장음표시 사용
551쪽
nantur, tu consederabo . Hic nulla d ο Dationis noua species
est,sed contrar3 cuiusdam quaestio est. Quicquid non dem frata irri emonstrat οπμppellaturque demonstratio orι ab inte pretibus πιμιωδες - - iratu demonstratio σsola δε i demonstratio est antό delinita. Sed Aristotelem -- 2Lamm. Demons alio οπι fit in ead*octia duobus modis, i per
mediata docemini non restirat paries, quia animal non est : in Sothia non pum tibicinae, quia ia sunt nites. Mediata enm illa
sunt.per quae illa dem ratur, ι norabis Isine fallogi mu dem strationes. Secundus est modus in eadem scientia, si per αμεσα ἐγαλα immediata, qua ea se nὁ sint,demo Detur, quia nihil prohibet osαγον illud notius eserui Qua non scintillatu, prope sunt: Planetae non1μntillam: Prope sunt igitur. T . et Non emm quia non scintillant Impesum, sed contra,quia prope Gnt,non scintillam. Vertam fallimur hic. nec efficitur b c ex immediatis. Asumptio enim pi Obari potest ex causa, o πη- propo sitio no est absolute, sed nobo orta Ie uterque modus igitur est ex mediato. Disseretiae modus extremus est um uile maris enitarum inberior superiori comparatur,qMod inberioris dem
pratio siit ex mediatis.Sic collata ad Arithmeticam,Harmonica. Ceometriam, Optica: tereometriam,Mechanicae Nautica οπι dem Harsuperiores contemplantur ei δες secie,
552쪽
A N I M A D. L I B. I X. IόIi hominem Deciem Pgulorum rimissifortasse dicunt esse.Praete ea repetit dictum primo capite, quia genere cognito species possit ignorari. Ergo totum tanti capitu discrimen in uno uerbo est. Quicquid demonphrat ex mediatis, demonostrat ἴn siue ex necessa's, silue ex probabilibus . Nihil enim definit Aristote-lii: Themistius addit de suos,llogismumfore ζοτι qui non demο-
Drat ex immediata caussa quado tamen habeat caetera aba Padefinita sunt. At Themistν placitum illud et Aristotelis praec
plum non est. e id usiquam Arijstoteles at uno suis exemplis corrarium Acremee enim exempla quibus hie utitur,xa m ατ-2 πς,κα , m π,καθολου sunt. Attamen si tibi lubet scientiam dicere οτ cuius argumentum quanuis non sir prima π noti Ima
caussa, sit ramen κα- πω ς καδε αυτο, καθολη, dicito sane, cum desinitur genus ex caussa prima notis unaque , scientia est λο Deum diuiditur per Decies, non diuiditur per caussas, sed caussat scientiaque illa fuerit quidem sera mota raci , --π, κα θοὐ it non exprima caMἴ ιdeoque οτι . Quare si Th mittium sequar aliquid hic emolumentifueris,sed Ari Pote&,ut dixi,documentum illud non eo hamo Aristoteti omnis demon fratio quae non demonstrat ex causa,propter quam rei elhquoniam 3 illiin est caussa, non contingit aliter habere,est demonostratio ιτι : illud duobus uerbo meIu sexto ea te definitum est, qμοd-ι esset-άαεσων οτι ἐμμεσων . Quare totum hoc caput quid aluid nobis quim τε ρεπι απια, τε ense; Etenim ad scientiam parandam prorsus inutile epy, quia nullum demon fra-Z certum genus docet, imo corra leges anabricas huc interpoliat . Principiu enim describendum eph in arte : quod principium autem non sit,no tradendum, definitiones, Oeteraque principiatam clara debent es ut inde contraria mans sta sim,dixit ante Aristoteles. Ergo cum definitas it scientia ex cuμga, propter6 quam res V quoniam illi in est caussa, non contingit aliter habere,noli nobiου tam longo capite molest in est ut nos doceas quot modis non Isic sciatur.
