장음표시 사용
491쪽
ANIMA D. L I 2. IX. D si harmonica est arithmeticae. Arithmetica enim generalis est, musica malu ei comparata.Hererogenea tamen sunt, G ea usubiectum genu alterum: ge eratisque superiorμ demonstratio est Δοπ: inferioru autem c sterialis est A . Quae uerba Aristoteli sit diligenter interpretes eo siderasent,uidi eo subaberna neque απιώς,neque πη ι mer se homogenea esse. Subaltemorum si livide x et κειαπον γενος επρον ubi Au genus alteru,ait Aristoteles. Atoxenia ex subiecto genere cosideratu's in iisdem subalterno demo; ationes dimosae, superiores sum absolutae, propter quid inferiores imperfecta dem fratιones, cIma. Qua re aliud est esse quada inter se πη υε η ,et 6γι παμηλα,quia
partes dem rationis perfectae, atque absolutae possunt esse inters αmως σολεῖος πῆ orto lum autem esse υπωληλοι.
ITA E etiam ex his manifestu est, . quod non licet demonstrare unum quodque absolute , nisi ex propriis principiis, sed horum principia habet commune . Si, vero manifestum hoc, manifestum etiam quod no licet uniuscuiusque propria principia demonstrare. Erut enim illa omniti principia, & scientia illorum, domina omnium . Etenim scit magis, ex superioribus caussis sciens. Ex prioribus enim scit,
quoniam non ex cauuatis scit caussis. Ita - .
que si magis scit,& maxime, etiam scietia illa fuerit & magis & maxime.
492쪽
iis P E T. RAMI dixi:digresso autem quaedam suerat deinceps desciemiissuati et ternu,sed litera est mendosa. SED HORUM. Menia hie aliquod est, siementiaque ei modi aliqua fuerat ut a
rum scientiarum principia aliquid etiam habent commune . omnibus enim communis es h Logica uere descripta. Singulae uero principia sua demostrare non possunt. ERUNT ENIM. Hie medum alterum es . Sententιa autem uidetur ei modi fulse. si qua sicientia demonsti et aliarum omnium principia, prinopserit omnium a domina, quod ex scientiae causa demoustratur hoc modo,
si magis o maxime sciat, illa petentia etiam scientia isseerit magis c maxime: sed primum uerum.
Na magis scitiqui scit ex superi ilustriora enim istaseunt, qu
uiam ex non caussatis causio. Secundum igitur. Hanc generalem s uniuersalem sciennam κυριαν πα-ν, Philoponus appellat consimilibus in ignibus 'ς hiemeta - μων 2 τεγν--ας μῖν η πρων φιλοσοφια περι ρις rami G. φυπκα scientiamριemGrum, arserem artium, qualis et pruna Ihilosophia, te qua in tu quaesium sp p sica . A Themissio dicitur πολυύμν Gς τί praedicabitu ortiriada sapietia. Hic locus animadueraedus eth, Non appellatur ab Aristat te nominatim disciplina ιlla omniu eomulus, sed nominatur ab in repretibus ut dixi,prima philosophia, bur schola nostrae loquuntur metaphysiica.quod tribus praeterea locuin organo logico uidetur Aristotele, dicere,iterum in sine capitis octaui huius libri,teri io inseptimi topici capite secundo, quarto
in elechu libri primi capite undecimo, ita minimu luatκον in organo letico loeu metaphysica uidetur nobis a diale bea disti rui: sic secundo capite pecundi Ibsici uocatur φιλοσοφια ρ ε πρων φιλοσοφία :s in sium metaphysico consimibter huietico dicitur philosophia illa, ἀρχικ ατη ρ ηγεμονικο - ,
cus caeteras artes ως περ δουλας ἀνῖ reis, tanquam peraras con
493쪽
A N I M A D. L I B. I X. IIIa tradicere non liceat . Sed ut magnus error tollatur , quo uiago creditur ervbsicam esse quandam distin iam artem omnium artium dominam, huc paulis re diuertamus, metaphysicι operassummam breuiter intueamur.
