장음표시 사용
431쪽
A N r M A D. L I B. IX. 1 ta disputa quia logica in orgam libris eo usa, hae unica r
tione restitui potest, o in compendium inostru hominibus tam uehementer expetitu rediP. Aristoteti logica materia opem habet aerem cr copiosam, operis aedisic di regulam balet ex haemethodo norma cerer imam: architectum igitur Aristotillea revia peritum adhibeamus,qui nobis hac method ira norma e pendium logicum architectetur. Id uero dia lecticis institutionisus essecere eo tu um,sed quia materies ignorabam quia forma in Patauidebatur, natus nosser ab ignaris huius archite
aurae fabri, derisus G damnatus est Pris,inquam, speciem ratis operis ratibus, sed oblatam eius effigiem danantibuM.quidi qui methodica Aristotelis regula n qua opus ullumsecissent, nunquam ab abis facitam ullum considerasent, ὀ de ipsa fatri
candi regula nunqua cogitassent. In magnum multiplicis G me materiae cumulum ed informem, humano usui inhabilem, o inhabitabilim inciderami raeclare Drmari, rem de habitari posse crediderunt, i desiuini lapidibus ac lignis aliquid
norem illam quidem ed ad logicum diserendi usum nihilo commodiorem fecerunt. Methodo Aristotelica, methodo,inquam, es compendium instituenia uir, qκα de tam copiosa reuertes lecta loricae documet necessari s genea, atholicassie ordinaret unatura priora praecederent, natura posteriora sequeretur. Hae methodophulosophia naturalis G medicina,quae duae artes multis rebo alienis, imprimis impeditae sunt, hac eademethodo
distis lina quaemifacilis breuit sici potest,si praeceptasolaxem ηπανπς M' , αβολου hoc ordine,ur Aristotelis i se doceatur. Quamobrem tam diuina Hippocraticae,Platonicae, Aristotelicae, Galenicae etia methodi regulam spectemus,tantam 4 lucem intueamur 1ec ei tenebras Isicut adhuc factam e r anus' namus.Ad Aristotellis literam redeamus. Digre istuncula usus est
A istoteli, ad priori, signiscationei distinguendum nos digressione Angissima s su had pulcherrimum logica regulam ne e.xiiii.
432쪽
alectam in nostrisschobi s contemptam,rs ituendum. ' et
Ε x primis vero, est ex principiis germanis. Idem enim dico primu & principium.
Id dictum iam est πρωπι, ἄμεψον, ἀναποδεικτrti idem esseo quibus illa conuenium ολειας πιλας et q. Perissologiam Philoponus uidit, sed ex sit propter liuerpositam prioris distinctionem. Meminerimus igitur principia artihm esse, quae μὴ in iis prima : Fictrim u definitiones s partiti es de quibus duobus prunis animaduersitonum libris dierum ess appellauimus, o quia his organum logicum caleret, ideo principiis carere di- tximus o impersedium esse.
PRINCIPIUM ueror, est demonsi rationis proposito immediata. Immediata autem, qua non est alia prior.