553쪽
elari,licet id mininsigniscetur. Desinita est absoluta illa scienseria ex uniuersalibus acloi muttionιbus. Id enim continet nota κομπι πωροπς qua prima figura ollui mum uidelicet siciant. Quaeratur igitur hic de prae tantia primae Igurae . carer ,πprobatur tribus ratiombui prima figura omnium V rςημονικω- τα scienti icentissima primo quia per ea fere fasscientia λοπι , qua est κυριωτ 1, secundo quia per eam solam eadem scientia ιnuestigetur, tertio quia caetero figur non egeat ed ea icate . Prima c secunda ratio ualeret i quaestis δεοτι quismo concluderetur,ar id album est, ut antea monui, ta secundo libro rursuspuo tempore demonstrabo. Tertia ridicula est, ut in filogi sinorum liguris, o e ueritate iis G Galent authoritate diximu , quia pigura non est reducenda alia in aliam . Reliquo capite statuitur negationes immediatas esse quasdam, ut assisemationes.Aristoteles non seruat hic Aristotelu legem. Rectum est desinitum: quid e set nempe αμεσος HGφασις immediata affirmatio.obliquu hinc poterat intellai, quid esset αμεσος ala φασις immediata negatiο Qer utile id intelligi. At inutile est: φ' nam scientia κα9φασε ως ' ,eius quod quid est, assi mationu est,ut in hoc ipso capite ab Aristotele praecipitur, ne lorius harum nugarum refutatio petatur: negatioque ad paranda scieriam inutilis est. Quare totum caput hoc ad in 'tutum praesens est inurit tantumque hic πρεημονα πρεποτα . Notabis
tamen si ὀίνειαν hie proponi, ob dici, qua etiam a Gmγορία alias dicitur c ιλα, qua sunt ei dem 6 -
Duodecim' decimo tertio capite sapientia b itu e se q*itur cietia quid sit delinitum est,quid si inscietia quaeritur. contraria θη stionei uitam frius sunt aduersus partes scies
554쪽
simplex,persilog mu traditur. Simplex o negat urd; est, de qua nihil praecipitur. siluistica tu ex QTque, tum ex abera propositione falsea per M-dam figuram tractatur , tum aformati , tum negat non per tertiam, quia in tertia mθιl uniuersale concluritur, qua
e scholasticis sub stu nostra temporaς facile primus ompus omisit.nec requiras, ut a nobis pardius refellantur . Cogniatio scientiae ad ιη o manda, ἀυes necessaria est , inscenae necessaria non es .re A ah niaxim nominis aduectui C sublimraut quaere quot modμ non conueniant. Idem enim esst,nisi quid res hie abecedariis exemplis uerbusholasticu ove or Hrineptior Vt e praeterea qua si demonstratio nulla se nisi si rae pronae aulpecu inplemos avisin'sic quaestio haec tractatur. Aes buuisenum demonstratio quamobrem res est,non capit. πι - tiae Craubtilitates hae Logica artu usum perriderunt. Nam in terim dum hu mcu ιmpe Amur, imo etiam ex ta nonnunquam ignauiae G inertiae nescio quu uoluptate capimus, artu fructis noum quaerere prohιbemur. At usus artu introductus demiustra lar ad explicatam C formandam Grammaticam, Rhetoricam Arithmeticis Geometria, quamuis disicit Omnil hae atrianere: atque ei mossi arguti. A dolendum δὲ tantum adhue au-
- re Abici itur nihil est, tant mi uno
MANIFEST ubi vero etia, quod si quis
555쪽
sensus defecerit, necesse est & scientia qua- adam deficere, qua impossibile sit accipe- .re, si quidem discimus aut inductione, aut demonst ratione. Est vero demostratio ex uniuersalibus, inductio ex singularibus. Impossibile autem est uniuersalia cotemplari, nisi per inductionem: quoniam &quae per abstractionem dicuntur, erut per inductionem nota, ac si quis velit nota fa icere, quod insunt unicuique generi quaedam, etsi non separabilia sint, quatenus V numquodque tale. At inducere non habentes sensum impossibile est: Singulariuenim sensus est. Non enim cotingit assumere ipsorum scientiam. Neque enim ex uniuersalibus sine inductione, neque perinductionem sine sensu.
