장음표시 사용
91쪽
suisset, debuit dissoluere: Fixit enim crucem, ubi sectatorcs eius cruciarentur, ut cruciatos hic Ammonium& Bocetium videmus. At praeteri inquies: Concedo ii
quam, sed Rhetorica praeteritione valde incogrua: quia quaestio difficillima , discipulo proponitur, cuius tamen Iolutio nesciatur. Tertio prooemi j loco profitetur Porphyrius se veterum philosophorum doctrinam hic secuturum, praecipue autem Peripateticorum. Notabis igitur hic non omnia, quae praecipiuntur a Porphyrio, esse Aristotelea: Imo,sicuti locis suis docebo, re nihil: Et imperite factum ab iis,qui Porphyrium in organum Aristotelica: Logicae incluserint : Primum,quod sint etiahic plurima non Aristotelea: Deinde si quod hic cath
licum Logicς documentum sit,in organo tam comm de explicatum est: nec in arte Aristotelis, tautologia ab Aristotele vehementer damnata, adhibenda fuit: Arist telis enim lex iubet generalia generaliter & semel tantum doceri. Denique minime organi interpretationε decebat, etiam si commoda esset, organi tame partem connumerari: & Arii totelis authoritatem, cum inte pretis, ab aliis interpretibus frequenter improbati, nomine communicari.
Genus a Porphyrio definitur hoc capite, & distit
guttur a specie, disserentia, proprio,accidente: Sed ant quam definiatur, significationes eius tres recensentur: na,qua genus dicitur quorundam tum ad unum quippiam, tum ad ipsoru inter se modo quodam affectorum multitudo. Sic Herculeorum genus dicimus collatione unius Herculis,& sui ipsorum inter se cognatione. Quetsgnificatio, logica est,& instituti propria,qua genus dicitur quod multis commune est, essentia nempe,& ipsa communicatium multitudo: Sic animat,genus pecudis N hominis dicitur,quia eius essentia communis est pecudi & homini: Sic animalium genus dicitur,quia mutitorum
92쪽
corum communem essentiam habentium collatior & se Herculeus, genus est Herculeorum, ut animal animalium singulorum:& eodem modo senus Herculeorum dicitur,ut animaliu. Peccat tamen nic Porphyrius quod Herculeoru genus, collatione unius Herculis putat dici: Haec enim significatio secunda est, qua genus a Po phrrio dicitur,quod generat,& quod est ortus caussa &principium: ut pater,illii genus: & sic Aristoteles ait Vincesimo octauo capite quinti libri Philosophiae, genus pro generatione dici: ta sic appellati Graecos genere, id
est genitore, quia primus eorum pares,est Graecus: ergo etiam Hercules sic genus Herculeorii: Quomodo etialiacs-gnificatione Porphyrius Aristotelem non imitatur, sed coctrinam, Aristotelis doctrinae contrariam docet. Hieetiam peccat Porphyrius, quod locum, genus incolarudicit Nec enisa Athenas,genus Atheniensium dicimus: sed Atheniensis,sic genus est Atheniensium, ut animal animalium: Vcte tamen ait hoc secudum generis significatum vulsare, & prius esse eo, quod primum fecit.