Versus proximi ualde turicam explicationem continent, sunt uel ab interprete aliquo intempositi, uel certe ab aut re
ipso ualde negligenter possiti . Principium de initur propositio immediara, quod principium sit ψαεσον, dictum iam eth, quia sm μεσον , id es , argumentum non habeat legitimum G πο-diclicam,quo demon fretur:Wpol'ea dicetur capite oci. uo nono huius, principi ueritatem sumi,non probari. At quodIrincipium definitur propositio immediata , nescio quomodo idpossit excusari. Omne 9 P mi a umentum, omni θ e propoliatio appellatur in anablicis άρχη. Dices hic intelligi principium . demon 'rationis o desiniri. Who, dicamus tamen quae interpretes iiivia hῖc uiderint. Viderunt de initionem principii non soli, non omni principis couenire. Nam, Haec uestis est alba, scaete-- α σθηακ sensitiva ei modi, propositiones sunt immediat tamen demon strationis non sunt principia, quia omnia δε- monstirationis principia sunt uniuersalia. Hoe uitium Themiassitu uidit. Paulo desinitio dicetur ese principi m pro '
433쪽
A NIM A D. LIB. IX. cra sitis esse nuditur. Quare haec definitio non eouenit omni principio ,hoc item Themistius admonuit. Tales in legibus Romanis definitiones cum frequen es essent, Iabolim iureconsultus septimo epistolarum libro legem unam,uel ad damnandum, ut e cusandum inuenit. Omnisinquit, desinitio in pnιre ciuili pericu
losa. ru est enim,utsuuerti no possit: quo let significas ess
in il iure ciuiti multiis regulas uitisse parsi logice definitas: quare non esse regulis illis considendum . Iureconsulto illo in multis organi logici definitionibus opus esse qui sancirer iterum in iure non ciuium μοrum ,sed horum logicorum desinitionem per culosam esse , parumque ab se ut subuerti non possit: λο nihil abesse. Etenim lex ista catholica est. Definitio propria sit, desinitio omni,soli,semper conueniat Haec explicatio non eo uenitίου, non Omm: desinitio itaque non est. Quod uero dicitur propositio immediata, qua nulla sit prior, Philoponu siearripuit, quasi caussa immediata diceretur ,generalissima
ob id, ait, primum o secundum Geometria theorema κυρίως, proprie demonstrarum est, η, ἡ ε αληθῶς μοῦν si Φλογιντα ,ουμεν τορ εικηκως,reliqua uere quidem talis sino conclusi sunt , sed non demonstratiue, o tales s uisimi κ. vi piκ-ρον demonstrationes appellatur Maec 3 PMσοnus ait capseptimo libri huius. Quod si uera est , cogita quid doctoris huius doctrina nobis profutura sit, per quam duo
tantum Geometriae theoremata dem rentur. At tam arida interpretatrionem nequaquam sequor,laudabilius aliquid cra prο-baldius maluerim. Itaque immediarum metior genere proximo,
ut problemato immediatum Iliargumentum,quo nullum sit prius in genere proximo : ut desinitio gener u etiam subalterni est illi generi proxima G immediata . Ergo prima causa quae diciturhὶe,non est generalissima o supremas iscibili rei proxima, 6 qua nulla in er attributum crassisa sit prior. Et principium multo melius esset desinito argumentum octam δε σπν, ut eapite octavo, uel ar τις ς λογος αμεσος, fidei aut ratis immediata, qua medio argumentopraeterea non egeat, quomodo
434쪽
P E T. RAMr Aristotelesprincipia sua sensium,experientiam, communem usium t Aquendi magistrum sequutus, interdum in organo loquituri se
quuntur alia non multo λογικωris .
PRopos ITIO est enuntiationis altera pars unum de uno.
σις, propositio,logicum uerbu est ' πλαοις aut 1 - φαι πχος λογος. enuntiatio aut enutiatio oratio: - πχσεως est 1γmbolu, ut initio prioris analyseos monuimus e me m-ος partes duae sunt eum enuntiatione communes, affirmatio G ne- et ratio : propositio girer hῖc per partes definitur, unum de uno affirmans aut negans,inte ge.
DIALECTICA quidem, quae similiter sumit utramlibet parte: apodictica autem, quae definiter alteram sumit, quonia
vera sit. De hae disseremia saepius iam dissum est a nobis, ut schola A sea s commentitia sit,non Aristotelica, id est, non ab obserua tione naturati usus experientia deducta, o propositionis
ista diuisio uitiosa est, quia non omnis propositio dialeat ea est aut anili lica ,sed quaedam est sophistica, quaedam etiam moni est salsa. ENUNTIATIO autem, cotradictionis est utra uis pars: contradictio vero op-
. postio , cuius non est secundum seipsam medium: pars autem contradictionis, alia 'quidem aliquid de aliquo, est affirmatio, alia vero aliquid ab aliquo, negatio est.