Ime eaput superioru capitum longe di ile est,s tam la
dandum nobis,quim illa sunt reprehensa, imo tam diligerer e pocandum G illulirandum, quam ab interpretibus ignaviter est fretum,nec,ut decuit, Uurpatum.Est uero prima notae quaedam explanatio. Prima siquidem nota κρας πω si praecept ut asernum regulae essent uniuersales s de omni: unde igitur quomodo uniuersaba oriantur, hoe capite praecipitur. Hoe Aristotelicum dogma est toties i nobis eantatum atque eeleuer eum. Summum uniuersae phιlos hiae fundamentum , Ptitoni- η eum fundamentum . Id enim I olvi in Gorgia Platonis ira
556쪽
Q . O Cerepho, multae artes haminum sum experientia prudenter inuentae . EVerientia si quidem est ιcit, ut artificiose, inexperientia ut temere nostra uita progredιatur . Hane magι-
stri Platonisententinim discipulus Ari totelesprimo capite maioris αλφα metaph cicitat laudat, iamciet res eri iςημιωτεχνη δεῖ της ἐμιαειρίας άνθρώ-οις. si avis πειρία p ίω ε ποι ut, ῶς φημι πωλος ορθως λέγων, - ο ἀπειρία τυχων . Est uero scientia π ars hominibus per experientiam: experietia si quidem artem genuit inquit Polus recte dicens in-t experietia uero temeritate. Ergo tantum Platonis,lami; Arist Gisfundamentum, institutionum dialecsicarum fundamentum feci, animaduerisionum Aristotelicarum Iundametum feci, omninoque parentem non solum loricae, sed omnis disiciplinae,
uerum,natura nqlle in ueris'naturalibus exemplis usum statui. Logicam dialecticis institutionibus is institui, quia sic usius postularet: Logicam Aristotetis multis locis reprehendi, quia usui non conueniret: Aristotelem tanti principi authorem non appellam, quia Cr Plato prius idem dideret: Aristotelei nostri nouum dogma, nouίmque Aristotelicae philosophiae ruinam p tauerum. Itaque hoe philosophiae nostraefundamentum in the tris per dignas histrionibus suis fabulas traduxerunt. o etiam triam iudicum sententiis damnarunt,de quibus Audomarus Tatius frater meus in Academia meminit. Alsapientes hi iudices Aristoteles Aristotele nostro nomine danauerunt. Quid enim diacit bla Aristoteles' omnis sesentia inquit a se ibus orta est lonquod sensus tanquam magistri do' ore, HIam scientiam δο-cuerint ed quod siensilium crisingularium exemplorum sis enim Πομπι ος loquitur Aristotele,)per sensus indusione diligentes
aestudiosi homines artes omnes inuenerint. Sie pisores oculis co' Arei nulli et auribus sonos,coqui lingua sapores,unguentari, nam risus odores, sic caeteri artifices cernendo,audiendo, obseruando
557쪽
ita PET. RAMI dicentium si Ela est, o ex eorumsingilia Gramaticae Rhetorica pracepta esset hae uia quare da nobu esset. Logica illa natur A, se qua primo tibro animaduersionum dixi, spectanda e set, ατέχνως γαρ απανΠς μετεχουσι τρυπυ,ὲ στεγHας ἡ oes,omnes enim sine arte id ipsum tenent,quod artificiose diale- esca instituit, ut ibi Flenim ex Aristotelis elenchis expost unus. Ergo ad illu naturalis rationis usum resticiendu esset. Ommu hominum praestantium scripta, dicta, obseruanda e seni: rationesquιbus uterenturigeneribus notandae s distinguendae. Haec es timentio. Di positiosingulorum aret metorum n conclusionibuscudillogismis persticienda, uidenaumque quot e senis reus, in
quas omnes eorum constantes s rarae argumentationes caderet:
quisimbciter,qui coniuncte concluderetur,quot s qui singulurn generibus modι: tu colloeatio totius artu uel tractationis L Poru intuenta,qua uia procederet, cr ex multorum excellentiuexemplorun inductione,leges βllo,simi,leges Ordinis methodi instituedae essent: tu haec logica di positionis esset doctrin. i. Ista, ista inquam Aristote bea sensui inductio est, qui laudaui, quameelebraui, squam nondum nescio quibusna sapientibus Aristo- ideolo quia Aristotebia esse non dixeram Persuadere potui. At primus animaduersionum liber hanc quaestionem siti superq*e , disceptauit. Sed ad lueram redeamus , si pensus deficit, scientia quoque deficiet. Quid ita quia si fensius desici depciet inductio: si djicit inducii deficit uniuersale si de icit uniuersale,deficit scientia. Ergo de primo ad ultimum ut scholae n Da loquύtur si sensin deficit,deficit scientia. Hic Ari stotelis e F Sorites,quemmam potes in hunc ollui mum concludere, si indusio desici deficit univosue,ex eἷq;οrtascieria: is Uus deficit, tescit inductio: Στο pi sensui deficit, .lscit uniuersale,ex eoque orta Ascientia. Prepositio declaratur suiectu rebus. Indusio esti singularia. de colligitur uniuersale, ex uniuersalibus d ostratio, i
ibus exemplis uniuersa- tacta sunt.Si logica nuti
558쪽
A N i m A D. LIB. IX. Is .a tiaque licitur. Nee uniuersale si sit ααεσον, mi st nisi per m- ductonem partium explorari, ne istud quidem quod .sensilibus
exemptu abdiatum dicitu i mathemata sunt.N amsi linea, aut tranulum,aut aliud commune ogenerale uelis explicare, ecfs est adsensiba exempla redem mc ἀφαρέσεως λεγυα atquae per abstractionem dicuntur, liuellige non solum Arithmetι- ea uel Geomenic sed quaeuo generalia documenta sic ante dictum non ουσια- sed a mathematicis eosiderari. Ergo si quis Mittgeneralia,qunoquoque genere comprehensa nota facere,etiam si genera illa non separata sint, ut pensilia peparan- tur, e per se consillant, ut sin utaria ιndiuidua cosissum ait men ad exempla sensuum reuocanda sunt. INDUCERE. Jumptionis mplexionis sententia est confusa: Sisensio deficit: induci d cit. Sopus enim singularium est,quorum est inducito. Quare sis Uiu deficit, uniuersale defici ex eoque omta scientia. Hic Sorites retexitur deorsum uersus: scientia non accipitur sine uniuersali, nec uniuersale sine inductione, nee inductio sine se
D. Haec igitur capitis huiussentetia eg, Capitis certe uersu exi-
P sententia pondererrauissimi, dignitate proris susticiendi
atque admirandi,quod si interpretes anendissent, ad retexedam examinandam Aristotelu philosophiam adhibuissent, quae probamus, eadem comprobasem,qua improbamus, eadem quoque improbassent. At ista philosophiae Aristoteliae fundameta nusso philosophia loco adsibuerunt. Utinam sicuti academia Platonis uestibulo inscriptumfulseserunt,oυπρις αγεωμετρη
, nulluι Geometria expers accedito. Sic omnium Ari
stotelicarum scholarum .estibulu insectis tum illud esset, ἡ μεν
' magister, nulta in philosophia princeptum, nisi a sensilibui ex
tium naturalibus indum probaret,artis denique magiste usu esset. Ergo caput Me Aristotelti nostra histriones et iudices leg to, Aristotaiexque philosophia caput nune tandem perdisecato naciiii.