Tertia signincatione penus dicitur, cui subiicitur species. Horum similitudine fortassis appellatum hic Po phrtius hallucinatur: & haec significatio tertia in primam recidit & ubi multorum tum ad unum,tum ad sese collatio essentialis est & affectio: ibi multa illa singi la species sunt. Porphyrius intellexit duo significata eL
se generis, unum vulgare & primum, quo genus progenitore dicitur : alterum similitudine & metaphora
mutatum , quo multorum tum ad unum commune,
tum inter se collatio comprehenditur. At explicare intelligentiam suam non potuit, ex una significatione duas fecit: Attamen nondum genus talium partium subiectarum communione delinitum est , nisi talis communio sit non secundum accidens, sed secundum essentiam. E tertia generis significatione Po
phirius aliam generis delinitionem deducit: Genus est, Latine dixit Ouidius secundo Metamorphoseos
Iam copnosce genus--, id est patrem. Ergo ir
93쪽
est, quod de multis & differentibus specie in quaestione
quid est, a firmatur. In qua definitione comunis essentia partium comprehenditur magis, quam explicatur: imo secus quam doceat, comprehenditur. Degeneris autem definitione duas opiniones diuersas in scholis video fuisse,&ab Aristotele traditas: illam priorem sinplicem , qua genus dicitur multitudo essentia similium,vel essentia multorum similis & hanc Porphyrianam, qua genus definitur, quod de multis & specie dis serentibus in quaestione quid est, affirmatur: De qua
utraque commodius differetur,cum erit de specie, quod Porpnyrius tradit, consideratum. Diniso categorem tum sequitur, quod alia de uno, ut individuum : alia de pluribus,ut genus,species, differentia, proprium, acci dens. Consideremus hanc partitionem: primum Po phirianam, id est e Chrysippo aut nugatore aliquo alio collectam,non Aristoteleam esse video: nec in tota Aristotelis Logica sic categoremata diuiduntur, sed omniurerum partitio est comunis etiam in propositione sit iectarum, no attributarum & categorematum propria. Sic enim Aristoteles in Interpretatione: Sunt vero rerum aliae quidem communes,abae propriae.Et illic commune definit,quod in multis dicitur,ut homo: Propria quod n5, ut Callias: & sic enuntiatio communis & propria non ex attributo, sed potius e subiecto dicitur. EGgo ista categorematum diuisio non est Aristotelea, nee omnino legibus & principiis Aristotelis consentaneat tum commune categorema diuiditur in genus, specie, differentiam, proprium & accidens: Cur vero species, differentia , proprium, & accidens unius non erunt, ut multorum ὶ Seaenim rebus omistis partitio longe in gis est vitiosa, mult6que minus catholica Nam de caus. sis,sorma,& de comparatis,dissimile,differentiae nomine comprehenditur: finis,efficiens, materia, omittituri effecta & adiuncta & comparata reliqua nomine proprij,accidentis confunduntur, de subiecto tacetur: pa
tiu,totius, definitionis,testimonij ratio nulla hic hab
94쪽
tur. Quae tamen omnia logica categoremata sunt, eaque simplicia & assirmata, ut interam de oppositorum generibus in contrariis & repugnantibus taceam, quoniam non omnia categoremata, sed simplicia duntaxat& asirmata Porphyrius sibi proposuit. Haec inquam, omnia partitione ista exclusa sunt: Et quamuis idem fortasse possit esse & efiiciens & sorma & simile & a
ridens, & e caeteris eodem modo, attamen non ideo rhtiones singulorum non sunt distinguendae: Idem genus est & species, rationes tamen generis & speciei disti ctae sunt sic finis, fornaae,eficientis, materiae, & caeter rum rationes distinguendae & definiendae fuerunt: Nere pro scholastica categorematis consuetudine iamicatur, argumenta illa non sero ρε λα' id enim iam antea refutaui ex Porphyrij & Aristotelis doctrina dc authoritate, quibus categorema simplex est,quod enui tiationem non facit. Sic, ut iam posui, In seneetiite canescere: Cicatrix ex vulnere obducta, Porphyrio cat goremata simplicia sunt: Sic Aristoteli in Topicis descriptio qu quis & definitio, categoremata