435쪽
A N I M A D. L I B. IX. cra Enuntiatio simili Agica definitur per partes, quidem sui
pria, qua suis partibus uera necessaria elisiunctionefaciat is Omnis homo est philosophui: Non omnιs homo est phil οἱ hus. Socrate, 6ξph losophus: Socrates non est philosophus. Quod genus appellatur utiqὀ in scholis oppo sitio contradiactoria,tamet si nomen o si φασεως legitur in libro περι τα ἐρ- ελπειας decies o octies,in priori analyse decies G pepties com- muniter ρro omni oppositione : contraria, contradictoria, pr pria : illic ni qua pro hac contra Laaria oppositione: locis tamen octo legitur in priore a b si pro contradicloria oppositione , sicut Aa pQκως m. x. μεινον, contradictorie oppositumbu legitur in ἐρυο et prosteciali oppo sitione ,sed toties ibidem etiam communiter legitur . Quare scholae nos frae exmτα-σεως Ambolum ex Aristot is usu rariore usurparunt. Sumunt enim contra doctionem ramum pro Ibeciati , aut etiam propria
proposivi. ms oppositione mos contra frequentiore o generalem 6μm sequimur,disserentissique distinguimus . Quod ueri dicitur 3 hic aliquid de aliquo,item aliquid ab aliquo, intellige assimas negans, ut antea sed tamen logicam harum desinitionum uideamus . Quid est prusitio ' Ut pars enuntiationis . Quid senuntiatio 3 est pars contradιsionis. At inqua enuntiatio melim per propositionem, o contradictio potius per enηntiatione, aut etiam propo 'tionem definiretur. Quid uerὸ inquam,s animal bomo,dice aut bestia. Quid homo i Socrates,aut Plato. Aetnqaam, genus desinis per Deciem, secus quam ex logica methodo praecipis,progrederis a steciatibus ad generalia. Tu dicis' omnes artes scientiis a generalibus G uniuersa5bus adstorialia olsingularia progredi, tamen logica artem O scientiam secus informatis legislator ipse legem tuam molas . Hoc uitium interpretes viderunt o erubuerunt. Philoponus etiam pereolo
436쪽
quidam recentiores ιMerpretes cum huic morbo remedium non
uiderenoquanuis omnibus plagu organi logici di Pinelionii alia cuius pharmacum piniose adhibere soleam tamen hὶe nihil potuerunt , tantum dixerunt nihil referre . At interpretes sapientes e siderati, si nihil refert quomodo progrediatur artes,quom sum igitur tota haec anabsis nobis est proposita 8 Nihil enim aliud adhuc fere docuit Aristoteles, qηam artes o disciplina a generalibus, a notioribus absolute, G natura prioribus institu dri, doced.is esse. The 'us p pucius Ciri. δεπει πως ἐκ μερικ/έρων VH G καθολικ cirritae, προηλθεν, Considera, et inquit, quomodo ex magis particularibu/ ad uniuersaliora progrediatur: boe est,consibra quomodo magister labatur, quo-do leges o decreta sua non sequatur . Hac igitur Aristotili non sunt,nec ab Aristotele iudicata.
