장음표시 사용
561쪽
prima digeritur λογικώ ς primu,deinde ἀναλυταώς det κοινοτέρων ΓΗχμησαν Θ O-dριωτερων, per communiores rationes sputitiores. Sic enis Themistius haec uerba nere interpretatur, ut res ipsas consideranti patebit, imo Arithoteles ipse sic interpretaturrim oti αλυτικως διαὶ Ad G μογέρων ait. Quasunt igitur logica o generales, communesque ratione r Desinitiones,inquit Aristoteles, o demon trationei initae sunt, quae tamen surpam a definito G demon frato tendentibus nobis et occurrunt: non igitur uia sursum infinita. At quid nobis hie r Dode, ubi est acumen tuu Quaeritur hac tam multiplicι quastione,εἰ atis απήρον ε ρχο s,an demoη Frationes in infinitum abeam, ut decimoquinto capite proponituris tamen pro argumento eam ipsam quastionem sumis π ais. Dem
tione sibi condonare misi hoc est ' Hoc uero capite Uατηγοριος, distinctio repetitur, quae fuerat capite decimo quinto: sed tam confuse, ut Philoponus quanuo pertinaci imus Ara lateia de- sfensor, tamen dicat hic, o v λατα λαν η λεξις. H breuero incongruum quiddam haec oratio. λπλογία. tamen 6b legibus Aristotelis toties iam damnata hic etiam ideae rursus
quide prat lanesque sunt, etsi sint, nihil ad rationem factu
Hie Ari lateles Platonem,ut interpretibus placer , i erranquam Plato dixerit ideas eramboους, per se animantes, eisque χα ςασινsubstantiam, resque G manus C pedes linxerit, non autem ad logicam rationem εἰδεας Θ ειδεις,id stetiei notionem rationem usurparit, ac non illam, quam accusat Aristoteles de ideu sententiam, in Parmenide refutarit, ut iam diximus. Ergo Aristoteles qui Platonu Logica deridetis
562쪽
I τ; intra nominat, qualia nobis hic ipse πρεπσμα α πρεπω,
iam ni dimit, G ιam resqua uideamus . Anabrica quaestionuta in argumenta uideamus, quoniam Logica iam sunt expedιta:
Quae perpe insunt nita sumsiue attributa subis cludit
primo G quarto modo: silue contra ubie ita ar- tributis essentiabasint,ut secundo rertioquesecuti quarto μ' te monstratum est: Ex js autem demon' ationes constant: Demon 'rationes igitur finitae.
Haec anal tica probatio est ex diuisione G partibus sumpta, quia partes demonstrationis sum Iditaene o per psis tamen δ Mnitae.Quare totum quod ex νs Gnsta etiam finitum. Philopο-nus cum Alexandro ualde occupatus est in explicandis uerbis, λογικως ρ αναλι πκως, λογικον,ait,hic dicitur non Dialecticum, non πιam apodicticum, sed communius quiddam. ἀναλωτι-
κον uero pro Cmδεικτικον dicitur. At hic uir diligens diligentia nimia labitur,nee logicum Me s anabricum hoc discrimen significa toed idem prorsu quod eommune,propriumgenerale, speciale uniuersale, gulare. Demonst ratio totum est: quae per se sunt,partessium demonstrationis. illic ratum, hie partes adhibe- ων : atque illud aetnmentum logicum, hoc anablicam dicitur.3 Quamobrem Philoponus labitur,neque tamen interpretibus ex hoc loco omninscendam fuit,logicae uocatulo totam orgam krici doctrinam signiscari. Nihil enim minus ste clauit Aristoteles, imo contrarium potius significaret, uel ex interpretatione Philonm,qui ἀνeo κον pro Σωδγκτικιν interpretatur, ut χροικον π πιο ισικον opponatur: lsicut ῆσλεκτικον Σύτο--τικον, o λογικον id significaret quod Diale cum . sis Topico primo αυτ ασις λογικη dicitur ab Aristoteli. Logicae uero nomen Aristotiles eἰm in organo logico,tum in opere M 6 taphysico frequenter usiurpat pro dialeea .sic in γάμμυα dicit λογικας δε σχε liccis in Omem μεν ενια λογικώς: item coς ειπον λογικως, o in λα o, λογικω ς πριν,qaubus in
locis si curiosior esse uolose id bis logica nomen pie accipi.