sunt. Imo vero species relatione Feneris, categorema non erit,quia tantum hac ratione subiicitur: & tamen species est vere illo modo: & a Porphyrio postea etiam relatione generis definietur. Quamobrem e numero simplicium Masfirmatorum categorematum, quae sibi tractanda Po phyrius proposuit, tot & tam multa reiicienda non fit runt. Hoc partitionis huius Porphyrianae vitium magnum est: deinde cur proprium & accidens communis categorematis duae species efficiuntur,cum accidens sit proprii genus,& proprium species,& omne Porphyri num proprium sit accidens inseparabileὶ tum cur differentia , proprium & accidens potius efiiciuntur species communis categorematis, quam de uno affirmati 3 an
nulla est differentia Z an nullum est proprium indiu duorum Z quomodo igitur eruntὶquomodo definienturὶ , an nullum est accidens singulare 3 Cur igitur Porphyrius in hoc capite dicit accidentia communiter,sed non
95쪽
propriὁ alicui 3 quod ter deinde repetitur de accidente
communi. Postremo languida ista dc tot plagis cosecta partitio, contra methodum hic est collocata: Etenim Aiaristoteleam methodum adhibeamus, iubentem ut natura priora praecedant, posteriora sequantur: quo ta mdem loco categorematis partitio esse debuerit 8 nonne antecedere speciales singulorum categorematum definitiones debebit 3 At hic primo categorem a te definito sequitur: Ergo partitio Porphyrij non solum vitiosa est, sed praepostera est: postremo videamus, quamobrem hic adhibeatur: Categoremata sunt sex,genus, species, differentia, proprium, accidens, individuum. Genus d finitum est, ad illud a c teris categorematis distinguendum, & docendum planius caetera nondum desinita, id est ad cognitum incognita adhibentur. Aristoteles hoc appellat petitionem eius quod in principio est, & inter sophisticas sordes reponit. Ergo Aristotelis iudicio. Po phyri j doctrina sophistica est. Tum vero ridiculum est, istas rerum differentias exquirere, si definitio recta adhibita sit: Definitio enim vera explicando quid res sit, eam ipsam ab omnibus rebus aliis distinguit: Sc sicut magister ipse Porphyrius docet, definitio non solum penus, sed differentiam rei maxime propriam compre-nendit. Itaque quam nobis generis differentiam exquiarit, si generis definitione, generis a caeteris rebus differentiam conclusi'Nec Porphyrij voluntas hic nobis ablegetur: Voluit inquies , rudem isto modo discipulum docere.Voluit igitur contra leges bene & facilὰ docendi: cotta leges Aristotelis,cuius interpres videri voluit: Genus definiendum sibi proposuerat, poterat e Phil sophia Aristotelis, illam veram definitionem seligere:
de communione multorum essentia similium, vel essentia multorum simili: & exemplis insignibus illustr re. Quisquilias & nugas collegit, generis veram naturam obscurauit. Sed in hac distinctione categorem tum unum est valde ineptum, quod accidens dicitur a
tribui in quale quid: quod etiam postea repetitur in disserenitis
96쪽
, ANIMA D. LIB. III. pinrentiis generis & accidentis: sic enim Porphyrio disserentia & accidens idem fuerint. Neque iam expecto, ut nobis obiiciatur, genus isto modo definitum, catego-rema non futurum. Etenim cur non fueriti An si verbo in definiendo non utar, categorema non
facior Porphyrius ipse in definiedo proprio & accidei
te, verbo non utitur, sed accidere, sed esse, abesse, inesse dicit. Et tamen inter categoremata, proprium de accidens collocat: Non igitur, quia του κλο- ρ ι ι verbo in definiendo genere non utor, idem genus categorema non facio. In Topicis Aristoteles, xt genus, sic proprium, definitionem, accidens, categoremata appellat:nec in his definiendis κα ορε ξοα verbo titur. Tollatur igitur tam scholastica, tamque puerilis ineptia: neque nobis obiiciatur, artium propria voca bula esse: Propria etenim sunto quis negatὶ sed ex communi usu artificum deprompta, non ab inertibus in gistris somniata. Artifices porro rationis,sunt homines: ex eorum igitur usu deducantur artis vocabula.