syllogistico positionem quide dico, quod
non licet demonstrare, neque necesse est eum habere, qui quiduis discet. Quod ve- ,ro necesse est habe re,eu qui quiduis discet, axioma. Sunt enim nonnulla eiusmodi: hoc si quide maxime in his solemus usu pare nome. Epositione vero, quae partem pro nutiati qualibet assumit ut dico esse aliquid, aut noesse aliquid hypothesis: quae vero absque hoc est, definitio . Definitionaque positio est: ponit squide arithmeticus unitate, rem indiuiduam esse secun- 'dum quotum: hypothesis autem non est: nec ide est, quid est unitas, & esse unitatZ
437쪽
ANIMA D. L I B. IX. i Der iuncula adhuc suit lubrica ualde, ut dixi, G erroris pq ea mani estι caussa. Regressio nune est ad principium, cuiuι Icnera istatuuntQ, axioma spositio. Positio Graece est θεμις, quo interdi; pro Latino utimur 'lositionis Ibecies duae, hypothesis o definitio. Primo loco immediatumsollet ficu pro demo strativo ponitur ait Philoponus tanqua dictam esset ex principio demonstrativo,positio medio dem frativo,id est, primo immeriato solute priore, notiore, caussa conclusionis demo Dari non potest mon est discipulo tame αυτο πιςος per ρ probabilis remta ,sed aliquot exemploro inductione a marit his exponendat est.Positio tame appellatur in topιco primo arere .- ωος,οpinio incredibilis, sin his libris, rhesiis dicitur quodvis demo irationis principiu/t capite tertio huius. Ζα δυο ῖθε σεων
cocludere. Hae homon miaphilosophiam Aristotelis uehementer obscurauit,homommia tamen ex commetis o placitis scholastiacis,non AristoteIcu principi1s Obseruatione π Uu comum dia M. Axioma uero habet utrunque.nam cum demon strari princia
piis demost rationis non potest,tum persee discipulo jsine ulla ma- ri Actoris admonitione clarum o manifestum est, qualessere sum rvica inuetion is leges,quae maximae dicuntur in scholis, in totum maius sua parte, pars minor toto, eidem tertio paria, inter se paria,de quibus iam dixi. Item in alu's artibus, ut bis bina pum quatuoris caetera eiusmodi, quae no accipiuntur ureresi
absolute opia natura disceti nota punt. Interpretes hie
g t Aristotelis philosiophiae, etia quae est in his anablicis. N minatim enim erit decimoquarto capite libri huius o ultimo sectat,Prineis a omnia oriri 2 pensibus G singularibus ex titinec eoru ε habitus,sed δε ιάμu facultates 2μφιπιυς -- renita. esse. Labuntur igitur hic interpretes o Platonica per
438쪽
P E T. RAMI ignorantia pro Aristoteocis permiscet. ima igitur tametsi no a est ingeneratum nobis, sicuti neque coloris stecies oculis nostris
ingenerata est, attame simulatque pest in offertur color, ce nitur, stecies eiin appreheditur c quanuu a ioma nobis in- generatu non si tame sua luce ita relucet animis nostras, i pr tinus animaduersum percipiatu π per se probetur ac credatur.
possitio qua non est enuntiatio desinitio est. Desinitio sit quid positio,quod ex coniugatis intelligitur : nam poni unde positio nomen coniugatum est,qponit arithmeticus pura desinationes, tur unitate esse aliquid individuum secundum quorum: s quiuis artifex hoc modo desinitiones pura ponit tanqua ueras, nec e sdemonstrata Atque aliud est desinitio, ut individuum secundum quorum . aliud ex definitione Cr definito enuntiatio ut unitas est indiuidus secundum quotu, definitio siquidem pari enuntiatio nis. Haec disserentia est pothesis definitionii ab Aristotele posita, quod illa sit murtiatio,haec nos r. Hic inserpretes Graeci, Latinique ualde occupati sunt repugnantiam in praebenti loco
Desinitio est principium: Desinitio igitur est propositio, Hic bliuisemus ex principidi desinitione concluditur. At nune d fritio dicitur non ese propositio. Themithim hanc inconstantiam uidit,Philoponus excusare uoluit, quod desinitio sit eadem
cum desinito , nec ideo κατ γορAetera de desiniio . E recentioribus quidam hanc solutionem ut ingeniosam praedicant, non audent tamen sequi, quia meminerunt in tot cis desinitionem κατηγορουμενον Aci, ex ea cum desinito enuntiationem fol. So- Iurionem itaque aliam comminiscuntur. quod attributu de subie- qecto aliis dicatur, alias in eo sit, ut hic Aristotele, ver ese)non dici uratu proptereaque definitionem non esse proposit:one in qua auributum insit in subiecis sed desubiecto dicatu,