563쪽
Decimo nono ea te reliquiae quaeda quaestionis eiusu traa tur,non quicqvid de pluribu dicitur,etia diciturper medium, quod sine medio Us,indemons abile est, o dem bationis τομέλν elemenrum se enim modo flicitur argumentum,quod antea
μένοι ἰς ἐριοῖ. κῆ . Hae igitur quae dicuntur,ue nil aliud habent, quam qua in tribus Huris dicta sunt de distositione in
terminorum,neque eui quam necessari,graria,quod ad demo 'ationem conserit,hic proposita sunt ut mihi quidem uidetur. Haec interpres ille eonfitetur, licet alioqui mordicus Aristotelumbos errores tueatur. In huius autem eapitis perissoluta n tabis,quod dicatur,ἔπις ον 5γ γι αἱ Α ἔν προτασις αμε-
cis iamin ξει 5 5 ' ςήμη ἰ νους. sic instrui mo unu est, spropositis immediata in demonsisatione autem o scientia intellectus,quod pol bea dicetur apertius. Itaquesex capitibus Lin f, 7, 18, 10 problema uoissimum, An demon alio ulla sit oproblema, ut Mixi) contra leges anaotierapophistice agitat est.Aristotelica lex est: Quod genu artibin propositum o subiectum est, i
nitur tanquam principium, νον quaeritur an sit. Nee enim Grammaticus quaerit an sit btera, dictio, oratio : nee Pherer an sit ornatui in elocutione uel actione. nee Arithmeti-eus an sit numerus,nec Geometra an sit magnitudo tu denique
ulla ars tenvi rerum sibi subiectarum tanquam dubium diseept i, sed sumit, 'appellatum est principium capite octavo, o ri rem an illabitur principium capite uicesim Pisto.
564쪽
A N I Μ A D. L I B. IX. 17sa Ar inquam in his an uticis pro subiecto genere dem pratio est: Non est igitur dissutandum in sit,sed sumendum. HMIa ui mo, atque hoc iudicio Aristotelu principιoque con- imo tantae quaestioni nullum esse ιn hae doctrina legitimum locum, nec quicquam hie esse Aristotebcum. At secundi ph siri capite trimo , multo sapientius Aristoteles ait γελοῖον es- ridiculum esse, si quu demonstrare udit naturam es eos μη qui quidpiam tale attentent, Ιἰν νουν, nιhil ante ge- : ita legibus o factis Aristoreia hane altercationem me capitibus productam, intelligimus esse damnatam. At dices for-r le , non prorsus inutilem quaestionem hane esse , etsi minus
artificiose hae intertexta sit. Certe ut ingenue fatear,non prosesin mAtilem credo : sed longe alis utibratis genere,quam uι dea rur. Quintilianus monet exercitationis gratia non solum rectas laudabilia ed etiam uitiosa exempla legenda esse, ut uirtutis inparatione reprehendantur ofugiantur. Ita si quu exercenda artificiosae methodi caussa legere hanc quaestionem uest , uidebit imprimu in anal si posteriori prorsus ei locum nullum esse,quia de subiicio arto genere diserendum non sit: notabit in ' tribus primis partibus tum υςερολογίου tum principj π qμα piovis petitionem, tum perissologiam antea Actarum rerum: in quarta spostrema doctoris obbuionem,quι quatuor proponat, de tribus tantam dicat, atque etiam fortasse vitia plura si dilia
Icter inquisier canimaduertet. Hac inquam tantae,iamque probo quaestionu erit utilitas, o hoc erit πρετισμα omnii; πιρετισμοίαν quae adhuc animaduersasum euissimum s inam; mum, quod non bona illa mater ἐμπήρία ,sed argutiarum π neptiarum omniu nutricula c- ρία peperit, s adhuc in m-pra sciato aluit. Aristotincti principi s essentaneum nihil erit: ' nihil ad informadas artes c scien ira necessarium. In Arithm ricis, ut Geometricis,aut cui uis artis praeceptis haec quastio ne-q aquam tolerari psit, quanto minus in hac arte,quae eatem