Species hoc capite definitur ,& diuiditur in subati
ternam & speciali utinam : Eademque occasione definitur genus generalissimum & subalternum: Vocabula
haec sua coniugatione μεο ore quandam continent: recum generale & speciale dicamus, non video cur non
generalissimum & specialissimum si non latin ἡ, at certὸ logice dici posse. Itaque etiam haec teneamusme si melius quaeramus , deterius inueniamus. Res tota magis hic turbatur,quam capite superiore turbata est. Speciei
significationes duae sunt,altera propria, qua species diacitur so a cuiusque: Altera modificata, qua dicit pars generis. Secunda significatio logica est, & hic tenenda: sed Porphyrius, ut iam monui, declarat se nescire definitionis usum : Definit speciem, parte generi su tectam:nec intelligit hac definitione speciei logicae,di DF serentiam
97쪽
serentiam a caeteriε significationibus cotineri. Est vero Dic admirabilis nugator Porphyrius: sic enim appellae Aristoteles nugas, hoc vitium , cis res eadem saepius: Definitiones speciei decem cumulantur, tresipeciei in uniuersum: Species,est quod subest assignatoppi pri: item,quod generi subiicitur: item,de qua genus ' 'VMstione quid est, assirmatur. Deinde specialissimaeipeciei definitiones sex prima. quod multis & differen-xybus numero in quaestione quid est,attribuitur: secun
d , quae tantummodo species, non etiam genus: tertia,
species inferior alia nulla est: quarta, quod ante in-dkvidua proxime dicitur: quinta, quae cum sit species, 000 potest est e genus sexta, ouae species cum sit in se ς'ς diuidi nequeati Deinde subalternae speciei defini- quae & genus & species & genus esse potest. Permia etia genetis definitio una, generalissimi duae, , 'uaedam etiam saepius repetuntur. At marifice Qxphyri, quid ad illam Aristotelis magistri legem re-μ00debis, nugas & repetitionem damnantis, & intersephistarum fines adnumerantis ξ Si quis tres angulos V0bus rectis pares in unaquaque trianguli specie d
Sς , 'phistiee doeet & demonstrat: Tu quid hic agisὶ
' dc industria nugaris,& Aristotelis praeceptum despi-ς t Polliceri, nobis initio compendiariam institutio ς D; quid igitur praestas 3 si definire speciem volebas, R desinitio id praestare debuerat: attres cumulas . si genus speciesnuue definisses, definire velles subal- ''m, generalissimum, specialissimum e definitiones 'virebantur, quot res erant definiendae, non plures:/0qui fuerint nugae: At tu sine delectu,sine iudicio, sex V D una conturbas, de quicquid undique potes, aggr dum Dialem doctor videri vis,in vera Logica, 'ς cimenter rudem & in domini esse prodis. Haec ι - via capitis huius est Logica, hoc iudicium de nugis: fprie ex Aristotelis Logica, quae nunc est, deductae sunt. Genus deinde & species Porphyrio sunt ad A tamen quanquam id non crederet,nuod a diascipulo
98쪽
scipulo suo tamen credi vellet, ex altero alterum definiendum tantum non putauit. Sed speciem definit,quae dicitur de pluribus numero differentibus in quaestione uid est. At ista relatorum natura est, sicut Aristoteles
ocet, ut natura simul sint, nec alterius absque altero
natura possit intelligi: imo id ipse Porphyrius hic ait. Ergo dum Porphyrius absque relatione hac specie defini reipsa negat & inficiatur,quod verbo docet. Tertio Ioco, Aristotelis Categoria permiscetur intemps stive: si categorema Porphirij & Categoria Aristotelis sine doctrinae diuersae,ut Porphyrius ipse putat: ἐ ραγέν αι siquidem est Aristoteli damnata. Categoricae substantiae exemplum Porphyrianum Valla reprehendit: imo Amstoteles ipse condemnat. Porphyrius hic corpus anim tum , facit animalis genus: At Aristoteles quinto capite quarti Topici contra sic ait: Non atteduntur autem plerunque ij,qui totum in parte constituunt vi qui animai,corpus animatum aiunt: Nequaquam vero pars de toto dicitur itaque non fuerit corpus animatum,penus
animalis, quoniam pars est Ergo Porphyriana substantiae Categoria, ex Aristotelis doctrina deducta non est, sed ex aliquo eorum philosophorum, quos in prooemio praeter Peripateticos sese dixit imitaturii: Et valde simplices eos merito iam dixi, qui Aristotelet organi pa