439쪽
quod commentum multis in organo logico interpretam commen- tu simile est, uanum ridiculum. Etenim hoc discrimen hypο- theseos desinitionis repetitur secundi libri capite tertio, uerbu apertu lane commentum hoc conuincitur, τύ ἰξυσμύο δεν ετ ον ετ ερου κα-γορει m. In desinition inquit,nihil alterum de altero dicitur. Ergo definitio Aristotetissententia r
positio non est, in qua dicatur attributum de subiecto ,sed demnitio per se eo diderata pars ta tum propositionis spire est in
s tedis,nec dicitur de subie Ao. Quare locus hic totus ualde captiosus est,nec omnino mihi Aristotelicus . Principium Idillogismi et appellatur in prioribus hu analyticis mediia,non tantum propositio: s libri huiuι capite si timo G Octauo appellatur axιoma, cum dicitur tria esse in dem ratione, 'αξωμα. εσμία, γεγος -οῦκά μενον,axioma,coclusione, genus subiectu sep ea sitio appellatur omnis propositio. Quare tota haec principiον- diuisio scholastica est, o exemplo atque usu uel horum librora refutata,ab Aristotele iudicata no est, Aristotelici princip3i obseruationi o experientiae congrua non est. Has ineptιas dum conatur ιnterpretes inepti retinere, Iberare philosophiae persona nulla retinent,si e mancipatos opinioriseruos, o a libertate
Aristot leae philosophiae alienisi Os se docent . Definitionem uero principium dici probo laudo,c quod Aristotclei postea
dicet eapite decimoseptimo secudi, πασαδ α hως Mes i ἰρι- σμοι γίγνον ,ο ei scientiae desinitione fun: aodo,tanquam definitio per se doceat quamplurima, o sine definitione demο- stratio nihil, imo dimonstratio nil aliud sicquam ex definitione probatio : ideἷque dissutaui, organum loricum princiri seis
carere,quia desinitιonibus Ju careret, G tam multis locis ana-blica priora, princip3s Aristotela non constare, quae definitiο- neu ogismorum demonstrare contenderent. Sed principiorum duo genera sunt,axioma G thesis : thesii aut m bpothesis aut definitio. Ex hoc,opinor,iocosechola nostrae principia quaedam te artiu crediderunt,sed longe aliter, quam doesrina haec ana tutica dcceat. Putam enim principia artihm initio cumulandae.xviii.
440쪽
es cui in geometria uident όρισπιυς, αρτυ απι, ' isos si , rde nitiones, postulata dignitates initis veris' eumulari indi tam doctrinam anablica lege a prioribus absolute π notioriabus dis sitam non esse non uident. Ex interpretibus recentioria. bus tame unus in bu anal ticu Nyphus id uere uidit, rei ipsa id ostedit. Methodus anubrica iubet a generalibus,s absolute notioribus ad Decialia progredi. At in geomenia cum Ine ι-neaeque gener lectes, proprietates anu tractanda essen quam ad puperficiem ueniretur,quia illa priora essentnatura,toris elementoru decem tinis lineae G superficiei rationes permi hae sust T confusae, imo,quod malin est, s eciei quaedam prior ibin libris et expositi genera deinde consequentibus explicata : quod contra anablicam methodum prorsus est. Ac si dixeri. quasdam propositiones anabrica hac via demo Nari non pose, dixeris sane demonstrabiles non esse, quia priorem caussam, per quam dem strentur,non habent, s rationes ueras illic es t non scient
eas demonii rationet. Quare geometria quae sola ex dem batιο-nibus scientiscu constare eredebatur,anablicis G ueras demostrationes non habe nec eius principia certes ni mitio cumula
da , sed per genera Deciesque sevis quaeque locu collocanda. HieΑ botelis ordo uera explicationes o demo strationes retinebit, saliena, reιirietis, quod summum est, artu useon aperiet. Quod quanqua munia o graue est,non destero tame cui iam multa aba peperis, quin hoe quoque aetas nostr tot ingeniis, tamque
singularibus saecunda, artat. Ac si nemo ex iam docti imorum
hominum numero,propter laborisfortasse magnitudinem id an-reaggredistur, certe neque nos i iti parri quantum poterimus, quantumque ualebimus,defuturi sumus.
V O N I A M vero oportet tum credere,
tum scire rem, quia talem habeamus h l- 'logismum , quem vocamus demonstrationem, est autem hic, quia haec sunt, ex quibus