leges bene docendi praescribat i Nam propter quod una mi L
565쪽
Capitibus proximis tribus qua tiones sequuntur,non tam quiadem obscurae , ped ad artium oescientiae structuram nihilo commodiores. De praestantia figurae prima supra exteras ex nota κα sc παροπς iam dictu est,s inutiliter,ut Axi: quia ollui mi ustus in arte demon branda nullusur diceturpostea: Atramen ex illa
fgura prae tantia, quia dictum est eam Rur m praestare , quia
uniuersale, quia affranatum concluderet: deinde quaestio deducitur de prae tantia uniuersati supra fingulare elimationis
supra negationem, a nota raca πανως huc extenditur . Capite igitur uicesimo praestantia uniuersalu agitatur,prolepsisque primo opponitur,quodlsingulare praestet, quia magι iri sese s minus fallere uideatur. At secus est,restondet Aristoteles, quia uniuersale persee beatur, non aure singulare: quia uniuersale est oc θωπον perpetuu,minimeqMe caduc eontra singulare quia si quis error accidat,non uniuersalu culpa ed peruerse attendoris accidet. Quales uero Isint hae solutiones, facium intelliges,si eum prima compares, quod primo huius capite dicitur,singularia secire,esse απλως ΓΗ:ςesii diciter stire, cum secunda au stem solutionesι conberas quae dicuntur in categorio de singularibus,quod sim πρω δεμα ςα κυμοδ genera autemst ciesq; mιnιme: cu tertia uero si coberiti μενωνος πρηγα quo diciu estgenerali scietia instructu in singularibus labi pulse,quia decimo capite est repetitum : tum utro coniunge quae docentur primo capite maioris αλφα metaph lai, quod am uniuersabusit πιωτεροι si σοφωτευε honorabilior c satietio experietia uero singulorum certior G magis Vla: τυγχανει re alli quitur: cum enim hos locos compararis, tum iudicata, qualu hodi utatiosit, o quam apodictica . sed tamen haec Ari potetis qissutatio est: confirmitio deinde quadruplex additur , uniuersale prae tat,quia eis απερον magis caulla,qu singulare . Hoc argumentum uerum est,s considerandum imprimis, quod hie do
566쪽
ANIMA D. LIB. IX. 17si cet Aristoteles singularium causι in uniuersiabus contineri, qaicquid inest alicui perse,id ei caussam esse ic definitiones ex genere o disseremia causas reι eomplectuntur, o hune
locum iam antea citauimus, s aduersus imperito 3 proposuimus, ut intelligerent omnis praemia fontem ab Aristotele in uno causesar in loco es constitutum, genera, dissere tias, π inde fa- αι definitione nil aliud quam causarumssigna Gombola ese se. Ergo uniuersale uere praestat Isingulari,quia et 2 ρον, item quia metu εις τὸ απλουν ρ το πέρας ad simplex π finem, id est,qiua est ἀπλοιπεροψmplicius,cum siti uniuersalem πν, singulare i ηπι quia ' ς αρνικ-ρον,1uid uniuersalesciens sciatsingulare,non contri: quia ἀρχ si pus principio uacimus. Duae proxima rationes superioris germansimae seunt, ΟΡ- re eaedem , atque harum rationum eum sint nonnulla logicae, ut Aristoteles Aquitur naxime certa est tertia,qui nouit uniuersa-lli,nouit quodammodo olsingulare διαναμει intentia nemper qui aute nouit singulare, non ideo nouit uniuersale ουδε δ α -- . . , 6 in is i. μή ουτε - εργωα nequι potensia,neque aeruis λογικον hιc rursin appellat Aristoteles comune, ut