Socrates apud Platonem,diaetaeam mutu o mirificis lasedibus assci eiusque docet esse uariu usum, eum in sing rd-
quotidianu rebus interrogando,respondendosiationem qua-rendrical end.que, tum maxime in communibusqperpetuis, qualet sunt in artibus spcientiu comprehes ut dialectica immine videamus earum com mones, similitudines, disserentias,3 dipnmilitudines, principia: quae sit in physicu πίςις , q- sit is
mathematicu Le οια, ut tandem eum diuim sola umbram qu dam in bu uniuersalibus exel tu deprehederimus,operaque eius, e physicu artibus,verumque ordinem, Immetria,dsriptionem e mathematicis,logica mente contemplati fuerimus, rum ad eum ipsum clarissimum sole contemplandum,uitaeque integritate imitandum eonvertamur. Hac de re Socrates in Philebo, septimo
de Rep. multa magnisice pia optatur,s dialecticam menti acsapientiae nominibus appellat. Recentiores Plammci, stotelis philosophia no muto diligerius quam Platonis imburi,aiuis rudis locu nomine dialecticae metas byam i Platone Di sicari ire omnino serta ' erram: Aristoteles enim Socratis amgumentum aemulatus, summum illum dies hcae artis usum quo principia ,steaUM Jecialium artium, quo denique omnium
rerusi Mare principisi, singuaremque caussim digno stamus
metaphysicis quatuordecim libri, copiosim uberius uideturpe sequi. Quod si Wru est,certe Socratii dissimillima ratione, Aristotelicu principiis longe alieni ima persequitur, ut si totum opus diligenter inlexeris, plurima ab Aristo de ebriati hἰe se uideas, iudicata G auabricis principiis, aestimata n quaquam : omniumque Arigoreia operum minime aristotelicum hoc es dicas totumquephysicis nathematisis, Agicis no solidis principiis i documentu, sed stinosis o iteram inaniter svius o inculcatis altercationibus coaceruatum esse sentias : nec . -
494쪽
Hῖ T. RAMIlium deum his libris cognoscas, quam in physiicis Ari toteles im- ipie definierit, aeternι caeli perpetuum maiorem, seipsum contemptatem, res hominum desticientem ut res ipsa subducia plani me docebit. Sed tamen hic Ari lateles uerba artem, iPιandam artium omnium dominam magι Damque, gicis, mathematicis, ph icta superiorem excellentiorem pro iretur: π eam miri i-
titutu hue sicuti sepe alis in libru est faelse,ab interpretibus -- sitsi fusticer. Ego maioris αλφα appellemus enim puta titulis singulo i libros principio statuitur esse Spίαν ηπερὶ πρωπα τ
cedia aptifima optabilisι principalissima, liberali, ima, di-tiim 'ma quamque deus aut solus,aut maxime pogideat. m γαρθεος ci met ar πον ποῦ σιν citit Qχη ἶς,uidetur enim devieaul a omnibus esse o principiύ quodda. Sic Ari toteles meta phlysii ca sipientiam ex analyticae methodι regula como de de initit initis ,sed ex anabticis eoira methodύ anal ticam reperie scientia principiorύ ab experieria oriri, ese tamen 2μιωτε ιν ιhonorabiliorem ubi notabile Platonu illud e P, οῦμεν ἐμπei ατεχν εποιησειν cύς φησι πωλος, ὀρθῶς λεγα ν, η δα- α τυχου , experientia quidem artem genuit, ut ait Polus recte dicem, inexperientia temeritatem . Ergo copioc desinita adhuc est scientia