunc aliqua V exite. extionisis horum is es, exis mare testis do supplicem uerarum, iudice, , tot ulmos in suis i omnes haudera nod creuisse Lem ntes uidia , periculis q. uersarum: qui ne primam post LAvDATIO Lim lammam, iorum acto, inpiduare excitatam, Age vero, vicinorum quantum Rufum, quam incredia D ne irae aequitatis erigere animum, o paullam restibilis beneuolentia quas ita cura e non illi in libellis lau- rare a metu coepit: culpositasunt in uobis omnia: qti mdationum decrerami pruint, si homines honesi mos, simatum eseplurimi cupiunt, strua resoli uos poteriis. quos nossemus omnes, huc 1 equentes adesse, o hunc orat uos Habitus, iudices, o fens obsecrat, necte isti praesentes laudare uoluerum. adsunt Ferentani, homi diae,quae in indis ijs Dalere non Met; ne reatri, cuius nes nobili is Mi; Marrucini item: imi dignitate Thea- nota, o preces a vestis mentibus repudiare debetis; neno AP inque Luceria equites Ismanos, honestisse Oppianiso, homini nefario condemnato iam, mortuo, mos homines, lucidatores uidetis: Loiamo, totoq. ex condonetis. quod si qua talamitas hknc in hoc iudicio afSamnio cum laudationes honestis nae missaesunt, thm fixeiis i nocentem: nae lite misier, iudicet ,si, id quod homines amplifani nobilis q. tienerunt . iam, quila dissicile acta est, in uita remanebit, sepe , multum agro Larinati praedii, qui negotia, qui res pecuniarias quaei Gur, depreM amisi e illud quondam Fabricianum habenta onesti bomines , O sium molplendore praediti, venenum di quod si tumiuscatum non opis, non huic discite dictum, sta sint liciti, piam laborent . non aeru-nosi uno i evenum illud luisset , sied multorum multi mihial uno sic di Ui kidemur, ut hic ab his unia medicamentum laborum: postremo etiam fortassis ma-hersis. Qua, non abesseab huius iudicio L. Volusii enum, ter exsequias illius funeris prosicci tu .mor: omstedii ν lugesummo hylendore hominem,ae uirtute praeditum, veru resimulassem. nunc vero quid erit profectu , nisi ut huius rem . praesientem pos P. II eluidrum ιfum, equitem ex med smortis inseris nila ad lucti resimhata, mors II, omnium ornatissmhm, nommare: qui cis huius cauF seputiro patris pridiata es e uideatur ρ satis diu fuit his dies noctesq. ustilaret, cum mehanc causam doc miseerys , iussi es : suis multos annos ex inuisa laboret, in morbum grati periculosumq. incidit: in quota ravit. nemo huic tam iniquus, praeter parentem, fuit, men non minus de capite huius, quam de sua uita, labo cuius an um non iam explitum esse putemus . uos, rat. .T dici senatori uiri optimi, hones imi, par qui aequi estis omnibus, qui, ut quisque crudelissime ορ- sudium o redimonis , est laudatione cognossetis. ω- pugnatur,eum lenissi subleuatis ; conservate M. Clκ-demspe , sed maiore verecundia, dete, Volumni, quo- ensium restituite lacolumem municipio; auisis,uicinis, nisu iudex es in A.Cluentium, dicimus. ne longum holitibus, quorumfudia uidetis, redite; nobis in perpest,omnium uicinorum se am essem hunc beneuolem tuum liberis'. vegris obstring triuestri m est hosiiudicestiam confirmamus. horum omnium studium curam,dia uestrae dignitatis, uestrae clementiae: recte hoc retitur istentiam, meum. tina laborem, qui totam hoc cauμ a uobis , ut uisum optimum , atque innocretis innis, Iam vetere instituto solusperoratii Mesrams smul, iu- plurishq. mortalibus tarum, atque iucundissimum, his dices, aequitatem, o mansuretariem una mater oppu- aliquando calaMitatibus liberetis; ut omnes intes gant, Mat. at quae matere quam caecum crudelitate, in contionibus esse insidiae locum, in iudiciis veritari.
O s D A M alios deost qui eum in capitis periculo, tamquam dis, seruare possitis. Qimsdam alios,
praeter caulestes, a quibus homines in periculo constituti , tautem petunt. T H E A N o Apulo, est im ait crum 4 heanum, Sidicinum dictum. in agro Campano. RES pec hiariast mali , Res pecuarias. L. voLus ih NvM,l lego, Volusenum , ex antiquo libro, ex lapide, ex Caesare lib. iii. iv. debet. Gall.lib. i t i. debetatu.&Hirtij lib. i ix. Sic Vibulenus, Caesidcnus, Postumulenus,quae deduci uidentur a cognominibus. nam , quae deducuntur a nominibus, non in cuius, sed assumpta i , in ius desinunt: ut a Vibius, Vibienus; a Matio, Matiemis. Volusenus autem non a nomine Volusius, sed a Valeriae gentis cognomine, Volusiis, dctauatur. P. voLvMNI, i senatores, de equites iudicabant.hic sinator. Hiies ue sit . incertum. ira in duo P. Volumnii sucro, unus senator, alter c lues Romanus: ut in ep.
vici No Ruril cx uicinis municis is. Vt τεκε i sisti:ol hoc dieit, quia pcrorandi locus ei dari a vi soleret