pro QIλDίμον, sicut antea, , Uurpare uideatur. Hac Aristotelis dilutatio est, qua concludit' demonstrationem uniuersalem ese 5 Gω,ωρ τέρρω,δερυ- cis e ιριωτεραν,excedentiorem,praestabiliorem, accuratiorem,potior esingulari. Hu enim uerbu hic utitur: dissitatio hae nee tam obscura, nec tam lsa, quam superior est ed fac apeseram, fac etiam bellam, quorsum tamen demon ratio uniuersalis eum singulari comparatur' omnis scientia, omni que demostr tio est uniuersalium : nulla singularium , ut dictum est prius , id enim significat nota vis arvi x c, id etiam est quod capite uicesimo quarto docebitur, nullam senssilium esse scientiam, nee indiuiduorum aut sisit,ut lectionum coelestium, atramen uipem' petuorum consideratur uniuersalium : non uisin uiarum,de
quibus loquitur hic Aristoteles: qui singularia φθαρί eaduca aicit esse, perindeque est ista quaestio tanquam in Grammatica PHeres, an in loquendo sermo Latinuι laudabilior sit balba
567쪽
monstrationu supra negatam, tribus azumentis. imum est, Demostrationum duarum catem paribus breuione
cellentior est: Assirmata autem breuior est: quia solo genere ases attonum : negata autem duobus generibus , actormatio num nempe negationum. Hoc arg-emum diligenter est ieonsiderandum, quo uno πευο λογία duobus antea anal tuae methossi iudiciis ab Aristotele damnata, uerissime damnatur, in inite repetuntur inuentionis loci toro logico organo, de gens M , Decie, definitione, contrariis o caeteris. Dic inquam semel id o accurate, tamtundem profeceris, ait Aristotelis: e duobus enim caetem paribus quod breuius nilim. Regulam unam semel scriptam perinde repetere, meditari exercere, decies,centie ,
milies si uole, licebit,ac sii milliei perscripta esset. A d in elbae-
dum Platonem,ad explicandum Aristotele ad utrunque imita-dum, inuentionis loci semel in Logica arte institura tan undem 3 proderunt .aesii millies essem con se si Cr iterati, imo longe magis proderunt, nam breuioribus spaMioribus expositiam artems cilius edisces, facilius ad usum conseres, Aristotetis argumentum praesens, id modo confirmat breuiora nebora . Quare hane Iegem iam toties a nobis allegatam, uelpotius toties iam ab Aripotelepropositam notemus cyperpedamus, υπλοι, ἰοῦ π ρια λογίαν antea damnauit Aristoteles ιn methodo: nunc rursus eandem damnat. Secundum propositae praestantiae argumen-rum est,quod aformata demonstrariosiit γνωριμωτευε si πι- notiorψprobabilior, quia negatio per Hirmationem qprobetur,no contra : in omnis logi mo negato, firmatione opus est,non contra in affirmato, negarione. Postrema ratio est quod
sit αρχρειωέροι principiis a immediatis magis uicina, qua
568쪽
A N I Μ Α D. L . IX. 177r Ziae ratione rationis primae sunt lines, o eaede fere . Atque in hac praestantia idem mihi dicedum sit,quod insuperiore. Omnis demonstratio scientiaque διοῖι est assιrmationis, ut Aristoteles
ipse ait capite undecimo. Cur igitur eum dem stratione non demonstratio e paratur Z Cur ista nobis τερεα γα& eantitantur' Sophisticum est, ait Aristoteles quinto capite, generi3 asse Elionem is Decie docere: at inquam uniuersale, singulare uirmatum , negatum concludere ,ollui'ι generalis G eommunis
est laetio sophi'cum igitur est in demonstratione, si silet mi species sit, haec omnia o quidem tam uerbose proponere.