primae cause, primique principi', id eis dei, quilis autedei, o Da libro duodecimo dicetur. Quomodo uero prima ιζ causa,primumque illud principisi cognosiamus, Socratica in a itum uniuersiitate diuinitatis cor latione no proponit, ed physiearsi, mathematicarύ,lo b rύ quae tona aceruos undique eo Ie it contra Hugeniam an laticam, tua suam quibusque artibus materiam attribuit. Quia igitur prima caussa quaeritur, hac o ς sisne causarum genera quatuor ponatu materi efficies, fοθ
495쪽
A N I M A D. LIB. IX. Ity t ma inis deque ita non solum communibus ologicis, sed ph Piso mathematicis,Antiquorum opiniones ἄλφα maiore a minore toto, minore etiam in initas causarum agitatur.utrunque hoe
deposterioribus anabticu repetitur,v partitio π in initio in quam caussarum,nisii quod in initas Decie additur. De causa sipartitione secundo posteriorum diatrina breuior est, de infinitate loge productio pruno . At hae magnificae altercationes ne- , que in illa anal ticu,neque in hu metaph icu Elam eui quam rei scientiam habent ,se sit arum opinionum re utationem, nec ultim e gnoscendi dei quod erat propositum) viam nobis ostena duo. Βηπι totum in dubitationibus o quaestionibu cosumitur, quasi sapi utia desinita nondum es et, ideo ut Alexander intempus ait qui m primum metaphysicae librum hie fecerased inter qu ltiones abas quaeritur an unius scietiae propriώ sit caussamm proposita genera contemplari, o cuius scientia sits υτοῖ ρ ετερου 5 ὁμοιου, ρ ανο μοίου, ae sis , ως, ὰ ἐναν-- ας, προτέρου υορου, ρ α ονά παγ ν Γίων, περι oerin Oi cs λεχὼκοὶ πριμαμ σκοπεῖν COM GIόξων μονον ποιου μενοι τίω σκεψιν,de eodem o diuerso, siumli,s dissimili,s identitare,o contrarietat priore sposterior π abu omnibus ei modi,de quibuι dialectici contendunt agere spatuere ex probabilibus solum agentes o statuentes . Praeterea reliqum liber in quaestionibus logicu, b ficu nathemati eis con-ρmitur: logicis primum,an principia genera in in partes generibuis ieciae. si genera, utra qua VH πὰ απυοις λεγετο φ me η Γα. xv re, si πόπρον Gον, ς ἀνθρωπος αρχη ποῦ μαλλον loti παρο-πHxx πο ,de inditiiduu dicuntur ultim an prima, ut urea animat,an homo,principium sit , o m Iis siti praeter 'gularia iis . Vbi notabis hominε quod de indiuiduis post remum dieitur, ab Aristotele genus uerisiιme no-' minari, quod aliquando alias etiam facit, quanuis tamen neget Me etia capite hominem singulor; hominum genus esse. denique
quaeritur quamnam artem oporteat dicere sapietiam η μων γαρ
496쪽
salom o,quae siι quidem princeps maxime, dominique maxime sit, cuique caeteras βιenti.M tanquam seruas contradicere non iusta si ei mo risicientia finis c summι boni est, s essentια imprimis , cum certior essentiae scientia sit quam accidentis. Quaerat etiam M 'κπ- ν αρχων,de demons ramin prinop , qua3 πις κοινας δοξας uocat, ubi, quod demonstraris sis
accidentium ex ccan nisus axiomati , reperitur ex anal tacu