tem hanc, Aristoteli praesertim contrariam cacotecnnia fecissent. Quarto facit Porphyrius collationem subalterni duplicem:altera enim genus est,altera species fa cit generalissimi unicam,quia tantum genus est. Vt igitur sibi constaret, & comparationis redditionem ex- ret, specialissimi debuit etiam unicam facere collationem, quia tantum species estet: At duas fecit, & hominem non solum animalis, sed socratis & Platonis speciem dixit: quod cuiusmodi st, mox videbo. Quinto scholastica quaestio mouetur: An ens, commune genus sit omnium entium: de qua apud Aristotelem cotrarias opiniones duas video: altera negatur quod hic Porphyrius negavestera contrarium animatur, ut in Philoso-
99쪽
phia primo capite undecimi libri, ubi σο 'ν, ens, genus
statuitur: & quarto undecimi, ubi entis disserentiae prianiae statuuntur unum & multa: caetera omnia, species: in1ae opinio secunda verior est, nec homonymia verbi est: quae ratio est primae opinionis: Omnia enim entia, definitione entis habent communem , licet entium sine
aliis alia praestiatiora: sicut ex animalibus homo longe pecudi praestat: habet tamen commune definitione genetis cum pecude. Et peior opinio a Porphyrio delecta:
sed tamen utraque inutilis & vana, cum Logicus etiamente quouis altius caput erigat , & de non ente etiam disserat, ut ex Aristotele iam docui secundo libro. Sexto loco, Platonis methodus ad amplificandum tantum n gas,non ad eius usum, a Porphyrio confunditur. Plato an Philebo docet omnia aeterna uno & multis constare, iterminumque & infinitatem habere: comunemque intermediam ideam diuidendam esse, donec ad infinitatem peruentum sit, luet ipsa omittenda sit: Haec illic Plato : quae Porphyrius hic suis, non Platonis verbis interpretatur, a generalissimo per subalterna ad specialis simas species descendendum, ut indiuidua secludantur. Quae regula ab Aristotele tam probata est , ut omnibus Philosophiae partibus, non in. logica solum ab eo cele- mirabilem usum nunquam,ut ex eius factis appare coactitauit: Nam si ad regulam illam suam, Institutionem irexisset, nunquam in has nugas incidisset: definitionibus, partitionisus, exeptis perspicuis & succinctis rem nam, una doctrina, & uno tantum loco docuisset: nori:xςrasset saepius, res alienas non miscuisset. Neque vero locus erat hie de methodo illa Platonica praecipiendi,
ipH in dispositione, post propositionis & sillogismi d
ς, aratam doctrinam. Irgo Platonis regula aa inanem PQ DPam hic inscienter&inepia producitur. Septimo Px lixa & nugatoria oratione dilatatur generis proprietas,
100쪽
ANIMA D. LIB. III. 81prietas,quὁd de specie dicatur,non contra. 5 superiora
denique de inserioribus, non contra. Octauo & extremo loco indiuidua nominantur, ex eo quod proprietatibus unumquodque constet: quarum collectio nunquain aliud quicquam conueniat: & multis totius Institutionis Porphyrianae partibus differre numero in diu sedua dicuntur, non specie: quod etiam non rato in Aristotelis Philosophia praecipitur: sed & contrarium pra cipitur. Hac de re iam dicamus paulo plenius & xberius, & generis definitionem huc reiectam accuratius consideremus: & illa nobis opinio constituatur, de genere & specie quam probamus & sequimur. Genus, est multitudo essentia si milium, vel essentia multorum s. milis species,pars generis sic animalium, sic hominum genus,quia multitudo essentia similium: sic animal, nus animalium singulorum: sic homo genus singulorum hominum,quia essentia multorum similis: Sic homo,species animalis, sic Socrates species hominis. Nihil autem refert ad speciei naturam, trum generis pars communis sit multorum, ut homo & beitia: an unius propria,ut socrates & Plato. Haec opinio probanda n bis & demonstranda est: Ac ne qua nominis homonymia fallamur, tollamus generis & speciei significati nes alienas: logicas tantum definitionibus expositas teneamus. Genus, significat aliquando genitorem, aliquando etiam speciem: de hoc genere modo non loquiuntur : species, significat aliquando formam, aliquando caussam sorinalem, i in phrsicis: aliquando ideam,alis quando substantiam, ut Alexander annotat in Philoso
phia sexto capite libri terth: aliquando etiam significat genus,ut quinto capite primi Posteriorum Graeci interpretes adnotant: de hac specie non loquimur, de logico genere, de logica generis specie loquimur. Dico igitur ut iterum statuam in quicquid multorum communis αsimilis essentia est,illud est multorum illorum penus,lcilla multa essentia similia,species eius sunt: & sic hominem, genus esse sngulorum hominum, α singulos lim