Disceptata est praestantia, tum uniuersalis, tum affirmationis suprasingulare upraque negationem:sequitur uicesimo secundo capite comparatio demonstrationum negatarum, quod
ostensiva praestet ducenti ad inpossibile, sed initio disserentia
utriusque praeponitur:cum antecedentibus propositione atque assumptione ueris,uerum consequens efficitur, lachi dicitur: ut,
Certuo uero est consequens impossibile esse: quare antecedentis tropositio non est uera,cum assumptio certa siu. Hanc disseren riam Aristoteles, praestantiam ex isdem terminis statui quido κ κη probet ex notioribusqpriorιbus antecedentibus cost- sues duce, uerῖ ad impossibile,cAia ex notio=ibus et absurdo cosequctibus antecedens Me Aristotele in ei modi differetia απα- ξαπι ς oi ει Tms uniuersi interpretei reprehenderunt, ait
569쪽
a 8 P E T. RAMI Philoponus, quoniam contra suam prioris analysios doctrinam, rhine disserentiam statuat: debuit enum pumereά φαπκὲν ω- tradiclarium conclusionis , sumpsit autem propositionis: deinde
illud ipsem propositionis infinite sum sit : quod sit
singulariter intelligat, ex singulari propositione maiore in prima figura concludet ἀσυMοιπως risi uniuersaliter,non sumit α φἀ.κον c ' μανοτίον contradictorium, sed corrarium quia est ineptum G α λογον : nec enim si contraria falses est, oporteresse ueram contrariam ed contradictoriam. Sic Aristotele, suis accusat r. Philoponus defendere uult, sed interim dum alienam inscitiam tegere uult, edisam. Ait enim propositione 3 est M toυ aram non ni ab Aristotele intelligi, o apud Aristotelem ἀπροσδιοριςους ι οδ αυεῶν παις μερικῶς infinita quipollere particularibus,ta propositione illamo est β,pro maiore sumptam. Quod si sit, δε uisimul hie erit,
Philoponi locum:est enim mendosus,ut appare ex uaria lectione, sed quicquid est, excusari tam manifestus error non potest. 3Quanuas Philoponus rhetorice nessio quid hie mouea iuὰd -- risimileno sit Aristotelem πρωπν ρ μονον λογικας πιθο- δευς παξ δεδωκοα, qui primus G Dius logicas artes instia mera lagrauiter lapsum esse. At inqua)ista nimia in doctore Iogicae artis simplicitas credulitas est: peccatum est manifestu, peccatum non putat,quia sit Aristotelu peccatum. Quamobrem' inquam quia inquis logicas artes primus G1 lms instituit, nee contra μι artes faceret. Quasi uero sit imposiibile, quenquam
bene consilire, consiliis autem buta non bene uti De Grammatica bene praecipit Alexander, barbare tamen loquitur, nec bene sit; qpraeceptis utitur: quia tamen tanta erat eius apud nostros homines authoritas, quanta nune est Aristotelu apud Philoponum,
tot annos in academia Pari sensis ruit, a quanuis barbari is
570쪽
A N I M A D. LIB. IX. 179r puteret, barbarus tamen esse a Philoponu sua non credebatur. sevi est aetate nossea de Rhetorica praecipere Nophus,c ma gno, ut i egloriatur stipendio conductus,homo tamen hominia, qui unquam ea de rescripserum ut opinor infamisimus. Quale nam igitur argumensi. st Aristoteles magister est artu logicae ergo contra suam artem peccare non potest. Sed quid rem mans pissimam di uiolaribu rebus Grammatici, Rhetores,Logici,croeterarum cenerum artifices efficiuntur inatura, arte G exercι-
ratione, niumque partium facillima s minima est artis tamen Philopom credulitas huc peruenit, ut credat, si ars quali fit cunque etiam adsit, naturam protinus G exercitationem adf-fe. Primus altis solus logicas artes instιruit. Quid tum' An ιccirco errare in usi non poterit' Nonne Aristoteles ipse primo snono capite docuit feri posse, ut generales regulas teneas, in 'istamen π exemplis fallarer Ergo si primus o solus logicas artes tradidisset Aristotele non iccirco credetam buit, Aristotilem in artibus logicu ossendere non possee:atbalbum sibi Philoponus amgumentum concedit: nec en:m primus logicas artes docuit, cum Zeno Socratem, Socrates Platonem, Ptito Aristotele, ut ex dialogis Platonis intelligi, Aristotelis in metaphysicis confessione 3 potest, logicawrtei docuerit. Sed pergamus des, liuisemo ad imposubiti,prioribus anablicis diximus : ο τερ- uin sunt in hoc capite ineptissima: de negatiui θ' logisma, comparatis instituitur, G qumtur utra in genere demonstratio sit praestantior: Neutro inquam quia demonstratio omnis est Uirmationum, ut iam diximus. IN et . CAP. Capite vigesimotertio τερεύσμπια minus molio sunt , sed Lime τερε πσρt et I πωγic et ριο λογιας triplico D tia est ακριζεςεροι accuratior quae siimul nouit non E ωπ qua quae ratum nouit 6 in quae non est de sub ino, id est,quae s αυλα - 2 νον- immaterialia π in erigibilia contemtitutis quae ex paucioribus At inquam ista et ρι α : Ossem argumentis tracta-Gs prius est,proque eodem, βέλπον, κυριώτερο ,ακριας ερον acceptum est,s ακρiceiae: nomine prae antiam Isimiliter inquirin. ii.