qui id dicunt: arad eost quod uolunt,quodqur ipsi necclesiit dicere quod sterierum clientia quaedam sit in singula, o nihil ρ-cundύ accidens. Hie locus Arip telis est notadus de ideis. Et certeisie in Plironis dialogis idea logice capitur pro genrrab et Amans notitia,s Aristoteles su rude dicet Decies a Socrate non ι separari. Ita liber tertius ιn qua Hombus ν, risus est .ro Minsoluit prunam quaestionem, ἐςιν Γ 'αηας, η θεο ρῆ πον η ον,' ia Γυτω υπαρχοWm καλ' rum. Fit sicientia quaedam,quae co-side at ens quatenus eus, eique per se Miundia int ea Iuadem, diuersum,oppsita, imite,dissimile, a impar, enus leoemi t parte, se initionἴ ,eaeter que esu Θοῶ ommarite axiomata quae dicuntur Mathemit lea,nee enim geometriae, sica ta u. pHlosophiae ηαερι πυαν , de scheon siderario: item
quae considerato luistica principia. eumque scientia diset Ari ηstoteles ese sapietiam o philosophiam,hac prima, de qua hisce libras agitur . Haec Aristoteles tribus primis capitibus huius libri, quibin aperte demonstralprimam philosophiamqua dein
497쪽
A N I M A D. LIB. IX. mi Psi possit, m aliam esse etiam Logica, qu nius nobis adiuddκatro argumencum eius, Platonis argu metum esse, quod initio proposem, quanuis in Platonιca artium I ductione G eontemplatione non insistat. Sed tamen longe maius est,s multo mulsatrendendin,quod hic capite pecundo scribit Aristoteles de di ferent i philosophι huius primi i sophissa o diale ilico. Hι tres
au Dbiectum genus habent commune κοπον δε παῖσι το ον commune uero est omnibus ens περι μεν το MVra γένος πεφω ἡ σοφιςικη ρ ἡ διαλε κη τη et ιλοσοφια'ersatur enim circa
genus idem 'histica o dialectica cum philosophi sed philo
rati ,de quibuη philopophia est cognitiva. isophi hica uero differa τῆ βίου προ ρεσει uita proposito, quod sophi Pica uideri
tantum uelit,ut Isir aut non labore philosophia contra. Hoinquam, Aristoteles docet de μο philosopho primo, qua in log
et, libris saepe docor eadem de demon stratore apodictico, ut demo frator a nablicus c sapies metaphsicus sit idem: re re in organo logicb demonstrator appellatur interdum philos phus G demonstratio φιλοσοφημαε , ut o laus topico. Quare metaph ia Aristotelu iam videmin esse Agica,aut certe ex hae 3 disserentia,logica anablicae posteriore parte esse. Et si magistri Platonis uoluerat Aristot des uestigia persequι, noua doctrina nil opussuerar tantia fuerat illud ampliore oe maiore arsu ιndaciιone, si comodu uideretur, declarandia: non herat ex eodeartu genere taur1 genus commiscendum: at philosophιa taemetu siea , quam Aristoteles a dialectica non λωαμει , sed δε αμεως distinguit, δε α μιν nullam habet: eun e enim mecum reliqua huius tanta philosophiae ditissum tamen δε- mentum cognosces, quo risio de quolibet emtiquatenus est eas,
6 1hil phari,id enim mecu experiri perge. Sedenim G γά reliquum c deinceps toti libra octo ad regno cedum videlicet, orantemplandum Deumaton Alum logica ita , 'dis' - mathematica proponunt: de axiomate corad honis prvmu i
498쪽
P E T. RAMI Gu est,appellaturque ab Aristotele ἀρχηριωGτη S άν ποθεπς,principium fi mi minimeque suppositum , sed tamen hoc latui sirmamenti principium aduersu Heraclitum, Anaxagoram δε Ar H A, Q.