559쪽
Deinceps ex occasione συγ νειας, aμt de initi principi
ad uicesimu caput reuocatur altercatio terer capitis, an sit ulla demo ratio,demonstrationisque immediam popositio . Initio
reperitur discrimen dialecticae o ποῖ licae, quasi sit ἀuissaliquid in utroque genere ed quod illie uideatur,hic mera sit: quod errae apertius capite uice imo sexto huius G decimolertis fecundi: καο γορίας distinctio quaeda ponitur,quod alia κατηγορειτ s κας συμ ε ηκος dicantur secundum accidens, alis proprie , tanq-im in hac quaestione quaereretur de immediatis reuera talibus,s quae proprie dicerentur. Infinitas uero princi- piorum o caussarum duplex in αλφα minore distulatu altera εὶς si θυωριαν, in reci tudinem altera κατ ειίος secundum ste- .ciem illa,ut si eum libet materiae formae, sicientis ms rursus alia esset materia Orma,siciensalim finis: haec ut sit non ratum causaru species essent quatuor ed aliae infinitae: An potetis hiesi θυα ι, tantum distulat, ad eamque rem decimoquinto capite quatuor problemata ponit, ἔ-ο ὐςαπυ re ανω οἰ-
Iimo sursum sit in initas mediorum, an a primo deorsum,an δε- si nitu extremis,an cum de se matuο dicuntur. Atqui hae quae Ηο-nes ex Philaebi Platonici Leo illo uidetur esse dediaiae. Vbi Pirito in artesu methodo collocatione statuit Irἰράς m ρ ἀπει- ριων, ut si summo intermedia omnia comprehendantur, re ρ- singularium relinquatur, ut uidelicet quod magister Plato simpliciter proposuerat, discipulus Aristoteles tam uerbo 'e argui retur , quineti m φιλογεωμετριαν aliquam Me susticors se. Magnitudinis partes diuisione sunt infinit nee in minimas diauidi posuet. Et Aristoteles in illo minore αλφα id attingit, cum
ait causarum eunitionem diuisioni linearum esse di omlem uel e pbsicis altercationibus quaestio haec deducta est: eo stat tbsicorum quorundam sententiis infinita rerum principia
560쪽
A N i M A D. LIB. IX. Iέ93 eonstituta esse, ut de physicorum principiorum infinitate res ad
vicorum principiorum infinitatem perueniret . Talem Aristoteles α re, eis disquirit in mediis o arrumentis, o in quatuor partes totum problema diuidi ut Ari,quas miri ca wερολογία disiepta tertiam primo loco, primam. secundamque secundo. De quarta uerbum nullum.
Erro desimo sexto capite disseris in affirmationibus tertiam et stionem: t si positis duobus extremis infinita media dicatur es
At consequens ex brt, si falbum est:
meimo septimo eapite eadem quaestio per trei figura distuta reo in eapitis extremo hunc in modum concla litur, Finita sepius sumpta tandem prorsin absumuntur:
bus tertia quaestio ita disiceptatur, quaestio ridicula o irridenda : quod enim quaerit id simul dissoluit, An uia duobuι finibus mira, sit infinita. At inquam hoe ipsum quod quaeris, explicis' Cr respondei,s duos eius fines ais ese. Baculum mihi proponis duobus 'ibui finitu, o quaeris an sit infestus. SIeciae uerὀus ima quaestione simplicibM o imperitis discipulis illudis tarnet M.