gissima oratione tanquam dubium defenditur, quasi po per
aliud c cnn γωριμα προν,ἀνσποθε α προν probar ,atque hac occasione contra Protagoram, Democritum, Empedoclem,
dis ritur,no omne quod appareat, uera i album esse,neque eo traria simul esse uera,neque omnia simul ese uera, aut bimul esse falsa: hac disputatione eo umitur retiquum γαμμα aκως non hii κώς, sicut Ari totelis ipse ait, ut eius restimonio iam uideamus primum philosophum etiam diale acu estinec ab eo δαυ H. ς τρωπω distingui curi principio libri huius a Firmauerat eum metaphysicus . δοξων l. 9ξ λ ω:dialectici more diserat. Aristoteles in analyticis verasii e 1 bet de principiis non esse dissutandis , contraActionis axιο-ma est principiorum principium. Quare disputare de tanto principio minime e b Aris Potehcum. Logica haee altercatio adhuc elymagna o prolixa aduersu fas as opinione ae ista falsam opinionum resutatio nullam scientiam, quiafalsa refellit, non uera sdoce nullamque cognosteri Dei via ostendi quam tamen utra Pe certissima metaphysica nobis polliretur.ΔέλG tori; 6s in triginta quinque uocabuloru significationibuι di tinguedis, ποσα-χί ς λε γε m,quot modis dicitur τα ῶπον,τριπι σν, φύσις
499쪽
I altercatio, gica quaedam superiora repetit, topica nempe inuentionis ex castis,assiueas utrariis,comparatis,diuisione, de quibus cum iam esset antepropositum, hic repeti .H άπα Hsυσίαν πιαλυτικών opus non est Iubet enim a lorica methodus unam rem suo loco semel tantum dici,ταυπλ uehementer improbat, at reliqua logicae nihilsiunt, nec ullam cognoscendι Deiu:am ostendunt.E ψιλον repetit puperiorem quae monem, in prima philosophia quaeri principia ci causas entium,quatenus entia sunt resquescientias esse θεωρητιμας contemplati .is,phsicam,mathematicam,theologicam , sed theologicam maxime, ubi
primam hane philosophiam Aristoteles theologicam appellat, ab φ eaque sola em,quatenus ens est consederari cormat,s hie entis signiscationes rursus numerantur,c praecipua in essemia ponitur, ideoque primam philosophiam inessentiae con sideratione uersiri. Quod in Zηm producitur, o essentiae signiscationes rursus dividuntur,quod essentiae primaria, s desinitio, πλω=ratiossit, accidentium secundaria ubi de posterioribus analyticis reperitur G producitur altercatio de totius o partium initiο- ne, tum quale sint per divi siotum de initiones , quod desinitio demon tratiὸque sit Memorum, opinio eaducorum . Hιe πω πλσὶ eis anal ticis principiis damnatam quoties iam ui-3 demm ' quoties rursus in sequentibus libris uidebimus ' Etenim
Hri rusus totum in assentia cotentιone consumitur,Cητα --
ri , s degenere stecieque ii sem o diuersis rursus quaedam:
Κα rim repetit qua 'onei siveriores, primam philosophiam comunem esse quandam scientiameamque non Physicam,non sophi licam, no Diale ilicam, non Mathematicam,cum mathematica axiomata sint etiam huius primae Philosophiae, non quic-' quid uideatur id uerum esse.Adbucseu logica suerunt de inceps Pbsicae o Mathematicae quaestiones sunt,quales fere Ibro terito suerunt, sed ph sicae prius. Reliquo itaque libro repetitur θεωρ πι Gscicntias tres esse,Physica, Mathematica Theo
500쪽
ar T. RAMI logicam sed maxime omnium Theologica eamque circa sui telum genus praestantissimum uersari. Rursem de eme secundi acciden ,deques sibili rad extremum, quod nullum sit inseritia
corpus,tum quod molis aliquid mutetur. Λαμ . militer ν petit dictum iam toties rima philosophiaprincipia s caussa est Me quaeri , s mutationis genera rursus disceptatio quia uniuersum totύ sit, cuius prima pars sit essentia imo accidentia non sim enti quod τ ασια κί' α λογιαν G2 απὰ παν- ur,cogae proportione o simibtudine sint eadem omnium: μ-don post labores inani nos, o perpetuam ιnutilium quaestio num et rλογίαν, definitio sapientiae instituta principio primι libri reuocatur: ut tande Aristotelicu diu per has refutationi repelirionum argutias uideticet agno stamus: quod sapien-ria sitfcientia primae causae,primique pro citi'. id est dei: sentiaque licitur mobilis altera, o nmς immobilis altera : illa
aut caduca aut aeterna caduca,nt planta, homines Me a,ut ea
Ium: principia, caducae essentia sunt, ,δεὶς, pερησις, λή, forma, priuatio,materia. Hic Aristoteles nobis prima reria caussam, primumque reo principia reni'tuit,no ex scietia Logicaru, Ma
peratιs,sim itera m quendam aeterni caeli motorem, quia caelum